Bài giảng Sinh học 9 - Tiết 24 - Bài 23: Đột biến số lượng NST

Nội dung text: Bài giảng Sinh học 9 - Tiết 24 - Bài 23: Đột biến số lượng NST

1. KiÓm tra Bµi Cò. C©u 1. ThÕ nµo lµ ®ét biÕn cÊu tróc NST? Bao gåm nh÷ng d¹ng nµo ? So víi ®ét biÕn gen th× ®ét biÕn nµo g©y hËu qu¶ lín h¬n v× sao ? Tr¶ lêi : -Lµ nh÷ng biÕn ®æi trong cÊu tróc cña NST. - Bao gåm : MÊt ®o¹n ; LÆp ®o¹n ; ®¶o ®o¹n -So víi ®ét biÕn gen th× ®ét biÕn cÊu tróc nhiÔm s¾c thÓ g©y hËu qu¶ lín h¬n v× mét ®o¹n NST mang rÊt nhiÒu gen nªn sÏ ¶nh nhiÒu ®Õn vËt chÊt di truyÒn.
2. TiÕt 24 : Bµi : 23 §ét biÕn sè lîng nst. I.HiÖn tîng dÞ béi thÓ
3. Gi¸o Viªn thùc hiÖn : L¬ng V¨n DiÔn
4. Quan sát hình 23.1 cho biết: I Quả của cây cà độc dược 12 kiểu cây dị bội (2n + 1) khác với II III IV V quả của cây bình thường như thế nào về: - Hình dạng: Tròn hơn hay dài hơn - Kích thước: VI VII VIII IX To hơn hay nhỏ hơn - Gai: Dài hơn hay ngắn hơn Quả cây cà độc dược bình thường X XI XII XIII có bộ NST 2n = ? Và ở quả số mấy Hình 23.1: Quả của cây cà độc dược trong số 13 quả trong hình ? I: Quả của cây lưỡng bội bình thường có 2n = 24 NST - Các quả còn lại từ 1 đến 13 có số II-XIII: Quả của 12 kiểu cây dị NST = ? bội khác nhau có (2n + 1) = 25 NST
5. Nhận xét số lượng NST ở cặp 23 cặp NST giới tính ở người bình thường ( a ) và người bị bệnh Tớc nơ ( b ) . Người con gái bị bệnh Tớc nơ ( 2n- 1 ) ,( Ở cặp 23 chỉ có 1 NST giới tính X).
6. TiÕt 24. BÀI 23 : §ét biÕn sè lîng nst. I.HiÖn tîng dÞ béi thÓ ThÕ nµo lµ hiÖn tîng dÞ béi thể? - DÞ béi thể lµ c¬ thÓ mµ trong tÕ Bao gồm những dạng nào ? bµo sinh dìng cã mét hoÆc mét sè Ví dụ : Ở người bị đột biến NST cÆp NST bÞ thay ®æi vÒ sè lîng. dạng 2n- 1 - Gồm các dạng : + (2n - 1) Mét cÆp NST nµo ®ã Thì có bao nhiêu NST trong bộ ? chØ cã 1 NST ( ThÓ mét nhiÔm ) . Trả lời : Trong bộ NST của + (2n + 1) Mét cÆp NST nµo ®ã người bị đột biến dạng 2n-1 cã 3 NST ( ThÓ ba nhiÔm ) . có 45 NST ( Có một cặp nào + ( 2n – 2 ) Một cặp nào đó đó chỉ có một NST ). mất cả 2 NST (Thể không nhiễm )
7. TiÕt 24. §ét biÕn sè lîng nst. I.HiÖn tîng dÞ béi thÓ - DÞ béi thể lµ c¬ thÓ mµ trong tÕ bµo sinh dìng cã mét hoÆc mét sè cÆp NST bÞ thay ®æi vÒ sè lîng. - Gồm các dạng : + (2n - 1) Mét cÆp NST nµo ®ã chØ cã 1 NST ( ThÓ mét nhiÔm ) . + (2n + 1) Mét cÆp NST nµo ®ã cã 3 NST ( ThÓ ba nhiÔm ) . + ( 2n – 2 ) Một cặp nào đó mất cả 2 NST (Thể không nhiễm ) II.Sù ph¸t sinh thÓ dÞ béi.
8. II. Sự phát sinh thể dị bội Q/ sát sơ đồ SGK: H 23.2 Cơ chế phát sinh thể dị bội (2n + 1) và (2n – 1). Tế bào sinh Giao tử: (♂) (♀) 2n 2n G: n n n+1 n–1 Hợp tử: 2n+1 2n-1
9. II. Sự phát sinh thể dị bội Hãy quan sát H: Cơ chế phát sinh các thể dị bội (2n + 1) và (2n – 1). Tế bào sinh Giao tử: ♂ 2n ♀ 2n G: n n n–1 n+1 Hợp tử: 2n+1 2n-1
10. TiÕt 24. §ét biÕn sè lîng nst. II. Sù ph¸t sinh thÓ dÞ béi. C¬ chÕ nµo dÉn ®Õn + Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö sù h×nh thµnh thÓ mét cÆp NST t¬ng ®ång nµo ®ã kh«ng (2n+1) vµ thÓ (2n-1)? ph©n ly→mét giao tö cã 2 NST cña mét cÆp, cßn mét giao tö kh«ng mang NST nµo cña cÆp ®ã. +Trong thô tinh c¸c giao tö ®ét biÕn nµy kÕt hîp víi c¸c giao tö b×nh thêng→c¸c thÓ dÞ béi(2n+1) vµ thÓ (2n-1)
11. MOÄT SOÁ BIEÅU HIEÄN Thể dị bội ở cặp NST giới tính cuûa ngöôøi: Sơ đồ hình thành các hội chứng 3X ( siêu nữ ), hội chứng Tớcnơ, hội chứng Klaiphentơ P: XX (♀) XY (♂) GP : XX , O X , Y ♂ F1 : X Y ♀ XX XXX XXY HC 3X ( Siêu nữ ) HC Klaiphentơ O OX OY HC Tớcnơ Chết
12. Một số hình ảnh biểu hiện của người bị bệnh Đao Bộ NST người bệnh Đao 2n + 1 = 46 + 1 = 47 NST (Tăng thêm 1 NST thứ 21)
13. Hội chứng Kleinfelter (bệnh siêu nam). Mang bộ NST dạng 2n+1 = 47 NST ( có thêm 1 NST X: XXY). Triệu chứng: Nam người cao, chân tay dài, mù màu, ngu đần, tinh hòan nhỏ , không có con.
14. D¹ng b«ng vµ sè h¹t kh¸c nhau( ng¾n h¬n hoÆc dµi h¬n,h¹t Ýt h¬n )
15. TiÕt 24. §ét biÕn sè lîng nst. II. Sù ph¸t sinh thÓ dÞ béi. + Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö mét cÆp NST t¬ng ®ång nµo ®ã kh«ng ph©n ly→mét giao tö cã 2 NST cña mét cÆp, cßn mét giao tö kh«ng mang NST nµo cña cÆp ®ã. +Trong thô tinh c¸c giao tö(kh«ng HËu qu¶ cña hiÖn tîng b×nh thêng)nµy kÕt hîp víi c¸c giao tö dÞ béi thÓ? b×nh thêng→c¸c thÓ dÞ béi(2n+1) vµ thÓ (2n-1) -HËu qu¶: G©y ra nh÷ng biÕn ®æi ë thùc vËt, hoÆc g©y bÖnh cho con ng- êi, .
16. TiÕt 24. §ét biÕn sè lîng nst. I.HiÖn tîng dÞ béi thÓ II.Sù ph¸t sinh thÓ dÞ béi. - DÞ béi thể lµ c¬ thÓ mµ trong tÕ bµo sinh dìng cã mét hoÆc mét + Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö sè cÆp NST bÞ thay ®æi vÒ sè l- mét cÆp NST t¬ng ®ång nµo ®ã îng. kh«ng ph©n ly→mét giao tö cã 2 NST cña mét cÆp, cßn mét giao tö - Gồm các dạng : kh«ng mang NST nµo cña cÆp ®ã. + (2n - 1) Mét cÆp NST nµo ®ã chØ cã 1 NST ( ThÓ mét nhiÔm ) . +Trong thô tinh c¸c giao tö(kh«ng + (2n + 1) Mét cÆp NST nµo ®ã b×nh thêng)nµy kÕt hîp víi c¸c giao cã 3 NST ( ThÓ ba nhiÔm ) . tö b×nh thêng→c¸c thÓ dÞ béi(2n+1) vµ thÓ (2n-1) + ( 2n – 2 ) Một cặp nào đó -HËu qu¶: G©y ra nh÷ng biÕn ®æi ë mất cả 2 NST (Thể không nhiễm ) thùc vËt, hoÆc g©y bÖnh cho con ng- êi
17. Củng cố Trß ch¬i gi¶i « ch÷ 1 D I T r u y Ò n 2 b I Õ n d Þ 3 t h Ó b a n h I Ô m 4 t h Ó m é t n h i Ô m 5 k h « n g n h i Ô m T×m tõ hµng däc b»ng c¸ch tr¶ lêi lÇn lît c¸c tõ hµng ngang. 1.(8 ch÷ c¸i). HiÖn tîng truyÒn ®¹t c¸c tÝnh tr¹ng cña P cho con ch¸u. 2.(6 ch÷ c¸i).HiÖn tîng con sinh ra kh¸c víi P vµ kh¸c nhiÒu chi tiÕt. 3.(10 ch÷ c¸i).ThÓ cã mét cÆp NST nµo ®ã cã thªm 1 NST gäi lµ g×? 4.(11 ch÷ c¸i).ThÓ cã mét cÆp NST nµo ®ã chØ cã 1 NST gäi lµ g×? 5.(10 ch÷ c¸i).Trong tÕ bµo sinh dìng mÊt mét cÆp NST t¬ng ®ång gäi lµ thÓ g×?
18. DẶN DÒ * Học bài theo nội dung. * Chuẩn bị bài mới cho tiết sau: - Nghiên cứu qua bài 24 “đột biến số lượng nhiễm sắc thể” ( tiếp theo). - Tìm hiểu hiện tượng đa bội thể và sự hình thành đa bội thể. So sánh đa bội thể khác dị bội thể như thế nào? - Đọc các thông tin và các lệnh  SGK.