Bài giảng Ngữ văn khối 8 - Chiếu dời đô (thiên đô chiếu)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn khối 8 - Chiếu dời đô (thiên đô chiếu)

1. CHIẾU DỜI ĐÔ (Thiên đô chiếu) I. Đọc tìm hiểu chú thích: 1/Tác giả: -Lí Công Uẩn (974 -1028) – Lí Thái Tổ, quê ở tỉnh Bắc Ninh . -Ông là người thông minh, nhân ái và sáng lập ra nhà Lý. TƯỢNG LÍ CÔNG UẨN - Ở HÀ NỘI
2. Lý Công Uẩn (974 – 1028 )
3. 2/Tác phẩm: - Hoàn cảnh ra đời: Ra đời năm 1010 nhằm bày tỏ ý định dời đô từ Hoa Lư ra Đại La. - Thể loại: Nghị luận cổ - Chiếu + Mục đích: do vua dùng để ban bố mệnh lệnh. + Nội dung: Thể hiện tư tưởng chính trị lớn lao có ảnh hưởng đến thời đại. + Hình thức : Được viết bằng văn xuôi(văn vần) có xen kẽ những câu văn biền ngẫu
4. Nhà vua ban chiếu
5. BỐ CỤC Phần 1: Nêu lý do của việc dời đô Từ đầu -> “không dời đô Nêu lý do chọn thành Đại La Phần 2 :Tiếp -> “muôn đời” . Khẳng định quyết tâm dời đô Phần 3 : Phần còn lại
6. 1: LÝ do dêi ®« Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam đại theo ý riêng mình mà tự tiện chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đô ở nơi trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân, nếu thấy thuận tiện thì thay đổi. Cho nên vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh. Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường mệnh trời, không noi theo dấu cũ của Thương, Chu, cứ đóng yên đô thành ở nơi đây, khiến cho triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tốn, muôn vật không được thích nghi. Trẫm thấy đau xót về việc đó, không thể không dời đổi.
7. II. Tìm hiểu văn bản: Dẫn chứng và cách lập luận 1. Lý do dời đô : của tác giả như thế nào ? a. Lịch sử Trung Quốc : - Nhà Thương : năm lần dời đô. Mở đầu bài, theo sử sách - Nhà Chu : ba lần dời đô. Trung Quốc, Lí Công Uẩn Mưu toan việc lớn, tính kế nêu những dẫn chứng các muôn đời cho con cháu. vua nào từng dời đô? Vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh. Theo tác giả, chính việc dời đô So sánh đối chiếu, Dẫn chứngđúngcụ thể, đắn,lập nhàluận Thương và nhà chặt chẽ. Chu đạt được kết quả gì ? Lí Công Uẩn nêu những sự kiện ấy nhằm mục đích gì ?
8. II. Tìm hiểu văn bản: 1. Lý do dời đô : Lý lẽ và cảm xúc kết a. Lịch sử Trung Quốc : hợp làm tăng sức thuyết b. Tình hình nước ta : phục. - Dẫn chứng : Hai nhà Đinh Khẳng định việc dời đô Lê theo ý riêng mình, khinh khỏi Hoa Lư là cần thiết. thường mệnh trời. Kết quả của việc không dời đô, theo - Kết quả : triều đại không lâu Lí CôngTheo Uẩn,Lí Công là gìUẩn, ? vì sao bền, số vận ngắn ngủi, trăm họ kinh đô Hoa Lư không còn phù hợp nữa ? hao tốn . . . Ông nêu dẫn chứng gì ? Những dẫn chứng và lý lẽ Lí Công UẩnBàn về vấn đề này, đưa ra mục đích cuốicách lập luận của tác cùng là gì ? giả như thế nào ?
9. 1/Lí do dời đô: II. Đọc Tìm hiểu chi tiết: +/Lịch sử các triều đại ở Trung Quốc: - Nhà Thương năm lần dời đô - Nghệ thuật: So sánh đối nhà Chu ba lần dời đô. chiếu, dẫn chứng toàn diện, - Lý do: Theo ý trời, ý dân. tiêu biểu lập luận thấu tình đạt lý. - Kết quả: Đất nước thịnh vượng -Ý nghĩa: +/Thực tế lịch sử nhà Đinh,Lê + Dời đô là việc làm chính - Nhà Đinh, Lê không dời đô nghĩa vì nước vì dân theo mệnh - Trái ý trời, ý dân trời - Kết quả: Triều đại không lâu bền =>Thái độ và quyết định của nhà vua: Trẫm rất đau xót không thể không dời đổi.
10. 2/ Nguyên nhân chọn Đại La . “Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương: ở vào nơi trung tâm trời đất; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi; đã đúng ngôi nam bắc đông tây; lại tiện hướng nhìn sông dựa núi; địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt; muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi. Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa. Thật là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời.”
11. 2/ Nguyên nhân chọn Đại La . -Về mặt lịch sử: Nơi xưa Cao Vương đóng đô, trung tâm trời đất. -Về mặt địa lí:Trung tâm, có núi có sông, đất rộng bằng cao thoáng, thế đất quý hiếm, sang trọng. -Về văn hoá, chính trị, kinh tế: Là mảnh đất thịnh vượng, đầu mối giao thương, nơi muôn vật phong phú tươi tốt, hội tụ của bốn phương. ➔ Hội tụ đủ mọi mặt của đất nước xứng đáng là trung tâm văn hoá, kinh tế, chính trị ) ĐẠI LA Về lịch sử Về địa lí Về văn hoá, kinh tế Cao Vương Trung tâm của Mảnh đất thịnh đóng đô của trời đất vượng “THẮNG ĐỊA” Hội đủ điều kiện của Kinh đô
12. 3. Quyết tâm dời đô “Trẫm muốn dựa vào sự thuận lợi của đất ấy để định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào?”
13. ⚫ 3. Kết luận. ⚫ Phần kết thúc có hai câu: ⚫ -Câu1. Nêu rõ khát vọng,mục đích nhà vua. ⚫ - Câu 2. Hỏi ý kiến quần thần. ⚫ - Muốn nhe dân bàn bạc, vẫn muốn ý nguyện của mình là ý nguyện của trăm họ. ⚫ - Tác dụng: Làm cho bài chiếu nghiêm khắc, độc thoại trở thành đối thoại, dân chủ, tạo sự đồng cảm giữa vua và dân. ⚫ => Quyết tâm dời đô.
14. Bè côc vµ lËp luËn cña bµi Dêi ®« lµ ®iÒu ®· tõng x¶y ra trong lÞch sö NhÊt thiÕt ph¶i dêi LÝ do dêi ®« ®« H¹n chÕ cña viÖc ®ãng ®« ë Hoa Lư §¹i La ®· tõng lµ kinh ®« §¹i La lµ Chän §¹i La n¬i tèt lµm n¬i ®Þnh ®« nhÊt ®Ó §¹i La cã nhiÒu lîi thÕ ®Þnh ®« Kh¼ng ®Þnh quyÕt t©m dêi Mong ®ưîc sù ®ång thuËn cña mäi ngưêi ®«
15. III/ Tổng kết : 1.Nội dung: Khát vọng một đất nước thống nhất, độc lập, hùng cường, khẳng định ý chí tự cường và sự lớn mạnh của dân tộc Đại Việt. 2.Nghệ thuật: Thuyết phục người nghe bằng lí lẽ chặt chẽ,sử dụng những câu văn biền ngẫu giàu hình ảnh và sự kết hợp hài hoà giữa lí và tình.
16. Cố đô Hoa Lư
17. Một số công trình tiêu biểu của Thăng Long - Hà Nội Chùa Một Cột
18. Lăng Chủ Tịch Hồ Chí Minh
19. HỒ GƯƠM,THÁP RÙA
20. §Òn §« (1030)
21. Văn miếu Quốc Tử Giám
22. Sân vận động quốc gia Mỹ Đình
23. Nhà hát lớn Hà Nội
24. Đại học Y Hà Nội
25. Chợ Đồng Xuân
26. IV Luyện tập: THẢO LUẬN NHÓM 1.Chứng minh sự đúng đắn về việc dời đô của Lí Công Uẩn ? - Thăng Long là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, của đất nước từ khi Lí Công Uẩn dời đô đến nay. Thủ đô Hà nội luôn là trái tim của tổ quốc. Thăng Long – Hà Nội luôn vững vàng trong mọi thử thách (trải qua các cuộc chiến tranh từ xưa đến nay).
27. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM (chọn câu trả lời đúng nhất) 2. Vì sao nói “Chiếu dời đô” ra đời phản ánh ý chí độc lập tự cường và sự phát triển lớn mạnh của dân tộc Đại Việt ? A/ Triều đình nhà Lí đủ lớn mạnh chấm dứt nạn phong kiến cát cứ. B/ Dân tộc Đại Việt đủ sức sánh ngang hàng với phương Bắc. C/ Định đô ở Thăng Long là nguyện vọng của nhân dân xây dựng một đất nước độc lập, tự cường. D/D Cả ba ý trên.
28. T H ĂĂ NN GG LL OO NN G H G A P NN GHG HH ỊỊ LL O À H L ÝÍ CC ÔÔÔ NN GG UU ẨẨ N À I T U ĐĐ Ơ O ẬẬ Ô Ộ Đ Ạ II VV III ỆỆ TT NN ĐĐ I C Đ A U ỜỜ KK II NN H I H II ẾẾ UU DD HH OO AA L Ư
29. -Bài mới: Soạn và chuẩn bị bài “Hịch tướng sỹ” Bài tập: 3. Học tập cách viết đoạn văn biền ngẫu thuyết. minh về thắng địa Đại La và viết một đoạn văn. như thế giới thiệu một danh lam, di tích thắng cảnh ở quê em bằng văn xuôi.