Giáo án Địa lí Lớp 10 - Chủ đề 8 - Nội dung 3: Một số hình thức chủ yếu của tổ chức lãnh thổ công nghiệp

Nội dung text: Giáo án Địa lí Lớp 10 - Chủ đề 8 - Nội dung 3: Một số hình thức chủ yếu của tổ chức lãnh thổ công nghiệp

1. Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết 36 GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 10 CHỦ ĐỀ 8: ĐỊA LÍ CÔNG NGHIỆP NỘI DUNG 3: MỘT SỐ HÌNH THỨC CHỦ YẾU CỦA TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP Bước 1: Xác định vấn đề cần giải quyết - Phân biệt được một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp: điểm công nghiệp, khu công nghiệp tập trung, trung tâm công nghiệp và vùng công nghiệp. Bước 2: Xây dựng nội dung bài học - Nội dung 3: Một số hình thức chủ yếu của tổ chức lãnh thổ công nghiệp. Bước 3: Xác định mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Trình bày được vai trò của tổ chức lãnh thổ công nghiệp. - Phân biệt được một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp: điểm công nghiệp, khu công nghiệp tập trung, trung tâm công nghiệp và vùng công nghiệp. 2. Kĩ năng - Rèn luyện kĩ năng quan sát, nhận xét và so sánh sơ đồ. - Rèn luyện kĩ năng nhận xét và so sánh các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp. 3. Thái độ - Nhận thức được ý nghĩa của các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp. 4. Năng lực định hướng hình thành - Năng lực chung: tự học, làm việc nhóm , giải quyết vấn đề, sáng tạo, giao tiếp và hợp tác. - Năng lực chuyên biệt: năng lực nhận thức thế giới quan theo quan điểm không gian; năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng vào thực tiễn; năng lực sử dụng sơ đồ địa lí. Bước 4: Xác định và mô tả mức độ yêu cầu Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng thấp cao Nội dung 1: Trình bày được Vai trò của vai trò của tổ tổ chức lãnh chức lãnh thổ thổ công công nghiệp. nghiệp. 1
2. Nội dung 2: Trình bày được Phân biệt được một Xác định Liên hệ với Một số hình vị trí, vai trò và số hình thức tổ chức được các các hình thức chủ yếu đặc điểm của lãnh thổ công nghiệp: hình thức tổ thức tổ chức của tổ chức mỗi hình thức. điểm công nghiệp, chức lãnh lãnh thổ lãnh thổ công khu công nghiệp tập thổ công công nghiệp nghiệp. trung, trung tâm công nghiệp thông ở Việt Nam. nghiệp và vùng công qua sơ đồ. nghiệp. Bước 5: Thiết kế tiến trình bài học A.Hoạt động tạo tình huống học tập Dẫn dắt vào bài: Công nghiệp là ngành có vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Nhưng để khai thác tốt và hiệu quả các điều kiện phát triển công nghiệp và công nghiệp phát triển bền vững cần phải có sự tổ chức và sắp xếp hợp lí. Để hiểu rõ hơn về các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp, cô và các em hôm nay tìm hiểu “Bài 33: Một số hình thức chủ yếu của tổ chức lãnh thổ công nghiệp”. B.Hoạt động hình thành kiến thức Hoạt động của GV và HS Nội dung chính 1. Hoạt động 1: Tìm hiểu vai trò của tổ chức lãnh thổ I. Vai trò của tổ chức công nghiệp lãnh thổ công nghiệp - Phương pháp: đàm thoại - Góp phần khai thác và - Hình thức tổ chức: cá nhân HS sử dụng hợp lí các - Thời gian: 5 phút nguồn tài nguyên thiên GV nêu khái niệm tổ chức lãnh thổ công nghiệp là gì ? nhiên, vật chất và lao Là sự sắp xếp và phối hợp giữa các quá trình và cơ sở sản động. xuất trên 1 lãnh thổ nhất định để sử dụng hợp lí các nguồn - Góp phần thực hiện lực có sẵn nhằm đạt hiệu quả cao về kinh tế xã hội và môi thành công sự nghiệp trường. công nghiệp hóa, hiện Bước 1: GV nêu câu hỏi: “Dựa vào SGK và hiểu biết của đại hóa đất nước. bản thân các em hãy trình bày vai trò của tổ chức lãnh thổ - Giúp đạt hiệu quả cao công nghiệp”. về kinh tế, xã hội và môi Bước 2: HS trả lời. trường. Bước 3: GV chuẩn kiến thức. - Tạo nên sự phân hóa lãnh thổ. 2. Hoạt động 2: Tìm hiểu một số hình thức tổ chức lãnh II. Một số hình thức tổ thổ công nghiệp chức lãnh thổ công 2.1. Tìm hiểu về hình thức điểm công nghiệp nghiệp - Phương pháp: đàm thoại 1. Điểm công nghiệp - Hình thức tổ chức: cá nhân HS  Vị trí: - Thời gian: 8 phút - Đồng nhất với một Bước 1: GV nêu câu hỏi: “Dựa vào SGK và hiểu biết của điểm dân cư. bản thân các em hãy trình bày về hình thức điểm công - Gần nguồn nguyên nghiệp theo 4 tiêu chí: vị trí, quy mô, mối quan hệ giữa các nhiên liệu. xí nghiệp và ví dụ ở Việt Nam và địa phương”.  Quy mô: Gồm 1 Bước 2: HS trả lời. đến 2 xí nghiệp. Bước 3: GV chuẩn kiến thức.  Mối quan hệ giữa 2
3. 2.2. Tìm hiểu về 3 hình thức còn lại: khu công nghiệp các xí nghiệp: tập trung, trung tâm công nghiệp và vùng công nghiệp Không có - Phương pháp: thảo luận nhóm  Ví dụ: công ty - Hình thức tổ chức: nhóm HS bánh kẹo Bảo - Thời gian: 22 phút Hưng, lò gạch Bước 1: GV chia nhóm và giao nhiệm vụ. Mỗi bàn là một Đại Thắng, nhóm và phát cho mỗi bàn 1 phiếu học tập. Yêu cầu các 2. Khu công nghiệp tập nhóm cùng tìm hiểu về 3 hình thức còn lại: khu công trung nghiệp tập trung, trung tâm công nghiệp và vùng công 3. Trung tâm công nghiệp theo 4 tiêu chí: vị trí, quy mô, mối quan hệ giữa các nghiệp xí nghiệp và ví dụ ở Việt Nam và địa phương và hoàn thành 4. Vùng công nghiệp phiếu học tập số 1 (Phụ lục 1). (Phụ lục 3) Bước 2: Gọi đại diện 3 nhóm lên bảng trình bày. Mỗi đại diện nhóm sẽ trình bày 1 hình thức. Nhóm khác ở dưới quan sát, nhận xét, bổ sung và hoàn thành phiếu học tập vào vở. Bước 3: GV chuẩn kiến thức kết hợp với hình 33 trong SGK. Đồng thời hỏi “Chúng ta vừa tìm hiểu cả 4 hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp, vậy hãy phân cấp cho cô xếp hạng mỗi hình thức từ thấp đến cao nhất; đơn giản đến phức tạp nhất? Trả lời: Điểm công nghiệp - đơn giản nhất => Khu công nghiệp => Trung tâm công nghiệp => Vùng công nghiệp - phức tạp nhất. Và hỏi “Theo các em đâu là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp phổ biến nhất ở các nước phát triển nói riêng và Việt Nam nói chung và tại sao ?” Trả lời: Khu công nghiệp vì + Khu công nghiệp là nền tảng tạo nên TTCN và vùng công nghiệp. + Các nước này đang trong giai đoạn công nghiệp hóa với chiến lược công nghiệp hướng về xuất khẩu trên cơ sở thu hút vốn, công nghệ và kinh nghiệm quản lí của các nước công nghiệp phát triển. - Và trên thực tế thì các khu công nghiệp tập thu hút vốn đầu tư ở trong và ngoài nước, sản xuất ra nhiều sản phẩm phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu, tạo thêm việc làm và nâng cao chất lượng lao động, mở rộng việc chuyên giao công nghệ tiên tiến, góp phẩn hình thành các đô thị mới và giảm bớt chênh lệch vùng. C-Hoạt động luyện tập (5 phút) Đọc các câu hỏi sau và chọn đáp án đúng nhất: Câu 1: Đâu là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp cao nhất trong các hình thức? A.Điểm công nghiệp B.Khu công nghiệp tập trung C.Trung tâm công nghiệp 3
4. D.Vùng công nghiệp Câu 2: Đâu là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp thấp nhất trong các hình thức? A.Điểm công nghiệp B.Khu công nghiệp tập trung C.Trung tâm công nghiệp D.Vùng công nghiệp Câu 3: Đâu là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp không có mối liên hệ giữa các xí nghiệp? A.Điểm công nghiệp B.Khu công nghiệp tập trung C.Trung tâm công nghiệp D.Vùng công nghiệp Câu 4: Đâu là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp có 1 vài ngành công nghiệp chủ yếu tạo nên hướng chuyên môn hóa? A.Điểm công nghiệp B.Khu công nghiệp tập trung C.Trung tâm công nghiệp D.Vùng công nghiệp Câu 5: Đâu là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp không có hoặc xa nơi dân cư sinh sống ? A.Điểm công nghiệp B.Khu công nghiệp tập trung C.Trung tâm công nghiệp D.Vùng công nghiệp D-Hoạt động nối tiếp Làm bài 1,2,3 SGK trang 132. Chuẩn bị bài 34: “Thực hành vẽ biểu đồ tình hình sản xuất một số sản phẩm công nghiệp trên thế giới”. 4
5. PHỤ LỤC PHỤ LỤC 1 PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Nhóm học sinh: Lớp: Mối quan hệ Vị trí Quy mô giữa các xí Ví dụ nghiệp Khu công nghiệp tập trung Trung tâm công nghiệp Vùng công nghiệp 5
6. PHỤ LỤC 2 PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Họ và tên học sinh: Lớp: Đọc các câu hỏi sau và chọn đáp án đúng nhất: Câu 1: Đâu là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp cao nhất trong các hình thức? A.Điểm công nghiệp B.Khu công nghiệp tập trung C.Trung tâm công nghiệp D.Vùng công nghiệp Câu 2: Đâu là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp thấp nhất trong các hình thức ? A.Điểm công nghiệp B.Khu công nghiệp tập trung C.Trung tâm công nghiệp D.Vùng công nghiệp Câu 3: Đâu là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp không có mối liên hệ giữa các xí nghiệp? A.Điểm công nghiệp B.Khu công nghiệp tập trung C.Trung tâm công nghiệp D.Vùng công nghiệp Câu 4: Đâu là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp có 1 vài ngành công nghiệp chủ yếu tạo nên hướng chuyên môn hóa? A.Điểm công nghiệp B.Khu công nghiệp tập trung C.Trung tâm công nghiệp D.Vùng công nghiệp Câu 5: Đâu là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp không có hoặc xa nơi dân cư sinh sống? A.Điểm công nghiệp B.Khu công nghiệp tập trung C.Trung tâm công nghiệp D.Vùng công nghiệp 6
7. PHỤ LỤC 3 Mối quan hệ giữa các Vị trí Quy mô Ví dụ xí nghiệp Điểm - Đồng nhất với - Gồm 1 đến - Không có mối liên hệ Công ty bánh công một điểm dân 2 xí nghiệp. giữa các xí nghiệp. kẹo Bảo nghiệp cư. Hưng, lò gạch Đại Thắng - - Gần nguồn Thái Bình, nguyên nhiên liệu. Khu - Xa nơi dân cư. - Quy mô - Tập trung tương đối Khu công công - Vị trí thuận lớn, có ranh nhiều các xí nghiệp với nghiệp Sông nghiệp lợi: gần cảng giới rõ ràng khả năng hợp tác sản Trà, khu công (vài trăm nghiệp Minh tập biển, quốc lộ xuất cao. trung ha). Hòa, khu công lớn, gần sân - Sản phẩm vừa để tiêu nghiệp Tam bay. dùng trong nước vừa Quang, ở Vũ xuất khẩu. Thư, Thái - Có các xí nghiệp dịch Bình vụ hỗ trợ sản xuất công nghiệp. Trung - Gắn với đô thị - Quy mô - Nhiều xí nghiệp công TP. Hồ Chí tâm vừa và lớn. lớn bao gồm nghiệp có mối liên hệ Minh, Hà Nội, công - Có vị trí địa lí điểm công chặt chẽ về sản xuất, kĩ Hải Phòng, Đà nghiệp và Nẵng, nghiệp thuận lợi, lợi thế thuật và công nghệ. khu công về tài nguyên nghiệp tập - Có các xí nghiệp nòng thiên nhiên. trung. cốt (hạt nhân). - Có các xí nghiệp bổ trợ và phục vụ. Vùng - Là vùng lãnh - Quy mô - Có mối liên hệ về sản Nước ta chia công thổ rộng lớn. lớn nhất bao xuất và có nét tương làm 6 vùng: nghiệp - Có dân cư sinh gồm nhiều đồng trong quá trình Vùng 1: Các tỉnh thuộc sông, có các đô điểm công hình thành công nghiệp. TDMNBB trừ thị. nghiệp, khu - Có một vài ngành công Quảng Ninh. - Có vị trí địa lí công nghiệp nghiệp chủ đạo tạo nên Vùng 2: Các thuận lợi, lợi thế tập trung và hướng chuyên môn hóa. tỉnh thuộc về tài nguyên trung tâm - Có các ngành phục vụ ĐBSH và thiên nhiên công nghiệp. và bổ trợ. Quảng Ninh, Thanh-Nghệ- Tĩnh, 7