Bài giảng Ngữ văn 8 - Bài: Khi con tu hú

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Bài: Khi con tu hú

1. CHỦ ĐỀ HÌNH TƯỢNG NGƯỜI TÙ CÁCH MẠNG GIAI ĐOẠN 1930 - 1945 Hình ảnh trên gợi cho bạn những liên tưởng gì? Theo bạn, chủ đề chúng ta sắp tìm hiểu là gì ?
2. VĂN BẢN KHI CON TU HÚ - TỐ HỮU- Khi con tu hú gọi bầy Lúa chiêm đang chín trái cây ngọt dần Vườn râm dậy tiếng ve ngân Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào Trời xanh càng rộng càng cao Đôi con diều sáo lộn nhào từng không Ta nghe hè dậy bên lòng Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi. Ngột làm sao, chết uất thôi Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!
3. I – TÌM HIỂU CHUNG 1/ Tác giả Câu hỏi: Xin mời các bạn nêu đôi nét về tác giả Tố Hữu ? Tố Hữu (1920 – 2002), tên thật là Nguyễn Kim Thành Ø Quê quán: làng Phù Lai, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên – Huế. Ø Tố Hữu bị thực dân Pháp bắt giam vào nhà lao Thừa Phủ (Huế), sau đó chuyển sang nhà lao Lao Bảo (Quảng Trị). Ø Ông được coi là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng và kháng chiến. Ø Ông đã được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. Ø Tác phẩm chính: các tập thơ Từ ấy (1937 – 1946); Việt Bắc (1946 – 1954); Gió lộng (1955 – 1961); Ra trận (1962 – 1971); Máu và hoa (1972 – 1977); Một tiếng đờn (1979 – 1992),
4. Lao Thừa Phủ trong thời kỳ Mỹ chiếm đóng
5. Cổng và tháp canh theo kiến trúc Pháp xưa còn nguyên vẹn
6. Bên trong một khu nhà giam chung
7. Khu biệt giam đối với loại tội phạm nguy hiểm
8. Cổng nhà giam các nữ phạm nhân
9. Nhà giam số 9, nơi từng giam giữ nhà thơ Tố Hữu
10. Nhà tù Lao Bảo
11. I – TÌM HIỂU CHUNG 1/ Tác giả Tố Hữu (1920 – 2002), tên thật là Nguyễn Kim Thành - Quê quán: Thừa Thiên – Huế. - Ông được coi là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng và kháng chiến. - Ông đã được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. - Tác phẩm chính: Từ ấy; Việt Bắc; Gió lộng; Ra trận; Máu và hoa; Một tiếng đờn ;
12. I – TÌM HIỂU CHUNG 2/ Tác phẩm a/ Hoàn cảnh sáng tác Câu hỏi: Khi con tu hú được sáng tác trong hoàn cảnh như thế nào ? Khi con tu hú được sáng tác khi tác giả Tố Hữu mới bị bắt giam trong nhà lao Thừa Phủ, lúc đó là tháng 7/1939 (lúc đó ông 19 tuổi) và được in trong tập thơ Từ ấy. Câu hỏi: Xác định nhân vật Nhàtrữ tình lao củaThừa bài thơ. Ta – tác giả Tố Hữu Phủ ở đâu ?
13. I – TÌM HIỂU CHUNG 2/ Tác phẩm a/ Hoàn cảnh sáng tác Khi con tu hú được sáng tác khi tác giả Tố Hữu mới bị bắt giam trong nhà lao Thừa Phủ và được in trong tập thơ Từ ấy. Nhân vật trữ tình: ta – tác giả. Nhà lao Thừa Phủ ở đâu ?
14. I – TÌM HIỂU CHUNG 2/ Tác phẩm b/ Bố cục VănVăn bảnbản nàynày tựtự chiachia thànhthành 22 đoạnđoạn ứngứng 22 nộinội dungdung kháckhác nhau.nhau. XinXin mờimời cáccác bạnbạn hãyhãy nốinối nhữngnhững ýý ởở cộtcột AA tươngtương ứngứng vớivới cộtcột BB saosao chocho phùphù hợp.hợp. A B 1.1. BứcBức tranhtranh mùamùa hèhè a.a. CảCả mườimười câucâu thơthơ 2.2. TâmTâm trạngtrạng ngồingồi tùtù b.b. SáuSáu câucâu đầuđầu Nhà lao Thừa Phủ ở đâuc.c. ? BốnBốn câucâu cuốicuối
15. I – TÌM HIỂU CHUNG 2/ Tác phẩm b/ Bố cục 2 phần: +) 4 câu thơ đầu: Tiếng chim tu hú thức dậy mùa hè rực rỡ trong lòng nhà thơ. +) 6 câu thơ cuối: Tiếng chim tu hú bừng thức khát vọng tự do cháy bỏng trong lòng người tù.
16. I – TÌM HIỂU CHUNG 2/ Tác phẩm c/ Thể thơ và phương thức biều đạt Câu hỏi: Dựa vào hiểu biết của mình, em hãy cho biết bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu thuộc thể thơ gì? Biểu Tự sự Miêu tả cảm Câu hỏi: TheoTrong bạn, chương bài thơThơtrình đã lục Ngữ được bát Văn sử dụng8, chúng những ta đã phương được tìmthức hiểu biểu những đạt nào phương trong 5thức phương biểu thức?đạt nào ? Nghị Thuyết luận minh
17. I – ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 2/ Tác phẩm c/ Thể thơ và phương thức biều đạt - Thể thơ: thơ lục bát - Phương thức biểu đạt: miêu tả kết hợp với biểu cảm 3/ Chú thích SGK
18. I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN II TÌM HIỂU BÀI THƠ 1. Ý nghĩa nhan đề: Là một mệnh đề phụ, Bạn hiểu thế nào về ý chưa là câu gây sự nghĩa nhan đề của chú ý bài thơ? Tiếng chim: tín hiệu của sự sống, mùa hè
19. I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN II TÌM HIỂU BÀI THƠ Tiếng chim tu hú 2. Bức tranh mùa hè: đã thúc dục tâm ĐTiếngường chim nét: tutiếng hú đãve, thúc lúa chiêm,dục tâm bầu hồnhồn trời ng ng caoườiười rộngchiến chiến sĩ từ trong Màutù một sác: khung bắp vàng,cảnh mùaánh đào,hè trờiTìm xanh, sĩnhững từ trong từ tù một Âm thanh: tu hú, tiếng ve, diềungữ sáo gợikhung tả khung cảnh mùa Hương vị: lúa chín, trái cây ngọt cảnh?hè như thế nào? Mùa hè rộn rã âm thanh, rực rỡ sắc màu, chan hoà ánh nắng v Hai nét vẽ trên cao, dưới thấp nhưng thật hài hoà, thông nhất
20. I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN II TÌM HIỂU BÀI THƠ TrVậyước bạn khung có cảnh thiên 2. Bức tranh mùa hè: nhận xét gì nhiênvề tâm đẹp hồn như vậycủa, hoàn tác giả? cảnh của người chiến sĩ như thế nào? Thiên nhiên Người tù Tươi đẹp, tràn đầy sức Trong 4 bức tường sống không Sức cảm nhận mãnh liệt, tinh tế của một tâm hồn trẻ trung, yêu đời và đang khao khát tự do cháy bỏng
21. I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN II. TÌM HIỂU BÀI THƠ CácTếng bạn đọcchim khổ tu thhúơ ở cuối đầu bài 3. Tâm trạng người tù Tâm trạng nhà thơ trong và chothơ mình và cuối biết bài về th cáchơ có gì đoạn này được bộc lộ ngắt nhịp vàkhác cách nhau? dung từ khác đoạn trên ở chỗ nào? Cách ngắt nhịp bất thường: của tác giả trong khổ thơ Đoạn đầu: tiếng chim tu hú mở ra khung cảnh mùa hè 6/2 ( câu 8 ) cuối này? Nêu tác dụng? khoáng đạt. 3/3 ( câu 9 ) Đoạn cuối: tiếng chim tu hú Nỗi oai oán, uất ức vì bị Các động từ mạnh: đập tan, uất mất tự do Từ ngữ cảm thán: ôi, thôi,sao Tiếng chim tu hú là tiếng gọi của tự do, tiếng gọi tha Tâm trạng đau khổ, uất ức, ngột ngạt thiết của cuộc sống Người chến sĩ cách mạng quá trẻ, tha thiết,yêu đời, yêu cuộc sống và khao khát tự do
22. I – ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN II – TÌM HIỂU VĂN BẢN III – TỔNG KẾT 1/ Nghệ thuật - Thể thơ lục bát mềm mại, uyển chuyển linh hoạt. - Giọng điệu tự nhiên, cảm xúc nhất quán, khi tươi sáng, khoáng đạt, khi dằn vặt u uất. 2/ Nội dung - Cả hai đoạn thơ tả cảnh và tình đều truyền cảm: cảnh thì thật đẹp, dạt dào sức sống rất gợi cảm và có hồn, tình thì sôi nổi, sâu lắng và da diết. - Lòng yêu cuộc sống, niềm khát vọng tự do cháy bỏng của người chiến sĩ trong cảnh đầy tù.
23. TRÒ CHƠI NGÔI SAO MAY MẮN
24. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Điền cụm từ thích hợp nhất để hoàn thành câu nhận xét về cảnh mùa hè được miêu tả trong 6 câu thơ đầu của bài thơ “Khi con tu hú”. “ Bằng tưởng tưởng, nhà thơ đã khắc hoạ một bức tranh mùa hè ” A. tràn ngập âm thanh. B. có màu sắc tươi sáng. C. ảm đạm, ủ ê. D. rộn rã âm thanh và rực rỡ màu sắc.
25. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Điền cụm từ thích hợp nhất để hoàn thành câu nhận xét về tâm trạng của nhân vật trong 4 câu thơ cuối của bài thơ “Khi con tu hú”. “Những câu thơ cuối, nhà thơ đã chuyển từ giọng điệu tha thiết sang giọng điệu ” A. Dằn vặt, hối hận B. Uất hận, sục sôi C. Tự do, tự tại D. Thất vọng, buồn rầu
26. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Chọn đáp án đúng nhất. Nghệ thuật nổi bật được sử dụng trong bài thơ là: A. Nghệ thuật tương phản, đối lập B. Nghệ thuật liệt kê C. Nghệ thuật nhân hóa, so sánh D. Nghệ thuật điệp ngữ
27. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Chọn đáp án đúng nhất. Nhan đề “Khi con tu hú” có đặc điểm nổi bật gì ? A. Ngắn gọn, xúc tích B. Giai điệu vui tươi, đầm ấm C. Nhấn mạnh hình ảnh người tù cách mạng D. Mang điềm báo tốt, âm thanh trong trẻo của mùa hè
28. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Chọn đáp án đúng nhất. Cụm từ “đang chín” và “ngọt dần” trong 2 câu thơ đầu mang ý nghĩa gì ? A. Sự chín ngọt của trái cây, lúa thóc B. Cảnh thiên nhiên mùa hè yên ả C. Thời gian trôi qua một cách chậm chạp, ngao ngán D. Cảnh sắc của mùa hè khiến tác giả thích thú
29. CHÚC MỪNG CÁC BẠN ĐÃ CHỌN ĐƯỢC