Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết học 73, 74: Nhớ rừng

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết học 73, 74: Nhớ rừng

1. TIẾT 73, 74: NHỚ RỪNG I.GIỚI THIỆU CHUNG: 1.Tác giả: - Thế Lữ (1907-1989) là một trong những nhà thơ lớp đầu tiên của phong trào Thơ mới. -Tác phẩm chính: Mấy vần thơ - Thơ (1935) Vàng và Máu - Truyện (1934) Bên đường Thiên lôi - Truyện (1936) 2.Tác phẩm: “Nhớ rừng” là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của Thế Lữ, in trong tập “Mấy vần thơ”. II.ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN: 1.Đọc – tìm hiểu từ khó:
2. Tiết 73-74: 2.Tìm2.Tìm hiểuhiểu vănvăn bản:bản: Thế Lữ * Thể loại: thơ mới. * Bố cục: 3 phần. Bố cục Phần 1: Phần 2: Phần 3: Đoạn 1, 4 đoạn 2,3 Đoạn 5 Con hổ ở Nỗi nhớ thời Nỗi khao khát trong vườn oanh liệt trong tự do và sự bách thú. chốn gian sơn nuối tiếc cuộc hùng vĩ. sống hào hùng.
3. Tiết 73-74: 2.Tìm hiểu văn bản: Thế Lữ a.Con hổ trong vườn bách thú (1,4) Đoạn 1 Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt a1.Tâm trạng con hổ (đ1). Ta nằm dài đợi ngày tháng dần qua, - Căm hờn, uất hận, bất lực, Khinh lũ người kia ngạo mạn ngẩn ngơ, buông xuôi. “Gậm một dần qua” Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm. Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm, - Khinh bọn người đang ngự trị Để làm trò lạ mắt thứ đồ chơi, “ khinh lũ ngẫn ngơ” Chịu ngang bầy cùng bọn gấu dở hơi, - Đau đớn, tủi nhục khi sa cơ bị Vơí cặp báo chuồng bên vô tư lự. “làm trò, đồ chơi”. Bị đánh đồng với bọn báo an phận, gấu dở hơi. -> Chán ghét thực tại tù túng. Khao khát được sống tự do.
4. a2.Cảnh vườn bách thú (đ4). Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu, Ghét những cảnh không đời nào thay đổi Những cảnh sửa sang, tầm thường, giả dối: Hoa chăm, cỏ xén, lối thẳng, cây trồng; Dải nước đen giả suối, chẳng thông dòng Len dưới nách những mô gò thấp kém; Dăm vừng lá hiền lành, không bí hiểm, Cũng học đòi bắt chước vẻ hoang vu Của chốn ngàn năm cao cả, âm u. Dưới con mắt của chúa sơn lâm cảnh vườn bách thú hiện lên như thế nào? Em có nhận xét gì về giọng thơ, nhịp thơ? - Cảnh đơn điệu nhàm tẻ, nhân tạo do bàn tay sửa sang, tỉa tót của con người nên tầm thường, giả dối không phải là của thế giới tự nhiên to lớn, mạnh mẽ, bí hiểm. - Nhịp thơ: Ngắn, dồn dập, từ ngữ liệt kê, giọng thơ giễu cợt ở hai câu đầu.Câu tiếp theo như được kéo dài ra. => Cảnh vườn bách thú là thực tại xã hội đương thời, thái độ của hổ là thái độ của người dân đối với xã hội đó.
5. Tiết 73-74 2. Tìm hiểu văn bản a.Con hổ trong vườn bách thú (1,4). Thế Lữ b.Nỗi nhớ thời oanh liệt (2,3). Đoạn 2 b1. Cảnh sơn lâm. Ta sống mãi trong tình thương nỗi nhớ - Bóng cả, cây già, gió gào ngàn, Thủa tung hoành hống hách ngày xưa. giọng nguồn hét núi. Nhớ cảnh sơn lâm bóng cả cây già, Với tiếng gió gào ngàn, với giọng nguồn -> Điệp từ “với”, phép liệt kê cùng hét núi, với động từ mạnh. Với khi thét khúc trường ca dữ dội, Ta bước chân lên, dõng dạc đường hoàng, =>Sức sống mãnh liệt, bí ẩn của Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng, rừng già. Vờn bóng âm thầm lá gai cỏ sắc. Trong hang tối, mắt thần khi đã quắc, Là khiến cho mọi vật đều im hơi. Ta biết ta chúa tể của muôn loài, Giữa chốn thảo hoa không tên không tuổi.
6. Tiết 73-74: 2.Tìm hiểu văn bản. Thế Lữ a.Con hổ trong vườn bách thú (1,4). b.Nỗi nhớ thời oanh liệt (2,3). b1. Cảnh sơn lâm. Đoạn 2 b2. Hình ảnh con hổ. Ta sống mãi trong tình thương nỗi nhớ + Thét khúc trường ca dữ dội Thủa tung hoành hống hách ngày xưa. + Bước chân dõng dạc Nhớ cảnh sơn lâm bóng cả cây già, + Lượn tấm thân Với tiếng gió gào ngàn, với giọng nguồn hét núi, + Vờn bóng Với khi thét khúc trường ca dữ dội, + Mắt thần Ta bước chân lên, dõng dạc đường hoàng, -> Dùng động từ, tính từ gợi tả Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng, Vườn bóng âm thầm lá gai cỏ sắc. =>Ngang tàng, oai phong, Trong hang tối, mắt thần khi đã quắc, uy nghiêm. Là khiến cho mọi vật đều im hơi. Ta biết ta chúa tể của muôn loài, Giữa chốn thảo hoa không tên không tuổi.
7. Tiết 73-74: 2.Tìm hiểu văn bản. Thế Lữ a.Con hổ trong vườn bách thú (1,4). b.Nỗi nhớ thời oanh liệt (2,3). b1. Cảnh sơn lâm. b2. Hình ảnh con hổ. b3. Bức tranh tứ bình (đ 3). Đoạn 3 Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan? Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn, Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới ? Đâu những bình minh cây xanh nắng gội Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng ? Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt, Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ? - Than ôi ! Thời oanh liệt nay còn đâu ??
8. Đêm vàng bên bờ suối Nhớ Mưa Bình chuyển minh cây bốn xanh phương nắng gội ngàn Chiều lênh láng máu sau rừng
9. Tiết 73-74: 2.Tìm hiểu văn bản. Thế Lữ a.Con hổ trong vườn bách thú (1,4). b.Nỗi nhớ thời oanh liệt (2,3). b1. Cảnh sơn lâm (đ 2). b2. Hình ảnh con hổ (đ 2). b3. Bức tranh tứ bình (đ 3). -Bộ tranh tứ bình lộng lẫy với vẻ đẹp vừa hùng vĩ vừa thơ mộng của núi rừng, với tư thế lẫm liệt uy nghi của chúa sơn lâm. -Hình ảnh tráng lệ, câu hỏi tu từ, cảm thán, điệp ngữ. ->Nỗi tiếc nhớ không nguôi của con hổ về dĩ vãng huy hoàng, oanh liệt. => Tâm trạng của người dân VN đương thời, tiếc nhớ chiến công chống giặc vẻ vang.
10. Tiết 73-74: 2.Tìm hiểu văn bản. Thế Lữ a.Con hổ trong vườn bách thú (1,4). b.Nỗi nhớ thời oanh liệt (2,3). b1. Cảnh sơn lâm (đ 2). b2. Hình ảnh con hổ (đ 2). b3. Bức tranh tứ bình (đ 3). c. Niềm khao khát và sự tiếc nuối cuộc sống hào hùng.
11. c. Niềm khao khát và sự tiếc nuối cuộc sống hào hùng. •Hỡi oai linh cảnh nứơc non hùng vĩ ! •Là nơi gíông hùm thiêng ta ngự trị, •Nơi thênh thang ta vùng vẫy ngày xưa, •Nơi ta không còn được thấy bao giờ ! •Có biết chăng trong những ngày ngao ngán, •Ta đương theo giấc mộng ngàn to lớn •Để hồn ta được phảng phất được gần ngươi, •- Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi !
12. Tiết 73-74 2. Tìm hiểu văn bản. Thế Lữ a.Con hổ trong vườn bách thú (1,4). b.Nỗi nhớ thời oanh liệt (2,3). b1. Cảnh sơn lâm (đ 2). b2. Hình ảnh con hổ (đ 2). b3. Bức tranh tứ bình (đ 3). c.Niềm khao khát và sự tiếc nuối cuộc sống hào hùng (đ 5). “ Hỡi oai linh, cảnh nước non hùng vĩ !” “Nơi ta không còn được thấy bao giờ!” “ – Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!” Câu cảm thán liên tiếp, lời gọi thiết tha. Khát vọng tự do mãnh liệt nhưng bất lực.
13. Tiết 73-74: Thế Lữ d.Ý nghĩa văn bản: Mượn lời con hổ trong vườn bách thú, tác giả kín đáo bộc lộ tình cảm yêu nước, niềm khát khao thoát khỏi kiếp đời nô lệ. 3. Tổng kết. a.Nghệ thuật: - Sử dụng bút pháp lãng mạn, với nhiều biện pháp nghệ thuật như: nhân hóa, so sánh, phóng đại, sử dụng từ ngữ giàu hình, giàu sức biểu cảm. - Xây dựng hình tượng nghệ thuật có nhiều tầng ý nghĩa. - Có âm điệu biến hóa qua mỗi đoạn thơ nhưng thống nhất giọng dữ dội, bi tráng trong toàn bộ tác phẩm. b.Nội dung: Hình tượng con hổ bị giam cầm trong vườn bách thú và nỗi nhớ thời oanh liệt; lời tâm sự của thế hệ tri thức những năm 1930.
14. III.Hướng dẫn tự học. * Bài học : - Đọc và học thuộc lòng bài thơ. - Tìm hiểu sâu hơn một vài chi tiết biểu cảm trong bài thơ. * Bài soạn : Soạn bài tiếp theo “Ông đồ”
15. 1 2 3 4 5 6 Th¬ Gäi lµ Th¬ míi ®Ó ph©n biÖt míi víi th¬ cò - chØ th¬ đường luËt Đáp án C o n h æ lµ chñ yÕu - lµ B I Ó uë sè c tiÕng, ¶ sèm T h Õc©u, L vÇn, Ữ N h í t nhÞp I Õ trong c bµi rÊt tù do, M é phãngn g kho¸ng, M Ê y v Ç n t h ¬ kh«ng bÞ gß bã bëi niªm, luËt Trư­íc thùc t¹i tï tóng con hæ lµm thÕmµ chØnµo theo ®Ó trë Nh©nT©mTªnBµiPh­ư th¬ ¬ngt¸ctr¹ng vËt Nhí gi¶ thøcchÝnh cña bµi rõng biÓu con trongth¬ ®­ ®¹t hæưNhí îcbµi khicña trÝch rõngth¬ nhí bµi trongNhí? vÒth¬ qu¸rõng NhítËp khø??th¬ rõng? nµo? vÒ qu¸ khø? dßng c¶m xóc cña ng­ưêi viÕt