Chuyên đề Lồng ghép kiến thức giáo dục Quốc phòng an ninh qua nội dung môn Lịch sử trong Chương trình THCS

Nội dung text: Chuyên đề Lồng ghép kiến thức giáo dục Quốc phòng an ninh qua nội dung môn Lịch sử trong Chương trình THCS

1. CHUYÊN ĐỀ LỊCH SỬ: LỒNG GHÉP KIẾN THỨC GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG AN NINH QUA NỘI DUNG MÔN LỊCH SỬ TRONG CHƯƠNG TRÌNH THCS Người thực hiện: Lê Thị Lan PHẦN 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ DẠY HỌC LỒNG GHÉP KIẾN THỨC GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG AN NINH QUA NỘI DUNG MÔN LỊCH SỬ TRONG CHƯƠNG TRÌNH THCS I. Mục tiêu Qua hoạt động lồng ghép nội dung giáo dục QP-AN vào chương trình dạy học giáo dục cho học sinh Tiểu học và THCS nhằm: 1. Xây dựng, phát triển tư duy, bồi dưỡng nhân cách con người VN, yêu nước, tự hào, tự tôn dân tộc với truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc VN; có ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần đoàn kết, yêu tổ quốc, yêu đồng bào. 2. Giáo dục QPAN trong trường TH, THCS phải phù hợp với điều kiện tâm sinh lý lưa tuổi, được tiến hành lồng ghép thông qua nội dung các bài học có trong chương trình, SGK và thông qua các hoạt động ngoại khóa: tham quan lịch sử, bảo tàng, nhà truyền thống, đơn vị vũ trang, hội thi tìm hiểu về QPAN II. Nội dung và hình thức lồng ghép (định hướng của Bộ) LỚP TÊN BÀI HÌNH THỨC, NỘI DUNG LỒNG GHÉP Bài 12: Nước Văn Lang - Ý thức về cương vực lãnh thổ, chủ quyền đất nước - Lời dặn của Bác Hồ: Các vua Hùng đã có công dựng nước Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước - Qua đó cho HS nêu suy nghĩ và hành động của bản thân về trách nhiệm xây dựng và bảo vệ đất nước Bài 15: Nước Âu Lạc Mục 4: Thành Cổ Loa và lực lượng quốc phòng. Ý thức bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ: - Cho HS thấy rõ ngay từ những buổi đầu dựng nước và giữ nước ông cha ta đã biết xây dựng lực lượng 6 quốc phòng, xây dựng Cổ Loa và chế tạo vũ khí tốt chống giặc ngoại xâm. - Hiện nay vấn đề đó vẫn luôn được quan tâm và giữ
2. vững. - Bài học về sự cảnh giác trước âm mưu của các thế lực ngoại xâm và phản động. Bài 27: Ngô Quyền và Mục 3: Chiến thắng Bạch Đằng năm 938. chiến thắng Bạch Đằng - Nghệ thuật quân sự được thể hiện qua việc ND ta biết năm 938 vận dụng địa thế tự nhiên và sáng tạo trong cách đánh giặc để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ. Bài 10: Nhà Lý đẩy mạnh - Nhấn mạnh chính sách quốc phòng, an ninh thời Lý. công cuộc xây dựng đất (ngụ binh ư nông – hình ảnh). nước. - Tác dụng của chính sách đối nội trong việc giữ vững quốc phòng an ninh. (gả công chúa và ban chức tước cho các tù trưởng dân tộc miền núi). 7 Bài 14: Ba lần kháng - Nghệ thuật quân sự của nhà Trần. (lược đồ, video). chiến chống quân xâm - Nhấn mạnh tinh thần đoàn kết của quân dân ta (hội lược Mông – Nguyên (thế nghị Diên Hồng, tinh thần “Sát Thát”, Hịch tướng sĩ ) kỉ XIII). - Nêu những tấm gương anh hùng của dân tộc: Trần Quốc Tuấn, Trần Quốc Toản, (hình ảnh) Bài 19: Cuộc khởi nghĩa - Nghệ thuật quân sự của Lê Lợi và nghĩa quân Lam Lam Sơn. (1418-1427) Sơn. (lược đồ, hình ảnh, video). - Nêu những tấm gương dũng cảm chiến đấu chống ngoại xâm: Lê Lợi, Lê Lai, Nguyễn Trãi, Nguyễn Chích, (hình ảnh) Bài 21: Chiến tranh thế - Các biện pháp đấu tranh bảo vệ hòa bình thế giới, giới thứ hai (1939 - 1945) tránh nguy cơ chiến tranh, xung đột khu vực và thế 8 giới. - Phản đối việc sản xuất, buôn bán và sử dụng vũ khí hủy diệt. Bài 22: Sự phát triển của - Ứng dụng các thành tựu KH-KT vào việc xây dựng và khoa học - kĩ thuật và văn bảo vệ đất nước. hóa thế giới nửa đầu thế - Các biện pháp giữ gìn và phát huy giá trị của thành tựu kỉ XX văn hóa, KH-KT của dân tộc và nhân loại.. - Đấu tranh chống việc sử dụng các thành tựu khoa học – kĩ thuật vào mục đích gây chiến tranh. Bài 24: Cuộc kháng chiến - Nguyên nhân khiến nước ta bị xâm lược và nguyên chống thực dân Pháp từ nhân mất nước. năm 1858 - 1873 - Bài học lịch sử cho cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền đất nước hiện nay. - Từ nguyên nhân mất nước liên hệ Chính sách đối nội đối ngoại hợp lí trong thời kì hiện nay, giáo dục học sinh các biện pháp bảo vệ đất nước Bài 5: Các nước Đông Mục I: Tình hình ĐNA trước và sau năm 1945:
3. 9 Nam Á - Sự chủ động của Trung ương Đảng trong việc chuẩn bị lực lượng, huy động sức mạnh toàn dân và chớp thời cơ CM Mục II: Sự ra đời của tổ chức ASEAN Nội dung: Nguyên tắc hoạt động: - Tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ - Giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình (Liên hệ vấn đề biển đảo hiện nay trong việc bảo vệ chủ quyền biển đảo của khu vực) Bài 23: Tổng khởi nghĩa Mục I: Lệnh tổng khởi nghĩa được ban bố tháng Tám năm 1945 và Nội dung: sự thành lập nước Việt - Vấn đề thời cơ trong cách mạng. Nam DCCH. - Lời kêu gọi của CT HCM: “Dù có phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải quyết tâm giành độc lập dân tộc” và nhấn mạnh thời cơ CM để giành chính quyền (Thời cơ CM chỉ tồn tại trong khoảng thời gian từ khi Nhật đầu hàng đến trước khi quân đồng minh chưa kéo vào) Mục II, III: Giành chính quyền ở Hà Nội và cả nước. - Cuộc Mít tinh tại Quảng trường nhà hát lớn, sức mạnh quần chúng trong đấu tranh chính trị kết hợp vũ trang. - Lễ tuyên ngôn độc lập 2/9/1945: GV chiếu Video Hồ Chí Minh đọc Bản tuyên ngôn độc lập.... Lời tuyên thệ của quốc dân đồng bào... Ý chí độc lập tự do... Bài 24: Cuộc đấu tranh Mục IV: Nhân dân Nam Bộ....chống TDP xây dựng và bảo vệ chính - Tình hình đất nước ngàn cân treo sợi tóc quyền DCND (1945-1946) - Chủ trương của Đảng, Chính phù trong đảm bảo đời sống cho nhân dân và chống thù trong giặc ngoài... - Tinh thần đoàn kết dân tộc, Nam – Bắc một nhà trong chống ngoại xâm. Mục V: Đấu tranh chống quân Tưởng.... Mục VI: Ký Hiệp định Sơ bộ..... - Chủ trương, sách lược cách mạng của Đảng ta trong tình thế hiểm nghèo + Đối sách linh hoạt, vừa mềm dẻo vừa kiên quyết, nhân nhượng có nguyên tắc... + Lợi dụng mâu thuẫn trong hàng ngũ kẻ thù + Vừa hòa hoãn vừa tích cực chuẩn bị... - Vấn đề bảo vệ chủ quyền biển đảo hiện nay của Đảng và Chính phủ ta.
4. GIÁO ÁN MINH HỌA VỀ LỒNG GHÉP NỘI DUNG GIÁO DỤC ANQP MÔN LỊCH SỬ 9 Tiết 31: Bài 24: CUỘC ĐẤU TRANH BẢO VỆ VÀ XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN DÂN CHỦ NHÂN DÂN (1945 - 1946) (TT) A. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu: - Sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch HCM đã phát huy thuận lợi, khắc phục khó khăn thực hiện chủ trương và biện pháp xây dựng chính quyền. - Sách lược đấu tranh chống ngoại xâm, nội phản bảo vệ chính quyền Cách mạng. 2. Kĩ năng: Rèn luyện cho học sinh kĩ năng phân tích, nhận định, đánh giá tình hình đất nước sau Cách mạng tháng Tám và nhiệm vụ cấp bách trước mắt trong những năm đầu của nước VNDCCH. 3. Thái độ: Giáo dục cho học sinh lòng yêu nước tinh thần Cách mạng, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, niềm tự hào dân tộc. * Tích hợp Giáo dục ANQP: - Giáo dục tinh thần yêu nước, những sách lược khôn khéo mềm dẻo của Hồ Chí Minh trong việc đối phó với thù trong giặc ngoài, kí hiệp định sơ bộ (6/3/1946), "Tạm ước" (14/9/1945), hoà hoãn với Pháp nhưng vẫn giữ vững được độc lập. Liên hệ với tình hình bảo vệ chủ quyền biển đảo hiện nay. B. THIẾT BỊ DẠY HỌC - Bản đồ Việt Nam, một số tranh ảnh có liên quan - Tài liệu liên quan, giáo án, sgk. C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Kiểm tra bài cũ: ? Tại sao nói tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám là "Ngàn cân treo sợi tóc" 2. Giới thiệu bài mới: Tích hợp GD ANQP: "Giành được chính quyền đã khó, giữ được chính quyền lại càng khó hơn", sau cách mạng tháng Tám 1945, chúng ta đã giành được chính quyền. Nhà nước còn non trẻ của chúng ta gặp muôn vàn khó khăn thử thách trong tình trạng "ngàn cân treo sợi tóc". Dưới sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng, chúng ta đã vượt qua mọi khó khăn nguy hiểm. Cơ bản đã diệt xong giặc đói và giặc dốt. Nhiêm vụ của Đảng và Chính phủ lúc này là cần phải đấu tranh với quân Tưởng và TD Pháp để bảo vệ chính quyền còn non trẻ... 3. Dạy học bài mới Hoạt động của GV & HS Nội dung kiến thức
5. HĐ1: Hướng dẫn HS tìm hiểu nhân IV. Nhân dân Nam Bộ kháng chiến chống Thực dân Nam Bộ kháng chiến chống TD dân Pháp trở lại xâm lược. Pháp trở lại xâm lược. - HS theo dõi nội dung bài đọc sgk. ? Thực dân Pháp có âm mưu và hành động trở lại xâm lược nước ta như thế - Pháp có âm mưu xâm lược nước ta từ khi nào. Phát xít Nhật đầu hàng quân đồng minh. Gv: Đêm 22 rạng 23/9/45 thực dân - Ngày Tết độc lập (2/9/1945), Pháp xả súng Pháp trở lại xâm lược nước ta, đánh vào dân thường ở Sài Gòn - Chợ Lớn làm 47 người úp trụ sở UBND Nam Bộ và cơ quan chết, nhiều người bị thương tự vệ thành phố Sài Gòn. Được Nhật, - 23/9/1945, Pháp chính thức nổ súng tấn Anh giúp đỡ chúng nhanh chóng công Sài Gòn - mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược chiếm Sài Gòn - Chợ Lớn, mở rộng nước ta lần thứ hai đánh chiếm các tỉnh Nam Bộ và nam Trung Bộ, đánh dấu quá trình trở lại xâm lược lần thứ hai của thực dân Pháp. ? Đảng, Chính phủ và nhân dân ta có thái độ như thế nào trước hành động quay trở lại xâm lược nước ta của -> Nhân dân ta đã chiến đấu rất anh dũng thực dân Pháp? bằng mọi hình thức, mọi thứ vũ khí. Hs: Nhân dân ta đã anh dũng - Đảng phát động phong trào ủng hộ Nam đánh trả bằng mọi hình thức, mọi thứ Bộ kháng chiến. vũ khí mở đầu là cuộc chién đấu của quân dân ta ở Sài Gòn, Chợ Lớn rồi cả Nam Bộ, Nam Trung Bộ. - Nhân dân MB tích cực chi viện sức người, sức của cho quân dân MN. Gv giới thiệu H.44, tích hợp tinh thần yêu nước, quyết tâm chiến đấu bảo vệ độc lập của thế hệ thanh niên: hàng vạn thanh niên miền Bắc hăng hái gia nhập đoàn quân Nam tiến, sát cánh cùng nhân dân miền Nam đánh Pháp, tinh thần đoàn kết dân tộc trong chiến đấu bảo vệ đất nước... HĐ2: Hướng dẫn HS tìm hiểu những chủ tương, biện pháp của Đảng và Chính phủ ta nhằm đấu tranh chống quân Tưởng và bọn phản cách mạng.
6. ? Quân Tưởng vào nước ta với nhiệm vụ gì, chúng có những hành động như thế nào? Hậu quả của những hành động đó. Quân Anh và Trung Hoa Dân quốc vào nước ta với nhiệm vụ giải giáp phát xít Nhật nhưng thực chất chúng muốn thủ tiêu chính quyền non trẻ của ta, dựng nên chính quyền tay sai của chúng. V. Đấu tranh chống quân Tưởng và bọn phản ? Đảng và Chính phủ đã thực cách mạng hiện chủ trương và sách lược gì để đối phó với quân Trung Hoa Dân quốc và bọn phản cách mạng ở miền Bắc. Hs: Thảo luận nhóm - Quân Tưởng nấp dưới Gv kết luận và phân tích thêm danh nghĩa “Đồng minh” để phá hoại cách mạng Việt Nam. ? Vì sao ta nhượng bộ với Tưởng? Hs: Nhượng bộ với Tưởng vì không thể một lúc đánh hai kẻ thù, tập trung lực lượng đánh Pháp. GV: Làm thế nào để đuổi 20 vạn quân Tưởng về nước? Chúng ta cùng tìm hiểu sách lược " Hoà để tiến" Tích hợp GD ANQP: trong tình hình căng thẳng hiện nay, các nước đang diễn ra tranh chấp về chủ quyền ở Biển Đông, đặc biệt là việc Trung Quốc liên tục có những hành động - Ta chọn sách lược hoà hoãn, dùng ngoại xâm phạm vùng lãnh hải và vùng đặc giao khôn khéo để tránh xung đột quân sự, đồng quyền kinh tế của Việt Nam, theo em thời kiên quyết vạch mặt âm mưu phá hoại của chúng ta cần làm gì để giữ vững chủ quân Trung Hoa Dân quốc và bọn phản cách mạng quyền và an ninh quốc gia? ở miền Bắc. HS tự do phát biểu ý kiến. GV định hướng: Kế thừa và - Biểu hiện: phát huy truyền thống đấu tranh trong + Ta nhượng cho bọn Việt Quốc, Việt Cách lịch sử, Đảng ta đã chọn phương pháp 70 ghế trong Quốc hội và 4 ghế Bộ trưởng trong đấu tranh vừa mềm dẻo vừa kiên chính phủ liên hiệp. quyết, kiên trì mục tiêu hòa bình, ổn - Nhân nhượng Tưởng một số quyền lợi về định, dựa trên luật pháp quốc tế. Vừa kinh tế (cung cấp cho chúng một phần lương thực, phát huy tinh thần yêu nước của dân nhận tiêu tiền của chúng...)
7. tộc vừa tranh thủ sự ủng hộ của cộng - Chính phủ ban hành sắc lệnh trấn áp bọn đồng quốc tế...Nhưng phương châm phản cách mạng, thẳng tay trừng trị bọn ngoan cố. chủ đạo là tự lực, tự cường bằng việc -> Âm mưu lật đổ chính quyền Cách mạng tăng cường khả năng phòng thủ quốc của kẻ thù bị thất bại. gia, chủ động trong mọi tình huống... HĐ3: Hướng dẫn HS tìm hiểu những VI. Hiệp định Sơ bộ (6/3./1946) và tạm ước Việt chủ tương, biện pháp của Đảng và - Pháp (14/9/1946) Chính phủ ta nhằm đấu tranh chống 1. Hoàn cảnh: thực dân Pháp. * Pháp: ? Em hãy trình bày hoàn cảnh chúng - Pháp - Tưởng kí hiệp ước Hoa-Pháp: ta kí hiệp định Sơ bộ 6/3/46? + Pháp trả cho Tưởng một số tô giới của - Gv giải thích thêm Pháp ở TQ và một số quyền lợi kinh tế khác. + Tưởng cho Pháp thay thế mình ở MB để giải giáp quân Nhật. * Ta: - Chủ trương hoà hoãn với Pháp để đuổi Tưởng, tập trung lực lượng đánh Pháp. - Hoà hoãn để có thời gian chuẩn bị lực lượng kháng chiến lâu dài. 2. Nội dung: a. Hiệp định sơ bộ 6/3/1946. - Chính phủ pháp công nhận nước ta là 1 nước tự do có chính phủ, nghị viện, quân đội, tại chính nắm trong khối liên hiệp pháp. ? Nội dung chủ yếu của hiệp định sơ - VNDCCH thoả thuận cho 15.000 quân bộ 6/3/1946 Pháp ra Bắc thay Tưởng trong vòng 5 năm, mỗi ? Thái độ của Pháp sau hiệp định sơ năm rút 1/5 số quân về nước. bộ? - Hai bên ngừng bắn ở Nam Bộ. - >Sau hiệp định Pháp liên tiếp b. Tạm ước 14/9/1946: nhân nhượng cho bội ước. Pháp thêm một số quyền lợi ? Trước tình hình đó ta có chủ trương 3. Ý nghĩa của việc tạm thời hoà hoãn đối phó ntn? - Ta đã loại bớt kẻ thù nguy hiểm (Trung Hoa Dân quốc và bọn tay sai nguy hiểm phải ra khỏi nước ta) tập trung vào kẻ thù chính là thực ? Em có nhận xét gì về chủ trương, dân Pháp. sách lược của Đảng, Chính phủ ta khi - Có thêm thời gian hoà hoãn để chuẩn bị chọn giải pháp "hoà để tiến". xây dựng lực lượng, chuẩn bị cho việc đánh Pháp lâu dài. Tích hợp giáo dục ANQP: Phát triển kt, ổn định đời sống của nhân dân cũng là một nhiệm vụ trọng tâm để nâng cao tiềm lực quốc phòng, giữ vững độc lập dân tộc.
8. D. Củng cố và bài tập về nhà 1. Củng cố Gọi HS lên bảng trả lời các câu hỏi sau: ? Nhân dân Nam Bộ đã tiến hành k/c chống thực dân Pháp ntn? ? Trình bày nội dung của hiệp định Sơ bộ 2. Bài tập về nhà - Về nhà học bài theo nội dung câu hỏi sách giáo khoa, - Làm bt: Lập niên biểu về những sự kiện chính của thời kì lịch sử 1945-1946? - Soạn trước bài 25 vào vở soạn và trả lời các câu hỏi sau: ? Hoàn cảnh bùng nổ của cuộc kháng chiến toàn quốc? Nội dung lời kêu gọi toàn quốc k/c. PHẦN 2 MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ AN NINH CHÍNH TRỊ, TRẬT TỰ AN TOÀN XÃ HỘI LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC GIÁO DỤC TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY I. An ninh phi truyền thống An ninh phi truyền thống là một khái niệm mới xuất hiện trong vài thập niên gần đây và được sự quan tâm thu hút của dư luận quốc tế. An ninh phi truyền thống có thể hiểu là một loại hình an ninh xuyên quốc gia do những yếu tố phi chính trị và phi quân sự gây ra, có ảnh hưởng trực tiếp đến sự ổn định, phát triển và an ninh của mỗi nước, cả khu vực và cả toàn cầu ... An ninh phi truyền thống ngày càng có biểu hiện sâu đậm trong đời sống quốc tế và thành vấn đề toàn cầu, an ninh toàn cầu. Quá trình toàn cầu hóa quốc tế càng phát triển thì theo đó, an ninh phi truyền thống càng lan rộng hơn và đậm nét hơn. Tổng hợp từ nhiều nghiên cứu khác nhau, nội dung an ninh phi truyền thống bao gồm: Thiếu hụt tài nguyên, bùng phát dân số, môi trường sinh thái suy giảm; xung đột tôn giáo, sắc tộc, bạo loạn và ly khai trong nước, khủng hoảng kinh tế và tài chính tiền tệ, chủ nghĩa khủng bố, tin tặc, phổ biến vũ khí giết người hàng loạt, nghèo đói, tội phạm ma túy, tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm mới nổi, tội phạm mạng, di dân, tị nạn kinh tế, dịch bệnh, kinh tế ngầm, tội phạm rửa tiền. Tuy có nhiều cách tiếp cận khác nhau nhưng an ninh phi truyền thống có những đặc điểm cơ bản, sau đây: (1) Là những vấn đề đe dọa nghiêm trọng đến sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia, vùng lãnh thổ, thế giới. (2) Làm gia tăng các hiểm họa từ tự nhiên, suy giảm chất lượng cuộc sống, đe dọa cuộc sống con người, tác động, ảnh hưởng đến sự ổn định, phát triển của xã hội.
9. (3) Không bó hẹp trong phạm vi một quốc gia mà tác động, ảnh hưởng trên phạm vi toàn thế giới. (4) Liên quan đến nhiều lĩnh vực, đến những vấn đề an ninh truyền thống nhưng mở rộng hơn về mức độ đe dọa (cả trực tiếp, gián tiếp, trước mắt và lâu dài) với an ninh toàn cầu. Như vậy, có thể nhận diện khái niệm: An ninh phi truyền thống là những vấn đề ảnh hưởng lớn, không chỉ đe dọa đến an ninh quốc gia, đến cộng đồng người trong phạm vi một hoặc một số nước, mà còn đe dọa đến toàn thể nhân loại. Những vấn đề đó được thể hiện trên nhiều lĩnh vực nhưng nằm ngoài vấn đề quân sự và trong bối cảnh liên kết quốc tế. Những vấn đề đó là: cạn kiệt tài nguyên, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, thảm họa thiên tai, dịch bệnh, khủng bố, ma túy, tội phạm xuyên quốc gia, buôn bán phụ nữ và trẻ em, buôn lậu vũ khí, rửa tiền, tội phạm kinh tế quốc tế, tội phạm công nghệ cao... 1. Sinh viên với tà đạo “Hội thánh đức chúa trời” Tổ chức “Hội thánh đức chúa trời” (còn gọi là Hiệp hội truyền giáo tin lành thế giới hoặc “Hội thánh đức chúa trời mẹ” (vì giáo lý của tổ chức này cho rằng Đức chúa trời có hai phần nam và nữ, nam là đức chúa trời cha còn nữ là đức chúa trời mẹ) do Ahn Sahng- hong thành lập năm 1964 tại Hàn Quốc. Hiện nay tổ chức này có khoảng hơn 400 nhà thờ tại Hàn Quốc, 2200 nhà thờ tại 150 quốc gia và khoảng 1,75 triệu tín đồ. Giáo phái này có nhiều quan điểm khác lạ. Theo những người tham gia hội này, Ahn Sahng-hong là Đức Chúa Trời Cha và Jang Gil-ja là Đức Chúa Trời Mẹ. Đức Chúa Trời tái sinh trong hai con người này. Họ ứng nghiệm lời tiên tri của Kinh Thánh và đến thế gian khôi phục “lẽ thật” của hội thánh sơ khai. Đồng thời cho rằng những chỉ trích của người khác là sự bức hại mà họ phải chịu vì họ tin vào Jesus trong xác thịt người thường. Cơ Đốc giáo chính thống chỉ trích nặng nề quan điểm trên. Năm 2012, Hội Đồng Quốc gia các Giáo hội tại Hàn Quốc chính thức lên án và cấm hoạt động phong trào này. Họ cho rằng đây là phong trào “phạm thượng” và cho đây là tổ chức “tà giáo”. Việc phát triển tổ chức “Hội thánh đức chúa trời” tại Hàn Quốc gặp nhiều khó khăn, nên chủ trương của Giáo Hội ở Hàn Quốc đã lựa chọn Việt Nam là một trong những địa bàn trọng điểm để phát triển tổ chức. "Hội thánh đức chúa trời mẹ" truyền vào Việt Nam từ năm 2001, do một số giáo sĩ Hàn Quốc làm việc tại Việt Nam và một số cá nhân làm việc ở Hàn Quốc trở về. Đến nay, tổ chức này đã phát triển được trên 2.500 người tin theo trên phạm vi 24 tỉnh, thành. Họ lôi kéo phụ nữ, sinh viên, người già tham gia. Nếu theo hội thì “tín đồ” cần đóng lệ phí, nộp quỹ mỗi tuần và kiêng tắm rửa, không đốt hương cho tổ tiên. Các tổ chức Tin lành chính thống ở trong nước và một số người trước đây tin theo tổ chức này, nay không theo nữa đã tố cáo giáo lý của tổ chức "Hội thánh đức chúa trời mẹ" xây dựng trên cơ sở trích dẫn các câu kinh thánh riêng lẻ với thủ đoạn “đoạn chương chủ nghĩa” để xuyên tạc nhằm phục vụ cho quan điểm cá nhân người sáng lập, nên có
10. nhiều nội dung mang tính tà giáo, không đúng với kinh Thánh, như tuyên truyền về “Chúa tái lâm”, “ngày tận thế” , không công nhận Lễ giáng sinh... Hoạt động tuyên truyền, phát triển tổ chức "Hội thánh cuả Đức chúa trời " mang tính chất mê tín, dị đoan như: các đối tượng đi tuyên truyền tự xưng là “nhà tiên tri”, người tin theo không được nghi ngờ “nhà tiên tri” thì mới linh nghiệm; tuyên truyền về “Chúa tái lâm”, “ngày tận thế” để lừa đảo, hù dọa mọi người tin theo; đáng chú ý, các đối tượng lợi dụng giáo lý “luật 1/10” để ép buộc tín đồ dâng hiến 1/10 thu nhập, nhưng không công khai, minh bạch thu, chi tài chính(có dấu hiệu lợi dụng hành nghề mê tín dị đoan để trục lợi). Thời gian gần đây tà đạo “Hội Thánh đức chúa trời Mẹ” liên tục truyền bá tư tưởng cực đoan và tập trung vào học sinh, sinh viên và giới trẻ gây ra hệ luỵ to lớn cho gia đình và xã hội. Bộ Công an đã tập trung chỉ đạo các đơn vị, địa phương kiên quyết loại trừ Hội này nhằm ngăn chặn sự lan rộng của việc truyền bá. Tà đạo này đã lan rộng đến hầu hết các tỉnh thành trong cả nước và ảnh hưởng rất lớn đến sinh viên. Một số sinh viên đã bỏ học đi theo tà đạo và có biểu hiện bệnh hoạn, ngoài ra các sinh viên này còn nghe lời bọn tà đạo đi gặp gỡ lôi kéo các sinh viên khác trong trường mình hoặc trường khác làm cho tình hình an ninh trật tự thêm phức tạp. Qua nắm bắt tình hình một số trường Đại học ở Hà nội và một số tỉnh thành khác như Thành phố Hồ Chí Minh, Huế, Đà nẵng, Hải phòng, Thái Bình, Ninh bình, Thanh hóa, Cần thơ ... đã có nhiều sinh viên bỏ học để theo tà đạo, thậm chí đã có sinh viên bỏ học làm thánh chủ, bỏ học đi trồng cây cần sa, có cả Phó hiệu trưởng một trường tiểu học (ở Ngọc lặc, Thanh Hóa) và một số giáo viên cũng đã theo tà đạo này và còn lôi kéo học sinh, sinh viên tham gia. Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Cục An ninh Chính trị nội bộ, Bộ Công an để nắm bắt và quản lý vụ việc đồng thời tăng cường công tác quản lý đối với học sinh, sinh viên, thông tin tới học sinh, sinh viên bằng nhiều kênh khác nhau để chủ động tránh bị dụ dỗ, lôi kéo. Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Cục An ninh Chính trị nội bộ, Bộ Công an để nắm bắt và quản lý vụ việc đồng thời tăng cường công tác quản lý đối với học sinh, sinh viên, thông tin tới học sinh, sinh viên bằng nhiều kênh khác nhau để chủ động tránh bị dụ dỗ, lôi kéo. 2. An ninh mạng An ninh mạng là lĩnh vực có nhiệm vụ bảo vệ các thông tin cá nhân của bạn và những hoạt động liên quan đến chiếc máy tính của bạn bằng cách phát hiện, ngăn chặn và ứng phó với các cuộc tấn công từ các hành vi trộm cắp hoặc làm hư hỏng phần cứng , phần mềm hoặc các dữ liệu, cũng như từ sự gián đoạn hoặc chuyển lạc hướng của các dịch vụ được cung cấp. Ngày nay, chiến tranh thông tin, chiến tranh mạng ngày càng hiện hữu; không gian mạng là môi trường thuận lợi để nhiều quốc gia thực hiện các mưu đồ chính trị, kinh tế, văn hóa; Mỹ, Trung Quốc và nhiều nước tiến hành hoạt động gián điệp mạng quy mô lớn. Hoạt động tấn công mạng không chỉ nhằm vào cơ sở hạ tầng trọng yếu của các nước,
11. nhất là khi xảy ra bất đồng, xung đột về chính trị, mà còn được sử dụng vào mục đích quân sự như tuyển quân, gây chiến tranh tâm lý, chiến tranh thông tin trước khi khai chiến trên thực địa. Mỹ đánh giá “Có công nghệ thông tin sẽ có chiến tranh mạng, chiến tranh thông tin; làm chủ công nghệ thông tin sẽ làm chủ cả thế giới, chế tạo vũ khí mạng rẻ hơn rất nhiều so với vũ khí thông thường nhưng khả năng tác chiến tương đương với vũ khí hạt nhân”. Lầu Năm góc coi không gian mạng là một miền mới trong chiến tranh, có ý nghĩa quan trọng trong các hoạt động quân sự như trên đất liền, trên biển, trên không và trong không gian. “Trong thế kỷ 21, bit và byte có thể nguy hiểm như bom đạn. Chỉ cần gõ một bàn phím ở một nước này cũng có thể tác động đến thế giới trong chớp mắt”. Giám đốc Cơ quan tình báo quân đội Israel cho rằng: “Không gian mạng mang lại cơ hội kiến tạo sức mạnh mà trước đây chỉ có những cường quốc mới có được. Chiến tranh mạng cực kỳ phù hợp với chiến lược phòng vệ của Israel”. Trung Quốc coi không gian mạng là chiến trường thứ năm và là mặt trận tình báo mới. Tướng Daiqing Min, cha đẻ của học thuyết chiến tranh thông tin của Trung Quốc tuyên bố: “Trung Quốc cần phát triển năng lực chiến tranh thông tin tích hợp, trong đó sử dụng kết hợp các công cụ tác chiến mạng và các vũ khí tác chiến điện tử chống lại các hệ thống thông tin của các đối thủ ngay trong giai đoạn sớm của cuộc xung đột. Chiến tranh thông tin cần được xem là một hình thức chiến tranh nhân dân theo nghĩa đích thực của nó”. Hiện nay, tình hình an ninh mạng, tội phạm công nghệ cao trên thế giới và ở Việt Nam diễn biến phức tạp, nổi lên là: Thứ nhất, sử dụng không gian mạng để tấn công nhằm phá hoại, gây đình trệ hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin, hoạt động của cơ quan, tổ chức và cá nhân. Mục tiêu tấn công là các hệ thống thông tin quan trọng như Chính phủ điện tử; hệ thống điều khiển giao thông đường bộ, đường hàng không, cung cấp điện, nước, điều khiển nông nghiệp công nghệ cao; các sân bay, nhà ga, bến cảng, ngân hàng... Năng lực bảo đảm an ninh mạng của Việt Nam yếu: Theo thống kê của Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam (VNISA) năm 2015, chỉ số An toàn thông tin của Việt Nam là 46,5 %, xếp hạng 76/196 quốc gia trên thế giới và 17/40 quốc gia ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương; hệ thống văn bản quy phạm pháp luật thiếu đồng bộ, thích ứng; đội ngũ nguồn nhân lực yếu, thiếu. (Kết quả này được đưa ra dựa trên việc xác định vị trí những địa chỉ IP khởi động các cuộc tấn công. Trong một số trường hợp, các địa chỉ IP được tin tặc sử dụng có thể là địa chỉ các proxy để ẩn đi vị trí thực sự của chúng). Thứ hai, tấn công vào cơ sở dữ liệu các cơ quan, tổ chức, tập đoàn kinh tế lớn nhằm thu thập, trộm cắp thông tin, dữ liệu. Thứ ba, tấn công nhằm chiếm quyền điều khiển máy tính, thiết bị số, truy cập bất hợp pháp vào hệ thống công nghệ thông tin của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp
12. chiếm quyền điều khiển từ xa, thay đổi giao diện Website hoặc cơ sở dữ liệu... nhằm mục đích tống tiền hoặc hạ uy tín của các đơn vị này. Thứ tư, sử dụng không gian mạng để tuyên truyền phá hoại tư tưởng, phá hoại nội bộ, kích động biểu tình, bạo loạn, lật đổ chính quyền. Trên thế giới, cuối năm 2010, đầu năm 2011, từ hình ảnh người thanh niên ở Tunisia tự thiêu để phản đối cảnh sát và những lời kêu gọi biểu tình lan truyền trên mạng xã hội dẫn đến các cuộc biểu tình quy mô lớn và sự sụp đổ của chính quyền Tổng thống Ben Ali. Tại Ai Cập, Tổng thống Mubarak cầm quyền 30 năm đã ra lệnh cắt Internet và sóng điện thoại di động nhưng không kịp ngăn chặn biểu tình và bị lật đổ chỉ sau 18 ngày kể từ lời kêu gọi đầu tiên phát đi trên Facebook. Thứ năm, lợi dụng kết nối internet để thực hiện tội phạm, nổi lên là lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua hoạt động kinh doanh đa cấp, thương mại điện tử; gian lận, trộm cắp trong hoạt động thanh toán thẻ và thanh toán điện tử; trộm cắp, mua bán thông tin thẻ tín dụng nhằm chiếm đoạt tài sản; đánh bạc và tổ chức đánh bạc thông qua mạng Internet; trộm cắp tài khoản người dùng mạng xã hội để lừa đảo chiếm đoạt tài sản; truyền bá, phát tán ấn phẩm đồi trụy, tổ chức môi giới mại dâm, phát tán ảnh đồi trụy, hình ảnh riêng tư để làm nhục người khác. Thứ sáu, tội phạm sử dụng công nghệ cao đang ngày càng gây ra nhưng thiệt hại lớn đối với sự phát triển của mỗi quốc gia và trên toàn thế giới (Trong năm 2016, tội phạm sử dụng công nghệ cao gây thiệt hại cho nền kinh tế toàn cầu 450 tỷ USD). Theo dự báo của trung tâm ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT), xu hướng khai thác và tấn công từ các thiết bị IOT như camera, smartTV là một trong 5 xu hướng tấn công mạng trong năm 2017. Chính vì những lý do trên mà việc ra đời một đạo luật về an ninh mạng là hết sức cần thiết, ngày 12/6, Luật An ninh mạng được Quốc hội biểu quyết thông qua với 423 trong tổng số 466 đại biểu có mặt tán thành (tỷ lệ 86.86%); 15 đại biểu không tán thành; 28 đại biểu không biểu quyết . Ngày 28-6, Văn phòng Chủ tịch nước đã tổ chức họp báo công bố lệnh của Chủ tịch nước về công bố 7 luật trong đó có Luật An ninh mạng. Luật An ninh mạng vừa được thông qua có những quy định chi tiết về hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trên không gian mạng. Tuy nhiên, nhiều đối tượng xấu, phản động đã liên tục tung tin đồn thất thiệt, bóp méo sự thật, làm nhiễu loạn thông tin khiến nhiều người hiểu sai về mục đích của Luật An ninh mạng. Luật này gồm bảy chương, 43 điều quy định về hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trên không gian mạng; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. An ninh mạng được định nghĩa là sự bảo đảm hoạt động trên không gian mạng không gây phương hại đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
13. Bảo vệ an ninh mạng là phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, xử lý hành vi xâm phạm trong lĩnh vực này. Các hành vi bị cấm Người dùng bị cấm sử dụng không gian mạng để thực hiện các hành vi: • Tổ chức, hoạt động, cấu kết, xúi giục, mua chuộc, lừa gạt, lôi kéo, đào tạo, huấn luyện người chống nhà nước; xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành tựu cách mạng, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xúc phạm tôn giáo, phân biệt đối xử về giới, phân biệt chủng tộc; . • Thông tin sai sự thật gây hoang mang trong nhân dân, gây thiệt hại cho các hoạt động kinh tế - xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc người thi hành công vụ, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác. • Hoạt động mại dâm, tệ nạn xã hội, mua bán người; đăng tải thông tin dâm ô, đồi trụy, tội ác; phá hoại thuần phong, mỹ tục của dân tộc, đạo đức xã hội, sức khỏe cộng đồng, Luật An ninh mạng có hiệu lực từ 1/1/2019. 3. Tội phạm xuyên quốc gia Tội phạm mua bán người thời gian gần đây diễn biến phức tạp hơn, tính chất, quy mô và thủ đoạn hoạt động phạm tội ngày càng tinh vi, xảo quyệt, có tổ chức chặt chẽ và xuyên quốc gia. Hàng năm trên thế giới có khoảng 800.000 đến 1 triệu người bị mua bán, trong đó có trên 55% là các bé gái vị thành niên. Theo đánh giá của Interpol, cứ 10 người di cư vào Châu Âu thì 09 người là nạn nhân của các đường dây mua bán người xuyên quốc gia. Tổ chức y tế thế giới công bố mỗi năm có khoảng gần 10.000 ca ghép nội tạng trái phép có sự tham gia của các tổ chức mua bán người. Liên hợp quốc đánh giá các nước tiểu vùng sông Mê Kông là điểm nóng về tội phạm mua bán người. Tội phạm mua bán người có một số dạng: Lừa bán phụ nữ ra nước ngoài để làm vợ, cưỡng bức lao động, mại dâm; lừa bán trẻ em, nam giới để cưỡng bức lao động; mua bán nội tạng, trẻ sơ sinh. 4. Tội phạm ma túy Tại Việt Nam, hoạt động của tội phạm ma túy tại các địa bàn giáp biên giới với Trung Quốc, Lào diễn biến phức tạp. Tại Sơn La, xuất hiện các toán, nhóm đối tượng người Lào trang bị vũ khí, đi bộ xuyên rừng, vận chuyển ma túy số lượng lớn vào nội địa, hoạt động hết sức manh động, sẵn sàng chống trả lực lượng chức năng khi bị phát hiện, truy bắt. (Tháng 8/2016, Công an Sơn La phát hiện 10 đối tượng có vũ trang vận chuyển ma túy từ Lào, khi bị phát hiện chúng dùng súng chống trả quyết liệt, sau khi lực lượng Công an trấn áp đã bỏ chạy sang bên kia biên giới, bỏ lại 20 bánh heroin, 01 khẩu súng; Công an tỉnh Quảng Ninh triệt phá đường dây mua bán, vận chuyển ma túy từ Lào vào Việt
14. Nam và đưa sang Trung Quốc tiêu thụ, bắt 08 đối tượng, trong đó 05 quốc tịch Lào, thu 260 bánh heroin, 1 khẩu súng, 100 viên đạn). Xu hướng ma túy tổng hợp đang gia tăng đáng báo động, nguồn cung chủ yếu từ TQ, được “phân phối” tại hầu hết các địa phương trong cả nước. Các đối tượng sử dụng loại ma túy này không kiểm soát được hành vi, một số gây ra các vụ thảm sát hết sức dã man (Vụ Quảng Ninh). Mới nhất là vụ tấn công hai đối tượng bị truy nã ở Sơn La: Tháng 7 năm 2015, Công an tỉnh Sơn La đã xác lập chuyên án truy bắt 2 đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm này. 5. Khủng bố Những năm gần đây xảy ra rất nghiêm trọng, hành vi ngày càng tàn bạo, gây thiệt hại nặng nề đến con người, tài sản, đe dọa nghiêm trọng an ninh quốc gia và cộng đồng quốc tế (từ năm 2010 đến nay, thế giới xảy ra 5.989 vụ, làm chết khoảng 54.000 người, bị thương 80.900 người; so với năm 2010, đến năm 2015 tăng 143%, đến 2016 tăng 195%, đến 9 tháng đầu năm 2017 tăng 213%). Các đối tượng khủng bố có ở 162 quốc gia; mục tiêu chính là tấn công vào các cơ quan chính phủ, quân sự, ngoại giao, sân bay. Từ đầu năm 2017 đến nay, khu vực Đông Nam Á nổi lên trở thành “điểm nóng” khủng bố, gia tăng cả về số vụ và tính chất nguy hiểm (xảy ra trên 40 vụ khủng bố, làm 150 người chết, hàng trăm người bị thương). Philippines, Malaysia, Indonesia, Thái Lan, Singapore ban bố mức cảnh báo khủng bố cao nhất; tăng cường hợp tác an ninh, tình báo nhằm đối phó với nguy cơ tấn công khủng bố liên quan IS. Vấn đề chống khủng bố là một trong 3 chủ đề chính tại các phiên thảo luận chính thức và bên lề Đối thoại Shangri - La. Trong nước, hoạt động khủng bố, phá hoại manh động hết sức nguy hiểm, đã trở thành nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia. 6. Bạo lực học đường Trong thời gian gần đây, dư luận không khỏi có những bức xúc trước những cảnh bạo lực diễn ra trong môi trường giáo dục.Tại Việt Nam, số liệu được Bộ Giáo dục và đào tạo (GD- ĐT) đưa ra gần đây nhất, trong một năm học, toàn quốc xảy ra gần 1.600 vụ việc học sinh đánh nhau ở trong và ngoài trường học (khoảng 5 vụ/ngày). Cũng theo thống kê của Bộ GD-ĐT, cứ khoảng trên 5.200 học sinh (HS) thì có một vụ đánh nhau; cứ hơn 11.000 HS thì có một em bị buộc thôi học vì đánh nhau; cứ 9 trường thì có một trường có học sinh đánh nhau. Đáng lo ngại hơn, theo thống kê của Bộ Công An mỗi tháng có hơn 1.000 thanh thiếu niên phạm tội. Trước kia: tội phạm giết người trong độ tuổi từ 30 đến dưới 45 chiếm số lượng cao nhất. Bây giờ giảm còn 34% so với 41% của độ tuổi 18 đến dưới 30 (độ tuổi từ 14 đến dưới 18 chiếm đến 17%). Bạo lực học đường trở thành quan tâm của nhiều gia đình, nhà trường, nỗi trăn trở của toàn xã hội. Bạo lực học đường là một biểu hiện cụ thể của hành vi hung tính, trong đó hành vi hung tính được hiểu là hành vi mang tính thù địch, có liên quan đến cảm giác
15. tuyệt vọng và hẫng hụt, được biểu hiện rõ ràng bằng cường độ biểu đạt lời nói (đe dọa, chỉ trích, vu khống), hành vi (lăng nhục đánh đập) và thái độ (ánh mắt thù địch). Nguyên nhân xã hội: sự bức xúc của cá nhân khi không nhận được điều mà cá nhân muốn và những điều mà cá nhân kỳ vọng nhưng không đạt được; sự khiêu khích của một cá nhân khi cố ý khơi dậy cảm xúc hung tính nơi người khác bằng những hành vi hay thái độ xấu; những cử chỉ và nhận xét mang nội dung hạ nhục. Đặc biệt là đối với học sinh THCS với sự thay đổi nhanh mạnh về mặt thể chất nhưng không cân đối do đó trong tâm lí có những nét bất ổn, đôi lúc là bốc đồng và không kiểm soát được hành vi bản thân. Tác động của văn hóa: truyền thông đại chúng (phim ảnh bạo lực, ), game hành động. Đây là một trong những nguyên nhân có ảnh hưởng tương đối lớn tới hành vi bạo lực của học sinh trung học cơ sở. Do hành vi lây lan của học sinh, vì học sinh lứa tuổi THCS rất quan trọng tình bạn và quan hệ bạn bè chi phối rất nhiều tới sự phát triển nhân cách ở lứa tuổi này. Do đó khi trẻ chơi với nhóm bạn có hành vi bạo lực thì trẻ cũng có hành vi bạo lực theo và đôi khi hành vi bạo lực đó được trẻ coi là hành vi tốt để bảo vệ bạn mình. Nói như thế có nghĩa là đôi khi trẻ không nhận thức được hoặc có nhận thức sai lệch về động cơ của hành động dẫn tới những hành vi sai lệch. II. TÌNH HÌNH TỘI PHẠM SỬ DỤNG CÔNG NGHỆ CAO Sự phát triển của khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin và mạng viễn thông, nền tảng của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chủ yếu dựa trên sự kết nối các hệ thống mạng -vật lý và khả năng điều khiển các đối tượng vật lý với ba nền tảng công nghệ cốt lõi là trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Bigdata), thế giới vạn vật kết nối Internet (IoT) đã xoá nhòa ranh giới địa lý quốc gia, sự khác biệt về dân tộc, ngôn ngữ, văn hóa, làm thay đổi nhiều mối quan hệ xã hội, kinh tế truyền thống.Một mặt chúng ta được hưởng những lợi ích to lớn như tự động hóa, tốc độ truyền tải thông tin, nhưng mặt khác phải đối mặt với các mối đe dọa toàn cầu về an ninh an toàn mạng. Tội phạm đã khai thác triệt để sự tiện lợi, tính di động và tính ẩn danh của thiết bị công nghệ và không gian mạng để hoạt động phạm tội. Năm 2017, theo báo cáo của Công ty an ninh mạng Norton, ước tính các tin tặc đã lấy cắp khoảng 130 tỷ Bảng từ người dùng công nghệ và tổng số nạn nhân của tội phạm mạng lên đến 978 triệu người trên khắp thế giới. Tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương, tội phạm công nghệ cao cũng được xác định đang dần trở thành một trong 5 rủi ro chính cho các hoạt động kinh doanh tại khu vực khi ước tính các cuộc tấn công mạng đã làm thiệt hại khoảng 81 tỷ USD trong năm 2017 cho các doanh nghiệp hoạt động trong khu vực. 1. Tội phạm sử dụng công nghệ cao xâm phạm ANQG Các thế lực thù địch và phản động thường xuyên lợi dụng công nghệ thông tin và mạng viễn thông để xuyên tạc, chống phá đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước. Chúng lợi dụng triệt để đặc tính lan tỏa nhanh của môi trường mạng internet thiết lập hệ thống hàng nghìn trang web, blog và mạng xã hội cho mục đích tuyên truyền phá hoại tư
16. tưởng, đồng hóa văn hóa. Nhiều tổ chức phản động đã đầu tư lớn về tài chính, có đội ngũ kỹ thuật, chuyên gia về bảo mật riêng và sử dụng máy chủ ở nước ngoài. Chúng kết hợp nhiều thủ đoạn tinh vi, như khai thác các tính năng cá nhân hóa và tính năng tương tác của mạng xã hội, tán phát đồng loạt qua hàng nghìn địa chỉ email, thiết lập đài phát thanh, các diễn đàn, phòng hội họp trên mạng internet, xây dựng các phần mềm chuyên dụng cho thiết bị di động thông minh, pha trộn thông tin thật giả lẫn lộn, đăng lại thông tin, một trang web liên kết đến nhiều trang web khác, núp dưới các kiến nghị mang tính xây dựng, ôn hòa, “tác động cùng chiều” hay phản biện xã hội để ngụy tạo dư luận gây áp lực với chính quyền, tổ chức các cuộc thi có thưởng mang nội dung phá hoại tư tưởng... các đối tượng cũng lợi dụng sơ hở trong quản lý Nhà nước, nhất là đối với các trang mạng tên miền quốc gia, các trang mạng trong nước có lượng truy cập lớn và thuê bao di động trả trước để tán phát nội dung phản động.Thêm vào đó, sự bùng nổ của tin tức giả mạo (tin bịa đặt, sai sự thật) tràn lan trên mạng xã hội còn tiềm ẩn nguy cơ gây bất ổn xã hội. Số liệu thống kê từ chương trình đánh giá an ninh mạng của Bkav cho thấy, 63% người dùng Việt Nam thường xuyên đọc được tin tức giả mạo trên Facebook (trong đó 40% là nạn nhân hằng ngày). Không chỉ khiến người đọc hoang mang, tin tức giả mạo còn tiềm ẩn nguy cơ gây bất ổn xã hội khi kẻ xấu cố tình đưa tin sai sự thật liên quan đến tình hình kinh tế, chính trị của đất nước. Trên nhiều diễn đàn mạng xã hội, các đối tượng lợi dụng sự quan tâm đặc biệt của dư luận về các sự kiện chính trị, kinh tế lớn của đất nước, như vấn đề biển Đông, sự cố môi trường tại biển miền Trung để tuyên truyền, lôi kéo, kích động người dân biểu tình, chống đối, gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự của đất nước.Không những thế, hoạt động sử dụng không gian mạng chống Đảng, Nhà nước của đối phương, tổ chức quốc tế cũng diễn ra quyết liệt. Trung Quốc sử dụng 36 trang/cổng thông tin điện tử trọng điểm để đăng tải các bài viết bóp méo, xuyên tạc sự thật về vấn đề chủ quyền biển Đông, mở rộng mạng lưới tuyên truyền “ẩn thân” gồm 33 đài phát thanh trên 14 quốc gia hoạt động dưới bình phong là các công ty để che giấu cơ quan chủ quản là Đài phát thanh quốc tế TQ (CRI). Mỹ tiếp tục lợi dụng vấn đề dân chủ, nhân quyền, tự do báo chí, Internet để can thiệp nội bộ, gây áp lực với Việt Nam, tiếp tay cho các tổ chức phản động lưu vong người Việt. Các hãng thông tấn, báo chí có xu hướng chống Việt Nam như BBC, RFA, VOA, AFP thường xuyên lợi dụng những vấn đề nhạy cảm về chính trị của Việt Nam để phỏng vấn số đối tượng chống đối trong nước, từ đó đăng tải thông tin, bài viết trên mạng, phân tích, bình luận tiêu cực, sai lệch tình hình kinh tế, chính trị, dân chủ, nhân quyền. Bên cạnh đó, việc các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trong nước có kết nối Internet đi quốc tế (Viettel, VTC, SPT, NetNam, CMC) thỏa thuận trao đổi lưu lượng trực tiếp (peering) với doanh nghiệp nước ngoài, trao đổi băng thông giữa hai bên mà không đặt máy chủ ở trong nước đã gây nhiều khó khăn cho công tác quản lý nhà nước về an ninh trên lĩnh vực viễn thông, Internet, không đặt được tường lửa, không thể ngăn chặn thông tin có nội dung chống Đảng, Nhà nước trên mạng.
17. 2. Tội phạm sử dụng công nghệ cao xâm phạm TTATXH Các loại tội phạm truyền thống ngày càng có xu hướng cấu kết với tội phạm SDCNC để thực hiện hành vi phạm tội gây thiệt hại nghiêm trọng và ngày càng khó khăn cho công tác phát hiện điều tra khám phá. Cụ thể: Trong lĩnh vực an ninh, an toàn mạng, Năm 2017, tình hình an ninh mạng ở Việt Nam có nhiều diễn biến phức tạp. Theo thống kê, Việt Nam vẫn là một trong số các quốc gia phải đối mặt nhiều nhất với mã độc. Việt Nam đứng số 1 thế giới về tỷ lệ lây nhiễm mã độc qua thiết bị lưu trữ ngoài (USB, thẻ nhớ, ổ cứng di động) với tỷ lệ 70,83%; 39,95% người dùng phải đối mặt với mã độc từ không gian mạng. Tình trạng hệ thống cơ sở dữ liệu quan trọng bị tấn công lấy cắp qua việc sử dụng phần mềm điều khiển máy tính từ xa qua mạng internet và xâm nhập thiết bị đặt mật khẩu mặc định đơn giản như: abc123, 123456..., hoặc không thay đổi mật khẩu mặc định có xu hướng gia tăng. Năm 2016, C50 đã làm rõ nhiều vụ, việc, điển hình như vụ Lê Phước Hoàng Hải trú tại TP.HCM, đối tượng đã tấn công chiếm đoạt quyền điều khiển, đánh cắp nhiều dữ liệu quan trọng của sân bay của Úc và nhiều doanh nghiệp, cơ quan viễn thông, điện lực, ngân hàng, báo điện tử trong và ngoài nước. Hoạt động kinh doanh đa cấp biến tướng đã bị các đối tượng xấu lợi dụng nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản tiếp tục diễn biến phức tạp. Các hệ thống giao dịch này đang có xu hướng nở rộ ở các tỉnh trong cả nước, nhất là các tỉnh vùng sâu, vùng xa, nơi trình độ nhận thức của người dân còn nhiều hạn chế, đặc biệt tâm lý muốn “giàu nhanh nhưng dễ dàng”. Để thực hiện hoạt động lừa đảo, các công ty kinh doanh đa cấp trá hình luôn thể hiện độ hoành tráng, tạo lòng tin, tuyên truyền, lôi kéo người tham gia, như lựa chọn những khách sạn sang trọng như Marriott, Melia, Hilton để tổ chức hội thảo, sơ kết, tổng kết, vinh danh khách hàng, thậm chí còn mời những cán bộ lãnh đạo cao cấp công tác trong các cơ quan công quyền tham dự, mời các phóng viên các tờ báo có tên tuổi đến dự viết bài, cuối buổi còn tặng quà, dự tiệc chiêu đãi. Lợi dụng lòng tham, chúng đã lôi kéo được nhiều khách hàng tham gia đầu tư, hứa trả lợi nhuận, hoa hồng lớn lên hàng trăm % so với các khoản đầu tư ban đầu. Tuy nhiên, họ không thực hiện kinh doanhhoặc kinh doanh những mặt hàng sinh lời không cao, nên không thể tạo ra lợi nhuận như cam kết. Do vậy, tiền hưởng lợi của người tham gia chủ yếu là từ tiền của khách hàng nộp khi tham gia vào mạng lưới, lấy của khách hàng góp sau trả cho người nộp trước, cho đến khi không còn khả năng thanh toán, hoặc đã gom được số tiền lớn chủ các trang web đa cấp trá hình này sẽ cho ngừng hoạt động và bỏ trốn. Một số đối tượng còn núp bóng dạng Câu lạc bộ từ thiện, nhân đạo, xóa đói giảm nghèo để lừa đảo. Trong lĩnh vực thương mại điện tử, tình trạng lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng Internet, mạng viễn thông diễn biến phức tạp. Hiện nay, hoạt động lừa đảo dưới hình thức kinh doanh sàn vàng trái phép, huy động vốn diễn ra rất công khai, phức tạp tại nhiều tỉnh, thành phố. Nhiều vụ việc chỉ trong thời gian ngắn khi phát hiện đã gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng. Lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng Internet xảy ra với nhiều
18. phương thức, thủ đoạn mới, nổi lên là: (1) Người nước ngoài cấu kết với đối tượng trong nước gọi điện giả danh công an, viện kiểm sát để lừa đảo, yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng để phục vụ công tác điều tra rồi chiếm đoạt; (2) Thiết kế các Website thương mại điện tử để kinh doanh, buôn bán nhằm chiếm đoạt tài sản như: rao bán hàng hóa giảm giá và gửi hàng kém chất lượng hoặc hàng lậu, hàng cấm nhằm chiếm đoạt tiền chênh lệnh.Nhiều đối tượng còn làm giả website, giả mạo thông tin khuyến mại dưới nhiều hình thức của các nhà mạng viễn thông để dụ dỗ, lôi kéo người sử dụng nạp thẻ vào để chiếm đoạt; (3) Tạo ra các diễn đàn trên mạng xã hội nhằm thu hút nạn nhân tham gia rồi phát tán các nội dung lừa đảo, nhắn tin thông báo trúng thưởng, sau đó yêu cầu nạp tiền lệ phí nhận thưởng để chiếm đoạt; chiếm quyền sử dụng các tài khoản trên trang mạng xã hội facebook hoặc tạo lập tài khoản có giao diện giống tài khoản người thân của người bị hại để lừa đảo chiếm đoạt; (4) sử dụng mạng internet để đăng tin cho thuê nhà đất ảo, yêu cầu đặt cọc tiền rồichiếm đoạt, điển hình là vụ Phạm Văn Toản đăng tin cho thuê nhà đất ảo tại Hà Nội lừa đảo chiếm đoạt tiền đặt cọc của khách hàng; (5) Giả mạo người nước ngoài kết bạn làm quen, gửi quà, sau đó giả làm nhân viên hải quan yêu cầu nộp phí để chiếm đoạt; (6) lập tài khoản email giống email đối tác kinh doanh của các công ty, doanh nghiệp gửi đề nghị chuyển tiền theo hợp đồng kinh doanh nhưng thay đổi tài khoản thụ hưởng rồi chiếm đoạt. Bên cạnh đó, tiếp diễn các hình thức lừa đảo chiếm đoạt tài sản khác qua hoạt động thương mại điện tử như rao bán tiền giả, các loại bằng cấp giả, bán hàng qua mạng nhưng gửi hàng kém chất lượng, không rõ xuất xứ, không đúng như thỏa thuận để chiếm đoạt tiền của các khách hàng; xâm nhập, chiếm đoạt tài khoản email của doanh nghiệp, thay đổi thông tin người nhận tiền để chiếm đoạt tiền do đối tác của doanh nghiệp gửi. Trong lĩnh vực thanh toán thẻ, thanh toán điện tử: Tình hình trộm cắp, mua bán, trao đổi, sử dụng trái phép thông tin thẻ tín dụng để đặt vé máy bay, mua bán các loại hàng hóa có giá trị cao hoặc thanh toán khống diễn ra rất phức tạp. . . Trong lĩnh vực viễn thông, tình trạng phát tán thư rác, tin nhắn rác có nội dung quảng cáo, lừa đảo, tuyên truyền văn hóa phẩm đồi trụy, đánh bạc ngày càng gia tăng gây bức xúc cho người sử dụng thuê bao di động, hòm thư điện tử.Tình trạng trộm cắp cước viễn thông quốc tế cũng gây những thiệt hại lớn về kinh tế đối với các doanh nghiệp hoạt động trên lĩnh vực này. Các đối tượng thiết lập hệ thống đường truyền viễn thông từ nước ngoài về Việt Nam, chuyển cuộc gọi quốc tế thành cuộc gọi nội hạt trên nền Internet (VoIP) để chiếm hưởng trái phép. Trong lĩnh vực, bản quyền phần mềm máy tính, theo báo cáo của Liên minh phần mềm BSA năm 2016, tỉ lệ vi phạm bản quyền phần mềm tại Việt Nam là 78%. Tuy có giảm so với năm 2014 là 81% nhưng vẫn ở mức cao so với khu vực và trên thế giới, trong đó đáng chú ý nhất là tình trạng vi phạm bản quyền hệ điều hành máy tính Microsoft Windows, bộ công cụ soạn thảo văn bản Microsoft Office các phiên bản. Tình trạng vi phạm bản quyền các phần mềm hỗ trợ công việc chuyên dụng, phần mềm tiện ích cũng
19. diễn ra rất phổ biến. Trong số phần mềm vi phạm đã phát hiện qua công tác thanh tra, kiểm tra tại nhiều doanh nghiệp, cho thấy nhiều phần mềm chuyên dụng như các phần mềm thiết kế, đồ họa, tính toán ... có giá trị hàng tỷ đồng đã bị phá mã và sử dụng bất hợp pháp gây thiệt hại lớn cho các đơn vị chủ sở hữu. Đối với bản quyền phim ảnh, nhạc số, hiện nay, có khoảng 70 trang web chiếu phim trực tuyến và hàng trăm website nghe nhạc trực tuyến. Các website xem phim trực tuyến đều cho xem và tải phim với nhiều chất lượng khác nhau từ các định dạng thông thường đến chất lượng cao (HD và FHD). Thể loại phim được trình chiếu trên các website này đa dạng, từ phim bộ, phim lẻ, đến các phim đang chiếu rạp từ các quốc gia Việt Nam, Mỹ, Hàn Quốc, Trung Quốc và nhiều quốc gia khác. Số lượng phim được cập nhật thường xuyên, kể cả những phim vừa mới phát hành và đang công chiếu tại rạp. Một số website lớn còn có các đội cộng tác viên dịch phụ đề nên khi phim vừa công chiếu thì chỉ một thời gian ngắn sau đã được phát trên website. Do có đa dạng phim nên đã thu hút được một lượng đông đảo người xem. Tình hình vi phạm bản quyền trò chơi điện tử trực tuyến, trong lĩnh vực game trực tuyến, tình hình vi phạm bản quyền diễn ra phổ biến và có phần công khai hơn. Từ năm 2010, Nhà nước siết chặt việc quản lý và cấp phép game online đã khiến cho game lậu phát triển bùng nổ. Đối với các game đã được cấp phép và phát hành tại Việt Nam có nhiều người chơi, nhiều cá nhân, tổ chức bằng nhiều cách đã chiếm đoạt được mã nguồn trò chơi, tiến hành bẻ khóa và cài đặt trên hệ thống máy chủ (Server) trái phép để thu lợi bất chính. Ngoài ra các đối tượng tổ chức còn lập các máy chủ game lậu đặt ở nước ngoài để thu hút người chơi Các tựa game không được cấp phép tại Việt Nam, nhiều công ty tổ chức nước ngoài đã cài đặt hệ thống tại nước ngoài và cung cấp dịch vụ cho khách hàng tại Việt Nam. Đáng chú ý, các doanh nghiệp này lại được tiếp tay bởi các công ty dịch vụ thanh toán tại Việt Nam. Thực tiễn cho thấy, game lậu đến từ các nhà phát hành quốc tế xâm nhập vào Việt Nam hầu hết đều là các phiên bản được Việt hóa, đặt máy chủ ở nước ngoài và thu tiền người chơi thông qua thẻ cào điện thoại của các nhà mạng hoặc thẻ quốc tế visa, master. Tình hình tội phạm có sử dụng công nghệ cao khác cũng diễn ra phức tạp.Các đối tượngsử dụng mạng Internet tổ chức đánh bạc và đánh bạc, nhất là cá độ bóng đá, diễn ra công khai, dưới nhiều hình thức khác nhau. Các Website chuyên tổ chức đánh bạc, cá độ thường đặt máy chủ tại nước ngoài và cấu kết với người Việt Nam hình thành các đường dây đánh bạc, cá độ có quy mô lớn và tổ chức thành nhiều tầng, nấc rất chặt chẽ. Số lượng con bạc lên đến hàng trăm nghìn người với số tiền đánh bạc ước tính hàng triệu USD mỗi ngày. Các ổ nhóm đối tượng thường thuê đường truyền Internet cáp quang tốc độ cao tại Việt Nam, thiết lập mạng ảo (VPN) được mã hóa phứctạp kết nối với các website chuyên tổ chức cá độ, đánh bạc cho người Việt Nam và nước ngoài. Số lượng người chơi lên đến hàng trăm nghìn người, tổng số tiền chơi lên đến hàng chục ngàn tỷ đồng, trong đó phần lớn số tiền chơi bịchuyển ra “nhà cái” nước ngoài. Các hoạt động
20. phát tán, truyền bá trên mạng Internet các ấn phẩm đồi trụy, khiêu dâm cũng diễn ra phức tạp, ảnh hưởng đến ANTT của xã hội. Các đối tượng trong nước xây dựng nhiều Website, diễn đàn có quy mô lớn chuyên phát tán, chia sẻ các loại phim ảnh có nội dung đồi trụy, khiêu dâm, thu hút hàng trăm nghìn lượt người truy cậpnhưng hầu hết máy chủ đặt tại nước ngoài gây khó khăn cho công tác đấu tranh. Tại các Website này còn tiềm ẩn nguy cơ phát tán nhiều loại virut, phần mềm gián điệp đối với người truy cập. III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP TRỌNG TÂM Từ các vấn đề về an ninh chính trị, an ninh mạng, đặc biệt là vấn đề tội phạm sử dụng công nghệ cao đã trở thành thách thức toàn cầu không ngoại trừ quốc gia nào. Các đường dây, ổ nhóm tội phạm sử dụng công nghệ cao có sự cấu kết chặt chẽ giữa các đối tượng trong và ngoài nước sẽ tiếp tục được hình thành với quy mô, tính chất ngày càng phức tạp. Vì vậy, cuộc đấu tranh trong lĩnh vực này đòi hỏi phải có sự nỗ lực chung của các nước trong khu vực và trên thế giới và cần một giải pháp tổng thể, từ việc ban hành và thực thi chính sách, pháp luật của cơ quan QLNN, sự sáng tạo chủ động bảo đảm an ninh mạng của các doanh nghiệp đến ý thức cảnh giác tự bảo vệ mình của mỗi người sử dụng Internet. Để chủ động đấu tranh với các loại tội phạm có nguy cơ tiềm ẩn ảnh hưởng đến các ngành, các cấp đặc biệt là đội ngũ giáo viên trong các nhà trường là những người trực tiếp đứng lớp hướng dẫn cho học sinh, sinh viên cách thức phòng tránh các loại tội phạm tội phạm, trong thời gian tới, cùng với quá trình hội nhập quốc tế, bên cạnh những mặt thuận lợi, điều kiện, cơ hội để phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, chúng ta tiếp tục phải đối mặt với nhiều thách thức, khó khăn lớn. Các tổ chức phản động lưu vong và nhen nhóm phản động trong nước tăng cường móc nối "trong - ngoài", triệt để lợi dụng Internet để tán phát tài liệu phản động, kích động HSSV tập trung biểu tình trước các sự kiện chính trị diễn ra trong và ngoài nước cũng như việc hình thành các hội, nhóm tự phát, thậm chí các tổ chức chính trị đối lập. Các tổ chức tôn giáo trong và ngoài nước tiếp tục dùng lợi ích vật chất lôi kéo, phát triển tín đồ, củng cố và phát triển hoạt động của các hội đoàn trong HSSV. Mặt trái của hội nhập cùng các vấn đề xã hội phát sinh tiếp tục tác động tiêu cực đối với một bộ phận giáo viên và HSSV, là điều kiện phát sinh tội phạm, tệ nạn xã hội trong đó đối tượng học sinh, sinh viên rất dễ bị tác động. Tất cả các vấn đề trên đòi hỏi công tác phối hợp đảm bảo an ninh, trật tự, phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội trong trường học cần có những chuyển biến mới. Nhằm tiếp tục giữ vững sự ổn định về chính trị, đảm bảo an ninh, trật tự trong các nhà trường, kiềm chế, đẩy lùi tội phạm, tệ nạn xã hội trong cán bộ, nhà giáo và học sinh, sinh viên, phải thực hiện giải pháp trọng tâm sau đây: Một là: Chủ động phối hợp với cơ quan công an và các cơ quan chức năng ở địa phương để có phương án, kế hoạch cụ thể nhằm tăng cường giáo dục, định hướng, nắm bắt về tư tưởng chính trị, nâng cao ý thức cảnh giác của người học và cán bộ, nhà giáo đối với âm mưu và hoạt động chống phá Việt Nam của các thế lực thù địch. Tuyên