Bài giảng Sinh học 12 - Tiết 13, Bài 13: Ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện gen

Nội dung text: Bài giảng Sinh học 12 - Tiết 13, Bài 13: Ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện gen

1. TIẾT 13 – ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG LÊN SỰ BIỂU HIỆN CỦA GEN I. MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG Dây khoai lang trồng ở môi trường ẩm ướt Dây khoai lang trồng ở môi trường khô cằn Gen và tính trạng có mối quan hệ như thế nào? Phiên mã dịch mã Biểu hiện Gen ( ADN) mARN Pôlipeptit Prôtêin tính trạng
2. II. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GEN VÀ MÔI TRƯỜNG Ví dụ 1: Ảnh hưởng của nhiệt độ tới màu lông thỏ Himalaya Nhiệt độ cao có ảnh hưởng đến sự biểu Không tổng hợp Tổng hợp Melanin hiện của gen tổng Melanin → → Lông đen hợp melanin như Lông trắng thế nào? Tai, bàn chân, đuôi, Cạo lông trắng trên KQ : Ở lưng lông mõm → lông đen lưng + buộc đá lạnh mọc có màu đen Môi trường trong Kiểu gen Kiểu hình
3. Ví dụ 2: độ pH của đất ảnh hưởng đến sự biểu hiện màu sắc hoa Cẩm tú cầu (yếu tố bên ngoài) pH = 7: hoa màu trắng sữa. pH > 7: hoa màu đỏ, màu hồng hoặc màu tím pH < 7: hoa màu lam.
4. Ví dụ 3: Bệnh phêninkêtô niệu Quan sát hình, đọc SGK và trả lời câu hỏi: Nguyên nhân, cơ chế và hậu quả của bệnh phêninkêtô niệu?
5. Gen cấu trúc bình thường Gen cấu trúc đột biến Phênilalanin Phênilalanin ứ đọng (thức ăn) Enzim xúc tác Tirôzin Máu Bệnh phênyl kêtô niệu Đầu độc Thiểu năng trí tuệ, mất trí TBTK ở não
6. III. MỨC PHẢN ỨNG CỦA KIỂU GEN Giống lúa OMCS 2000 Nhà A Nhà B Nhà C Chăm sóc tốt Chăm sóc bình Chăm sóc kém ( MT1) thường ( MT2 ) ( MT3 ) NS 6- 8 Tấn/ ha ( NS 4 -5 Tấn/ ha NS 2-3Tấn/ha KH1 ) ( KH2 ) (KH3 )
7. NS 6- 8 Tấn/ ha Chăm sóc tốt ( KH1 ) ( MT1) NS 4 -5 Tấn/ ha ( KH2 ) Chăm sóc bình thường ( MT2 ) NS 2-3Tấn/ha Chăm sóc kém (KH3 ) ( MT3 )
8. III. MỨC PHẢN ỨNG CỦA KIỂU GEN 1. Khái niệm Là tập hợp các kiểu hình của cùng 1 kiểu gen tương ứng với các môi trường khác nhau 2. Đặc điểm - Mức phản ứng do kiểu gen quy định, mỗi gen có mức phản ứng riêng - Có 2 loại mức phản ứng: - + Mức phản ứng rộng: tính trạng số lượng (thường do nhiều gen quy định và phụ thuộc nhiều vào MT, ít phụ thuộc vào gen) VD: tính trạng năng suất, khối lượng, sản lượng trứng, sữa + Mức phản ứng hẹp: tính trạng chất lượng (thường do ít gen quy định và ít phụ thuộc vào MT, phụ thuộc vào gen )VD: tỉ lệ bơ trong sữa bò 3. Phương pháp xác định mức phản ứng Tạo các cá thể có cùng kiểu gen.→ Nuôi hoặc trồng các cá thể có cùng kiểu gen ở các môi trường khác nhau. → Theo dõi đặc điểm của các cá thể có cùng kiểu gen ở các môi trường khác nhau→ tập hợp kiểu hình
9. Tại sao các nhà khoa học lại khuyên nông dân không nên chỉ trồng một giống lúa duy nhất (cho dù đó là giống lúa có năng suất cao) trên một diện tích rộng trong cùng một vụ?
10. 1 kiểu gen nâu Xanh Đỏ
11. 4. Sự mềm dẻo kiểu hình (thường biến) - Khái niệm: Là những biến đổi kiểu hình của 1 kiểu gen trước các điều kiện môi trường khác nhau. - Ý nghĩa: Giúp sinh vật thích nghi với sự thay đổi của môi trường - Mức độ mềm dẻo của kiểu hình phụ thuộc vào kiểu gen. Mỗi kiểu gen chỉ có thể điều chỉnh kiểu hình của mình trong một phạm vi nhất định.
12. 50 - Loài a 50 - Loài b - - - - - - - - Chiều cao cây cao (cm) Chiều - 0 30 1400 3050 0 30 1400 3050 Độ cao so với mặt nước biển (m) Mức phản ứng của 2 kiểu gen khác nhau (a và b) của loài cỏ thi với độ cao so với mặt nước biển.
13. Mối quan hệ giữa giống, biện pháp kĩ thuật và năng suất Biện pháp kĩ thuật Giống Năng suất
14. Câu 1: Kiểu hình của một cơ thể phụ thuộc vào A kiểu gen Sai B điều kiện môi trường Sai C kiểu gen và điều kiện môi trường Đúng các tác nhân đột biến trong môi trường và D Sai quy luật di truyền chi phối các tính trạng.
15. Câu 2: Điều nào sau đây không đúng với thường biến? A Di truyền được. Đúng B Phát sinh trong đời cá thể không do biến đổi KG. Sai C Phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh Sai hưởng của môi trường. D Là những biến đổi KH có cùng KG. Sai
16. Câu 3: Sự phụ thuộc của tính trạng vào KG như thế nào? A Tính trạng số lượng phụ thuộc chủ yếu vào KG Sai B Tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào KG Đúng C Tính trạng chất lượng ít phụ thuộc chủ yếu vào KG Sai D Bất kỳ loại tính trạng nào cũng phụ thuộc vào KG Sai
17. Câu 1. Tại sao các nhà khoa học lại khuyên nông dân không nên chỉ trồng một giống lúa duy nhất (cho dù đó là giống lúa có năng suất cao) trên một diện tích rộng trong cùng một vụ? Câu 2. Khi nói: Cô ấy được mẹ truyền cho tính trạng “má lúm đồng tiền” có chính xác không? Nếu cần thì phải sửa lại câu nói này như thế nào?
18. 100 tắc kè để dưới đất ? Chỉ có 1 con bị 2 đầu Đoán xem tắc Đoán xem 100 con có bao kè dưới đất? nhiêu con bị đột biến ?