Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Bài 24: Nói với con

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Bài 24: Nói với con

1. : NÓI VỚI CON - Y PHƯƠNG - Người soạn: Dương Anh Đào
2. I/ Tìm hiểu chung 1. Tác giả § Tên khai sinh : Hứa Vĩnh Sước (1948) § Quê : Huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng § Phong cách sáng tác : Là hồn thơ chân chất, mạnh mẽ trong sáng tác, cách tư duy giàu hình ảnh con người miền núi. 2. Tác phẩm • Sáng tác năm 1980, thời kì đất nước còn khó khăn • Nhan đề: Là lời tâm sự với con gái đầu lòng Y Phương (1948)
3. Nhà thơ Y Phương tâm sự: vợ chồng tôi sinh cô con gái đầu lòng vào giữa năm 1979. Bài thơ nói với con tôi viết năm 1980 đó là thời kì đất nước ta gặp rất nhiều khó khăn Nhan đề bài thơ nói với con đó là lời tâm sự của tôi với đứa con gái đầu lòng , tâm sự với con còn là tâm sự với chính mình muốn sống đàng hoàng như một con người , tôi nghĩ phải bám vào văn hóa , phải tin vào những giá trị đích thực vĩnh cửu của văn hóa. Chính vì thế qua bài thơ ấy tôi muốn nói rằng chúng ta phải vượt qua sự ngặt nghèo, đói khổ bằng văn hóa
4. I.Tìm hiểu chung 1. Đọc – chú thích 2. Thể loại: - Bài thơ được viết theo thể thơ tự do. Các câu dài ngắn khác nhau không theo niêm luật nào quy định 3. Bố cục: 2 phần Phần 1: Từ đầu đến ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời. Con lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng đỡ của cha mẹ trong cuộc sống lao động của quê hương. Phần 2: Lòng tự hào với sức sống mạnh mẽ bền bỉ với truyền thống cao đẹp của quê hương và niềm mong ước con hãy kế tục xứng đáng với truyền thống ấy.
5. II.Đọc-hiểu văn bản q Phần 1 q * Tình cảm gia đình : “ Chân phải bước tới cha - Hình ảnh cụ thể, chân thực Chân trái bước tới mẹ - Cách nói của dân tộc Tày ở Cao Bằng Một bước chạm tiếng nói chân thật. Hai bước tới tiếng cười” - Nghệ thuật : Điệp từ, lặp cấu trúc, liệt kê, từ ngữ giàu tính tạo hình -> Gợi tả đứa trẻ chập chững tập bước đi, tập nói trong vòng tay âu yếm của cha mẹ, cả nhà vang tiếng cười vui vẻ. => không khí gia đình đầm ấm, quấn quýt.Gđ là cội nguồn, cái nôi cho con những yêu thương ấm áp đầu đời Nhắn nhủ con phải nhớ công sinh thành và dưỡng dục
6. Nhà thơ Y Phương tâm sự:Trong thời điểm lịch sử đó tôi lo lắm , trong khó khăn đó con người muốn sống cho tốt đẹp thì con người phải vin vào văn hóa mà cội nguồn của văn hóa đó chính là gia đình là tấm lòng của người con đối với cha mẹ.
7. II.Đọc-hiểu văn bản q Phần 1 q *Tình quê hương: “ Người đồng mình yêu lắm Động từ: Đan, cài, ken; từ ngữ chọn lọc, miêu tả Đan lờ cài nan hoa cụ thể:Thể hiện cuộc sống người lao động cần cù, êm đềm vui vẻ, lạc quan, đoàn kết cùng với thiên Vách nhà ken câu hát nhiên núi rừng. Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời” -> Thể hiện sự gắn bó quấn quýt trong cuộc sông lao động của đồng bào quê mình.
8. II.Đọc-hiểu văn bản q Mười một câu đầu *Tình quê hương: “ Người đồng mình yêu lắm Ẩn dụ (hoa, con Đan lờ cài nan hoa đường)Thể hiện rừng núi Vách nhà ken câu hát quê hương thơ mộng và Rừng cho hoa nghĩa tình, thiên nhiên Con đường cho những tấm lòng che chở, nuôi dưỡng con Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới người về tâm hồn và lối Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời” sống. Con lớn lên còn nhờ vào sự chở che đùm bọc của núi rừng quê hương Con lớn lên nhờ vào cha mẹ, quê hương, con phải biết đến cội nguồn.
9. II.Đọc-hiểu văn bản 2.Lòng tự hào về truyền thống quê hương và niềm ước mong cho con «Người đồng mình thương lắm con ơi Câu thơ được lặp lại nhưng sắc thái tình cảm đã khác Người miền núi từng vất vả, gian nan và khổ cực Cao đo nỗi buồn Cách nói đặc trưng của người miền núi Xa nuôi chí lớn...» Họ không bao giờ chùn bước trước gian khổ Người đồng mình tuy vất vả nhưng không ngừng hun đúc chí khí
10. II.Đọc-hiểu văn bản 2. Lòng tự hào về truyền thống quê hương và niềm ước mong cho con «... Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn Họ biết chấp nhận và vượt qua Sống trên đá không chê đá gập ghềnh gian nan, thử thách Sống trong thung không chê thung nghèo đói Nghệ thuật : Điệp từ, so sánh, ẩn dụ, Sống như sông như suối thành ngữ Lên thác xuống ghềnh Không lo cực nhọc...» Người đồng mình tuy có cuộc sống vất vả, khó khăn, thiếu thốn nhưng biết chấp nhận khó khăn, thực tế của cuộc sống với sức sống mạnh mẽ, dẻo dai và gắn bó, thủy chung với quê hương dẫu còn nhọc nhằn, nghèo đói Đây là những đức tính cao đẹp của người đồng mình
11. II.Đọc-hiểu văn bản 2. Lòng tự hào về truyền thống quê hương và niềm ước mong cho con “ Người đồng mình thô sơ da thịt Người đồng mình thô sơ, mộc mạc về vẻ bề ngoài Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con nhưng giàu chí khí, niềm tin, không nhỏ bé về tầm hồn, về Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương ý chí và mong ước xây dựng quê hương. Còn quê hương thì làm phong tục Con ơi tuy thô sơ da thịt Giọng điệu: tha thiết, trìu mến Lên đường Người cha mong muốn con:Phải sống nghĩa tình gắn bó, thủy chung với Không bao giờ nhỏ bé được quê hương và biết chấp nhận,vượt qua gian nan thử thách bằng ý chí, bằng Nghe con.” niềm tin của mình. Cần sống mạnh mẽ, tự tin mà vững bước trên đường đời Tình cảm cha con thắm thiết, sâu nặng. Cha đã bồi dưỡng, rèn luyện cho con tinh thần, nghị lực trước cuộc sống.
12. III/Tổng kết 1. Nghệ thuật 2.Nội dung
13. 1.NT: + Bố cục bài thơ mạch lạc, Thể thơ tự do, câu chữ không theo khuôn định, rất phù hợp với mạch cảm xúc tự nhiên, linh hoạt của bài thơ. + Nhịp điệu lúc bay bổng, nhẹ nhàng, lúc rành rọt, mạnh mẽ đã tạo ra sự cộng hưởng hài hoà với những cung bậc tình cảm khác nhau trong lời người cha. + Ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng; hình ảnh thơ mộc mạc mà vẫn sinh động, quyến rũ. Lối nói chân chất, cụ thể mà giàu y nghĩakhái quát của người miền núi. Giọng điệu thơ tha thiết, chân tình. + Các điệp từ, ngữ được sử dụng tài tình mà đặc biệt là điệp khúc “ “Người đồng mình” đứng chốt ở 4 trọng điểm đã tạo nên những luyến láy để làm cho âm điệu, nhạc điệu thơ ngân vang dào dạt, để lại trong lòng người đọc những dư âm sâu lắng của tình thương yêu.
14. 2 ND: Bài thơ thể hiện tình yêu thương và niềm tin tưởng sâu sắc của người cha với con. Qua việc thể hiện tình cảm cha con, nhà thơ muốn truyền lại cho thế hệ đi sau tình yêu, niềm tự hào và khát vọng, ý chí xây dựng QH. “ Nói với con” của Y Phương đã như là một gáo nước trong mát của đất Cao Bằng, tưới mát tâm hồn của mỗi chúng ta.