Bài giảng Ngữ văn 8 - Chủ đề 25: Hoạt động giao tiếp - Tiết 1: Hành động nói

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Chủ đề 25: Hoạt động giao tiếp - Tiết 1: Hành động nói

1. PHÒNG GD & ĐT ĐÔNG HƯNG TRƯỜNG TH &THCS PHÚ CHÂU CHÀO MỪNG QUÝ THẦY, CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH VỀ DỰ GIỜ TIẾT HỌC MÔN: TIẾNG VIỆT LỚP 8 Giáo viên :PHẠM THỊ THỊNH TRƯỜNG TH & THCS PHÚ CHÂU NH: 2019- 2020
2. Bài tập khởi động
3. KHỞI ĐỘNG Bài 2 :Quan sát tình huống sau và cho biết các bạn có thực hiện được mục đích giao tiếp của mình 1. không? Tại sao? A. Ừ, để B. Hai trăm C. Cậu có mình xem nghìn cơ á? thể chomình thế nào đã. mượn được không? A. Cái áo này Các bạn đã thực hiện được tớ mua những mục đích giao tiếp của hai trăm B mình vì bạn B đã nhận xét nghìn cơ đấy. A C về giá chiếc áo , bạn C đề nghị cho mượn và bạn A đã xem xét việc cho bạn C mượn áo.
4. TIẾT 91 - CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP HÀNH HỘI ĐỘNG NÓI THOẠI
5. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI I/ Hành động nói là gì? 1/ Ví dụ: Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi: Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe có tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn. Nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói : - Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân. (Thạch Sanh)
6. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI I/ Hành động nói là gì? 1/ Ví dụ: 2. Nhận xét: Đoạn trích kể về việc sau khi giết chằn tinh Thạch Sanh và trở về nhà và mẹ con Lí Thông bảo Thach Sanh trốn đi để cướp công của chàng.Đoạn trích trên trên kể về việc gì? - Con trăn ấy là của vua nuôi đãtrên lâu. kể vềNay việc em gì? giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngayHãy đi. tìm Có những chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. lời nói của Lí Thông?
7. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI I/ Hành động nói là gì? 1/ Ví dụ: 2. Nhận xét Lí Thông nói với Thạch Sanh nhằmĐẩy _ (1) Con trăn ấy là của mục đích chính là gì? Thạch vua nuôi đã lâu. (2) Nay em Mục đích giết nó, tất không khỏi bị tội Sanh đi chết. (3) Thôi, bây giờ nhân để mình trời chưa sáng em hãy trốn hưởng ngay đi. (4) Có chuyện gì để lợi anh ở nhà lo liệu. Câu nào thể hiện rõ nhất mục đích ấy?
8. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI I/ Hành động nói là gì? Lí Thông có đạt 1/ Ví dụ: được mục đích của mình không? : 2/ Nhận xét Chi tiết nào nói lên Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe có tiếngđiều gọi đó? cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói : - Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân. (Thạch Sanh)
9. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI I/ Hành động nói là gì? _ (1) Con trăn ấy là của Lí Thông đã thực hiện mục đích của Đẩy vua nuôi đã lâu. (2)Nếu Nay hiểu em hành động là một mình bằng phương việc làm cụ thể của con Thạch giết nó, tất không khỏi bị tội tiện gì? người nhằmMục một đíchmục đíchSanh đi chết. (3) Thôi, bây giờnhất nhân định thì việc làm của trời chưa sáng em hãyLí Thông trốn có phải là một để mình hành động nói không?Vì hưởng ngay đi. (4) Có chuyện gì để sao ? anh ở nhà lo liệu. lợi Lời nói Có Mục đích Hành động nói
10. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI I/ Hành động nói là gì? Qua ngữ liệu 1/ Ví dụ: phân tích vừa rồi, em hãy cho 2/ Nhận xét: biết “ Hành động 3/ Kết luận: nói” là gì ? Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định.
11. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI Bài tập tình huống A hỏi B: - Mấy giờ rồi ? => Hành động nói => Hỏi B có thể ứng xử như sau: B không cộng tác với A. Có thể B đang mải theo đuổi chuyện riêng của mình và không nghe (1) B im lặng không trả lời. thấy lời A hỏi. Hoặc có thể B nghe thấy lời A nhưng không muốn trả lời. B có cộng tác nhưng B không (2) B nói: Xin lỗi, tôi không biết. nắm được nội dung thông tin để trả lời theo nội dung đòi hỏi của A. (3) B nói: 3 giờ rồi. Câu trả lời của B thỏa mãn được việc cung cấp thông tin cần thiết cho A.
12. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI I/ Hành động nói là gì? Vậy theo em hành động nói có thể đạt được hiệu quả giao tiếp hay không lệ thuộc vào điều gì - Lệ thuộc vào người nghe có chịu cộng tác với người nói hay không. - Vốn hiểu biết và khả năng suy đoán của người nghe có đủ để tiếp nhận lời nói của người nói hay không? ÞLưu ý 1 : Khi thực hiện hành động nói có thể đạt được mục đích nói mà cũng có thể không.
13. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI I/ Hành động nói là gì? II/ Một số kiểu hành động nói thường gặp: 58HÕt5960364230292827262524232221201918171615141312111054433375051533841559876545573249152313940323435434446474856 giê 1/ Ví dụ: Ngữ liệu 1: Câu hỏi thảo luận ? Trong đoạn trích ở mục I, mỗi câu nói của Lý Thông đều có mục đích nhất định. Những mục đích ấy là gì ?
14. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI Lời nói của Lý Thông Mục đích Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Trình bày Nay em giết nó, tất không khỏi Đe dọa bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa Cầu khiến sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo Hứa hẹn liệu.
15. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI Ngữ liệu 2: Chỉ ra các hành động nói trong đoạn trích và cho biết mục đích của mỗi hành động: Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống: - Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ? Điểm thêm một “giây” nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa: - Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài. Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và òa lên khóc. ( ) Chừng như lúc nãy thấy bắt cả chó lớn, chó con, cái Tí vẫn tưởng những con vật ấy sẽ đi thế mạng cho mình, cho nên nó đã vững dạ ngồi im. Bây giờ nghe mẹ giục nó phải đi, nó lại nhếch nhác, mếu khóc: - U nhất định bán con đấy ư? U không cho con ở nhà nữa ư? Khốn nạn thân con thế này! Trời ơi! ( Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
16. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI I/ Hành động nói là gì? II/ Một số kiểu hành động nói thường gặp: 1/ Ví dụ: Ngữ liệu 2: 2. Nhận xét. Hành động nói Mục đích Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ? Hỏi Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài. Trình bày, thông báo U nhất định bán con đấy ư ? U không cho con ở nhà nữa ư ? Khốn Hỏi để bộc lộ cảm xúc nạn thân con thế này! Trời ơi ! Bộc lộ cảm xúc
17. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI I/ Hành động nói là gì? II/ Một số kiểu hành động nói thường gặp: 1/ Ví dụ: LiệtLiệt kêkê cáccác kiểukiểu hànhhành 2/ Nhận xét: độngđộng nóinói vàvà mụcmục đíchđích nóinói 3/ Kết luận: quaqua 22 ngữngữ liệuliệu trêntrên ??
18. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI • Ghi nhớ 2:
19. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI I/ Hành động nói là gì? II/ Một số kiểu hành động nói thường gặp: Bài tập tình huống Lan: Hà ơi! Cậu vừa đi chơi về đấy à? Hà: gật đầu Lan: Cậu đi chơi có vui không? Hà: lắc đầu Các bạn thực hiện hành động nói nào trong đoạn hội thoại? Bạn Lan có đạt mục đích của mình trong đoạn hội thoại trên không?Vì sao? ÞLưu ý 2 : Hành động nói có thể thực hiện thông qua cử chỉ, điệu bộ nhưng dạng điển hình là lời nói.
20. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI I/ Hành động nói là gì? II/ Một số kiểu hành động nói thường gặp: Ghi nhớ 1 Khái niệm : Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm một mục đích nhất định. Ghi nhớ 2 :Người ta dựa theo mục đích của hành động nói mà đạt tên cho nó. Những kiểu hành động nói thường gặp là hỏi, trình bày(báo tin,kể ,tả,nêu ý kiến,dự đoán ).điều khiển(cầu khiến, đe dọa, thách thức ),hứa hen, bộc lộ cảm xúc. • Lưu ý 1 : Khi thực hiện hành động nói có thể đạt được mục đích nói mà cũng có thể không • Lưu ý 2 : Hành động nói có thể thực hiện thông qua cử chỉ, điệu bộ nhưng dạng điển hình là lời nói.
21. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI I/ Hành động nói là gì? II/Một số kiểu hành động nói thường gặp: III/Luyện tập : BT 1: ( Sgk/63) Trần Quốc Tuấn viết Hịch tướng sĩ nhằm mục đích gì? Hãy xác định mục đích của hành động nói thể hiện một câu trong bài Hịch và vai trò của câu ấy đối với mục đích chung. Trần Quốc Tuấn viết “Hịch Tướng Sĩ” nhằm cổ vũ, kêu gọi tướng sĩ học tập binh thư yếu lược và khích lệ lòng yêu nước của dân ta Câu : “Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng” =>Bày tỏ những suy nghĩ, tình cảm yêu nước, căm thù giặc, mong mỏi toàn quân đoàn kết chống giặc ngoại xâm.
22. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI I/ Hành động nói là gì? II/ Một số kiểu hành động nói thường gặp: III/Luyện tập : BT 2-: ( SGK/64) Hãy chỉ ra các hành động nói và mục đích của mỗi hành động nói trong mỗi đoạn trích. a. Tiếng chó sủa vang các xóm. Bà lão láng giềng lại lật đật chạy sang. - Bác trai đã khá rồi chứ ? - Cảm ơn cụ nhà cháu đã tỉnh táo như thường. Nhưng xem ý vẫn còn lề bề lệt bệt chừng như vẫn mỏi mệt lắm. - Này, bảo bác ấy có trốn đi dâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thức sưu, không có, họ lại đánh trói thì khổ. Người ốm rề rề như thế, nếu lại phải một trận đòn, nuôi mấy tháng cho hoàn hồn. - Vâng cháu cũng đã nghĩ như cụ. Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. Nhịn suông từ sáng hôm qua tới giờ còn gì. - Thế thì phải giục anh ấy ăn mau lên đi, kẻo nữa người ta sắp sửa kéo vào rồi đấy ! Rồi bà lão lật đật trở về với vẻ mặt băn khoăn . ( Ngô Tất Tố, Tắt đèn )
23. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI III/Luyện tập : Bài 2 ý a / Hành động nói Mục đích - Bác trai đã khá rồi chứ ? Hành động hỏi - Cảm ơn cụ mỏi mệt lắm Hành động trình bày - Này bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn Hành động điều khiển - Chứ cứ nằm đấy hoàn hồn Hành động trình bày - Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ Hành động trình bày - Nhưng để cháo nguội vài húp cái đã Hành động trình bày - Nhịn suông còn gì Bộc lộ cảm xúc - Thế thì phải giục rồi đấy! Hành động điều khiển, trình bày
24. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI III/Luyện tập : Bài 2- ý b/c b. Lê thận nâng gươm lên ngang đầu nói với Lê Lợi: - Đây là trời có ý phó thác cho minh công làm việc lớn. Chúng tôi nguyện đem xương thịt của mình theo minh công, cùng với thanh gươm thần này để báo đền tổ quốc ! ( Sự tích hồ Gươm ) c. Hôm sau Lão Hạc sang nhà tôi. Vừa thấy tôi, lão báo ngay: - Cậu Vàng đi đời rồi ông giáo ạ ! - Cụ bán rồi ? - Bán rồi ! Họ vừa bắt xong. [ ] - Thế nó cho bắt à ? Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. Lão hu hu khóc - Khốn nạn Ông giáo ơi ! Nó có biết gì đâu ! Nó thấy tôi gọi về thì chạy ngay về, vẫy đuôi mừng. Tôi cho nó ăn cơm. Nó đang ăn thì thằng Mục nấp trong nhà, ngay đằng sau nó, tóm lấy hai cẳng sau nó dốc ngược nó lên. ( Nam Cao, Lão Hạc ) .
25. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI III/Luyện tập : Bài 2- ý b/c Hành động nói Mục đích 1- Đây là Trời làm việc lớn Hành động trình bày 2- Chúng tôi Tổ quốc! Hành động hứa hen Hành động nói Mục đích 1/ Cậu Vàng ạ ! Hành động thông báo 2- Cụ bán rồi ? Hành động hỏi 3/ Bán rồi! Họ vừa bắt xong. Hành động thông báo 4, Thế nó cho bắt à?. Hành động hỏi 5 Khốn nạn gì đâu! Bộc lộ cảm xúc 6.Nó thấy tôi Dốc ngược lên. Hành động trình bày .
26. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI III/Luyện tập : Bài tập 3 Đoạn trích dưới đây có ba từ “ hứa”. Hãy xác định kiểu hành động nói được thực hiện trong mỗi câu ấy -Em để nó ở lại - Giọng em ráo hoảnh - Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau. Anh nhớ chưa? Anh hứa đi. -Anh xin hứa . -Tôi mếu máo trả lời và đứng như chôn chân xuống đất, nhìn theo cái bóng bé nhỏ liêu xiêu của em tôi trèo lên xe. (Khánh Hoài, Cuộc chia tay của những con búp bê)
27. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI III/Luyện tập : Bài 3 Đáp án Hành động nói Mục đích Anh phải hứa với em Hành động điều khiển xa nhau. - Anh hứa đi ! Hành động điều khiển - Anh xin hứa ! Hành động hứa hẹn
28. Bài tập ứng dụng
29. Bài tập vận dụng
30. Bài tập vận dụng
31. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI SƠ ĐỒ TƯ DUY BÀI HỌC HÀNH ĐỘNG NÓI KHÁIKHÁI NIỆMNIỆM MỘT SỐ KIỂU HÀNH ĐỘNG NÓI HÀNH ĐỘNG NÓI LÀ HÀNH ĐỘNG HÀNH HÀNH HÀNH HÀNH HÀNH ĐƯỢC THỰC ĐỘNGĐỘNG ĐỘNG ĐỘNGĐỘNG ĐỘNG ĐỘNG HIỆN BẰNG LỜI HỎIHỎI TRÌNHTRÌNH ĐIỀU HỨA BỘC LỘ NÓI NHẰM MỤC BÀYBÀY KHIỂN HENHEN CẢM ĐÍCH NHẤT ĐỊNH XÚCXÚC
32. CHỦ ĐỀ 25 : HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TIẾT 1: HÀNH ĐỘNG NÓI TÌM TÒI, MỞ RỘNG • Cho một đoạn hội thoại sau: Lớp trưởng: Cô giáo nhắc cả lớp chiều nay đi sinh hoạt đội.==> Hành động thông báo ( trình bày) Tập thể: Cô báo mấy giờ đi ? ==>Hành động hỏi Lớp trưởng: 2 giờ ==> Hành động thông báo * Học bài và nắm nội dung bài học * Làm thêm các bài tập trong Sách bài tập. * Chuẩn bị bài “ Hành động nói “ (tt)