Bài giảng môn Ngữ văn 9 - Mùa xuân nho nhỏ

Nội dung text: Bài giảng môn Ngữ văn 9 - Mùa xuân nho nhỏ

1. GV: NGUYỄN THỊ HÀ NỘI TRƯỜNG THCS TÂN LẬP- ĐAN PHƯỢNG – HÀ NỘI
2. í nghĩa biểu tượng của hỡnh tượng con cũ trong văn bản “Con cũ” của Chế Lan Viờn là gỡ ? A Hỡnh ảnh người nụng dõn vất vả, lam lũ. B Hỡnh ảnh người phụ nữ vất vả, nhọc nhằn, giàu đức hi sinh. C Biểu tượng cho tấm lũng người mẹ và những lời hỏt ru. D Cả 3 ý trờn. Ồ ! Tiếc quỏ. Bạn thử lầnChỳc nữa mừng xem bạn! ! Sai rồi !
3. MỤC MMMMMUCTIMUấMUCU CẦN ĐẠT 1. Về kiến thức: - Cảm nhận được những xỳc cảm của tỏc giả trước mựa xuõn của thiờn nhiờn đất nước và khỏt vọng đẹp đẽ muốn làm một” mựa xuõn nho nhỏ” dõng hiến cho cuộc đời.Từ đú mở ra những suy nghĩ về ý nghĩa,giỏ trị của cuộc sống,của cỏ nhõn là sống cú ớch cú cống hiến cho cuộc đời chung. 2. Về kĩ năng: Rốn luyện kĩ năng cảm thụ phõn tớch hỡnh ảnh thơ trong mạch cảm xỳc của tứ thơ. 3. Về thỏi độ: Cú ý thức tu dưỡng,cống hiến,biết sống vỡ cuộc đời chung.
4. Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải - I. Đọc - tìm hiểu chú thích : 1. Tác giả : - Tên : Phạm Bá Ngoãn (1930-1980), là người con xứ Huế. - Là một trong những nhà thơ tiêu biểu của văn học cách mạng Việt Nam. - Phong cách thơ: chân thành, đôn hậu, đằm thắm.
5. 2. Tác phẩm: Đất nước còn nhiều Sáng tác tháng khó khăn 11 năm 1980 Nhà thơ đang nằm trên giường bệnh “ Tôi luôn có cái ám ảnh của một ngời đau bệnh hiểm nghèo, rằng không biết mình sẽ nằm xuống vào lúc nào, nằm xuống để rồi không dậy được nữa. Lúc đó để lại bao nhiêu chuyện dở dang, trong đó có những tác phẩm Khi có điều kiện, người cảm thấy thoải mái đôi chút là tôi liền ngồi vào bàn. Tôi tự nhủ: Phải sống những ngày tháng cuối có ích để khi mất đi mình vẫn có thể làm việc đến giờ chót. ”
6. 3.Đọc văn bản Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải - Mọc giữa dòng sông xanh Ta làm con chim hót Một bông hoa tím biếc Ta làm một cành hoa Ơi con chim chiền chiện. Ta nhập vào hoà ca Hót chi mà vang trời Một nốt trầm xao xuyến. Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng. Một mùa xuân nho nhỏ Mùa xuân người cầm súng Lặng lẽ dâng cho đời Lộc giắt đầy trên lưng Dù là tuổi hai mươi Mùa xuân người ra đồng Dù là khi tóc bạc. Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao Mùa xuân - ta xin hát Câu Nam ai, Nam bình Đất nước bốn ngàn năm Nớc non ngàn dặm mình Vất vả và gian lao Nớc non ngàn dặm tình Đất nước như vì sao Nhịp phách tiền đất Huế. Cứ đi lên phía trước.
7. 4. Mạch cảm xúc : Cảm xúc trước vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân thiên nhiên xứ Huế Liên tưởng tới mùa xuân của đất nước, cách mạng → Suy nghĩ, ước nguyện được cống hiến.
8. Cảm xỳc trước mựa xuõn Khổ thơ đầu của thiờn nhiờn đất trời Mựa xuõn của đất nước, con người Khổ 2 và 3 Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ Khổ 4 và 5 Lời ngợi ca quờ Khổ thơ cuối hương đất nước
9. II. Đọc –hiểu văn bản: 1. Mùa xuân của thiên nhiên :
10. Mọc giữa dòngdòng sôngsông xanhxanh Một bông hoa tím biếc ơi concon chimchim chiềnchiền chiệnchiện HótHót chi mà vang trời Từng giọt long lanh rơi Tôi đa tay tôi hứng. Hình ảnh : dòng sông, bông hoa Bức tranh Mầu sắc : xanh, tím xuân Âm thanh : tiếng chim chiền chiện
11. Một bông hoa tím biếc Mọc giữa dòng sông xanh MọcMọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc
12. Mọc giữa dòngdòng sôngsông xanhxanh Một bông hoa tím biếc ơi concon chimchim chiềnchiền chiệnchiện HótHót chi mà vang trời Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng. Hình ảnh : dòng sông, bông hoa Bức tranh Mầu sắc : xanh, tím xuân Âm thanh : tiếng chim chiền chiện Bức tranh thiên nhiên có màu sắc tươi thắm , âm thanh rộn rã, đường nét hài hoà, không gian cao rộng, đậm sắc mầu xứ Huế nên thơ, tao nhã, thơ mộng.
13. ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt long lanh rơi Tôi đa tay tôi hứng.hứng : Giọt âm thanh của tiếng chim. Nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: Nhà thơ không chỉ nghe thấy âm thanh mà còn có cảm giác nh nhìn thấy âm thanh ấy kết thành giọt và đặc biệt còn tiếp xúc “hứng” đợc. => Tâm trạng say sa, ngây ngất, nâng niu, trân trọng của tác giả trớc cảnh đất trời vào xuân.
14. 2. Mùa xuân của đất nớc : Câu hỏi thảo luận: Câu 1:Mùa xuân của đất nước được nhà thơ cảm nhận qua hình ảnh nào? Câu 2: Em hiểu “Lộc” ở đây nghĩa là gì ?
15. Người cầm súng Người ra đồng Hai lớp người gian nan vất vả tiêu biểu cho hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước.
16. Lộc Nghĩa Nghĩa gốc chuyển Chồi non, lộc biếc -Cành lá ngụy trang -Điều may mắn, -Nơng mạ tốt lành Mang cả mùa xuân, sức xuân ra trận, ra đồng để tạo nên mùa xuân cho đất nước.
17. Đất nớcuớc bốn bốn ngàn ngàn n nămăm Vất vả và gian lao Đất nớcước nh nhvìvsaoì sao Cứ đi lên phía trớc Hình ảnh so sánh, nhân hoá độc đáo, giàu ý nghĩa: - Sức sống bền bỉ, mãnh liệt. - Niềm tự hào, tin tưởng của tác giả vào đất nước.
18. 3.Tâm niệm của nhà thơ: TaTa làm con chim hót TaTa làm một cành hoa TaTa nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến. Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mơi Dù là khi tóc bạc.
19. Ta: Tụi: - Là số ít - Là số ít + số nhiều - Cái riêng - Cái riêng +cái chung - Tác giả - Tác giả + mọi người
20. con chim hót Ta một cành hoa làm một nốt trầm xao xuyến Hình ảnh ẩn dụ đẹp, tự nhiên, cách cấu tứ lặp lại tạo nên sự đối ứng chặt chẽ
21. con chim hót Ta một cành hoa làm một nốt trầm xao xuyến một mùa xuân nho nhỏ Ước nguyện khiêm nhường mà tha thiết được cống hiến một phần nhỏ bé để góp phần làm đẹp cho đời.
22. 4. Khỳc hỏt ca ngợi quờ hương Mựa xuõn - ta xin hỏt Cõu Nam ai , Nam bỡnh Nước non ngàn dặm mỡnh Nước non ngàn dặm tỡnh Nhịp phỏch tiền đất Huế.
23. Điệu hò nổi tiếng của xứ Huế Bộ phận cấu thành nền văn hoá dân tộc Khúc hát thân tình, ấm áp ngân lên niềm tin yêu tha thiết vào cuộc đời, vào quê hơng xứ sở.
24. Khoanh tròn vào chữ cái đầu dòng nêu nhận xét đúng nhất về hình ảnh thơ trong bài? A Hình ảnh thơ giản dị, gợi cảm giàu sức biểu trưng. B. Hình ảnh thơ bất ngờ, thú vị. C. Hình ảnh thơ giàu chất triết lí.
25. Khoanh tròn vào chữ cái đầu dòng nêu nhận xét đúng nhất về chủ đề của bài thơ. A. Lời tâm nguyện chân thành trớc lúc đi xa. B. Mong ớc đợc hoá thân làm đẹp cuộc đời. C. Cảm xúc về mùa xuân thiên nhiên, đất nớc. D. Ước nguyện sống có ích, đợc cống hiến cho đời.
26. III. Tổng kết 1. Nghệ thuật: - Thể thơ năm chữ, nhịp thơ linh hoạt. - Hình ảnh giản dị, giàu ý nghĩa biểu trưng. - Giọng thơ trầm lắng thiết tha. 2. Nội dung: Bài thơ là tiếng lòng tha thiết thể hiện tình cảm yêu mến, gắn bó với đất nước, cuộc đời, là ước nguyện chân thành được cống hiến cho đất nước và góp một mùa xuân nho nhỏ của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.
27. TèM TỪ KHểA TRONG CÁC ễ CHỮ SAU 1 T HThanhƯ A HảiT quờH ởI đõuấ N? H U ấ 2 Thỏi độ củaT Rtỏc ÂgiảN thểT hiệnR OquaN độngG từ “hứng” là gỡ? 3 Hóy nờu cảm xỳcN củaG nhà thơY Nở khổG thơ Tthứ nhất? 4 Cả dân tộc bớc vào xuân vớiN Akhí Othế Nnh Ưthế Cnào? 5 Ước nguyện của nhàK thơH đượcI ấ biểuM Thiệnễ raN sao? 6 Ước nguyện của ThanhN H HảiO NđượcH ghiO lại qua từ nào? 7 Làn điệuN A dõnM caA ởI HuếN đượcA M viếtB trongI N bàiH là gỡ? 8 VỡG saoI Abài UthơN dễH đi AvàoC lũngĐ ngườiI ấ ?U Sai rồi
28. Bài 2:Em hãy phân tích cái hay và đặc sắc của nhan đề bài thơ ? Nhan đề bài thơ: -Mùa xuân nho nhỏ là một nhan đề lạ, thật hồn nhiên và cũng thật thân thơng. -Danh từ “mùa xuân” –một phạm trù thời gian không ai có thể cảm nhận nó như thế nào, được tác giả khéo léo kết hợp với một tính từ “nho nhỏ” tạo nên một nhan đề “Mùa xuân nho nhỏ” gọn gàng, xinh xắn. -Qua đó tác giả nói lên khát vọng đợc góp phần nhỏ bé (nho nhỏ) sự nhiệt tình, sức lực, cái tốt (mùa xuân) của mình để hoà vào mùa xuân lớn của thiên nhiên đất nước làm cho cuộc đời ngày càng thêm tươi đẹp hơn.
29. Về nhà  Học thuộc bài thơ, nắm được nội dung và nghệ thuật của bài.  Viết đoạn văn bình một khổ thơ em thích nhất.  Soạn bài: Viếng lăng Bác