Đề khảo sát năng lực học sinh môn Ngữ Văn Lớp 7 - Năm học 2021-2022 - Phòng GD&ĐT Thái Thụy (Có đáp án)

Nội dung text: Đề khảo sát năng lực học sinh môn Ngữ Văn Lớp 7 - Năm học 2021-2022 - Phòng GD&ĐT Thái Thụy (Có đáp án)

1. PHÒNG GD&ĐT ĐỀ KHẢO SÁT NĂNG LỰC HỌC SINH THÁI THỤY NĂM HỌC 2021-2022 Môn: Ngữ văn 7 Thời gian làm bài: 120 phút (Không kể thời gian giao đề) Câu 1. (4.0 điểm) “Tiếng suối trong như tiếng hát xa, Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.” (Trích Cảnh khuya - Sách Ngữ văn 7, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam) a. Chỉ ra các biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ trên. b. Nêu tác dụng của các biện pháp tu từ đó. Câu 2. (6.0 điểm) Viết bài văn ngắn trình bày cảm nhận của em về bài thơ sau: Các nhà toán học của mùa xuân Cánh én làm phép trừ Trời bớt đi giá rét. Bầy chim làm phép chia Niềm vui theo tiếng hót. Tia nắng làm phép nhân Trời sáng cao rộng dần. Vườn hoa làm phép cộng Số thành là mùa xuân. (Đặng Hấn) Câu 3. (10.0 điểm) “Bài thơ Tiếng gà trưa đã gọi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương đất nước.” Bằng sự hiểu biết của em về bài thơ Tiếng gà trưa của nhà thơ Xuân Quỳnh (Sách Ngữ văn 7, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam), em hãy làm sáng tỏ nội dung trên. --- Hết --- Họ và tên học sinh: .SBD ..
2. PHÒNG GD&ĐT HƯỚNG DẪN CHẤM THÁI THỤY ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT NĂNG LỰC HỌC SINH NĂM HỌC 2021-2022 Môn: Ngữ văn 7 I. Hướng dẫn chung - Giáo viên chấm cần nắm vững yêu cầu của hướng dẫn chấm để thực hiện, tránh trường hợp đếm ý cho điểm hoặc bỏ sót ý trong bài làm của học sinh. - Do đặc trưng của môn Ngữ văn nên giáo viên cần chủ động, linh hoạt trong việc vận dụng đáp án và thang điểm; khuyến khích những bài viết có sáng tạo, có ý tưởng riêng và giàu chất văn. II. Đáp án và thang điểm CÂU NỘI DUNG ĐIỂM Câu 1 a. Chỉ ra các phép tu từ được sử dụng trong hai câu thơ: 2.0 (4 điểm) - Biện pháp so sánh: Tiếng suối trong như tiếng hát xa 1.0 - Biện pháp điệp ngữ: “lồng” 1.0 Lưu ý: Học sinh gọi tên đúng mỗi phép tu từ cho 0.5 điểm. Chỉ rõ từ ngữ thực hiện mỗi phép tu từ cho 0.5 điểm b. Tác dụng của các biện pháp tu từ: 2.0 - `Phép so sánh Tiếng suối trong như tiếng hát xa vừa diễn tả được âm thanh rì rầm, ngọt ngào, êm đềm của 1.0 tiếng suối chảy, vừa làm cho tiếng suối mang sức sống trẻ trung và trở nên gần gũi với con người - Điệp ngữ: “lồng” nhắc lại hai lần gợi tả vẻ đẹp của 1.0 bức tranh đêm trăng nơi núi rừng Việt Bắc với nhiều tầng lớp, đường nét, hình khối tạo nên vẻ đẹp lung linh, huyền ảo, hòa hợp, quấn quýt Câu 2 Cảm nhận về bài thơ: (6 điểm) *Yêu cầu chung: Học sinh trình bày những cảm nhận sâu sắc nhất của mình về bài thơ. Qua đó, đánh giá khả năng cảm thụ văn học, khả năng trình bày những cảm nhận qua một bài viết của học sinh. *Yêu cầu cụ thể: Học sinh có thể trình bày cảm nhận theo nhiều cách nhưng phải nêu được các ý cơ bản sau: - Với sự đóng góp của mỗi cảnh vật ở từng ý thơ đã tạo 1.0 nên một bức tranh mùa xuân tươi đẹp, tràn đầy sức sống. - Lẽ thường, các phép tính toán được thực hiện với 1.0 những con số chính xác, khoa học thì ở đây bằng nghệ thuật nhân hóa độc đáo, qua cái nhìn hồn nhiên, ngộ nghĩnh, đáng yêu, “cộng, trừ, nhân, chia” lại là công việc của “chim, nắng, hoa”:
3. CÂU NỘI DUNG ĐIỂM + Cánh én làm phép trừ Trời bớt đi giá rét 0.75 Cánh én báo hiệu mùa xuân ấm áp đã về, mang đi cái lạnh giá của mùa đông + Bầy chim làm phép chia 0.75 Niềm vui theo tiếng hót Bầy chim với tiếng ca lảnh lót vang trời, chia niềm vui tới mọi miền, mọi nhà + Tia nắng làm phép nhân 0.75 Trời sáng cao rộng dần Tia nắng xuân ấm áp là món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng sau những ngày đông giá lạnh, món quà ấy được nhân lên làm trỗi dậy sức sống mãnh liệt của mùa xuân... + Vườn hoa làm phép cộng 0.75 Số thành là mùa xuân Bức tranh mùa xuân trở nên rực rỡ hơn với muôn hoa khoe sắc. - Mùa xuân là kết tinh của đất trời, do vạn vật cộng, trừ, nhân, chia mà tạo thành một đáp số chung kì diệu - một 0.5 mùa xuân tươi sáng, rộn ràng làm xao xuyến lòng người - Với thể thơ năm tiếng giản dị, trong sáng, bài thơ đã 0.5 thể hiện tâm hồn yêu mùa xuân, yêu thiên nhiên của tác giả Câu 3 1. Yêu cầu chung: (10 điểm) - Hs biết vận dụng kiến thức đã học về tập làm văn và văn học để làm bài văn nghị luận chứng minh, trong đó có kết hợp giải thích, phát biểu cảm xúc, suy nghĩ, có mở rộng liên hệ với tác phẩm khác. - Khuyến khích những bài làm có sự sáng tạo, có cảm xúc, giàu chất văn. 2. Yêu cầu cụ thể: a. Mở bài: 1.0 Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm, dẫn dắt đến nội dung chứng minh. b. Thân bài: 8.0 Luận điểm 1: Bài thơ Tiếng gà trưa đã gọi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. 5.0 - Trên đường hành quân, người chiến sĩ chợt nghe tiếng 1.0 gà nhảy ổ. Âm thanh kì diệu ấy đã đánh thức những kỉ
4. CÂU NỘI DUNG ĐIỂM niệm tuổi thơ êm đềm, đẹp đẽ - Hình ảnh những con gà mái mơ, mái vàng và ổ trứng 1.0 hồng đẹp như trong tranh - Một kỉ niệm về tuổi thơ dại: tò mò xem trộm gà đẻ bị bà 1.0 mắng - Hình ảnh người bà đầy lòng yêu thương, chắt chiu, dành 1.0 dụm chăm lo cho cháu - Niềm vui và mong ước nhỏ bé của tuổi thơ: được bộ quần áo mới từ tiền bán gà. Ước mong ấy đi vào cả trong 1.0 giấc ngủ tuổi thơ. => Qua những kỉ niệm được gợi lại, tác giả đã biểu lộ tâm hồn trong sáng, hồn nhiên của một em nhỏ và tình cảm trân trọng, yêu quý đối với bà của người cháu. Luận điểm 2: Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm 3.0 tình yêu quê hương đất nước. - Những kỉ niệm tuổi thơ sống bên bà đã thể hiện tình bà 0.5 cháu thật sâu nặng, thắm thiết. Bà chắt chiu, chăm lo cho cháu, cháu yêu thương, kính trọng và biết ơn bà. - Những tình cảm thiêng liêng, cao đẹp ấy là hành trang cùng người chiến sĩ bước vào cuộc chiến, như tiếp thêm 1.0 sức mạnh cho người chiến sĩ chiến đấu vì mục đích, lý tưởng cao đẹp: vì đất nước, vì quê hương, vì gia đình vì cả những kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ - Tình yêu quê hương, đất nước bắt nguồn từ những tình 1.0 cảm gia đình thật gần gũi, thân thương, những tình cảm ấy là cội nguồn của tình yêu quê hương đất nước * HS mở rộng với một số bài thơ khác cùng chủ đề viết 0.5 về bà, về mẹ c. Kết bài. 1.0 - Khẳng định lại nhận định - Học sinh tự liên hệ bản thân, nêu cảm nghĩ về tình cảm gia đình, tình yêu quê hương, đất nước VẬN DỤNG CHO ĐIỂM CÂU 3 9 - 10 điểm: Vận dụng tốt văn nghị luận chứng minh để làm bài, hiểu rõ yêu cầu của đề bài, đáp ứng hầu hết các yêu cầu về nội dung và phương pháp, có cảm xúc và suy nghĩ sâu sắc về bài thơ, bài viết có sáng tạo, diễn đạt tốt. 7 - 8 điểm: Vận dụng tương đối tốt văn nghị luận chứng minh để làm bài, hiểu rõ yêu cầu của đề bài, đáp ứng được hầu hết các yêu cầu về nội dung và phương pháp, có cảm xúc và suy nghĩ tương đối sâu sắc về bài thơ, bài viết có một số ý sáng tạo, diễn đạt tương đối tốt.
5. 5 - 6 điểm: Biết vận dụng văn nghị luận chứng minh để làm bài, hiểu yêu cầu của đề bài, cảm xúc và suy nghĩ về bài thơ chưa sâu sắc nhưng đã làm sáng tỏ được các ý chính, còn mắc lỗi về diễn đạt, chính tả. 3 - 4 điểm: Vận dụng văn nghị luận chứng minh để làm bài chưa tốt, chưa hiểu rõ yêu cầu của đề bài, có chỗ còn diễn xuôi ý bài thơ, cảm xúc và suy nghĩ về bài thơ chưa sâu sắc, còn mắc lỗi về diễn đạt, chính tả, trình bày. 1 - 2 điểm: Chưa biết vận dụng văn nghị luận chứng minh để làm bài, chưa hiểu rõ yêu cầu của đề bài, có chỗ còn diễn xuôi ý bài thơ hoặc kể lể lan man lại ý thơ, bài làm lủng củng, còn mắc nhiều lỗi về chính tả và diễn đạt. cảm xúc và suy nghĩ về bài thơ chưa sâu sắc, còn mắc lỗi về diễn đạt, chính tả, trình bày. 0 điểm: Bỏ giấy trắng ./.