SKKN Ứng dụng trò chơi tương tác trong bài dạy môn Khoa học tự nhiên ở THCS để nâng cao chất lượng dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh và phẩm chất học sinh

Nội dung text: SKKN Ứng dụng trò chơi tương tác trong bài dạy môn Khoa học tự nhiên ở THCS để nâng cao chất lượng dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh và phẩm chất học sinh

1. NG V T – T – U U T T T Tôi ghi tên dưới đây: T ứ T danh, STT ọ ứ chuyên sinh môn Trư ng Giáo THCS Th y viên Phạm Thị Sơn huy n ại h 1 02/05/1991 THCS 100% Thương Th i Th y Sư phạm hạng tỉnh Th i II Bình nh m t gi đ nghị x t ng nh n i n ph p gi ng dạy: Ứng dụng trò chơi tương tác trong bài dạy môn Khoa học tự nhiên ở THCS để nâng cao chất lượng dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh và phẩm chất học sinh” - Bi n ph p đượ p d ng trong lĩnh vự gi o d . - : Từ th ng 9 năm h 2021 đến th ng 9 năm 2022. - ị Trư ng THCS Th y Sơn. T i xin am đoan m i th ng tin nêu trong hồ sơ l trung thự đ nh gi đúng sự th t v ho n to n hịu tr h nhi m trướ ph p lu t. 5 5 ăm 2023 T ị T 1
2. BÁO CÁO BI N PHÁP GÓP PH N NÂNG CAO CHẤT ƯỢNG CÔNG TÁC GI NG D Y I. THÔNG TIN CHUNG. 1. Tên bi n pháp: Ứ Ụ TR TƯ T TRO À KHOA Ọ TỰ Ở T S Ể Â O ẤT ƯỢ Ọ T EO ƯỚ T TR Ể Ă Ự VÀ Ẩ ẤT Ọ S . 2. ĩnh vực áp d ng bi n pháp: Môn Sinh h c 3. Tác gi : H và tên: Phạm Thị Thương. Nữ. Ng y th ng năm sinh: 02/05/1991. Trình độ huyên m n: ại h sư phạm Sinh h c Chức v đơn vị ng t : Gi o viên trư ng THCS Th y Sơn. i n thoại: 0834200834 Mail:thuongthuyson2@thaithuy.edu.vn. 4. ồng tác gi : không 5. Chủ đầu tư tạo ra bi n pháp: Tên đơn vị: Trư ng THCS Th y Sơn. ịa chỉ: Xã Th y Sơn- Huy n Thái Th y- Tỉnh Thái Bình. i n thoại: 0974074898. 6. ơn vị áp d ng bi n pháp lần đầu (nếu ): Trư ng THCS Th y Sơn. Xã Th y Sơn – Huy n Thái Th y – Tỉnh Thái Bình. Số T: 0974074898 7. Th i gian áp d ng bi n pháp lần đầu: năm h c 2021-2022 2
3. II. BÁO CÁO MÔ T BI N PHÁP 1. Tên bi n pháp Ứ Ụ TR TƯ T TRO À KHOA HỌ TỰ Ở T S Ể Â O ẤT ƯỢ Ọ T EO ƯỚ T TR Ể Ă Ự VÀ Ẩ ẤT Ọ S 2. c áp d ng bi n pháp. Áp d ng cho vi c dạy h c bộ môn Khoa h c tự nhiên ở b c THCS. 3. Mô t b n ch t của bi n pháp. 3.1. Tình tr ng bi n pháp Trên thực tế khi tiếp c n nghị quyết 29 - NQ/TW v đổi mới ăn n, toàn di n giáo d v đ o tạo v khi th ng tư 32 ủa BGD T v hướng dẫn thực hi n công tác giáo d c phổ thông mới năm 2018 n thân t i lu n trăn trở để tìm ra phương ph p dạy h c theo hướng phát triển năng lực và phẩm chất h sinh. ổi mới phương ph p dạy h c theo nội dung hi n nay sẽ làm cho vi c dạy, vi c h c được tiếp c n gần hơn s t hơn với m c tiêu hình thành và phát triển nhân cách con ngư i. Nhằm ph c v ho ước tiếp c n đổi mới hương trình GDPT 2018 thì n thân tôi ph i luôn nỗ lực và tìm tòi, nghiên cứu những phương ph p tổ chức dạy h c phong phú và linh hoạt hơn để ứng d ng vào các bài dạy. Với đặc thù là một xã có khu công nghi p mới phát triển, ph huynh thư ng đi l m công ty hoặ đi l m ăn xa xứ nên ít quan tâm đến con em mình, với tư tưởng h để lấy bằng cấp 2 đi nướ ngo i đi l m ng nhân. Nên đa số các em òn hưa hú tâm v o vi c h c dẫn đến kết qu h c t p hưa ao nhi u em ho rằng m n Sinh l m n kh h em thưởng thấy nặng n mỗi khi h Sinh h khiến ho gi h ăng thẳng v trầm. Xuất ph t từ những lý do trên t i đã n y sinh ra gi i ph p ứng d ng trò hơi tương t trong dạy h m n Khoa h tự nhiên THCS để nâng ao hất lượng dạy h theo hướng ph t triển năng lự h sinh đồng th i để tạo hứng thú h t p ho h sinh. Gi i ph p n y trướ đây đã đượ gi o viên kh thự hi n nhưng òn mang nặng tính hất gi o viên l ngư i hủ động h sinh đang òn l thuộ v o hoạt động ủa gi o viên. Nhưng hi n nay để tiếp n đổi mới hương trình GDPT 2018 thì phương ph p n y vẫn tiếp t thự hi n nhưng đổi mới trên phương di n huyển h a hoạt động ủa ủa gi o viên th nh hoạt động ủa h sinh ngư i gi o viên hỉ l ngư i hủ trị hỉ đạo hướng dẫn h sinh thự hi n hoạt động đ để hiếm lĩnh v nắm kiến thứ đ . Muốn l m 3
4. đượ đi u n y thì h sinh v gi o viên ph i đổi mới phương ph p h v phương ph p dạy. V y để g p phần nâng ao hi u qu phương ph p dạy h tí h ự trong dạy h phân môn KHTN t i đã v n d ng đưa trò hơi v o dạy h để tiết h sinh động uốn hút h sinh tiếp thu kiến thứ hứng thú nhẹ nh ng dễ hiểu hơn... B n thân t i đã đưa v o p d ng gi i ph p với tiêu đ : “ Ứng dụng trò chơi tương tác trong bài dạy môn Khoa học tự nhiên ở THCS để nâng cao chất lượng dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh và phẩm chất học sinh” 3.2. M ủa bi n pháp. - ưa h sinh đến với các hoạt động vui hơi gi i trí nhưng nội dung gắn li n với bài h c nhằm thay đổi động hình, chống m t mỏi, gi m ăng thẳng, giúp tăng hứng thú, tạo th i quen độc l p, chủ động, sáng tạo của h c sinh. - Giúp các em củng cố, khắc sâu kiến thứ đã h c hoặ rút ra được một nội dung c thể của bài h c thông qua những ấn tượng khó quên v màu sắc, hình nh v âm thanh sinh động của trò hơi. 3.3. N i dung bi n pháp 3.3.1. Nguyên tắc thiết kế ò a. Nguyên tắc vừa sức, dễ thực hiện: - Trò hơi ph i mang tính t p thể. - Trò hơi ph i phù hợp với cấu trúc của từng bài h c. - Bộ câu hỏi trò hơi ph i đ m b o phân h a đượ đối tượng h c sinh. - C trò hơi ph i giúp h c sinh rèn luy n kĩ năng quan s t trình y ph t huy trí tu phân tí h tư duy s ng tạo. - Trò hơi ph i phù hợp với quỹ th i gian, thích hợp với m i trư ng h c t p. - Trò hơi sức hấp dẫn, thu hút, tạo không khí vui vẻ, tho i mái. - Trò hơi ần ph i gần gũi s t thực, phù hợp với tâm lý lứa tuổi h c sinh. - Trò hơi dễ thực hi n, không cầu kì, phức tạp. b. Nguyên tắc khai thác vật liệu để thiết kế trò chơi: - Sử d ng tri t để những đồ dùng phương ti n có sẵn (ở thư vi n đồ dùng của giáo viên, h sinh ). - C đồ dùng dạy h c tự làm khai thác từ những v t li u gần gũi xung quanh đ m b o tính khoa h c, tính giáo d c, tính thẩm mỹ nhưng ít tốn kém. 4
5. 3.3.2. Quy trình tổ chứ ò Trò hơi h c t p có thể được thực hi n th ng qua 5 ước: - Giới thi u tên trò hơi - Phổ iến lu t hơi - Tiến h nh hơi - Th o lu n rút ra kiến thứ - nh gi kết lu n 3.3.3. Cách thức tổ chứ ò a. Nhóm trò chơi khởi động tạo sự liên hệ giữa bài cũ với bài mới * T ò ếp sức: Ví d : Khi dạy i 19: a dạng thực v t – KHTN 6 - M c tiêu: H sinh ướ đầu nh n biết được sự phong phú v đa dạng của thực v t như số lượng lo i m i trư ng sống - Chuẩn bị: + 2 tấm thẻ bài ghi chữ A và chữ B + Stick hình bông hoa - C h hơi: + Giáo viên chia lớp th nh 2 đội hơi: ội A v đội B + Giao nhi m v cho mỗi đội: ội A nêu tên ây ăn qu ội B nêu tên cây lấy gỗ + Lu t hơi: Mỗi đội cử 1 đại di n cầm thẻ bài của đội mình lên ghi tên của các loài cây theo yêu cầu lên b ng lớp, nếu không nhớ thêm tên cây thì cầm tấm thẻ chạy v đưa ho 1 th nh viên kh ủa đội lên viết tiếp. Cứ như thế, trong vòng 3 phút đội n o ghi được tên nhi u ây hơn sẽ chiến thắng. - Tổng kết trò hơi: Qua hoạt động, nhóm thắng cuộ được tặng 2 bông hoa, nhóm thua cuộ được tặng 1 ng hoa để khích l tinh thần tham gia của đội. - Giáo viên dựa vào kết qu trò hơi để dẫn dắt vào bài mới. * T ò “Ai nhanh hơn” Ví d : Khi dạy chủ đ “Ô nhiễm m i trư ng” – Sinh h c 9 - M c tiêu: H sinh ướ đầu nh n biết được một số dấu hi u của hi n tượng ô nhiễm m i trư ng, nguyên nhân, tác hại của ô nhiễm thông qua hình nh minh h a. Từ đ kh i qu t th nh kh i ni m “Ô nhiễm m i trư ng” 5
6. - Chuẩn bị: + Một số tranh nh màu v hi n tượng ô nhiễm m i trư ng không khí, môi trư ng nướ m i trư ng đất. + Máy tính, máy chiếu hoặc tivi. + Stick hình ngôi sao hoặc bông hoa + B ng nhóm cỡ A3 - C h hơi: + Giáo viên chia lớp th nh 4 đội hơi + Giáo viên cho c lớp quan sát 3 bức nh sau: + Yêu cầu các nhóm tìm từ khóa v h u qu phù hợp với 3 hình trên trong th i gian sớm nhất ghi đ p n v o ng nhóm( Từ khóa là "Ô nhiễm môi trư ng") + Nhóm hoàn thành sớm nhất được tặng 4 ngôi sao, nhóm thứ 2: 3 ngôi sao, nhóm thứ 3: 2 ngôi sao; nhóm thứ 4: 1 ngôi sao. + GV giới thi u chủ đ , nội dung, th i lượng của chủ đ . + GV yêu cầu các nhóm dựa vào các hình nh trên chỉ ra những dấu hi u cho thấy m i trư ng bị ô nhiễm, nguyên nhân. + Trong vòng 2 phút, nhóm nào chỉ ra nhi u dấu hi n v nguyên nhân đúng nhất sẽ được tặng sao như hoạt động trên. - Tổng kết trò hơi: Qua 2 hoạt động nh m được nhi u sao nhất đượ 10đ nhóm thứ 2 đượ : 9đ nhóm thứ 3: 8đ nh m 4: 7đ b. Nhóm trò chơi nhằm khai thác nội dung kiến thức của bài học * T ò é Ví d : Khi dạy bài 9: Nguyên phân – Sinh h c 9 - M c tiêu: H c sinh nắm được diễn biến ơ n và sự biến đổi số lượng của NST qua từng kì của quá trình nguyên phân. 6
7. - Chuẩn bị: + 8 bộ thẻ ghép hình (mỗi bộ gồm 8 thẻ thuộc 2 kì khác nhau) - C h hơi: + Giáo viên chia lớp th nh 8 đội hơi + Mỗi đội nh n 1 bộ ghép hình bất kì + Giáo viên yêu cầu mỗi nhóm tìm kiếm th ng tin trong SGK liên quan đến các kì trong bộ ghép hình của nhóm. + Ghép các tấm thẻ trong bộ thẻ gi o viên đã ph t để đượ đ p n đúng v diễn biến ơ n của NST trong từng kì. + Th i gian: 3 phút. - Tổng kết trò hơi: Nh m gh p đúng diễn biến của NST trong 1 kì đúng v sớm nhất sẽ l đội chiến thắng. * T ò “Ghép chữ vào hình”: Ví d : Khi dạy bài 12 v Cấu tạo tế bào thực v t – KHTN 6 - M c tiêu: H c sinh ghi nhớ được các bộ ph n của tế bào thực v t. - Chuẩn bị: + Sơ đồ câm tế bào thực v t. + Các tấm phiếu r i ghi tên các bộ ph n của tế bào thực v t, phía sau có gắn nam châm. + Quà tặng: 2 chiếc bút bi( do hội ph huynh tặng) - C h hơi: + Gi o viên treo sơ đồ âm: “Sơ đồ cấu tạo tế bào thực v t” lên ng lớp. + H c sinh th o lu n cặp đ i ghi nhớ các bộ ph n của tế bào trên hình nh. + Cặp h sinh đ p n nhanh nhất được lên b ng ghép các tấm phiếu r i v o sơ đồ âm để đượ đ p n đúng. - Tổng kết trò hơi: Tặng cho cặp đ i nhanh v đúng nhất 2 chiếc bút bi. c. Nhóm trò chơi nhằm củng cố nội dung chương - bài * T ò é Ví d : Khi dạy i: “Ôn t p hương III – ADN v gen” – Sinh h c 9 - M c tiêu: H c sinh củng cố những kiến thứ ơ n của hương III. 7
8. - Chuẩn bị: + 5 bộ thẻ bài giống nhau, mỗi bộ 21 thẻ có nội dung kiến thứ hương III. + Stick hình bông hoa - C h hơi: + Giáo viên chia lớp th nh 5 đội hơi + Mỗi đội nh n 1 bộ thẻ bài + Lu t hơi: C th nh viên trong đội th o lu n để ghép các tấm thẻ bài theo hình con v t gợi ý để được các m nh đ đúng. - Tổng kết trò hơi: Nh m ho n th nh xong v đúng nhanh nhất được tặng 5 bông hoa, nhóm thứ 2: 4 bông, nhóm thứ 3: 3 bông, nhóm thứ 4: 2 bông, nhóm thứ 5: 1 bông. * T ò “Giải ô chữ” Ví d : Khi dạy i 25: Thư ng biến – Sinh h c 9 - M c tiêu: H c sinh củng cố những kiến thứ ơ n của bài 24. - Chuẩn bị: + Giáo viên thiết kế trò hơi hữ gồm 6 hàng ngang và 1 c m từ chìa khóa trên PowerPoint hoặc trên b ng ph . - C h hơi: + Giáo viên chia lớp th nh 2 đội hơi + Chiếu trò hơi lên m y hiếu hoặc tivi + Hai đội bắt thăm lượt hơi lựa ch n hàng ngang và tr l i câu hỏi + Lu t hơi: Mỗi câu tr l i đúng đượ 10 điểm, tr l i sai bị trừ 5đ. Nh m đo n hính x m từ hìa kh a đượ 20 điểm. - Tổng kết trò hơi: ội ao điểm hơn sẽ l đội chiến thắng. * T ò Ví d : Khi dạy i: “Ôn t p hương II – Nhiễm sắc thể” – Sinh h c 9 - M c tiêu: H c sinh củng cố những kiến thứ ơ n của hương II. - Chuẩn bị: + 5 bộ thẻ bài giống nhau, mỗi bộ 18 thẻ có nội dung kiến thức hương III. + Stick hình bông hoa 8
9. - C h hơi: + Giáo viên chia lớp th nh 5 đội hơi + Mỗi đội nh n 1 bộ thẻ bài + Lu t hơi: C th nh viên trong đội th o lu n để ghép các tấm thẻ bài theo hình thức nối đu i nhau để được các m nh đ đúng. - Tổng kết trò hơi: Nh m ho n th nh đúng v nhi u nội dung nhất được tặng 5 bông hoa, nhóm thứ 2: 4 bông, nhóm thứ 3: 3 bông, nhóm thứ 4: 2 bông, nhóm thứ 5: 1 bông. * T ò ke Pli ker l 1 phần m m trò hơi giúp tổ hứ n t p v kiểm tra trắ nghi m trong lớp h một h hi u qu v thú vị. Chỉ ần gi o viên đi n thoại th ng minh v m y tính kết nối mạng internet mỗi h sinh đượ ph t một thẻ in trên giấy ( ard Pli ker). ể thự hi n trò hơi n y gi o viên ần nắm vững h sử d ng trò hơi trên ứng d ng Plicker. ớ Trên máy tính: - Truy p trang “ Pli ker. om”. ăng kí t i kho n qua nút “Sign up” hoặ sử d ng gmail để đăng nh p ằng h ấn nút “ Sign in with Google”. - Thiết l p hương trình: + Tạo danh s h h sinh theo lớp Ch n “Classes” h n tiếp “Add new lass” để đi n th ng tin h sinh v lưu lại. ưu ý: nên nh p danh s h h sinh theo thứ tự trên esam để thu n lợi vi đ nh giá. + Xây dựng ngân h ng âu hỏi - Ch n “ i rary” h n tiếp “New folder” để tạo ây thư m theo bài h hủ đ hoặ hương. - Ch n “new question” để nh p âu hỏi. - Ch n hình thứ trắ nghi m: nhi u lựa h n “multiple hoi e” hoặ trắ nghi m đúng sai True/False . - Tí h “Corre t” v o đ p n. - Ch n “Save and reate new” để lưu v nh p âu hỏi kế tiếp. + ựa h n âu hỏi kiểm tra đ nh gi - Ch n: “ i rary”. 9
10. - Ch n lớp h . - Mở thư m h n i hương ...để h n âu hỏi v h n đủ âu hỏi theo yêu ầu. + In thẻ ho h sinh - Ch n “Card” trên We t i v v in số thẻ ằng số h sinh ủa lớp (tối đa 40 em). - Ph t thẻ ho h sinh: mỗi h sinh sẽ nh n 1 thẻ để sử d ng trong suốt qu trình với số thứ tự trên thẻ trùng với số thứ tự trong danh s h lớp. - Hướng dẫn h h sinh dùng thẻ: xoay thẻ v hướng đ p n tương ứng hữ i lên trên. Trên đi n thoại - C i đặt phần m m Pli kers từ “Google play” trên đi n thoại. - ăng nh p ằng t i kho n ạn đã dùng đăng nh p m y tính. - Tổ hứ kiểm tra đ nh gi - Kết nối m y tính với m y hiếu. - Kết nối mạng ho đi n thoại v m y tính. - Trên máy tính truy p v o “Pli kers. om”; trên đi n thoại mở phần m m pli kers. ( i n thoại v m y tính ùng đăng nh p Pli kers trên ùng 1 t i kho n). - Ch n đủ âu hỏi ho lớp trướ khi h n lớp. - Ch n “ ive view” trên giao di n we ủa m y tính. - Click vào chấm tròn trướ âu hỏi trên m n hình đi n thoại để ho h sinh l m ( âu hỏi ũng sẽ hiển thị trên m n hình). - Kiểm tra đ p n: khi h sinh giơ thẻ để tr l i gi o viên h n iểu tượng m y nh “ amera” trên m n hình đi n thoại v lướt đi n thoại qua to n ộ thẻ ủa h sinh. - Trên đi n thoại gi o viên thể iết số li u đ p n m h sinh đã lựa h n h sinh n o tr l i đúng m y đã nạp đượ ao nhiêu h sinh đ p n... - Trên m n hình m y tính những h sinh đã tr l i (giơ thẻ) sẽ iểu tượng hữ V trướ tên v tên đượ t n n m u xanh. - Ch n iểu tượng hữ V ở dưới m n hình ủa đi n thoại khi h thống đã nạp đủ âu tr l i. - Tiếp t nhấn V ở g trên ên tr i ủa m n hình đi n thoại để quay trở v âu hỏi tiếp ủa i thi. 10