Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Đọc văn: Uy-lit-xơ trở về (Trích sử thi Ô-đi-xê)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Đọc văn: Uy-lit-xơ trở về (Trích sử thi Ô-đi-xê)

1. Đảo Satorini
2. Di tích đền Parthenon thờ các vị thần trên đỉnh Olympia
3. Thủ đô Athens
4. Bức tượng nổi tiếng “Lực sĩ ném đĩa” của Myron xuất hiện từ thế kỷ thứ V TCN mô tả một môn thể thao cổ đại, tôn vinh sức mạnh thể chất của con người.
5. KHÔNG CÓ CƠ SỞ VĂN MINH CỦA HI LẠP CỔ ĐẠI VÀ ĐẾ QUỐC LA MÃ THÌ KHÔNG CÓ CHÂU ÂU HIỆN ĐẠI - Karl Marx -
6. I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả Hô – me – rơ - Hô – me – rơ là nhà thơ mù có thật, 11 thành phố của Hi Lạp đều tự nhận là quê hương của ông. - Ông sống vào khoảng thế kỉ IX – VII tr. CN, xuất thân từ một gia đình nghèo bên dòng sông Mê – lét. - Là người có công sưu tầm và chỉnh lí những bài ca truyền thuyết về cuộc chiến thành Tơ – roa (Troy) tác giả hai bộ sử thi I-li-at và Ô-đi-xê huyền thoại
7. Sử thi Ôđixê ca ngợi trí tuệ, dũng khí và nghị lực của con người với khát vọng chinh phục thế giới chung quanh và niềm mơ ước về một cuộc sống hoà bình, yên vui, hạnh phúc. Nó còn ca ngợi tình yêu quê hương, tình vợ chồng, cha con, tình bạn cao cả, thuỷ chung.
8. Ông đi khắp nơi để sưu tầm và kể lại những câu chuyện về cuộc chiến tranh thành Tơ-roa
9. 2. Sử thi Ô-đi-xê (Odissey) - Gồm 12.110 câu thơ, chia thành 24 khúc ca Tóm Tắt: - Sau chiến thắng thành Tơ- roa Uy-lít-xơ cùng các tướng lĩnh trở về quê hương nhưng trãi qua rất nhiều gian khổ: + Bị nữ thần Ca- lip-xô cầm giữ trên đảo, bị bão đánh chìm bè, dạt vào xứ của những tên khổng lồ Pô-li-pem, đi qua đảo của các nàng tiên cá Xi-ren có tiếng hát du dương nhưng vô cùng nguy hiểm. + Trôi dạt vào xứ sở Phê-a-ki, được công chúa Nô-xa-ca yêu, Nhà vua An- ki-nô-ốt tiếp đãi tử tế cho thuyền đưa chàng trở về quê hương I- tác. + Trong khi đó ở nhà vơ chàng đang bị 108 vị cầu hôn thúc ép phải tái giá. + Uy- lít- xơ cùng con trai và các gia nhân trung thành trừng trị bọn chúng. + Nữ thần A-tê-na đứng ra hòa giải.Cuộc sống mới bắt đầu trên xứ sở I-tác.
10. 2. Sử thi “Ô-đi-xê” - Kết cấu : gồm 12.110 câu thơ đôi chia làm 24 khúc ca. - Tóm tắt :( sgk) - Chủ đề: + Quá trình chinh phục thiên nhiên, di dân mở đất + Cuộc đấu tranh bảo vệ hạnh phúc gia đình của người Hi Lạp cổ đại 3. Đoạn trích Uy-lít-xơ trở về - Vị trí: Thuộc phần II, khúc ca thứ XXIII
11. Uy-lit-xơ và gã khổng lồ một mắt Pô-ly-phem
12. Uy-lit-xơ vào nhà Uy-lit-xơ lạc vào thế giới của những mụ phù thủy Circe linh hồn
13. Uy-lit-xơ gặp các nàng tiên cá ở Xi-ren
14. Uy-lit-xơ về đến quê hương I-tác
15. Trừng trị bọn cầu hôn và vượt qua thửu thách của pê-nê- lốp đoàn tụ gia đình
16. II/ ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc Bố cục: + Phần 1: Từ đầu đến “con cũng không phải là người kém cỏi”: Pê-nê- lốp thận trọng, chưa vội tin ngay khi nhũ mẫu và con trai báo tin Uy-lít- xơ trở về. + Phần 2: Còn lại: Uy-lít-xơ vượt qua thử thách của Pê-nê-lốp, gia đình đoàn tụ. 2. Tìm hiểu chi tiết
17. 2.1/ Nhân vật Pê-nê-lôp * Hoàn cảnh của Pê-nê-lôp + Bặt tin chồng suốt 20 năm. + Đối mặt với âm mưu của những kẻ cầu hôn. + Cha mẹ đẻ thúc giục tái giá.
18. Thảo luận nhóm Nhóm 1: Diễn biến tâm trạng của Pê-nê-lốp khi nhũ mẫu Ơ- ri-clê báo tin Uy- lit-xơ đã trở về? ( Sự việc? Tâm trạng, thái độ? Tính cách? Nhóm 2: Tâm trạng của Pê-nê-lốp khi đối diện với người hành khất? Nhóm 3: Tâm trạng của Pê-nê-lốp trước lời trách cứ của con trai Tê- lê-mác? Nhóm 4: Tâm trạng của Pê-nê-lốp khi thử thách Uy- lít-xơ? Từ đó rút ra nhận xét vẻ đẹp của nhân vật này?
19. 2. 1/ Nhân vật Pê-nê-lốp a. Trong cuộc trò chuyện với nhũ mẫu Ơ –ri -clê TÂM TRẠNG SỰ VIỆC THÁI ĐỘ TÍNH CÁCH - Cho rằng đây là vị - Nhũ mẫu báo tin thần còn Uy-lit-xơ Uy-lit-xơ đã trở về đã chết rồi - Tự chủ, tỉnh táo, khôn ngoan - Không tin, trấn an và lí trí - Nhũ mẫu dẫn dấu nhũ mẫu nhưng hiệu vết sẹo và thề vẫn xuống nhà xem thốt xét
20. 2.1/ Nhân vật Pê-nê-lốp b. Xuống gặp người hành khất chiến thắng TÂM TRẠNG SỰ VIỆC THÁI ĐỘ TÍNH CÁCH - Ngồi cách xa, phân vân, giằng co giữa sự - Dành tình yêu - Gặp người xúc động yêu thương thiết tha cho Uy hành khất với cảm giác xa lạ -lit-xơ nhưng vẫn cẩn trọng chiến thắng trước bộ dạng rách mướp của người hành giữ mình khất
21. 2.1. Nhân vật Pê-nê-lốp c. Đối thoại với Tê-lê-mác TÂM TRẠNG SỰ VIỆC THÁI ĐỘ TÍNH CÁCH - Tê-lê-mác - Trả lời từ tốn: trách mẹ + Giãi bày sự kinh ngạc - Chủ động, lạnh lùng, của mình bình tĩnh, tế độc ác với + Trấn an con trai nếu nhị và khéo thực sự người hành khất léo những lời lẽ là Uy-lit-xơ hẳn sẽ có gay gắt cách để nhận ra nhau
22. 2.1/ Nhân vật Pê-nê-lốp d. Thử thách Uy-lit-xơ TÂM TRẠNG - THÁI ĐỘ SỰ VIỆC TÍNH CÁCH - Uy-lit-xơ trách - Khéo léo thử thách bằng Pê-nê-lốp có trái chiếc giường bí mật chỉ tim sắt đá, đòi kê có Uy-lit-xơ và Pê-nê-lốp - Ý chí vững giường ngủ riêng vàng, trí tuệ sắc bén - Uy-lit-xơ nói lên - Bủn rủn chân tay, chạy lại, - Trái tim chan bí mật của chiếc ôm lấy cổ chồng, nước mắt chứa yêu giường Pê-nê- chan hòa, hôn lên trán chồng thương, chung lôp nhận ra - Giải thích xin chồng đừng thủy, sắt son chồng trách giận
23. d/ Pê-lê-nốp thử thách chồng và cuộc đoàn tụ Pê-nê-lốp Uy-lít-xơ -Hé lộ ý định thử thách: nhắc đến Mỉm cười chấp nhận và đầy tự “những dấu hiệu riêng”. tin. Trở lại với hình dáng ngày trước -Vẫn giữ thái độ thận trọng. - Nói với nhũ mẫu khiêng chiếc Hờn dỗi, trách móc, bảo nhũ mẫu giường do Uy-lít-xơ xây nên. khiêng chiếc giường để chàng ngủ một mình - Bủn rủn chân tay, chạy lại ôm lấy Giật mình, miêu tả tỉ mỉ đặc chồng, nước mắt chan hòa. điểm chiếc giường
24. - Nghệ thuật: + Pê-nê-lốp thận trọng nói + Pê-nê-lốp thận trọng đáp (3 lần) - Sử dụng tính từ miêu tả ngay sau danh từ đặc điểm của lối kể chuyện sử thi. - Miêu tả nội tâm nhân vật tinh tế.
25.  Người vợ vô cùng chung thủy.  Người phụ nữ thông minh, giàu nghị lực và đặc biệt đề cao tính thận trọng.  Pê-nê-lốp trở thành hình tượng nhân vật điển hình của người phụ nữ Hi Lạp cổ đại
26. LUYỆN TẬP ? Ai được xem là cha đẻ của nền thi ca Hi Lạp cổ đại? A.Lỗ Tấn B.Banzăc C.Basho D.Đ Hô-me-rơ
27. LUYỆN TẬP Từ nào sau đây nói đúng tính cách của Pê-nê-lốp? A. Ngây thơ trong sáng B. Nhẹ dạ cả tin C.Đ Thận trọng D. Mưu trí
28. LUYỆN TẬP ? Cảm nhận của em về vẻ đẹp nhân vật Pê-nê- lốp?
29. Hướng dẫn học sinh tự học 1. Hướng dẫn học bài cũ + Nắm vững kiến thức đã học + Làm các bài tập còn lại trong sgk 2. Hướng dẫn chuẩn bị bài mới + Phân tích vẻ đẹp nhân vật Uy-lít- xơ? - Hướng dẫn tự học “ Rama buộc tội” + Trình bày hiểu biết của em về sử thi Ramayana + Tóm tắt đoạn trích? + Phân tích nhân vật Xita và Rama?
30. UY – LÍT – XƠ TRỞ VỀ II. TÌM HIỂU CHI TIẾT 2. Nhân vật Uy-lít-xơ a. Hoàn cảnh của Uy-lít-xơ - Sau 20 năm xa cách gặp lại vợ con, Uy-lít-xơ đã đánh tan 108 kẻ cầu hôn Pê-nê-lốp, trừng trị bọn gia nô phản bội. - Gặp lại Pê-nê-lốp trong bộ dạng người hành khất
31. UY – LÍT – XƠ TRỞ VỀ II. TÌM HIỂU CHI TIẾT 2. Nhân vật Uy-lít-xơ a. Hoàn cảnh của Uy-lít-xơ b. Phẩm chất của Uy-lít-xơ - Uy-lít-xơ cao quý - Khắc họa đặc điểm, và nhẫn nại tính cách nhân vật - Uy-lít-xơ nói - Thế hiện Uy-lít-xơ là những lời có cánh người bản lĩnh, tài trí - Trò chuyện với Tê-lê-mác cũng - Tế nhị và khôn khéo chính là ngầm trò - Yêu và tin tưởng vợ - Chứng tỏ tình yêu thủy chuyện với vợ. - Pha chút hờn dỗi chung, trọn vẹn - Vừa trách móc, của một con người - Giải mã được thử thách vừa thanh minh giàu tình yêu thương của Pê-nê-lốp khi Pê-nê-lốp vẫn dành cho vợ lạnh lùng
32. UY – LÍT – XƠ TRỞ VỀ II. TÌM HIỂU CHI TIẾT 2. Nhân vật Uy-lít-xơ a. Hoàn cảnh của Uy-lít-xơ b. Phẩm chất của Uy-lít-xơ Uy-lít-xơ là hình ảnh lí tưởng về người anh hùng, người chồng, người cha dũng cảm mưu trí, độ lượng, thủy chung, yêu quê hương, đất nước
33. UY – LÍT – XƠ TRỞ VỀ III. TỔNG KẾT Nội dung Nghệ thuật - Miêu tả tâm lí - Đề cao và khẳng thông qua so sánh, định vẻ đẹp trí liên tưởng, đối tuệ, tâm hồn và thoại tài năng của con - Sử dụng ngôn ngữ người Hi Lạp tinh tế, giàu hình ảnh