Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 71: Văn bản: Chiếc lược ngà

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 71: Văn bản: Chiếc lược ngà

1. TRƯỜNG TH & THCS HUỲNH THÚC KHÁNG TIẾT 71-72. NGỮ VĂN 9 CHIẾC LƯỢC NGÀ ( Nguyễn Quang Sáng) 1
2. Tiết :71- 72 Truyện ngắn NHÀ VĂN NGUYỄN QUANG SÁNG
3. TUẦN 15 TIẾT 71-72: CHIẾC LƯỢC NGÀ ( Ng.Quang Sáng) Cuộc gặp gỡ của hai cha con sau tám năm xa cách Nguyễn Quang Sáng (1932 ), quê ở An Giang, trưởng thành nhưng bé Thu không nhận cha. Đến lúc nhận cha thì trong quân đội từ hai cuộc kháng chiến của dân tộc. ông Sáu phải ra đi. Tình huống của truyện TÁC GIẢ Truyện ngắn “ Chiếc lược ngà” viết năm 1966, khi Ở khu căn cứ, nhớ con, ông Sáu làm chiếc lược ngà để tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. NỘI DUNG tặng con. Nhưng chưa trao tận tay con thì ông Sáu đã TÁC PHẨM hy sinh. Tạo tình huống éo le. Trong lần ông Sáu về thăm nhà: bé Thu nhìn ông Sáu với cặp mắt xa lạ, không chịu kêu tiếng “ba”. Từ chối Cốt truyện chặt chẽ, có nhiều yếu tố bất ngờ sự quan tâm chăm sóc của ông Sáu.vì nghĩ rằng ông nhưng hợp lý. Sáu không phải là người cha của mình. NGHỆ THUẬT Diễn biến tâm lý của bé Thu Lựa chọn người kể chuyện thích hợp. Khi qua nhà ngoại, bé Thu mới hiểu nguyên nhân vết thẹo trên mặt ông Sáu. Hôm ông Sáu đi, sau lời chào Ý NGHĨA VĂN BẢN từ biệt, bé Thu gọi cha, tiếng gọi nhận diện cha con đầu tiên, tình cảm cha con diễn ra thật cảm động. “ Chiếc lược ngà” là một câu chuyện cảm động về tình cha - Sự nhớ thương trông mong gặp con. con sâu nặng. Qua câu chuyện, ta hiểu thêm về những mất - Những ngày phép ở nhà, ông Sáu quan tâm chăm mát to lớn trong chiến tranh mà nhân dân ta đã trải qua sóc con, chờ đợi con gọi tiếng “ba”, luôn quanh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. quẩn bên con để bù đắp những ngày thiếu vắng. Nỗi niềm của người cha Những ngày trở lại khu căn cứ ông Sáu dồn hết tình thương con vào việc làm chiếc lược bằng ngà voi để tặng con. Giờ phút cuối cùng trước lúc hy sinh kịp gởi lại cho người bạn.
4. TiÕt 71. V¨n b¶n: chiÕc lƯîc ngµ (TrÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I.§äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: 1. T¸c gi¶: a.Cuéc ®êi : - NguyÔn Quang S¸ng (bót danh NguyÔn S¸ng) sinh n¨m 1932, quª ë huyÖn Chî Míi, tØnh An Giang. - ¤ng lµ nhµ v¨n ®· tõng tham gia hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chèng Mü cøu nưíc.
5. TiÕt 71. V¨n b¶n: chiÕc lƯîc ngµ (TrÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I.§äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: 1. T¸c gi¶: a. Cuéc ®êi: b. Sù nghiÖp s¸ng t¸c: + TruyÖn ng¾n: “Con chim vµng” (1957), “ChiÕc lưîc ngµ”(1966) + TruyÖn võa: “C©u chuyÖn bªn trËn ®Þa ph¸o” (1966), “C¸i ¸o th»ng h×nh r¬m” (1975) + TiÓu thuyÕt: “NhËt kÝ ngưêi ë l¹i” (1962), “Dßng s«ng th¬ Êu” (1985) + KÞch b¶n phim: “Mïa giã chưíng” (1977) “C¸nh ®ång hoang” (1978)
6. TiÕt 71. V¨n b¶n: chiÕc lƯîc ngµ (TrÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I.§äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: 1. T¸c gi¶: a. Cuéc ®êi : b. Sù nghiÖp s¸ng t¸c: c. Phong c¸ch s¸ng t¸c: - Cèt truyÖn hÊp dÉn, t×nh huèng bÊt ngê hîp lÝ. - Ng«n ng÷ mang ®Ëm mµu s¾c Nam Bé nhưng còng rÊt dÔ T¸c gi¶ Nguyªn An nhËn xÐt: hiÓu. “TruyÖn ng¾n cña NguyÔn Quang S¸ng thưêng hÊp dÉn ngưêi ®äc b»ng nh÷ng t×nh huèng bÊt ngê mµ tù nhiªn hîp lÝ, b»ng m¹ch kÓ chËm r·i, tõ tèn mµ ®ưîm chÊt xung ®ét cña kÞch. Ng«n ng÷ Nam bé trong s¸ng t¸c cña «ng còng võa ph¶i, cã chç ®Ëm ®Æc song vÉn dÔ gÇn”.
7. TÁC GIẢ Nguyễn Quang Sáng (1932 ), quê ở An Giang, trưởng thành trong quân đội từ hai cuộc kháng chiến của dân tộc.
8. TUẦN 15 TIẾT 71-72: CHIẾC LƯỢC NGÀ ( Ng.Quang Sáng) Nguyễn Quang Sáng (1932 ), quê ở An Giang, trưởng thành trong quân đội từ hai cuộc kháng chiến của dân tộc. TÁC GIẢ
9. TiÕt 71. V¨n b¶n: chiÕc lƯîc ngµ (TrÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I.§äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: 2. T¸c phÈm: -Truyện ngắn “ Chiếc lược ngà” viết năm 1966, khi tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. - Đoạn trích văn bản nằm phần giữa của truyện.
10. TUẦN 15 TIẾT 71-72: CHIẾC LƯỢC NGÀ ( Ng.Quang Sáng) Nguyễn Quang Sáng (1932 ), quê ở An Giang, trưởng thành trong quân đội từ hai cuộc kháng chiến của dân tộc. TÁC GIẢ Truyện ngắn “ Chiếc lược ngà” viết năm 1966, khi tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. TÁC PHẨM
11. TiÕt 71. V¨n b¶n: chiÕc l îc ngµ ư(TrÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I.§äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: 1. T¸c gi¶: 2. T¸c phÈm: Tõ ng÷ ®Þa phư¬ng Tõ ng÷ toµn d©n 3. Gi¶i nghÜa tõ khã: + ThÑo vÕt sÑo. + Nãi træng nãi trèng kh«ng víi ngưêi kh¸c. + Lui cui lói hói. + C¸i v¸ c¸i mu«i.
12. TiÕt 71. V¨n b¶n: chiÕc lƯîc ngµ (TrÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I.§äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: Tãm t¾t v¨n b¶n II.§äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n: ¤ng S¸u xa nhµ ®i kh¸ng chiÕn lúc bé Thu chưa đầy một tuổi, khi vÒ th¨m 1. T×m hiÓu chung: nhµ, bÐ Thu kh«ng nhËn ra ba v× vÕt a. §äc vµ tãm t¾t v¨n b¶n: thÑo trªn mÆt lµm ba em kh«ng gièng víi ngưêi trong bøc ¶nh chôp chung víi m¸. Em ®èi xö víi ba như mét ngưêi xa l¹. §Õn lóc Thu nhËn ra cha, th× còng lµ lóc «ng S¸u ph¶i lªn ®ưêng. ë khu c¨n cø «ng S¸u lµm mét chiÕc lưîc b»ng ngµ voi ®Ó tÆng con. Nhưng «ng ®· hi sinh khi chưa kÞp trao c©y lưîc cho con.
13. TiÕt 71. V¨n b¶n: chiÕc lƯîc ngµ (TrÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I.§äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: -Theo em v¨n b¶n sö dông phư¬ng thøc biÓu ®¹t nµo? II.§äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n: A. Tù sù kÕt hîp thuyÕt minh vµ biÓu c¶m. B. Tù sù kªt hîp miªu t¶ vµ nghi luËn. 1. T×m hiÓu chung: C.C. TùTù sùsù kÕtkÕt h¬p miªumiªu t¶t¶ vµ biÓu c¶m. a. §äc vµ tãm t¾t v¨n b¶n: -Theo em v¨n b¶n sö dông ng«i kÓ nµo? b. Phư¬ng thøc biÓu ®¹t: A. Ng«i thø nhÊt. c. Ng«i kÓ: B. Ng«i thø hai. C. Ng«i thø ba. -Ai lµ nh©n vËt chÝnh trong truyÖn? A .B¸c Ba vµ «ng S¸u. B. B¸c Ba vµ bÐ Thu. C. ¤ng S¸u vµ bÐ Thu.
14. TiÕt 71. V¨n b¶n: chiÕc l îc ngµ (TrÝch)ư ( NguyÔn Quang S¸ng) I.§äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: II.§äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n: *PhÇn 1: Tõ “ C¸c b¹n! ” ®Õn 1. T×m hiÓu chung: “ tõ tõ tuét xuèng” a. §äc vµ tãm t¾t v¨n b¶n: -> Cuéc gÆp gì vµ chia tay cña b. Phư¬ng thøc biÓu ®¹t: cha con «ng S¸u c. Ng«i kÓ: Bè côc: d. Bè côc: 2 phÇn * PhÇn 2: Tõ “Sau ®ã ” ®Õn “ nh¾m m¾t ®i xu«i”. -> Nh÷ng ngµy «ng S¸u ë chiÕn khu.
15. TiÕt 71. V¨n b¶n: chiÕc l îc ngµ (TrÝch)ư ( NguyÔn Quang S¸ng) I.§äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: II.§äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n: Hai cha con gÆp nhau sau 1. T×m hiÓu chung: t¸m n¨m, nhưng bÐ Thu kh«ng nhËn ra cha . a. §äc vµ tãm t¾t v¨n b¶n: §Õn lóc Thu nhËn ra cha b. Phư¬ng thøc biÓu ®¹t: th× «ng S¸u l¹i ph¶i ra ®i. (T×nh c¶m cña bÐ Thu ®èi c. Ng«i kÓ: víi cha) e. T×nh huèng: T×nh huèng ë khu c¨n cø, «ng S¸u lµm chiÕc lưîc ngµ ®Ó tÆng con, nhưng «ng ®· hi sinh khi chưa kÞp trao mãn quµ Êy cho con. (T×nh c¶m cña «ng S¸u ®èi víi con)
16. TUẦN 15 TIẾT 71-72: CHIẾC LƯỢC NGÀ ( Ng.Quang Sáng) Cuộc gặp gỡ của hai cha con sau tám năm xa cách Nguyễn Quang Sáng (1932 ), quê ở An Giang, trưởng thành nhưng bé Thu không nhận cha. Đến lúc nhận cha thì trong quân đội từ hai cuộc kháng chiến của dân tộc. ông Sáu phải ra đi. Tình huống của truyện TÁC GIẢ Truyện ngắn “ Chiếc lược ngà” viết năm 1966, khi Ở khu căn cứ, nhớ con, ông Sáu làm chiếc lược ngà để tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. NỘI DUNG tặng con. Nhưng chưa trao tận tay con thì ông Sáu đã TÁC PHẨM hy sinh.
17. TiÕt 71. V¨n b¶n: chiÕc lƯîc ngµ (TrÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I.§äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: ¤ng S¸u BÐ Thu II.§äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n: * Nhón ch©n; nh¶y thãt -GiËt m×nh, trßn m¾t lªn; x« xuång; bưíc véi nh×n, ng¬ ng¸c, l¹ lïng. 1. T×m hiÓu chung: vµng, kªu to “Thu! Con” 2. T×m hiÓu chi tiÕt: - Võa bưíc võa khom ngưêi ®ưa tay ®ãn chê a, T×nh c¶m cña bÐ Thu ®èi víi cha: con. - VÕt thÑo bªn m¸ ®á -T¸i mÆt ®i, vôt ch¹y, a1 , Th¸i ®é vµ hµnh ®éng cña öng, giÇn giËt; giäng lÆp kªu thÐt lªn: “ M¸! M¸!” bÐ Thu trưíc khi nhËn ra bÆp, run run «ng S¸u lµ cha: -> Vui mõng xen lÉn xóc -> BÊt ngê, ng¹c nhiªn, ®éng ngê vùc, sî h·i. -N«n nãng, véi vµng, vå vËp muèn ®Õn ngay víi con.
18. TiÕt 71. V¨n b¶n: chiÕc lƯîc ngµ (TrÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I.§äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: II.§äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n: ¤ng S¸u BÐ Thu 1. T×m hiÓu chung: + Vui mõng xen lÉn xóc + BÊt ngê, ng¹c nhiªn, 2. T×m hiÓu chi tiÕt: ®éng, n«n nãng, véi ngê vùc, sî h·i. vµng, vå vËp muèn ®Õn a, T×nh c¶m cña bÐ Thu ®èi víi cha: ngay víi con. a1, Th¸i ®é vµ hµnh ®éng cña bÐ -Vç vÒ con. -Con bÐ ®Èy ra. Thu trưíc khi nhËn ra «ng -Mong gäi ba. -Con bÐ ch¼ng bao giê S¸u lµ cha: -Muèn ®ưîc con nhê chÞu gäi. ch¾t nưíc nåi c¬m. -Nã kh«ng nhê ch¾t hé. -G¾p trøng c¸ cho con. -BÊt thÇn hÊt c¸i trøng ra . -> §au ®ín, hôt hÉng v« -> Ngang ng¹nh , ư¬ng cïng. bưíng -> Kiªn quyÕt kh«ng nhËn «ng S¸u lµ cha.
19. TiÕt 71. V¨n b¶n: chiÕc lƯîc ngµ (TrÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I.§äc vµ t×m hiÓu chó thÝch. II.§äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n. ¤ng S¸u BÐ Thu 1. T×m hiÓu chung: - Vui mõng xen lÉn xóc - BÊt ngê, ng¹c nhiªn, ®éng, n«n nãng, vå vËp ngê vùc, sî h·i. 2. T×m hiÓu chi tiÕt: muèn ®Õn ngay víi a, T×nh c¶m cña bÐ Thu ®èi víi cha: con. a , Th¸i ®é vµ hµnh ®éng cña bÐ - §au ®ín, hôt hÉng v« - Ngang ng¹nh, ư¬ng b- 1 cïng. ưíng. -> Kiªn quyÕt Thu trưíc khi nhËn ra «ng S¸u kh«ng nhËn «ng S¸u lµ lµ cha: cha. ¤ng S¸u lµ ngưêi Ph¶n øng tù cha rÊt yªu thư¬ng nhiªn, kh«ng ®¸ng con. tr¸ch cña mét c« bÐ cã c¸ tÝnh m¹nh mÏ, t×nh c¶m s©u s¾c, ch©n thËt, chØ yªu ba khi tin ch¾c ®ã ®óng lµ ba cña m×nh.
20. TiÕt 71. V¨n b¶n: chiÕc lƯîc ngµ (TrÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I.§äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: - BÊt ngê, ng¹c nhiªn, II.§äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n: ¤ngngê S¸u vùc,Th¶o sî h·i. luËn 1. T×m hiÓu chung: 2. T×m hiÓu chi tiÕt: - Cã ý kiÕn cho r»ng: Hµnh ®éng kh«ng a, T×nh c¶m cña bÐ Thu ®èi víi cha: thõa nhËn «ng S¸u lµ ba l¹i chøng tá bÐ Thu rÊt yªu ba. Em cã ®ång ý như vËy kh«ng? V× a , Th¸i ®é vµ hµnh ®éng cña bÐ - §au ®ín, hôt hÉng v« 1 cïngsao?. Thu trưíc khi nhËn ra «ng S¸u Gîi ý: lµ cha: - §©y lµ mét nhËn xÐt tinh tÕ, s©u s¾c. Lóc nµy bÐ Thu chưa nhËn ra «ng S¸u lµ cha v× trong t©m hån em Èn chøa niÒm kiªu h·nh trÎ th¬ vÒ mét t×nh yªu dµnh cho ngưêi cha trong tÊm h×nh chôp chung víi m¸. Hµnh ®éng em kh«ng thõa nhËn «ng S¸u chÝnh lµ hµnh ®éng “b¶o vÖ” t×nh yªu Êy.
21. TiÕt 71. V¨n b¶n: chiÕc lƯîc ngµ (TrÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I.§äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: ¤ng S¸u BÐ Thu II.§äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n: - Vui mõng xen lÉn xóc - BÊt ngê, ng¹c nhiªn, 1. T×m hiÓu chung: ®éng, n«n nãng, vå vËp ngê vùc, sî h·i. muèn ®Õn ngay víi 2. T×m hiÓu chi tiÕt: con. a, T×nh c¶m cña bÐ Thu ®èi víi cha: - §au ®ín, hôt hÉng v« - Ngang ng¹nh, ư¬ng b- cïng. ưíng -> Kiªn quyÕt a1, Th¸i ®é vµ hµnh ®éng cña bÐ kh«ng nhËn «ng S¸u lµ Thu trưíc khi nhËn ra «ng S¸u cha. lµ cha: ¤ng S¸u lµ ngưêi §ã lµ nh÷ng ph¶n cha rÊt yªu thư¬ng øng tù nhiªn, kh«ng con. ®¸ng tr¸ch cña mét c« bÐ cã c¸ tÝnh m¹nh mÏ, t×nh c¶m s©u s¾c, ch©n thËt, chØ yªu ba khi tin ch¾c ®ã ®óng lµ ba cña m×nh. -BÐ Thu rÊt yªu cha.
22. - Bé Thu hiểu được nguyên nhân vết thẹo trên mặt ông Sáu khi nào ? - Khi qua nhà ngoại, được nghe ngoại kể lại, bé Thu ân hận vì những đối xử của mình trong những trường hợp vừa qua.
23. DIỄN BIẾN TÂM LÝ CỦA BÉ THU Trong lần ông Sáu về thăm nhà: bé Thu nhìn ông Sáu với cặp mắt xa lạ, không chịu kêu tiếng “ba”. Từ chối sự quan tâm chăm sóc của ông Sáu.vì nghĩ rằng ông Sáu không phải là người cha của mình. Khi qua nhà ngoại, bé Thu mới hiểu nguyên nhân vết thẹo trên mặt ông Sáu. Hôm ông Sáu đi, sau lời chào từ biệt, bé Thu gọi cha, tiếng gọi nhận diện cha con đầu tiên, tình cảm cha con diễn ra thật cảm động.
24. TUẦN 15 TIẾT 71-72: CHIẾC LƯỢC NGÀ ( Ng.Quang Sáng) Cuộc gặp gỡ của hai cha con sau tám năm xa cách Nguyễn Quang Sáng (1932 ), quê ở An Giang, trưởng thành nhưng bé Thu không nhận cha. Đến lúc nhận cha thì trong quân đội từ hai cuộc kháng chiến của dân tộc. ông Sáu phải ra đi. Tình huống của truyện TÁC GIẢ Truyện ngắn “ Chiếc lược ngà” viết năm 1966, khi Ở khu căn cứ, nhớ con, ông Sáu làm chiếc lược ngà để tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. NỘI DUNG tặng con. Nhưng chưa trao tận tay con thì ông Sáu đã TÁC PHẨM hy sinh. Trong lần ông Sáu về thăm nhà: bé Thu nhìn ông Sáu với cặp mắt xa lạ, không chịu kêu tiếng “ba”. Từ chối sự quan tâm chăm sóc của ông Sáu.vì nghĩ rằng ông Sáu không phải là người cha của mình. Diễn biến tâm lý của bé Thu Khi qua nhà ngoại, bé Thu mới hiểu nguyên nhân vết thẹo trên mặt ông Sáu. Hôm ông Sáu đi, sau lời chào từ biệt, bé Thu gọi cha, tiếng gọi nhận diện cha con đầu tiên, tình cảm cha con diễn ra thật cảm động.
25. TiÕt 71. V¨n b¶n: chiÕc l îc ngµ (TrÝch)ư ( NguyÔn Quang S¸ng) I.§äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: LuyÖn tËp BT 1: T©m tr¹ng cña bÐ Thu trong II.§äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n; phót gi©y gÆp gì vµ 2 ngµy «ng 1. T×m hiÓu chung: S¸u ë nhµ ra sao? Em h·y tưëng tưîng m×nh lµ bÐ Thu 2. T×m hiÓu chi tiÕt: béc b¹ch t©m tr¹ng ®ã cho c¸c a, T×nh c¶m cña bÐ Thu ®èi víi cha: b¹n cïng nghe. BT 2: Trong phÇn ®Çu v¨n b¶n nµy cã a1, Th¸i ®é vµ hµnh ®éng cña bÐ Thu mét chi tiÕt nghÖ thuËt rÊt quan trưíc khi nhËn ra «ng S¸u lµ cha: träng mµ kh«ng cã nã truyÖn sÏ kh«ng ph¸t triÓn ®ưîc hoÆc TiÓu kÕt: ph¸t triÓn theo chiÒu hưíng + Néi dung: kh¸c. §ã lµ chi tiÕt nµo? Thu lµ mét c« bÐ cã c¸ tÝnh m¹nh mÏ, t×nh c¶m VÒ nhµ ch©n thµnh, cã mét t×nh yªu s©u s¾c ®èi víi ngưêi 1: Häc xong ®o¹n truyÖn nµy, cha (trong ¶nh) cña em. nh©n vËt nµo ®Ó l¹i trong em Ên + NghÖ thuËt: NghÖ thuËt: tưîng s©u s¾c nhÊt? V× sao? - Lùa chän ng«i kÓ thÝch hîp. 2: §äc l¹i toµn bé v¨n b¶n. 3: ChuÈn bÞ cho phÇn bµi häc - X©y dùng t×nh huèng truyÖn bÊt ngê, hîp lÝ. tiÕp theo cña v¨n b¶n. - Miªu t¶ diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt tinh tÕ, s©u s¾c.
26. *Củng cố tiết 1: 1-Người kể chuyện trong CHIẾC LƯỢC NGÀ kể rằng chưa bao giờ mình xúc động như lần ấy. Đó là lần nào? A-Lần ông đi thoát li đi kháng chiến. B-Lần ông về thăm quê với người bạn tên Sáu. C-Lần ông bị biệt kích vây bắt 3 lần trong đêm. D-Lần ông nhìn thấy chiếc lược ngà. 2-Thái độ phản kháng và xa lánh của bé Thu đối với cha không đáng trách chủ yếu là vì: A-Bé Thu xa cha lúc nó chưa đầy một tuổi. B-Bé Thu còn quá nhỏ để hiểu được những tình thế khắc nghiệt của chiến tranh, những éo le của đời sống. CC-Tình cảm của bé Thu chân thật, sâu sắc, chỉ yêu ba khi tin chắc đó chính là người cha của mình. D-Ba má bé Thu không lường được sự việc nên không giải thích cho nó rõ.
27. TiÕt 72. V¨n b¶n chiÕc l îc ngµ (TrÝch)ư ( NguyÔn Quang S¸ng) Cuéc gÆp gì thiªng liªng kú l¹ Cuéc g ( §äc truyÖn ChiÕc l•îc ngµ cña NguyÔn Quang S¸ng) Ngµy Ba ®i con ch•a trßn mét tuæi T¸m n¨m xa nhµ, nhí Ba kh«n ngu«i Khi cã ng•êi cÊt tiÕng gäi con ¬i! Yªu Ba l¾m vÉn l¹ lïng, ng¬ ng¸c. Kh«ng ph¶i Ba!®©y Ng•êi ®µn «ng kh¸c V× yªu Ba mµ kh«ng chÞu nhËn Ba Ba l¹i gÇn mµ con cø l¶ng xa ThÌm mét tiÕng gäi Ba sao khã qu¸! Cuéc gÆp gì thiªng liªng vµ k× l¹! Con kh«ng nhËn Ba v× vÕt thÑo th«i Con g¸i yªu Ba,yªu nhÊt trªn ®êi NiÒm kiªu h·nh trÎ th¬ ®ang bïng ph¸t. ¤i chiÕn tranh lµ ®au th•¬ng mÊt m¸t VÕt thÑo lµm cho con g¸i l¹c Ba T×nh phô tö cµng s©u nÆng thiÕt tha Bëi g¾n kÕt víi t×nh yªu Tæ Quèc! Minh TËp Héi th¬ ViÖt Nam
28. CHIẾC LƯỢC NGÀ- NGUYỄN QUANG SÁNG Tiết 72 Gi¸o viªn : Phan V¨n Phong
29. TUẦN 15 TIẾT 71-72: CHIẾC LƯỢC NGÀ ( Ng.Quang Sáng) Cuộc gặp gỡ của hai cha con sau tám năm xa cách Nguyễn Quang Sáng (1932 ), quê ở An Giang, trưởng thành nhưng bé Thu không nhận cha. Đến lúc nhận cha thì trong quân đội từ hai cuộc kháng chiến của dân tộc. ông Sáu phải ra đi. Tình huống của truyện TÁC GIẢ Truyện ngắn “ Chiếc lược ngà” viết năm 1966, khi Ở khu căn cứ, nhớ con, ông Sáu làm chiếc lược ngà để tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. NỘI DUNG tặng con. Nhưng chưa trao tận tay con thì ông Sáu đã TÁC PHẨM hy sinh. Tạo tình huống éo le. Trong lần ông Sáu về thăm nhà: bé Thu nhìn ông Sáu với cặp mắt xa lạ, không chịu kêu tiếng “ba”. Từ chối Cốt truyện chặt chẽ, có nhiều yếu tố bất ngờ sự quan tâm chăm sóc của ông Sáu.vì nghĩ rằng ông nhưng hợp lý. Sáu không phải là người cha của mình. NGHỆ THUẬT Diễn biến tâm lý của bé Thu Lựa chọn người kể chuyện thích hợp. Khi qua nhà ngoại, bé Thu mới hiểu nguyên nhân vết thẹo trên mặt ông Sáu. Hôm ông Sáu đi, sau lời chào từ biệt, bé Thu gọi cha, tiếng gọi nhận diện cha con Ý NGHĨA VĂN BẢN đầu tiên, tình cảm cha con diễn ra thật cảm động. - Sự nhớ thương trông mong gặp con. “ Chiếc lược ngà” là một câu chuyện cảm động về tình cha - Những ngày phép ở nhà, ông Sáu quan tâm chăm con sâu nặng. Qua câu chuyện, ta hiểu thêm về những mất sóc con, chờ đợi con gọi tiếng “ba”, luôn quanh mát to lớn trong chiến tranh mà nhân dân ta đã trải qua quẩn bên con để bù đắp những ngày thiếu vắng. trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Nỗi niềm của người cha Những ngày trở lại khu căn cứ ông Sáu dồn hết tình thương con vào việc làm chiếc lược bằng ngà voi để tặng con. Giờ phút cuối cùng trước lúc hy sinh kịp gởi lại cho người bạn.
30. Tiết 72 CHIẾC LƯỢC NGÀ (tt ) Nguyễn Quang Sáng
31. Tiết 72 CHIẾC LƯỢC NGÀ ( t.t) ( Nguyễn Quang Sáng ) II-Tìm hiểu văn bản: 1- Diễn biến tâm lí và tình cảm của bé Thu trong lần ông Sáu về thăm nhà : 2-Tình cảm của ông Sáu dành cho con : a- Khi mới về: -cái tình người cha cứ nôn nao -nhún chân ,nhảy tót ,kêu to -bước, khom người, đưa tay → khao khát gặp con - đứng sững nhìn theo con - hai tay buông thõng xuống b.Những ngày ở nhà: →buồn bã thất vọng - con nói trống không -> quay nhìn, lắc đầu cười đánh , hét lên ➔Bất lực
32. Tiết 72 CHIẾC LƯỢC NGÀ ( t.t) (Nguyễn Quang Sáng ) II-Tìm hiểu văn bản: 2-Tình cảm cha con sâu nặng ở ông Sáu: a- Khi mới về: b. Những ngày ở nhà: - - Sự nhớ thương trông mong gặp con. - Những ngày phép ở nhà, ông Sáu quan tâm chăm sóc con, chờ đợi con gọi tiếng “ba”, luôn quanh quẩn bên con để bù đắp những ngày thiếu vắng.
33. TUẦN 15 TIẾT 71-72: CHIẾC LƯỢC NGÀ ( Ng.Quang Sáng) Cuộc gặp gỡ của hai cha con sau tám năm xa cách Nguyễn Quang Sáng (1932 ), quê ở An Giang, trưởng thành nhưng bé Thu không nhận cha. Đến lúc nhận cha thì trong quân đội từ hai cuộc kháng chiến của dân tộc. ông Sáu phải ra đi. Tình huống của truyện TÁC GIẢ Truyện ngắn “ Chiếc lược ngà” viết năm 1966, khi Ở khu căn cứ, nhớ con, ông Sáu làm chiếc lược ngà để tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. NỘI DUNG tặng con. Nhưng chưa trao tận tay con thì ông Sáu đã TÁC PHẨM hy sinh. Trong lần ông Sáu về thăm nhà: bé Thu nhìn ông Sáu với cặp mắt xa lạ, không chịu kêu tiếng “ba”. Từ chối sự quan tâm chăm sóc của ông Sáu.vì nghĩ rằng ông Sáu không phải là người cha của mình. Diễn biến tâm lý của bé Thu Khi qua nhà ngoại, bé Thu mới hiểu nguyên nhân vết thẹo trên mặt ông Sáu. Hôm ông Sáu đi, sau lời chào từ biệt, bé Thu gọi cha, tiếng gọi nhận diện cha con đầu tiên, tình cảm cha con diễn ra thật cảm động. - Sự nhớ thương trông mong gặp con. - Những ngày phép ở nhà, ông Sáu quan tâm chăm sóc con, chờ đợi con gọi tiếng “ba”, luôn quanh quẩn bên con để bù đắp những ngày thiếu vắng. Nỗi niềm của người cha
34. Tiết 72 CHIẾC LƯỢC NGÀ ( t.t) (Nguyễn Quang Sáng ) II-Tìm hiểu văn bản: 2-Tình cảm cha con sâu nặng ở ông Sáu: a-Khi mới về: b.Những ngày ở nhà: c. Khi ra đi: - nhìn con trìu mến lẫn buồn rầu ➔Giàu tình thương yêu - ôm con, rút khăn lau nước mắt, hôn tóc con →Hạnh phúc d. Khi ở chiến khu: - day dứt, ân hận vì đã đánh con →Hiền lành,nhân hậu,yêu con - tìm được khúc ngà ➔Vui sướng - dồn sức, tỉ mẫn làm chiếc lược ngà -Thực hiên lời hứa ➔Yêu con, dành hy vọng cho con - Giai tỏa niềm ân hận . *Phút cuối: - trao chiếc lược ngà cho bạn. ➔Tình yêu con sâu nặng đến tận cùng của ông Sáu.
35. Những ngày trở lại khu căn cứ ông Sáu dồn hết tình thương con vào việc làm chiếc lược bằng ngà voi để tặng con. Giờ phút cuối cùng trước lúc hy sinh kịp gởi lại cho người bạn.
36. TUẦN 15 TIẾT 71-72: CHIẾC LƯỢC NGÀ ( Ng.Quang Sáng) Cuộc gặp gỡ của hai cha con sau tám năm xa cách Nguyễn Quang Sáng (1932 ), quê ở An Giang, trưởng thành nhưng bé Thu không nhận cha. Đến lúc nhận cha thì trong quân đội từ hai cuộc kháng chiến của dân tộc. ông Sáu phải ra đi. Tình huống của truyện TÁC GIẢ Truyện ngắn “ Chiếc lược ngà” viết năm 1966, khi Ở khu căn cứ, nhớ con, ông Sáu làm chiếc lược ngà để tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. NỘI DUNG tặng con. Nhưng chưa trao tận tay con thì ông Sáu đã TÁC PHẨM hy sinh. Trong lần ông Sáu về thăm nhà: bé Thu nhìn ông Sáu với cặp mắt xa lạ, không chịu kêu tiếng “ba”. Từ chối sự quan tâm chăm sóc của ông Sáu.vì nghĩ rằng ông Sáu không phải là người cha của mình. Diễn biến tâm lý của bé Thu Khi qua nhà ngoại, bé Thu mới hiểu nguyên nhân vết thẹo trên mặt ông Sáu. Hôm ông Sáu đi, sau lời chào từ biệt, bé Thu gọi cha, tiếng gọi nhận diện cha con đầu tiên, tình cảm cha con diễn ra thật cảm động. - Sự nhớ thương trông mong gặp con. - Những ngày phép ở nhà, ông Sáu quan tâm chăm sóc con, chờ đợi con gọi tiếng “ba”, luôn quanh quẩn bên con để bù đắp những ngày thiếu vắng. Nỗi niềm của người cha Những ngày trở lại khu căn cứ ông Sáu dồn hết tình thương con vào việc làm chiếc lược bằng ngà voi để tặng con. Giờ phút cuối cùng trước lúc hy sinh kịp gởi lại cho người bạn.
37. *Thảo luận nhóm : Tìm các yếu tố nghị luận trong đoạn trích trên? Các yếu tố nghị luận đó có tác dụng gì? *Gợi ý : -“Tiếng kêu của nó như tiếng xé, xé sự im lặng và xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa.” “Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi .” -“Cây lược ngà ấy chưa chải được mái tóc của con, nhưng nó như gỡ rối được phần nào tâm trạng của anh.” -“ hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được ” ➔Tác dụng : - Thể hiện sự đồng cảm vói nhân vật - Tạo cho câu chuyện chân thực, xúc động và có ý nghĩa sâu sắc hơn.
38. Tiết 72 CHIẾC LƯỢC NGÀ ( t.t) (Nguyễn Quang Sáng ) - Em hãy cho biết • - Nghệ thuật : những yếu tố • Cốt truyện chặt chẽ nghệ thuật được • Lựa chọn nhân vật kể sử dụng thành thích hợp. công trong đoạn trích? • Xây dựng tình huống bất ngờ mà tự nhiên, hợp lí. • Miêu tả tâm lí, tính cách nhân vật tinh tế.
39. TUẦN 15 TIẾT 71-72: CHIẾC LƯỢC NGÀ ( Ng.Quang Sáng) Cuộc gặp gỡ của hai cha con sau tám năm xa cách Nguyễn Quang Sáng (1932 ), quê ở An Giang, trưởng thành nhưng bé Thu không nhận cha. Đến lúc nhận cha thì trong quân đội từ hai cuộc kháng chiến của dân tộc. ông Sáu phải ra đi. Tình huống của truyện TÁC GIẢ Truyện ngắn “ Chiếc lược ngà” viết năm 1966, khi Ở khu căn cứ, nhớ con, ông Sáu làm chiếc lược ngà để tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. NỘI DUNG tặng con. Nhưng chưa trao tận tay con thì ông Sáu đã TÁC PHẨM hy sinh. Tạo tình huống éo le. Trong lần ông Sáu về thăm nhà: bé Thu nhìn ông Sáu với cặp mắt xa lạ, không chịu kêu tiếng “ba”. Từ chối Cốt truyện chặt chẽ, có nhiều yếu tố bất ngờ sự quan tâm chăm sóc của ông Sáu.vì nghĩ rằng ông nhưng hợp lý. Sáu không phải là người cha của mình. NGHỆ THUẬT Diễn biến tâm lý của bé Thu Lựa chọn người kể chuyện thích hợp. Khi qua nhà ngoại, bé Thu mới hiểu nguyên nhân vết thẹo trên mặt ông Sáu. Hôm ông Sáu đi, sau lời chào từ biệt, bé Thu gọi cha, tiếng gọi nhận diện cha con đầu tiên, tình cảm cha con diễn ra thật cảm động. - Sự nhớ thương trông mong gặp con. - Những ngày phép ở nhà, ông Sáu quan tâm chăm sóc con, chờ đợi con gọi tiếng “ba”, luôn quanh quẩn bên con để bù đắp những ngày thiếu vắng. Nỗi niềm của người cha Những ngày trở lại khu căn cứ ông Sáu dồn hết tình thương con vào việc làm chiếc lược bằng ngà voi để tặng con. Giờ phút cuối cùng trước lúc hy sinh kịp gởi lại cho người bạn.
40. Tiết 72 CHIẾC LƯỢC NGÀ ( t.t) (Nguyễn Quang Sáng ) • III-Tổng kết: • 1-Nghệ thuật : 2-Nội dung • Cốt truyện chặt chẽ • Diễn tả tình cảm cha con • Lựa chọn nhân vật thắm thiết dù trong hoàn kể thích hợp. cảnh éo le. • Xây dựng tình • Ca ngợi khẳng định tình huống bất ngờ mà cảm cha con thiêng liêng tự nhiên, hợp lí. như một gía trị nhân bản • Miêu tả tâm lí, tính sâu sắc. cách nhân vật tinh tế. *Ghi nhớ : sgk / 202
41. • Ý NGHĨA VĂN BẢN Em hãy cho biết ý nghĩa văn bản “ Chiếc lược ngà” ? “ Chiếc lược ngà” là một câu chuyện cảm động về tình cha con sâu nặng. Qua câu chuyện, ta hiểu thêm về những mất mát to lớn trong chiến tranh mà nhân dân ta đã trải qua trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
42. TUẦN 15 TIẾT 71-72: CHIẾC LƯỢC NGÀ ( Ng.Quang Sáng) Cuộc gặp gỡ của hai cha con sau tám năm xa cách Nguyễn Quang Sáng (1932 ), quê ở An Giang, trưởng thành nhưng bé Thu không nhận cha. Đến lúc nhận cha thì trong quân đội từ hai cuộc kháng chiến của dân tộc. ông Sáu phải ra đi. Tình huống của truyện TÁC GIẢ Truyện ngắn “ Chiếc lược ngà” viết năm 1966, khi Ở khu căn cứ, nhớ con, ông Sáu làm chiếc lược ngà để tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. NỘI DUNG tặng con. Nhưng chưa trao tận tay con thì ông Sáu đã TÁC PHẨM hy sinh. Tạo tình huống éo le. Trong lần ông Sáu về thăm nhà: bé Thu nhìn ông Sáu với cặp mắt xa lạ, không chịu kêu tiếng “ba”. Từ chối Cốt truyện chặt chẽ, có nhiều yếu tố bất ngờ sự quan tâm chăm sóc của ông Sáu.vì nghĩ rằng ông nhưng hợp lý. Sáu không phải là người cha của mình. NGHỆ THUẬT Diễn biến tâm lý của bé Thu Lựa chọn người kể chuyện thích hợp. Khi qua nhà ngoại, bé Thu mới hiểu nguyên nhân vết thẹo trên mặt ông Sáu. Hôm ông Sáu đi, sau lời chào từ biệt, bé Thu gọi cha, tiếng gọi nhận diện cha con Ý NGHĨA VĂN BẢN đầu tiên, tình cảm cha con diễn ra thật cảm động. - Sự nhớ thương trông mong gặp con. “ Chiếc lược ngà” là một câu chuyện cảm động về tình cha - Những ngày phép ở nhà, ông Sáu quan tâm chăm con sâu nặng. Qua câu chuyện, ta hiểu thêm về những mất sóc con, chờ đợi con gọi tiếng “ba”, luôn quanh mát to lớn trong chiến tranh mà nhân dân ta đã trải qua quẩn bên con để bù đắp những ngày thiếu vắng. trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Nỗi niềm của người cha Những ngày trở lại khu căn cứ ông Sáu dồn hết tình thương con vào việc làm chiếc lược bằng ngà voi để tặng con. Giờ phút cuối cùng trước lúc hy sinh kịp gởi lại cho người bạn.
43. Tiết 72 CHIẾC LƯỢC NGÀ ( t.t) (Nguyễn Quang Sáng ) IV-Luyện tập : 1- Viết một đoạn văn (từ 7 đến 10 dòng) trình bày cảm nhận của em về nhân vật bé Thu. 2- Viết một đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của em về tình cảm cha con sâu nặng của ông Sáu. 3- Đóng vai nhân vật “Thu” khi đã lớn, kể lại tâm trạng ân hận của mình trong những ngày cha ở nhà mà không chịu nhận cha.
44. TUẦN 15 TIẾT 71-72: CHIẾC LƯỢC NGÀ ( Ng.Quang Sáng) Cuộc gặp gỡ của hai cha con sau tám năm xa cách Nguyễn Quang Sáng (1932 ), quê ở An Giang, trưởng thành nhưng bé Thu không nhận cha. Đến lúc nhận cha thì trong quân đội từ hai cuộc kháng chiến của dân tộc. ông Sáu phải ra đi. Tình huống của truyện TÁC GIẢ Truyện ngắn “ Chiếc lược ngà” viết năm 1966, khi Ở khu căn cứ, nhớ con, ông Sáu làm chiếc lược ngà để tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. NỘI DUNG tặng con. Nhưng chưa trao tận tay con thì ông Sáu đã TÁC PHẨM hy sinh. Tạo tình huống éo le. Trong lần ông Sáu về thăm nhà: bé Thu nhìn ông Sáu với cặp mắt xa lạ, không chịu kêu tiếng “ba”. Từ chối Cốt truyện chặt chẽ, có nhiều yếu tố bất ngờ sự quan tâm chăm sóc của ông Sáu.vì nghĩ rằng ông nhưng hợp lý. Sáu không phải là người cha của mình. NGHỆ THUẬT Diễn biến tâm lý của bé Thu Lựa chọn người kể chuyện thích hợp. Khi qua nhà ngoại, bé Thu mới hiểu nguyên nhân vết thẹo trên mặt ông Sáu. Hôm ông Sáu đi, sau lời chào từ biệt, bé Thu gọi cha, tiếng gọi nhận diện cha con Ý NGHĨA VĂN BẢN đầu tiên, tình cảm cha con diễn ra thật cảm động. - Sự nhớ thương trông mong gặp con. “ Chiếc lược ngà” là một câu chuyện cảm động về tình cha - Những ngày phép ở nhà, ông Sáu quan tâm chăm con sâu nặng. Qua câu chuyện, ta hiểu thêm về những mất sóc con, chờ đợi con gọi tiếng “ba”, luôn quanh mát to lớn trong chiến tranh mà nhân dân ta đã trải qua quẩn bên con để bù đắp những ngày thiếu vắng. trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Nỗi niềm của người cha Những ngày trở lại khu căn cứ ông Sáu dồn hết tình thương con vào việc làm chiếc lược bằng ngà voi để tặng con. Giờ phút cuối cùng trước lúc hy sinh kịp gởi lại cho người bạn.
45. Dặn dò : -Học kĩ nội dung bài học -Xem lại các yếu tố nghệ thuật -Soạn bài “ Cố hương ” -Chuẩn bị kĩ nội dung ôn tập học kì I