Bài giảng Ngữ văn 9 - Văn bản Lặng lẽ Sa Pa

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Văn bản Lặng lẽ Sa Pa

1. Ngữ văn 9
2. KiỂM TRA BÀI CŨ: Tóm tắt truyện ngắn “Làng” của Kim Lân. Vì hoàn cảnh, ông Hai phải cùng với gia đình đi tản cư nhưng lúc nào ông cũng nhớ về cái làng chợ Dầu. Tình yêu làng của ông rất độc đáo: ông hay khoe làng. Trước Cách mạng, khoe làng, ông hay khoe cái sinh phần viên quan Tổng đốc làng ông. Sau Cách mạng, ông khoe phong trào kháng chiến của làng ông. Khi nghe làng theo giặc, ông đau đớn, xấu hổ. Nghe tin cải chính - làng ông không theo giặc- ông tươi vui rạng rỡ hẳn lên; ông lại khoe làng: làng ông không bỏ kháng chiến, không bỏ Cách mạng, không bỏ cụ Hồ. Tình yêu làng quê của ông gắn với tình yêu kháng chiến, yêu cách mạng.
3. Tiết 74,75 Nguyễn Thành Long
4. . [ ] Và với những đàn bò lang cổ có đeo chuông ở [ ] MâySa bịPa nắngbắt xua,đầu cuộnvới những tròn lại rặngtừng cục,đào .lăn trên các[ ] Nắngđồng cỏbâytrong giờ bắtlũng đầuhai lenbên tới,đường đốt cháy. rừng cây. các vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái,
5. Tiết 74,75 Nguyễn Thành Long I. Tìm hiểu chung 1)Tác giả:Nguyễn Thành Long (1925-1991) quê ở huyện Duy Trên chuyến xe khách chạy từ thị Xuyên, tỉnh Quảng Nam. xã Lào Cai đi Lai Châu, qua nơi -Nhà văn chuyên viết truyện ngắn nghỉ mát nổi tiếng Sa Pa, được sự và kí. giới thiệu của bác lái xe, đã có một 2)Tác phẩm . cuộc gặp gỡ giữa ba người: ông ▪Viết khi đi lên Lào Cai vào mùa hè họa sĩ già, cô kỹ sư trẻ và anh 1970. thanh niên làm việc ở trạm khí tượng trên đỉnh Yên Sơn ở Sa Pa. ▪Rút từ tập “Giữa trong xanh” in Trong cuộc gặp 30 phút ấy, anh 1972. thanh niên đã để lại một ấn tượng sâu sắc ở người hoạ sĩ, cô kỹ sư trẻ và cả người đọc.
6. Tiết 74,75 Nguyễn Thành Long Trong lúc mọi người xôn xao vui vẻ phía sau lưng, bác lái xe quay sang nhà họa sĩ nói vội vã: -Tôi sắp giới thiệu với bác một trong những người cô độc nhất thế gian. Thế nào bác cũng thích vẽ hắn. Không hiểu sao nói đến đấy, bác. lái xe lại liếc nhìn cô gái. Cô bất giác đỏ mặt lên. -Một anh thanh niên hai mươi bảy tuổi! Đây là đỉnh Yên Sơn, cao hai nhìn sáu trăm mét. Anh ta làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu. Cách đây bốn năm, có hôm tôi đang đi thế này chợt thấy một khúc thân cây chắn ngang đường, phải hãm lại. Một anh thanh niên ở đâu chạy đến, hè với tôi và khách đi xe đẩy khúc cây ra một bên cho xe đi. Hỏi ở đây mà ai đẩy cây ra giữa đường thế này, anh chỉ đỏ mặt. Thì ra anh ta mới lên nhận việc, sống một mình trên đỉnh núi, bốn bề chỉ cây cỏ và mây mù lạnh lẽo, chưa quen, thèm người quá, anh kiếm kế dừng xe lại để gặp chúng tôi, nhìn trông và nói chuyện một lát. Kìa, anh ta kia.
7. Tiết 74,75 Nguyễn Thành Long [ ] Anh thanh niên đang nói dừng lại. Và tại sao họa sĩ cảm giác mình bối rối? Vì nhác thấy người con gái nhỏ nhẻ, e lệ đứng giữa các luống dơn, không cần hái hoa nữa ? Vì họa sĩ đã bắt gặp một điều thật ra ông vẫn ao ước được biết ôi, một nét thôi đủ khẳng định một tâm hồn, khơi gợi một ý sáng tác [ ] Thế nhưng đối với chính nhà. họa sĩ, vẽ bao giờ cũng là một việc khó, nặng nhọc, gian nan. Làm một bức chân dung, phác họa như ông làm đây, hay rồi vẽ dầu, làm thế nào hiện lên mẫu người ấy? Cho người xem hiểu được anh ta, mà không phải hiểu như một ngôi sao xa? Và làm thế nào đặt được chính tấm lòng của nhà họa sĩ vào giữa bức tranh đó? Chao ôi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hãn hữu cho sáng tác, nhưng hoàn thành sáng tác còn là một chặng đường dài. Mặc dù vậy, ông đã chấp nhận sự thử thách [ ] Người con trai ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá. Với những điều làm cho người ta suy nghĩ về anh. Và về những điều anh đang suy nghĩ trong cái vắng vẻ vòi vọi hai nghìn sáu trăm mét trên mặt biển
8. Tiết 74,75 Nguyễn Thành Long Những băn khoăn ấy làm cho nhà hội họa không nhận xét được gì ở cô con gái ngồi trước mặt đằng kia. Những điều cô cùng nghe, cộng với những điều cô khám phá thấy. trên hai trang sách hay đang đọc dang dở của người con trai làm cô bàng hoàng. Có phải cái ánh sáng trong quyển sách rọi sang, làm cho cô hiểu thêm cuộc sống một mình dũng cảm tuyệt đẹp của người thanh niên, về cái thế giới những con người như anh mà anh kể, và về con đường cô đang đi tới?
9. Tiết 74,75 Nguyễn Thành Long I. Tìm hiểu chung II. Đọc - Hiểu văn bản. 1. Tình huống truyện: Cuộc gặp gỡ tình cờ của mấy người khách trên chuyến xe: ông họa. sĩ, cô kỹ sư trẻ, bác lái xe với anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh cao Yên Sơn ở Sa Pa. 2.Nhân vật anh thanh niên a)Vị trí : Nhân vật chính b)Cách miêu tả Hiện ra qua sự nhìn nhận, suy nghĩ, đánh giá của các nhân vật trong truyện. c) Hoàn cảnh sống và làm việc - Hoàn cảnh sống: một mình trên đỉnh Yên Sơn.
10. Yên Sơn (Cao 2600m)
11. Tiết 74,75 Nguyễn Thành Long 1. Tình huống truyện:Cuộc gặp gỡ tình cờ của mấy người khách trên chuyến xe: ông họa sĩ, cô kỹ sư trẻ, bác lái xe với anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh cao Yên Sơn ở Sa Pa. 2.Nhân vật anh thanh niên . a)Vị trí : Nhân vật chính b)Cách miêu tả Hiện ra qua sự nhìn nhận, suy nghĩ, đánh giá của các nhân vật trong truyện. c) Hoàn cảnh sống và làm việc - Hoàn cảnh sống: một mình trên đỉnh Yên Sơn. - Công việc: Công tác khí tượng thuỷ văn kiêm vật lí địa cầu. Đòi hỏi phải tỉ mỉ, chính xác, có tinh thần trách nhiệm cao.
12. Nội dung của câu văn trích trong “Lặng lẽ Sa Pa” giới thiệu điều gì? Cháu ở đây có nhiệm vụ đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào việc báo trước thời tiết hằng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu. A.Giới thiệu hoàn cảnh sống của anh thanh niên. B.Giới thiệu công việc của anh thanh niên. C.Giới thiệu cách sống của anh thanh niên. D. Giới thiệu đặc điểm khí hậu, thời tiết của Sa Pa.
13. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI  BÀI CŨ: LẶNG LẼ SA PA ▪ Tóm tắt truyện; ▪Tình huống truyện.  BÀI MỚI: LẶNG LẼ SA PA (Tiếp) -Đọc văn bản / 195 -Tìm hiểu nhân vật anh thanh niên, ông họa sĩ, và các nhân vật khác trong truyện. -Những đoạn văn tả cảnh thiên nhiên Sa Pa.
14. Nguyeãn Thaønh Long
15. Nguyễn Thành Long (1925- 1991)
16. • Chủ đề: Truyện khắc hoạ thành công hình ảnh những người lao động bình thường, mà tiêu biểu là anh thanh niên làm công tác khí tượng ở một mình trên đỉnh núi cao. Qua đó, khẳng định vẻ đẹp của con người lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng. • Tình huống truyện: cuộc gặp gỡ tình cờ, ngắn ngủi giữa ông hoạ sĩ già, cô kĩ sư trẻ với anh thanh niên 27 tuổi làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m giữa núi rừng Sa Pa. Cuộc gặp gỡ bất ngờ ở nơi heo hút ấy đã để lại trong tâm tưởng mỗi người những tình cảm, ấn tượng tốt đẹp.
17. Mét sè h×nh ¶nh vÒ Sa pa
18. TiÕt 74,75 Văn bản LÆng lÏ Sa Pa (TrÝch) - NguyÔn Thµnh Long - 2. Nh©n vËt anh thanh niªn: - Qua lêi cña b¸c l¸i xe: + mét ngưêi c« ®éc nhÊt thÕ gian, hai mư¬i b¶y tuæi, lµm nghÒ khÝ tượng kiªm vËt lÝ ®Þa cÇu + ®· sèng mét mình trªn ®Ønh Yªn S¬n cao hai ngµn s¸u trăm mÐt. + thÌm người qu¸, ®· tõng h¹ c©y chÆn « t« l¹i ®Ó kiÕm c¬ nãi chuyÖn. Nh©n vËt anh thanh niªn → C¸ch giíi thiÖu g©y Ên tưîng m¹nh vÒ nh©n vËt, gîi sù tß ®îc giíi thiÖu qua nh÷ng mß vµ khiÕn mäi ngưêi xóc ®éng. chi tiÕt nµo? Qua lêi cña ai?
19. §Ønh Yªn s¬n Bản đồ vùng thời tiết
20. TiÕt 74,75 Văn bản LÆng lÏ Sa Pa (TrÝch) - NguyÔn Thµnh Long - - C«ng viÖc: ®o giã, ®o mưa, ®o n¾ng, tÝnh m©y, ®o chÊn ®éng mÆt ®Êt, dù vµo viÖc b¸o thêi tiÕt. - Thêi gian: theo “èp”: bèn giê, mưêi mét giê, b¶y giê tèi vµ mét giê s¸ng. - Hoµn c¶nh: rÐt, mưa tuyÕt, giã tuyÕt vµ lÆng im im lÆng l¹nh cãng →c«ng viÖc nãi Quachungc¸chdÔ, kÓchØvµcÇnquachÝnhlêi x¸cgiíi thiÖu cña b¸c l¸i xe, em thÊy anh thanh → C«ng viÖc ®ßi hái t×nh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ nghÞ lùc rÊt cao niªn lµ người như thÕ nµo? * Anh thanh niªn lµ ngưêi say mª víi c«ng viÖc, kiªn tr× vµ H·y t×m chi tiÕt anh cã ý thøc vưît qua mäi khã kh¨n ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô Lµm thanhc«ng niªnviÖc kÓnµy vÒ thìc«ngyªu cÇu cÇn thiÕtviÖc,lµ hoµngì? c¶nh, ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña m×nh?
21. Máy đo mưa của Trạm Khí tượng
22. Bản đồ đường đi của bão số 9 ( Marian) tháng 12 / 2006
23. TiÕt 74,75 Văn bản LÆng lÏ Sa Pa (TrÝch) - NguyÔn Thµnh Long - Tìm vµ ph©n tÝch lêi t©m sù cña anh thanh niªn vÒ c«ng viÖc cña mình?
24. TiÕt 74,75 Văn bản LÆng lÏ Sa Pa (TrÝch) - NguyÔn Thµnh Long - HåiHåi chcha vµo nghÒ, nh÷ng ®ªm bÇu trêi ®en kÞt, nh×n kükü míi thÊythÊy métmét ng«ing«i saosao xa,xa, ch¸uch¸u còngcòng nghÜnghÜ ngayngay ng«ing«i saosao kiakia lÎlÎ loiloi métmét mm×nh. B©y giê lµm nghÒ nµy ch¸uch¸u kh«ngkh«ng nghÜnghÜ nhnh vËy. V¶, khi ta lµm viÖc, tata víivíi c«ngc«ng viÖcviÖc lµlµ ®«i,®«i, saosao gäigäi lµlµ métmét mm×nh ®îcîc?? HuèngHuèng chi viÖcviÖc cñacña ch¸uch¸u g¾ng¾n liÒnliÒn víivíi viÖcviÖc cñacña baobao anhanh em,em, ®ång®ång chÝchÝ díi kia. C«ng viÖcviÖc cña ch¸uch¸u gian khæ thÕ ®Êy,®Êy, chø cÊtcÊt nãnã ®i,®i, ch¸uch¸u buånbuån ®Õn®Õn chÕtchÕt mÊtmÊt Cßn ngêiêi thth× ai mµ ch¶ch¶ “thÌm”“thÌm” h¶h¶ b¸c?b¸c? M×nh sinh ra lµ g×, m×nhnh ®Î®Î ëë ®©u,®©u, mm×nh v× aiai mµmµ lµmlµm viÖc?viÖc? §§Êy, ch¸u tù nãi víi ch¸uch¸u thÕthÕ ®Êy.®Êy. - Coi c«ng viÖc lµ mét ngêi b¹n th©n thiÕt, g¾n bã, lµ mét phÇn cña cuéc sèng
25. TiÕt 74,75 Văn bản LÆng lÏ Sa Pa (TrÝch) - NguyÔn Thµnh Long - * Trong cuéc sèng: + N¬i ë vµ lµm viÖc ng¨n n¾p, gän gµng, s¹ch sÏ + §äc s¸ch, nu«I gµ, trång rau, trång hoa →BiÕt chñ ®éng t¹o ra cuéc sèng riªng ng¨n n¾p mµ ®Çy ®ñ, biÖt tù t¹o ra niÒm vui trong cuéc sèng c« ®éc. - Khi ho¹ sÜ ®Þnh vÏ anh: kh«ng kh«ng b¸c ®õng vÏ ch¸u. ch¸u sÏ giíi thiÖu víi b¸c «ng kÜ sư trång rau → Khiªm tèn, v« tư vµ hån nhiªn KhiNhthÊy÷ng ®iÒu«ng nµyho¹chosÜ cãemýbiÕt®Þnhg× vÏ Ngoµi c«ng viÖc khoa häc, anh thanh niªn cßn mHµnh×thªmnh,®énganhvÒ anhnµythanhthanhchoniªnniªn?em®·hiÓucã ®øchµnh cã nh÷ng niÒm say mª nµo kh¸c? ®éngtÝnh nµog×?ë anh thanh niªn?
26. TiÕt 74,75 Văn bản LÆng lÏ Sa Pa (TrÝch) - NguyÔn Thµnh Long - * Trong cuéc sèng: - Víi mäi ngưêi: Em hiÓu thªm ®iÒu gì nữa vÒ + göi tam thÊt choanh vîthanhb¸c l¸iniªnxe qua những + chuÈn bÞ thøcchi¨ntiÕttranµy?cho b¸c l¸i xe, «ng ho¹ sÜ vµ c« kÜ sư + tÆng hoa cho c« kÜ sư. → Anh thanh niªn lµ ngưêi cëi më, ©n cÇn, chu ®¸o vµ giµu tình c¶m Víi mäi người, anh thanh niªn cã th¸i ®é như thÕ nµo?
27. TiÕt 74,75 Văn bản LÆng lÏ Sa Pa 3. Ông họa sĩ (TrÝch) - NguyÔn Thµnh Long - - Chøng kiÕn vµ trß chuyÖn víi anh thanh niªn, «ng c¶m thÊy bèi rèi bëi vì: + ¤ng c¶m nhËn ®ưîc những ®iÒu tèt ®Ñp trong con ngưêi anh. Khi chøng kiÕn c¶nh + §ã lµ sù bèi rèi cña con ngưêi anh thanh niªn tÆng ®ang tr¨n trë ®i t×m c¸i ®Ñp hoa cho c« kÜ s vµ nghe bçng ph¸t hiÖnEmra c¸ihiÓu®Ñpgì®angvÒ ngêi ho¹ sÜ tõ anh kÓ vÒ c«ng viÖc cña hiÓn hiÖn bÊt ngênhữngayng biÓutríchiÖnm¾tnéi t©m nµy? m×nh, ho¹ sÜ l¹i c¶m m×nh. thÊy bèi rèi. Theo em, → Métt¹it©msaohånho¹thiÕtsÜ l¹ithac¶mvíi nh÷ng vÎthÊy®Ñpbèicuécrèi?®êi.
28. TiÕt 74,75 Văn bản LÆng lÏ Sa Pa (TrÝch) - NguyÔn Thµnh Long - - “Ngưêi con trai Êy ®¸ng yªu thËt nhưng lµm «ng nhäc qu¸”. → Đã lµ c¸i nhäc tinh thÇn rÊt cÇn thiÕt cho ngưêi nghÖ sÜ trong s¸ng t¹o nghÖ thuËt lµ ngưêi cã ý thøc s©u s¾c vÒ c¶m høng s¸ng t¸c trong héi ho¹ - Chó ý c©u văn: “Người con trai Êy ®¸ng yªu thËt nhưng lµm «ng nhäc qu¸” Em hiÓu những suy nghÜ gì cña «ng ho¹ sÜ qua c©u văn nµy?
29. 4. Cô kĩ sư. - Khi gÆp vµ nghe anh thanh niªn nãi chuyÖn: + bµng hoµng + hiÓu thªm cuéc sèng mét mình dòng c¶m tuyÖt ®Ñp cña anh thanh niªn + yªn t©m h¬n vÒ quyÕt ®Þnh cña mình(lªn T©y B¾c lµm viÖc) Ên tưîng hµm ¬n khã t¶. - Khi chia tay anh thanh niªn: + muèn cã c¸I gì®Ó tÆng anh + chìa tay cho anh n¾m, cÈn träng như ngưêi ta cho nhau c¸i gì. Cuéc gÆp gì víi anh thanh → Lµ ngưêi cã lý tưëng vµ say mª víi c«ng viÖc, thùc sù xóc niªn ®· cho c« kÜ s suy nghÜ ®éng trưíc nh÷ng suyNhnghÜữngviÖcchi tiếtlµmnàycñachoanhemthanhhiểuniªngì về. g×? cô kĩ sư?
30. TiÕt 74,75 Văn bản LÆng lÏ Sa Pa (TrÝch) - NguyÔn Thµnh Long - - Lµ nhÞp cÇu nèi g©y sù chó ý vµ høng thó cho ngưêi ®äc ®ãn chê sù xuÊt hiÖn cña anh thanh niªn. - RÊt s«i næi vµ yªu quÝ m¶nh ®Êt Sa pa B¸c l¸i xe cã vÞ trÝ như thÕ nµo trong c©u chuyÖn nµy?
31. TiÕt 74,75 Văn bản LÆng lÏ Sa Pa (TrÝch) - NguyÔn Thµnh Long - - Anh c¸n bé khÝ tưîng trªn ®Ønh Phan-xi-păng: - ¤ng kÜ sù vưên rau Sa pa: tù tay thô phÊn cho hµng ngµn c©y su hµo - Ngưêi c¸n bé nghiªn cøu b¶n ®å sÐt: 11 năm kh«ng mét ngµy xa c¬ quan → Hä ®Òu lµ những con ngưêi lÆng thÇm hi sinh quyÒn lîi riªng, quªn mình cèng hiÕn cho c«ng cuéc x©y dùng ®Êt nưíc. Anh thanh niªn cßn nh¾c ®Õn nh÷ng nh©n vËt nµo? ĐÆc ®iÓm chung nhÊt cña những ngưêi nµy lµ T×m chi tiÕt anh giíi thiÖu gì ? vÒ hä?
32. TiÕt 74,75 Văn bản LÆng lÏ Sa Pa (TrÝch) - NguyÔn Thµnh Long - Th¶o luËn NhËn xÐt vÒ c¸ch gäi tªn c¸c nh©n vËt trong c©u chuyÖn? Vì sao nh©n vËt kh«ng cã tªn?
33. TiÕt 74,75 Văn bản LÆng lÏ Sa Pa (TrÝch) - NguyÔn Thµnh Long - LÆng lÏ Sa pa lµ c©u chuyÖn vÒ cuéc gÆp gì víi nh÷ng con ngưêi trong mét chuyÕn ®i thùc tÕ cña nh©n vËt «ng häa sÜ, qua ®ã, t¸c gi¶ thÓ hiÖn niÒm yªu mÕn ®èi víi nh÷ng conNhËnngưêixÐtcã lÏvÒsèng®Æccao®iÓm®Ñp ®ang lÆng lÏ quªn m×nh cèngnghÖhiÕnthuËtcho cñaTæ quèctruyÖn?. ý nghĩa của văn bản?
34. Chóc c¸c em häc giái ! “Mai thầy về, mùa gọi nắng lên cao Vai áo bạc như màu trang vở cũ Con muốn gọi sao lòng đau nghẹn ứ Đã bao lần con ngỗ nghịch thầy ơi!” “Cơn gió vô tình thổi mạnh sáng nay