Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 04: Tính thống nhất về chủ đề của văn bản

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 04: Tính thống nhất về chủ đề của văn bản

1. Câu 1: Đề tài của truyện ngắn “Tôi đi học” là: Ngày khai trường Mùa thu tựu trường Kỷ niệm sâu sắc về ngày tựu trường đầu tiên của “Tôi” Trường Mĩ Lí
2. “Tôi đi học” của Thanh Tịnh được viết theo thể loại nào ? Bút kí Truyện ngắn trữ tình Tiểu thuyết Tuỳ bút
3. NGỮ VĂN Tiết 4 I. Chủ ề của văn bản VB: Tôi đi học -Những cảm xúc hồi hộp, bỡ ngỡ. -Những kỷ niệm đã theo suốt cuộc đời. Đề tài của văn Vấn đề chính của văn bản bản(đối tượng) (Nội dung) Chủ đề của văn bản “ Tôi đi học”. Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.
4. II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN CÂU TỪ NGỮ BỐ CỤC NHAN ĐỀ Các câu đều nhắc Then chèt (Quan hệ giữa các phần Nhan đề tôi đi học Lặp lại đến kỷ niệm của buổi tựu trường đầu tiên Thời gian , không gian ) 1.TRÊN ĐƯỜNG 2. SÂN TRƯỜNG -Con đường 3. LỚP - Ngôi trường xinh thay đổi -Thấy xa mẹ, xắn oai nghiêm hơn -Hành vi trưởng -nhớ nhà hơn - Sợ hãi vẩn vơ thành hơn Tô đậm cảm giác trong sáng mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân vật “Tôi” trong ngày tựu trường đầu tiên=> CHỦ ĐỀ
5. II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN C©u1: Căn cứ vào đâu em biết vb “tôi đi học” nói lên những kỉ niệm của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên? Nhan đề? Từ ngữ? - Nhan đề : “ Tôi đi học”. Nói lên những kỷ - Các từ ngữ biểu thị ý nghĩa đi học niệm của tác giả. lặp lại nhiều lần
6. II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN Câu 2: Tìm các câu đều nhắc đến kỷ niệm buổi tựu trường đầu tiên của nhân vật “Tôi” trong văn bản Tôi đi học? + Hôm nay tôi đi học. + Hàng năm cứ vào cuối thu lòng tôi lại nao nức nhỮng kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường. + Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy. + Hai quyển vở mới đang ở trên tay tôi đã bắt đầu thấy nặng. + Tôi bặm tay ghì thật chặt, nhưng một quyển vở cũng xệch ra và chênh đầu chúi xuống đất
7. II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN Câu 3: Cảm giác mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân vật tôi khi cùng mẹ trên đường đến trường đựơc thể hiện qua những từ ngữ chi tiết nào? Cảm nhận về con đường: + Quen đi lại lắm lần  Thấy lạ, cảnh vật thay đổi Thay đổi hành vi: + Không lội sông thả diều hay ra đồng nô đùa nữa  Đi học, cố làm như một học trò thực sự.
8. II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN Câu 4: Cảm nhận của tôi khi ở trên sân trường được diễn tả qua từ ngữ chi tiết nào nổi bật? + Cảm nhận về ngôi trường: Xinh xắn, oai nghiêm như đình làng Lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ. + Cảm giác bỡ ngỡ, lúng túng khi xếp hàng vào lớp: Nép bên người thân chỉ dám nhìn một nửa, bước nhẹ, muốn bay nhưng e sợ, thấy nặng nề, nức nở khóc.
9. II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN Câu 5: Tìm những chi tiết từ ngữ nêu bật cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “ Tôi” khi ngồi trong lớp học Cảm thấy xa mẹ (trước đó: đi chơi cả ngày không thấy xa nhà, xa mẹ; nay mới bước vàp lớp đã thấy xa mẹ nhớ nhà).
10. II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN Các chi tiết, các phương tiện ngôn từ trong văn bản mà các con vừa tìm được đều tập trung tô đậm cảm giác gì của nhân vật “ tôi”?
11. Qua trò chơi trên hãy cho biết: thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản? Làm thế nào Ghi nhí để đảm bảo tính thống nhất đó? Chủ đề văn bản Đối tượng của văn bản Vấn đề chủ yếu của văn bản Mối quan hệ Từ ngữ then - Nhan đề văn bản Đề mục giữa các phần chốt Tính thống nhất về chủ đề của văn bản
12. II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN Ghi nhớ - Chủ đề lµ ®èi tưîng vµ vÊn ®Ò chÝnh mµ v¨n b¶n biÓu ®¹t. V¨n b¶n cã tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò khi : chØ biÓu ®¹t chñ ®Ò ®· x¸c ®Þnh, kh«ng xa rêi hay l¹c sang chñ ®Ò kh¸c - TÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò ®ưîc thÓ hiÖn: + Nhan ®Ò + Quan hÖ gi÷a c¸c phÇn trong v¨n b¶n + C¸c tõ ng÷ then chèt lÆp l¹i.
13. Bµi t©p 1: Ph©n tÝch tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò cña v¨n I. Chñ ®Ò cña v¨n b¶n b¶n II. TÍNH THỐNG NHẤT(Rõng VỀ CHỦ cä ĐỀ quª CỦA t«i) VĂN (SGKtr BẢN 13)? III. LUYỆN TẬP a. Đối tượng ( qua nhan đề : Rừng cọ quê tôi ) b. C¸c ®o¹n: 1. Giíi thiÖu rõng cä(ở sông Thao có rừng cọ trập trùng ) 2. T¶ c©y cä ( thân cọ .búp cọ ., lá cọ ) 3. T¸c dông cña c©y cä( các nhà núp rừng cọ trường khuất rừng cọ cọ xoè ô ) 4. T×nh c¶m g¾n bã víi c©y cä: Cha : làm chổi cọ Mẹ: đựng hạt trong nóm cọ Cuộc sống quê tôi gắn với cây cọ Chị :đan nón cọ , Chúng tôi : nhặt ăn hạt cọ c¸c ý s¾p xÕp hîp lÝ kh«ng nªn thay ®æi *Chủ đề : Ca ngợi rừng cọ quê tôi va bày tỏ tình cảm yêu quý rừng cọ của quê hương mình.
14. Bài 2+3: Một bạn dự định viết một số ý sau cho bài văn chứng minh luận điểm : “ Văn chương làm cho tình yêu quê hương đất núơc trong ta thêm phong phú và sâu sắc “. Em hãy thảo luân nhóm và khoanh vào những ý nào em cho là lạc đề ? Văn chương làm cho những hiểu biết của ta về quê hương đất nước thêm phong phú sâu sắc. Văn chương lấy ngôn từ làm phương tiện biểu hiện. Văn chương làm ta thêm tự hào về vẻ đẹp của quê hương đất nước , về truyền thống tôt đẹp của ông cha ta . Văn chương giúp ta yêu cuộc sống , yêu cái đẹp. Văn chương nung nấu trong ta lòng căm thù bọn giặc cướp nước, bọn bán nước và hun đúc ý chí quyết tâm hi sinh bảo vệ nền độc lập tự do của Tổ quốc .
15. Để phân tích dòng cảm xúc thiết tha , trong trẻo của nhân vật ‘’tôi ‘’ trong văn bản : Tôi đi học , có bạn dự định triển khai một số ý sau . Tìm và khoanh vào ý lạc chủ đề nếu có Cứ mỗi độ thu về, mỗi lần thấy các em nhỏ núp dưói nón mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng tôi lại náo nức, rộn rã, xốn xang . Con đường đến trường trở nên lạ. Mẹ nắm tay dẫn đến trường Muốn thử cố gắng tự mang sách vở như một cậu học trò thực sự. Sân trường rộng, ngôi trường cao hơn. Sợ hãi chơ vơ trong hàng người bước vào lớp. Ông đốc và thầy giáo trẻ trìu mến đón tiếp học trò .
16. Lựa chọn , điều chỉnh lại cho sát với yêu cầu đề tài ? A.Cứ mỗi độ thu về , mỗi lần thấy các em nhỏ núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường , lòng tôi lại náo nức, rộn rã , xốn xang . B. Cảm thấy con đường thường đi lại lắm lần tự nhiên cũng thấy lạ, nhiều cảnh vật thay đổi . C Muốn thử cố gắng tự mang sách vở như một cậu học trò thực sự. D. Cảm thấy ngôi trường qua lại nhiều lần cũng có biến đổi. E. Ông đốc và thầy giáo trẻ trìu mến đón tiếp học trò .
17. Đọc lại ghi nhớ Về nhà viết một đoạn văn về cảm xúc của em trong ngày khai trường .Học thuộc ghi nhớ .