Bài giảng Ngữ văn lớp 6 - Tiết thứ 91: Nhân hóa

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 6 - Tiết thứ 91: Nhân hóa

1. TRƯỜNG THCSP LƯƠNG ĐỊNH CỦA Kính chào quý thầy cô giáo và các em học sinh! Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Mỹ
2. KIỂM TRA BÀI CŨ *Câu 1. Trình bày các kiểu so sánh? *Câu 2: Xác định phép so sánh và cho biết kiểu so sánh trong câu thơ sau: “Con đi trăm núi ngàn khe Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm Con đi đánh giặc mười năm Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi”
3. TIẾT 91 NHÂN HÓA
4. Tiết 91: NHÂN HÓA I. NHÂN HÓA LÀ GÌ? 1. Khái niệm: Ví dụ: Ông trời Mặc áo giáp đen Ra trận Muôn nghìn cây mía Múa gươm Kiến Hành quân Đầy đường. ( Trần Đăng Khoa)
5. Tiết 91. NHÂN HÓA I. NHÂN HÓA LÀ GÌ? 1. Khái niệm: Trời gọi Ông * Ví dụ. Trời tả Mặc áo giáp đen Nhân hóa là gọi hoặc tả Ra trận con vật, cây cối, đồ vật Mía tả Múa gươm bằng những từ ngữ vốn Kiến tả Hành quân được dùng để gọi hoặc tả Từ ngữ để con người. gọi, tả con người Nhân dùng gọi, hóa tả con vật, cây cối, đồ vật
6. Tiết 91. NHÂN HÓA I. NHÂN HÓA LÀ GÌ? 1. Khái niệm: Trời gọi Ông * Ví dụ. Trời tả Mặc áo giáp đen Nhân hóa là gọi hoặc tả Ra trận con vật, cây cối, đồ vật Mía tả Múa gươm bằng những từ ngữ vốn Kiến tả Hành quân được dùng để gọi hoặc tả Từ ngữ để con người. gọi, tả con người Nhân dùng gọi, hóa tả con vật, cây cối, đồ vật
7. Tiết 91: NHÂN HÓA I. NHÂN HÓA LÀ GÌ? 1. Khái niệm: Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người. 2. Tác dụng của nhân hóa
8. * Câu hỏi thảo luận(Nhóm đôi): Hãy so sánh 2 cách diễn đạt sau đây, cách diễn đạt nào hay hơn .Vì sao? Cách 1 Cách 2 Ông trời - Bầu trời đầy Mặc áo giáp đen mây đen. Ra trận Muôn nghìn cây mía - Muôn nghìn Múa gươm cây mía ngả Kiến nghiêng, lá bay Hành quân phấp phới. Đầy đường - Kiến bò đầy ( Trần Đăng Khoa ) đường. * Gợi ý: Cách 1 hay hơn cách 2 vì cách 1 làm cho quang cảnh sống động, sự vật gần gũi với con người.
9. Tiết 91: NHÂN HÓA I. NHÂN HÓA LÀ GÌ? 1. Khái niệm: Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người. 2. Tác dụng của nhân hóa - Làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật gần gũi với con người.
10. Ông trời Mặc áo giáp đen Ra trận Muôn nghìn cây mía Múa gươm Kiến Hành quân Đầy đường * Đoạn thơ: ( Trần Đăng Khoa ) Cái trống trường em Mùa hè cũng nghỉ Suốt ba tháng liền Trống nằm ngẫm nghĩ Buồn không hả trống! (Thanh Hào)
11. Tiết 91: NHÂN HÓA I. NHÂN HÓA LÀ GÌ? 1. Khái niệm: 2. Tác dụng của nhân hóa - Làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật gần gũi với con người. - Biểu thị những suy nghĩ, tình cảm của con người.
12. * Bài tập 1 ( SGK/58 ) Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của phép nhân hóa trong đoạn văn sau: Bến cảng lúc nào cũng đông vui.vui Tàu mẹ,mẹ tàu con đậu đầy mặt nước. Xe anh,anh xe em tíu tít nhận hàng về và chở hàng ra. Tất cả đều bận rộn.rộn (Phong Thu) Quang cảnh bến cảng được miêu tả sống động, người đọc dễ hình dung ra cảnh nhộn nhịp bận rộn của các phương tiện trên bến cảng.
13. Tiết 91: NHÂN HÓA I. NHÂN HÓA LÀ GÌ? II. CÁC KIỂU NHÂN HÓA
14. * Ví dụ II/1/a/b/c/ ( SGK/57 ) a/ Từ đó, lão Miệng,Miệng bác Tai,Tai cô Miệng, lão, Dùng MắtMắt, cậu Chân,Chân cậu Tay lại thân Tai, gọi bác, từ gọi mật sống với nhau, mỗi người một Mắt, cô, người việc, không ai tị ai cả. Chân, để gọi cậu (Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng) Tay vật. b/ Gậy tre,tre chông tre chống lại sắt Chống Dùng từ chỉ họat động, thép của quân thù. Tre xung phong lại, Tre tính chất vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ xung phong, của người nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa giữ để chỉ hoạt chín. động, tính ( Thép Mới ) chất của vật. Trâu c/ Trâu ơi, ta bảo trâutrâu này Trò chuyện, xưng Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta. Trâu ơi, ta Trâu trâu bảo hô với con vật như đối với người. ( Ca dao ) trâu
15. Tiết 91: NHÂN HÓA I. NHÂN HÓA LÀ GÌ? II. CÁC KIỂU NHÂN HÓA Có 3 kiểu: - Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật. - Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật. - - Trò chuyện, xưng hô với vật như đối với người.
16. PHÉP NHÂN HÓA Khái niệm Là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người. Dùng từ Trò chuyện, vốn gọi Các kiểu xưng hô với người để nhân hóa vật như gọi vật . đối với người. Dùng từ chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật. Tác dụng: Làm cho loài vật, cây cối, đồ vật trở nên gần gũi với con người, biểu thị những suy nghĩ, tình cảm của con người.
17. Tiết 91: NHÂN HÓA I. NHÂN HÓA LÀ GÌ? II. CÁC KIỂU NHÂN HÓA III. LUYỆN TẬP * Bài tập 1: * Bài tập 2: So sánh 2 cách diễn đạt trong hai đoạn văn sau:
18. Đoạn a Đoạn b Bến cảng lúc nào cũng Bến cảng lúc nào cũng rất đông vui. Tàu mẹ, tàu nhiều tàu xe. Tàu lớn, tàu con đậu đầy mặt nước. bé đậu đầy mặt nước. Xe Xe anh, xe em tíu tít to, xe nhỏ nhận hàng về nhận hàng về và chở và chở hàng ra. Tất cả hàng ra. Tất cả đều bận đều hoạt động liên tục. rộn. Miêu tả sống động, Quan sát, ghi chép, người đọc dễ hình dung tường thuật một cách cảnh nhộn nhịp, bận khách quan. rộn.
19. Tiết 91: NHÂN HÓA I. NHÂN HÓA LÀ GÌ? II. CÁC KIỂU NHÂN HÓA III. LUYỆN TẬP * Bài tập 2 Miêu tả sống động, người đọc dễ hình dung cảnh nhộn nhịp, bận rộn. Quan sát, ghi chép, tường thuật một cách khách quan.
20. Tiết 91: NHÂN HÓA I. NHÂN HÓA LÀ GÌ? II. CÁC KIỂU NHÂN HÓA III. LUYỆN TẬP Bài tập 3: Hai cách viết dưới đây có gì khác nhau? Nên chọn cách viết nào cho văn bản biểu cảm và chọn cách viết nào cho văn bản thuyết minh?.
21. *Bài tập 3: Hai cách viết dưới đây có gì khác nhau? Nên chọn cách viết nào cho văn bản biểu cảm và chọn cách viết nào cho văn bản thuyết minh?. - Cách 1: Trong họ hàng nhà chổi thì cô bé Chổi Rơm vào loại xinh xắn nhất. Cô có chiếc váy vàng óng, không ai đẹp bằng. Áo của côcô cũng bằng rơm thóc nếp vàng tươi, được tết săn lại, cuốn từng vòng quanh ngườingười, trông cứ như áo len vậy. (Vũ Duy Thông) *Chổi rơm trở nên gần gũi với con người hơn nên chọn cách viết này cho văn bản biểu cảm. - Cách 2: Trong các loại chổi, chổi rơm vào loại đẹp nhất. Chổi được tết bằng rơm nếp vàng. Tay chổi được tết săn lại thành sợi và quấn quanh thành cuộn. *Cung cấp cho người đọc những thông tin về chổi rơm, nên chọn cách viết này cho văn bản thuyết minh.
22. Tiết 91: NHÂN HÓA I. NHÂN HÓA LÀ GÌ? II. CÁC KIỂU NHÂN HÓA III. LUYỆN TẬP Bài tập 3: *Chổi rơm trở nên gần gũi với con người hơn nên chọn cách viết này cho văn bản biểu cảm. *Cung cấp cho người đọc những thông tin về chổi rơm, nên chọn cách viết này cho văn bản thuyết minh.
23. Tiết 91: NHÂN HÓA I. NHÂN HÓA LÀ GÌ? II. CÁC KIỂU NHÂN HÓA III. LUYỆN TẬP *Bài tập 4. Hãy cho biết phép nhân hóa trong mỗi đoạn trích dưới đây được tạo ra bằng cách nào và tác dụng của nó như thế nào?
24. *Bài tập 4. ( Thảo luận nhóm 1:4a,2:4b,3:4c;4:4d ) (2p) Hãy cho biết phép nhân hóa trong mỗi đoạn trích dưới đây được tạo ra bằng cách nào và tác dụng của nó như thế nào? a/ Núi cao chi lắm núi ơi Núi che mặt trời chẳng thấy người thương! ( Ca dao) b/ Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập xuôi ngược, thế là bao nhiêu cò, sếu, vạc, cốc, le, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi. Suốt ngày, họ cãi cọ om bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh một mồi tép, có những anh Cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch mỏ, chẳng được miếng nào? ( Tô Hoài ) c/ Dọc sông , những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước. Nước bị cản văng bọt tứ tung, thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy về lại Hòa Phước. ( Võ Quảng ) d/ Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh dưới nắng hè gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện lại thành từng cục máu lớn. ( Nguyễn Trung Thành )
25. •Bài tập 4: Thảo luận nhóm: 1:4a,2:4b,3:4c;4:4d - Gợi ý: a/ - núi ơi Trò chuyện xưng hô với vật như đối với người và bộc lộ tâm tình, tâm sự. b/- ( cua, cá) tấp nập Từ ngữ vốn chỉ hoạt động, tính chất của -( cò, sếu, vạc, le ) cãi người để chỉ hoạt động,tính chất của vật. cọ om sòm - họ ( cò, sếu, vạc, le ) Dùng từ vốn gọi người để gọi vật. - anh ( cò ) c/ - (chòm cổ thụ) dáng mãnh liệt, Từ ngữ vốn chỉ hoạt động, tính đứng trầm ngâm lặng nhìn chất của người để chỉ hoạt động, - ( thuyền ) vùng vằng tính chất của vật. d/ -(cây ) bị thương; Từ ngữ vốn chỉ hoạt động, thân mình; vết thương; tính chất của người để chỉ hoạt cục máu động, tính chất của vật.
26. Tiết 91: NHÂN HÓA a/ Trò chuyện xưng hô với vật I. NHÂN HÓA LÀ GÌ? như đối với người và bộc lộ II. CÁC KIỂU NHÂN HÓA tâm tình, tâm sự. III. LUYỆN TẬP b/ Từ ngữ vốn chỉ hoạt động, tính *Bài tập 4. Hãy cho biết chất của người để chỉ hoạt phép nhân hóa trong mỗi động,tính chất của vật. đoạn trích dưới đây được Dùng từ vốn gọi người để gọi vật. tạo ra bằng cách nào và c/ Từ ngữ vốn chỉ hoạt động, tác dụng của nó như thế tính chất của người để chỉ hoạt nào? động, tính chất của vật. d/ Từ ngữ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật.
27. Quan sát bức tranh, em hãy viết một đoạn văn ngắn có sử dụng phép nhân hóa.
28. *Dặn dò - Học bài: Ghi nhớ SGK/ 57-58 - Làm bài tập 5 SGK/59 - Soạn bài: “Phương pháp tả người” + Đọc các đoạn văn ở SGK/59,60 + Muốn tả người thì cần phải có yếu tố gì? + Bố cục của bài văn tả người. + Xem các bài tập ở phần luyện tập + Lập dàn ý cho đề bài ở phần luyện tập