Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 123: Tiếng Việt: Lựa chọn trật tự từ trong câu

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 123: Tiếng Việt: Lựa chọn trật tự từ trong câu

1. Lựa chọn trật tự từ trong câu có tác dụng gì? TrËt tù tõ trong c©u cã thÓ : - ThÓ hiÖn thø tù nhÊt ®Þnh cña sù vËt, hiện tượng, ho¹t ®éng, ®Æc ®iÓm (như­thø bËc quan träng cña sù vËt, thø tù trước sau cña ho¹t ®éng, tr×nh tù quan s¸t cña ng­ười nãi,￿) - NhÊn m¹nh h×nh ¶nh, ®Æc ®iÓm cña sù vËt, hiÖn t­ượng. - Liªn kÕt c©u víi nh÷ng c©u kh¸c trong v¨n b¶n. - §¶m b¶o sù hµi hoµ vÒ ng÷ ©m cña lêi nãi.
2. Tiết 123- Tiếng Việt LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU (Luyện tập)
3. Bài tập 1: Trật tự các từ và cụm từ in đậm dưới đây thể hiện mối quan hệ giữa những hoạt động và trạng thái mà chúng biểu thị như thế nào? a. Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trung bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong giương trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến. (Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta) b. Gần đến ngày giỗ đầu thầy tôi, mẹ tôi ở Thanh Hóa vẫn chưa về. Trong đó nghe đâu mẹ tôi đi bán bóng đèn và những phiên chợ chính còn bán cả vàng hương nữa. (Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
4. a) Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến. Trật tự từ: Thể hiện trình tự trước sau công việc vận động,kêu gọi tinh thần yêu nước của nhân dân. - Đầu tiên phải giải thích cho quần chúng hiểu ,sau đó tuyên truyền cho quần chúng hưởng ứng,tổ chức cho quần chúng làm đúng,để rồi cuối cùng tất cả trở thành các hành động yêu nước thiết thực. b. Gần đến ngày giỗ đầu thầy tôi, mẹ tôi ở Thanh Hóa vẫn chưa về. Trong đó nghe đâu mẹ tôi đi bán bóng đèn và những phiên chợ chính còn bán cả vàng hương nữa. C¸c ho¹t ®éng s¾p xÕp theo thø bËc: viÖc chÝnh diÔn ra hµng ngµy råi míi ®Õn viÖc lµm thªm trong những phiªn chî chÝnh.
5. Bài tập 2: Vì sao các cụm từ in đậm dưới đây được đặt ở đầu câu? Chọn đoạn (d) . Một thời đại vừa chẵn mười năm. Trong mười năm ấy, thơ mới đã tranh đấu gắt gao với thơ cũ, một bên giành quyền sống, một bên giữ quyền sống. Cuộc tranh đấu kéo dài cho đến ngày thơ mới toàn thắng. Trong sự thắng lợi ấy, cũng có công những người tả xung hữu đột nơi chiến trường, nhưng trước hết là công những nhà thơ mới. (Hoài Thanh­ Hoài Chân , Một thời đại trong thi ca) Các cụm từ in đậm được lặp ở ngay đầu câu là để liên kết câu ấy với những câu trước đó (liên kết bằng phép lặp).
6. Bài tập 3: Phân tích hiệu quả diễn đạt của trật tự từ trong những câu in đậm dưới đây: a) Böôùc tôùi Ñeøo Ngang, boùng xeá taø, Coû caây chen ñaù, laù chen hoa. Lom khom döôùi nuùi, tieàu vaøi chuù, Laùc ñaùc beân soâng, chôï maáy nhaø. Nhôù nöôùc ñau loøng, con quoác quoác, Thöông nhaø moûi mieäng, caùi gia gia. Döøng chaân ñöùng laïi, trôøi, non, nöôùc, Moät maûnh tình rieâng, ta vôùi ta. (Baø Huyeän Thanh Quan, Qua ñeøo Ngang)
7. Lom khom döôùi nuùi, tieàu vaøi chuù VN TN CN Nhaán Laùc ñaùc beân soâng, chôï maáy nhaø. Ñaûo maïnh hình VN TN CN traät töï aûnh, ñaëc Nhôù nöôùc ñau loøng, con quoác quoác ñieåm cuûa VN CN cuù phaùp söï vaät, Thöông nhaø moûi mieäng, caùi gia gia. hieän töôïng VN CN Hieäu quaû dieãn ñaït cuûa traät töï töø trong nhöõng caâu in ñaäm: a) Ñaûo traät töï thoâng thöôøng cuûa caùc töø trong caâu nhaèm nhaán maïnh: v Veû hoang sô, tieâu ñieàu cuûa Ñeøo Ngang . v Nhaán maïnh taâm traïng buoàn hoaøi coå .
8. Baøi taäp 5: Döôùi ñaây laø ñoaïn keát baøi Caây tre Vieät Nam cuûa Theùp Môùi (Ngöõ vaên 6, taäp 2 trang 95) * Haõy lieät keâ caùc khaû naêng saép xeáp traät töï töø trong boä phaän caâu in ñaäm. Ñoái chieáu ñoaïn keát vôùi daøn yù cuûa baøi vaên vaø cho bieát vì sao taùc giaû löïa choïn traät töï töø nhö ôû ñaây. Caây tre Vieät Nam! Caây tre xanh, nhuõn nhaën, ngay thaúng, thuûy chung, can ñaûm. Caây tre mang nhöõng ñöùc tính cuûa ngöôøi hieàn laø töôïng tröng cao quyù cuûa daân toäc Vieät Nam.
9. MB: (Từ đầu chí khí như người.) Cây tre có mặt ở khắp mọi nơi và có những phẩm chất đáng quý (xanh tốt, dáng vươn cao, mộc mạc, tươi, nhũn nhặn, lớn lên cứng cáp, dẻo dai ) . TB: a)Tre gắn bó với con người trong cuộc sống hằng ngày và trong lao động sản xuất “tre ăn ở với con người đời đời, kiếp kiếp”. b) Tre sát cánh với con người trong chiến đấu “Tre xung phong vào xe tăng đại bát”; “Tre anh hùng lao động, tre anh hùng chiến đấu”. KB:- Tre vẫn là người bạn đồng hành của dân tộc ta trong hiện tại và trong tương lai. - Đúc kết những phẩm chất đáng quý của cây tre: xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy chung, can đảm.
10. C¸c kh¶ năng s¾p xÕp trËt tù tõ: - C©y tre nhòn nhÆn, xanh, thñy chung, ngay th¼ng, can ®¶m. - C©y tre can ®¶m, thñy chung, xanh, nhòn nhÆn, ngay th¼ng. -C©y tre ngay th¼ng, nhòn nhÆn, xanh, can ®¶m, thñy chung. - Caây tre xanh, nhuõn nhaën, ngay thaúng, thuûy chung, can ñaûm. (Thép Mới, Cây tre Việt Nam)
11. Bµi tËp 6: ViÕt ®o¹n văn vÒ mét trong hai ®Ò tµi sau ®©y: a)Lîi Ých cña ®i bé víi søc kháe. b)Lîi Ých cña ®i bé víi viÖc më réng hiÓu biÕt thùc tÕ. Yªu cÇu: ­Đoạn văn tõ 5 – 7 c©u. -C¸ch diÔn ®¹t: diÔn dÞch (quy n¹p). -TriÓn khai ®Ò tµi. -Sö dông mét c©u s¾p xÕp trËt tõ tõ mang hiÖu qu¶ diÔn ®¹t (liªn kÕt c©u, nhÊn m¹nh hình ¶nh, thÓ hiÖn thø tù s¾p xÕp c¸c sù viÖc )