Bài giảng Sinh học 9 - Bài học 35: Ưu thế lai

Nội dung text: Bài giảng Sinh học 9 - Bài học 35: Ưu thế lai

1. Kiểm tra bài cũ
2. Em có nhận xét gì về sức sống, khả năng sinh trưởng, năng suất của cây ngô cơ thể lai F1 (thế hệ 1) so với cây ngô tự thụ phấn bắt buộc ở thế hệ tiếp theo
3. Em hãy quan sát những hình ảnh kết hợp thông tin sau đây và cho biết hiện tượng ưu thế lai là gì? Hiện tượng ưu thế lai ở ngô a và c là cây ngô ở 2 dòng tự thụ phấn; b là cây ngô của cơ thể lai F1
4. Em hãy quan sát những hình ảnh kết hợp thông tin sau đây và cho biết hiện tượng ưu thế lai là gì? VÞt Con lai Vịt pha ngan Con lai lớn nhanh hơn, lượng tiêu tốn thức ăn ít hơn, tuổi giết thịt ngắn hơn so với ngan, chất lượng thịt ngon hơn thịt vịt, trắng hơn thịt ngan và ít mỡ hơn ngan
5. Em hãy quan sát những hình ảnh kết hợp thông tin sau đây và cho biết hiện tượng ưu thế lai là gì? X Gµ ®«ng T¶o Gµ ri Hình thể độc đáo, thịt thơm ngon, trứng to Vóc dáng bé, trứng nhỏ và sản lượng ít, nhưng nhưng chậm lớn, sinh sản kém, gà giống giá khả năng phát dục sớm, đẻ nhiều, ít mẫn cảm với rất cao. bệnh bạch cầu trùng. Con lai F1 - Gà lai Đông Tảo: Khả năng sinh sản tốt, sinh trưởng nhanh, chất lượng thịt không kém nhiều so với gà Đông Cảo thuần chủng, đặc biệt giá thành rẽ hơn rất nhiều lần, đẻ nhiều, trứng to
6. Ưu thế lai là hiện tượng cơ thể F1 có sức sống cao hơn, sinh trưởng nhanh hơn, phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt hơn, các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ.
7. Thảo luận nhóm theo kĩ thuật khăn trải bàn: Dựa vào kiến thức em đã học, hãy thảo luận và hoàn thành phiếu học tập: 1, Hoàn thành sơ đồ lai: P: AAbbDD x aaBBdd G: F1 : KG: KH: 2, Tại sao khi lai 2 dòng thuần, ưu thế lai biểu hiện rõ nhất? 3, Tại sao ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở thế hệ F1 , sau đó giảm dần qua các thế hệ? 4, Muốn duy trì ưu thế lai, ta cần dùng biện pháp nào?
8. Dựa vào kiến thức em đã học, hãy thảo luận và hoàn thành phiếu học tập: 1, Hoàn thành sơ đồ lai: P: AAbbDD x aaBBdd G: AbD aBd F1 : KG: AaBbDd KH: 100% trội 2, Tại sao khi lai 2 dòng thuần, ưu thế lai biểu hiện rõ nhất? Vì tập trung nhiều gen trội có lợi nên biểu hình thành kiểu hình có nhiều tính trạng tốt. 3, Tại sao ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở thế hệ F1 , sau đó giảm dần qua các thế hệ? Ở thế hệ F1 tỉ lệ các cặp gen dị hợp là nhiều nhất, sau đó các thế hệ sau tỉ lệ dị hợp giảm dần, tỉ lệ đồng hợp tăng lên. Dẫn tới các gen lặn có hại gặp nhau tạo thể đồng hợp và thể hiện thành kiểu hình có hại. 4, Muốn duy trì ưu thế lai, ta cần dùng biện pháp nào? Muốn duy trì ưu thế lai ở các thế hệ tiếp theo ta dùng phương pháp nhân giống vô tính. Như giâm, chiết, ghép, vi nhân giống
9. Các phương pháp tạo ưu thế lai: + Với cây trồng: Chủ yếu dùng phương pháp lai khác dòng và phương pháp lai khác thứ. + Với vật nuôi: Chủ yếu sử dụng phương pháp lai kinh tế. Kĩ thuật mảnh ghép kết hợp phòng tranh. + Mỗi nhóm chuyên gia đếm từ 1 cho đến hết và có 3 phút để tập báo cáo. + Hình thành nhóm mảnh ghép: - Nhóm 1: Gồm thành viên có số thứ tự 1, 2, 3 của 3 nhóm chuyên gia. - Nhóm 2: Gồm các thành viên có số thứ tự 4, 5, 6 của 3 nhóm chuyên giá. - Nhóm 3: Gồm các thành viên có số thứ tự 7, 8, 9 của 3 nhóm chuyên giá. + Các nhóm mảnh ghép đi quan sát, nghe chuyên gia của bức tranh thuyết trình và ghi lại vào vở nội dung: - Khái niệm phép lai. - Hướng sử dụng. - Thành tự đã đạt được.
10. Trò chơi: ĐÁNH BÀI UNO. Luật chơi: - Mỗi nhóm 4 người. - Có 16 quân bài, trên mỗi quân bài có 1 câu hỏi hoặc câu trả lời, được chia đều cho 4 bạn. - Trưởng nhóm là người được đánh trước. - Người đánh bao giờ cũng đưa ra một quân bài có câu hỏi, mỗi thành viên trong nhóm tìm xem trong các quân bài của mình quân bài nào có câu trả lời thì đánh lại. Quyền ra quân bài tiếp theo thuộc về người vừa đánh câu trả lời. Cứ như vậy, cho đến khi hết bài. - Lưu ý: nếu trong số các quân bài của 1 người vừa có câu hỏi, vừa có câu trả lời thì đánh đôi, thành viên khác có đôi đánh ra sẽ giành quyền ra quân bài tiếp theo. - Các nhóm sau khi đánh xong cần sắp xếp quân bài theo từng cặp câu hỏi - câu trả lời. - Nhóm nào xong trước thì giành chiến thắng. Trong từng nhóm cá nhân nào hết bài trước thì giành chiến thắng.
11. BẮT ĐẦU
12. 100$150$50$20$10$ 100$ 10$ 150$ 50$ 20$
13. Câu hỏi số 1. Ưu thế lai là hiện tượng: A. con lai có sức sống cao hơn bố mẹ. C. con lai giảm sức sinh sản so với bố mẹ.x B. con lai có sức sống kém hơn bố mẹ.x D. Con lai duy trì kiểu gen vốn có ở bố mẹ.x
14. Câu hỏi số 2. Nguyên nhân gây ra hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn và do giao phối gần là: A. Tỉ lệ dị hợp tăng lên. x B. Tỉ lệ đồng hợp trội tăng lên.x C. Tỉ lệ đồng hợp lặn tăng lên. D. Tỉ lệ dị hợp giảm. x
15. Câu hỏi số 3 Con vật nào sau đây thường xuyên giao phối gần vẫn không gây ra hiện tượng thoái hoá giống là: A. lợn x B. chuột x C. hổ x D. chim bồ câu
16. Câu hỏi số 4 Vai trò nào sau đây không phải do phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết trong chọn giống? A. Tạo dòng thuần.x B. Đánh giá kiểu gen từng dòng x C. Phát hiện gen xấu.x D. Tạo thế hệ con cho năng suất cao.
17. Câu hỏi số 5 Cho cây có kiểu gen Aa tự thụ phấn liên tục qua 3 thế hệ. Tỉ lệ kiểu gen Aa ở đời thứ 3 sẽ giảm còn bao nhiêu? A. 50% x B. 25% x C. 12,5% D. 6,25% x
18. Hiện tượng ưu thế Là hiện tượng con sinh ra Nguyên nhân của có sức sống cao hơn, sinh Là do sự tập trung lai là gì? trưởng tốt hơn, năng suất hiện tượng ưu thế các gen trội có lợi cao hơn trung bình giữa lai là gì? ở cơ thể lai F . hai bố mẹ hoặc vượt trội 1 cả hai bố mẹ. Trong chọn giống Trong chọn giống Người ta dùng chủ Người ta dùng cây trồng, người ta vật nuôi, người ta yếu phương pháp phương pháp lai đã dùng những đã dùng phương lai khác dòng hoặc kinh tế. phương pháp gì để lai khác thứ. pháp gì để tạo ưu tạo ưu thế lai? thế lai?
19. Là phép lai dùng giữa bố Để duy trì ưu thế Người ta dùng phương Phép lai kinh tế mẹ thuộc hai dòng thuần pháp nhân giống vô khác nhau rồi dùng con lai lai người ta dùng tính (bằng giâm, chiết, là gì? F làm sản phẩm, không 1 phương pháp gì? dùng nó làm giống. ghép, vi nhân giống ) Ở nước ta, lai kinh Người ta dùng con cái Tại sao khi lai 2 Vì tập trung nhiều thuộc giống trong nước tế được thực hiện dòng thuần, ưu gen trội có lợi nên cho giao phối với con biểu hình thành kiểu dưới hình thức nào? thế lai lại biểu đực cao sản thuộc giống hình có nhiều tính thuần nhập nội. hiện rõ nhất? trạng tốt.
20. Câu hỏi Câu trả lời Hiện tượng ưu thế lai là gì? Là hiện tượng con sinh ra có sức sống cao hơn, sinh trưởng tốt hơn, năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ. Nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai là gì? Là do sự tập trung các gen trội có lợi ở cơ thể lai F1 . Trong chọn giống cây trồng, người ta đã dùng những Người ta dùng chủ yếu phương pháp lai khác phương pháp gì để tạo ưu thế lai? dòng hoặc lai khác thứ. Trong chọn giống vật nuôi, người ta đã dùng phương Người ta dùng phương pháp lai kinh tế. pháp gì để tạo ưu thế lai? Phép lai kinh tế là gì? Là phép lai dùng giữa bố mẹ thuộc hai dòng thuần khác nhau rồi dùng con lai F1 làm sản phẩm, không dùng nó làm giống. Để duy trì ưu thế lai người ta dùng phương pháp gì? Người ta dùng phương pháp nhân giống vô tính (bằng giâm, chiết, ghép, vi nhân giống ) Ở nước ta, lai kinh tế được thực hiện dưới hình thức Người ta dùng con cái thuộc giống trong nước nào? cho giao phối với con đực cao sản thuộc giống thuần nhập nội. Tại sao khi lai 2 dòng thuần, ưu thế lai lại biểu hiện rõ Vì tập trung nhiều gen trội có lợi nên biểu hình nhất? thành kiểu hình có nhiều tính trạng tốt.