Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 77, 78: Sông nước Cà Mau (trích “đất rừng phương nam” – đoàn giỏi)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 77, 78: Sông nước Cà Mau (trích “đất rừng phương nam” – đoàn giỏi)

1. KIỂM TRA BÀI CŨ : 1. Bài học về thói kiêu căng,về lòng nhân ái: + thói kiêu căng có thể làm hại người khác, + ở đời phải- Bàibiết họcyêu thương đường những đời đầu người xung quanh, giúp đỡ người tiênyếu,người của Dế kém Mèn may là mắn gì ?hơn mình. 2.Truyện kể- Đoạntheo ngôi trích thứ kể nhất, theo có ngôitác dụng kể những điều mình thứbiết, mấymình ?suy Chọn nghĩ, ngôi ở đây kể kể được sự ân hận của Dế Mèn sau khi gây ra cái chết cho Dế Choắt. như thế có tác dụng gì ?
2. Tiết 77,78: SÔNG NƯỚC CÀ MAU (Trích “Đất rừng Phương Nam” – Đoàn Giỏi) I. Đọc – Chú thích: 1. Đọc – Tóm tắt
3. Bài văn miêu tả con thuyền đang xuôi về đất Cà Mau, khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ và rộng lớn có nét giản dị và hoang dã với màu xanh của núi rừng, tiếng sóng rì rào ngày đêm. Con thuyền đi qua các địa danh khác nhau Chà Là, Cái Keo những tên gọi dân dã, gần gũi đổ ra kênh Bọ Mắt, đổ ra sông Cửa Lớn rồi xuôi về Năm Căn dòng sông lớn mênh mông, xung quanh là rừng đước dựng lên như dãy trường thành và ẩn hiện rong nắng sớm ban mai, rừng đước có nhiều màu sắc khác nhau rất đẹp.
4. Trên sông Năm Căn có chợ Năm Căn đông vui, tấp nập thuyền bè mua bán, trao đổi, có những ngôi nhà văn minh hai tầng lại có những túp lều. Ẩm thực phong phú với các món ăn Trung Quốc, khung cảnh nhộn nhịp với cô gái Hoa kiều bán hàng vui vẻ, người Chà Châu Giang bán vải, người Miên bán rượu . Cuộc sống nhiều sắc màu, tấp nập, sinh hoạt người dân nhộn nhịp với các cộng đồng các dân tộc khác nhau cùng sinh sống. Tất cả những điều đó đã làm nên sự phong phú, đa dạng của thiên nhiên và con người vùng đất Cà Mau.
5. Tiết 77,78: SÔNG NƯỚC CÀ MAU (Trích “Đất rừng Phương Nam” – Đoàn Giỏi) I. Đọc – Chú thích: a. Tác giả: - Đoàn Giỏi (1925 – 1989), quê Tiền Giang, - Ông thường viết về thiên nhiên, cuộc sống, con người Nam Bộ. Đoàn Giỏi - Tác phẩm chính: Cá bống mú, Hoa hướng dương, Ngọn tầm vông, Đất rừng phương Nam,Đường về Gia Hương.
6. Tiết 77,78: SÔNG NƯỚC CÀ MAU (Trích “Đất rừng Phương Nam” – Đoàn Giỏi) b. Tác phẩm: -“Sông nước Cà Mau” trích từ chương XVIII của truyện “Đất rừng Phương Nam” (1957). - Nghệ thuật: + Ngôi kể: thứ nhất (bé An) + Điểm nhìn: ngồi trên thuyền, xuôi theo kênh rạch -> sông Năm Căn -> chợ Năm Căn.
7. TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG NỚC CÀ MAU I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, v¨n b¶n II. §äc vµ t×m hiÓu chung v¨n b¶n III. T×M HIÓU CHI TIÕT V¡N B¶N
8. Tiết 77,78: SÔNG NƯỚC CÀ MAU (Trích “Đất rừng Phương Nam” – Đoàn Giỏi) I. ĐỌC – CHÚ THÍCH: - Ấn tượng ban đầu về kênh II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN rạch Cà Mau - Hình ảnh con sông Năm Căn. - Cảnh chợ Năm Căn 2. Tìm hiểu chi tiết văn bản a. Ấn tượng ban đầu về kênh rạch Cà Mau:
9. Tiết 77,78: SÔNG NƯỚC CÀ MAU (Trích “Đất rừng Phương Nam” – Đoàn Giỏi) + Ấn tượng chung: sông ngòi, a. Ấn tượng ban đầu về cảnh Cà Mau: kênh rạch càng bủa giăng chi chít - Kênh rạch ở Cà Mau nhiều, dày đặc. như mạng nhện. - Không gian rộng lớn bao phủ bởi sắc + Ấn tượng về màu sắc: Trên thì xanh của trời, nước, cây cỏ. trời xanh dưới thì nước xanh, chung - Luôn vang bên tai những âm thanh quanh [ ] toàn một sắc xanh cây của tiếng gió, tiếng sóng. lá. Bức tranh thiên nhiên sống động, ấn + Ấn tượng về âm thanh: Tiếng rì tượng. rào bất tận của những khu rừng -Tên đất, tên sông rất bình dị, vừa gợi xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì sự hoang sơ, vừa gắn bó, gần gũi của rào ngày đêm không ngớt vọng về người với thiên nhiên. + Ấn tượng về mùi vị: “Hơi gió b. Sông Năm Căn muối” từ biển thổi vào. =>Cảm nhận về cảnh vật bằng nhiều giác quan: thị giác, thính giác + Ấn tượng về tên gọi: Rạch mái Giầm, kênh Bọ mắt, kênh Ba Khía, chợ năm Căn, Cà Mau
10. Câu hỏi thảo luận: Em có nhận xét gì về cách dùng động từ của tác giả ở câu văn “Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn” ? - Một câu văn mà tác giả dùng tới 3 động từ: chèo thoát, đổ ra, xuôi về. - Để chỉ các trạng thái hoạt động khác nhau của con thuyền trong những không gian khác nhau.
11. Tiết 77,78: SÔNG NƯỚC CÀ MAU (Trích “Đất rừng Phương Nam” – Đoàn Giỏi) Dòng sông Năm Căn: a. Ấn tượng ban đầu về Cà Mau:• Rộng hơn ngàn thước. Nước ầm b. Sông Năm Căn ầm đổ ra biển ngày đêm như thác. • Cá bơi hàng đàn đen trũi nhô lên - Sông rộng lớn hùng vĩ, trù phú, hụp xuống như người bơi ếch giữa đầy sức sống, huyền ảo. những đầu sóng trắng. c. Cảnh chợ Năm Căn: • Rừng đước: Dựng cao ngất như hai dãy trường thành. • Cây đước mọc dài theo bãi lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ loà nhoà ẩn hiện trong sương và khói sóng ban mai.
12. Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập. Vẫn là cái quang cảnh quen thuộc của một xóm chợ vùng rừng cận biển thuộc tỉnh Bạc Liêu, với những túp lều lá thô sơ kiểu cổ xưa nằm bên cạnh những ngôi nhà gạch văn minh hai tầng, những đống gỗ cao như núi chất dựa bờ, những cột đáy, thuyền chài, thuyền lưới, thuyền buôn dập dềnh trên sóng Nhưng Năm Căn còn có cái bề thế của một trấn “anh chị rừng xanh” đứng kiêu hãnh phô phang sự trù phú của nó trên vùng đất cuối cùng của Tổ quốc. Những bến vận hà nhộn nhịp dọc dài theo sông; những lò than hầm gỗ đước sản xuất loại than củi nổi tiếng nhất của miền Nam; những ngôi nhà bè ban đêm ánh đèn măng- sông chiếu rực trên mặt nước như những khu phố nổi, và nơi đây người ta có thể cập thuyền lại, bước sang gọi một món xào, món nấu Trung Quốc hoặc một đĩa thịt rừng nướng ướp kiểu địa phương kèm theo vài cút rượu, ngoài ra còn có thể mua từ cây kim cuộn chỉ, những vật dụng cần thiết, một bộ quần áo may sẵn hay một món nữ trang đắt giá chẳng hạn, mà không cần phải bước ra khỏi thuyền
13. Tiết 77,78: SÔNG NƯỚC CÀ MAU (Trích “Đất rừng Phương Nam” – Đoàn Giỏi) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN a. Ấn tượng ban đầu về Cà Mau: b. Sông Năm Căn - Quen thuộc: Giống các chợ kề biển vùng Nam c. Cảnh chợ Năm Căn: Bộ, lều lá nằm cạnh nhà tầng; gỗ - Ấn tượng chung: chợ nằm sát bên chất thành đống, rất nhiều thuyền sông, trên sông; đông vui, tấp nập, trù trên bến. phú. - Lạ lùng: - Vừa như khu chợ cận rừng khác, vừa Nhiều bến, nhiều lò than hầm gỗ có nét độc đáo về: đước; nhà bè như những khu phố + Hoạt động kinh tế nổi, như chợ nổi trên sông, bán đủ + Việc ăn mặc. thứ, nhiều dân tộc. + Cư dân. => Tình yêu tổ quốc, yêu mảnh đất - NT: liệt kê, quan sát kĩ, nhận xét thiêng liêng. tinh tế.
14. Tiết 77,78: SÔNG NƯỚC CÀ MAU (Trích “Đất rừng Phương Nam” – Đoàn Giỏi) I. GIỚI THIỆU CHUNG: II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN a. Ấn tượng ban đầu về toàn cảnh b. Sông Năm Căn c. Cảnh chợ Năm Căn: 4. TỔNG KẾT: Ghi nhớ: (SGK – Tr.23) a.Nghệ thuật: Bức tranh thiên nhiên và cuộc sống ở vùng Cà Mau được miêu tả vừa cụ thể vừa bao quát thông qua sự cảm nhận trực tiếp và vốn hiểu biết phong phú của tác giả. b. Nội dung: Cảnh sông nước Cà Mau có vẻ đẹp rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức sống hoang dã. Chợ Năm Căn là hình ảnh cuộc sống tấp nập, trù phú, độc đáo.
15. Bài tập củng cố 1.Vị trí của người miêu tả trong đoạn trích là ở đâu? A. Trên con thuyền xuôi theo các kênh rạch B. Từ trên đường bộ bám theo các kênh rạch C. Từ trên cao nhìn bao quát toàn cảnh D. Ngồi một nơi và tưởng tượng ra 2. Ở vùng Cà Mau người ta gọi tên đất, tên sông theo cách nào? A. Theo những danh từ mĩ lệ B. Theo thói quen trong đời sống C. Theo cách của cha ông để lại D. Theo đặc điểm riêng biệt của đất, của sông 3. Vì sao gọi là rạch Mái Giầm? A. Trên sông có chiếc mái giầm B. Hai bên bờ rạch mọc toàn những cây mái giầm C. Hai bên bờ có những cây có thể làm mái giầm D. Có cái lán mang tên Mái Giầm
16. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học thuộc bài, nhớ những chi tiết miêu tả đặc sắc - Chuẩn bị bài: “SO SÁNH”