Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Tiết 42: Đọc văn: Đọc tiểu thanh kí (Độc tiểu thanh kí - Nguyễn Du)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Tiết 42: Đọc văn: Đọc tiểu thanh kí (Độc tiểu thanh kí - Nguyễn Du)

1. KIỂM TRA BÀI CŨ ư ú Chän ch÷ c¸i t­¬ng øng víi c©u tr¶ lêi ® ng nhÊt. 1. Ch÷ nhµn trong bµi th¬ ®­îc hiÓu nh­ thÕ nµo? A. Kh«ng lµm g× vÊt v¶, khã nhäc. B. Kh«ng lo l¾ng, suy nghÜ nhiÒu. C. Sèng yªn æn, kh«ng quan t©m ®Õn ai. DD. Sèng thuËn theo lÏ tù nhiªn, kh«ng mµng ®Õn c«ng danh. 2. Ý nµo kh«ng thÓ hiÖn vÒ quan niÖm d¹i - kh«n cña NguyÔn BØnh Khiªm? A: Tho¸t ra ngoµi vßng ghanh ®ua cña thãi tôc BB: Sèng tèt cho riªng m×nh. C: Kh«ng bÞ cuèn hót theo tiÒn tµi, ®Þa vÞ. D: T©m hån an nhiªn, kho¸ng ®¹t.
2. Tiết 42: ĐỌC TIỂU THANH KÍ (Độc Tiểu Thanh kí) Nguyễn Du
3. Nguyễn Du – Nhà thơ của những kiếp người đau khổ Tr¶i qua mét cuéc bÓ d©u Nh÷ng ®iÒu tr«ng thÊy mµ ®au ®ín lßng ￿Đau đớn thay phận đàn bà Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung NghÜ ®êi mµ ng¸n cho ®êi Tµi tình chi l¾m cho trêi ®Êt ghen Cã tµi mµ cËy chi tµi Chữ tµi liÒn víi chữ tai mét vÇn Hång nhan ®a tru©n Tµi tö ®a cïng
4. (Phiên âm Hán Việt) ĐỘC TIỂU THANH KÍ – Nguyễn Du Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư, Độc điếu song tiền nhất chỉ thư. Chi phấn hữu thần liên tử hậu, Văn chương vô mệnh lụy phần dư. Cổ kim hận sự thiên nan vấn, Phong vận kì oan ngã tự cư. Bất tri tam bách dư niên hậu, Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như? (Dịch nghĩa) (Dịch thơ) Đọc Tiểu Thanh kí Vườn hoa bên Tây Hồ đã thành bãi hoang rồi, Tây Hồ cảnh đẹp hoá gò hoang, Chỉ viếng nàng qua một tập sách đọc trước cửa sổ. Thổn thức bên song mảnh giấy tàn. Son phấn có thần chắc phải xót xa vì những việc sau khi chết, Son phấn có thần chôn vẫn hận, Văn chương không có số mệnh mà cũng bị đốt dở Văn chương không mệnh đốt còn vương. Những mối hận cổ kim khó mà hỏi trời được, Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi, Ta tự coi như người cùng một hội với kẻ mắc nỗi Cái án phong lưu khách tự mang. oan lạ lùng vì nết phong nhã. Không biết hơn ba trăm năm sau, Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa, Thiên hạ ai người khóc Tố Như? Người đời ai khóc Tố Như chăng?
5. I. Tìm hiểu chung 1. Nhan đề bài thơ Độc Tiểu Thanh kí Đọc tập kí của nàng Tiểu Thanh Đọc tập kí kể về Tiểu Thanh 2. Về nàng Tiểu Thanh Người con gái Trung Quốc tài hoa bạc mệnh sống đầu đời Minh, suốt đời ôm mối hận cô đơn 3.Thể thơ, bố cục, đề tài a.Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật. b.Bố cục: Đề, thực, luận, kết c. Đề tài: Những kiếp người tài hoa, bạc mệnh
6. HAI CÂU THƠ ĐỀ
7. Nghệ thuật đối Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư mất Sự biến thiên của tạo hóa nhan sắc, nhất chỉ thư còn Tiểu Thanh tài năng Sự hữu hạn của kiếp người
8. Hai câu thực: Nghệ thuật: + Hình ảnh tượng trưng Son phấn: sắc đẹp của Tiểu Thanh Số phận bất hạnh, oan Văn chương: tài năng của nàng trái của Tiểu + Nhân hoá: son phấn chôn hận Thanh văn chương đốt vương + Đối: Hữu thần- Vô mệnh Nguyễn Du khẳng định sự bất tử của người tài hoa đồng thời kín đáo biểu thị một thái độ buồn chán trước hiện thực
9. Hai câu luận : Cổ kim hận sự thiên nan vấn, Phong vận kì oan ngã tự cư. “Cổ kim hận sự”: mối hận từ xưa tới nay Sự thực bất “thiên nan vấn”: khó mà hỏi trời được công với người tài sắc “Phong vận kì oan”: nỗi oan trái của Nhà thơ tự nhận người phong lưu, tài tình. cùng hội với “ngã tự cư”: ta tự mang người phong lưu => Nhà thơ đồng cảm sâu sắc với kiếp tài hoa,bạc mệnh khóc cho người và cũng là khóc cho mình.
10. Hai câu kết Câu hỏi tu từ đầy day dứt, trăn trở Sự cô đơn của Khát khao tri tác giả âm, tri kỉ Từ thương đời, thương người đến thương mình
11. Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa, Người đời ai khóc Tố Như chăng ? Ba trăm năm tính chưa đầy nửa Thiên hạ ngày nay hiểu Tố Như Tiếng thơ ai động đất trời Nghe như non nước vọng lời nghìn thu Nghìn năm sau nhớ Nguyễn Du Tiếng thương như tiếng mẹ ru những ngày Hỡi người xưa của ta nay Khúc vui xin lại so dây cùng người -Tố Hữu -
12. Bi kịch cuộc đời Tiểu Thanh Thái độ của Nguyễn Du Cảm thương, xót xa kiếp Tố cáo xã hội phong kiến chà tài hoa bạc mệnh đạp giá trị con người Tinh thần nhân đạo của Nguyễn Du
13. III. Tổng kết 1. Nội dung Bài thơ thể hiện lòng xót thương của Nguyễn Du đối với những phụ nữ tài sắc có số phận bất hạnh, đồng thời tác giả tự cảm thương cho bản thân mình, khao khát sự đồng cảm ở hậu thế. 2. Nghệ thuật - Ngôn từ cô đọng, đa nghĩa - Kết cấu chặt chẽ, lôgic - Các biện pháp nghệ thuật: nhân hóa, ẩn dụ, đối - Hình ảnh thơ giàu sức biểu cảm
14. LuyÖn tËp * Chän ch÷ c¸i t­¬ng øng víi c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt 1) C©u th¬ më ®Çu cña bµi th¬ kh«ng nãi ®Õn ý nµo sau ®©y: A : Sù tµn lôi cña c¶nh s¾c thiªn nhiªn t­¬i ®Ñp. B : Sù biÕn ®æi kh«n l­êng cña cuéc ®êi d©u bÓ. C : Sù sa c¬ lì b­íc cña kÎ anh hïng. D : Sè phËn mong manh cña nh÷ng kiÕp hång nhan
15. LuyÖn tËp 2) Hai tõ son phÊn vµ v¨n ch­¬ng gîi lªn vÎ ®Ñp g× cña TiÓu Thanh ? A : TrÝ tuÖ vµ t©m hån B : TrÝ tuÖ vµ tµi n¨ng C : Nhan s¾c vµ ®øc h¹nh D : S¾c ®Ñp vµ tµi n¨ng 3) Hai c©u th¬ 3, 4 thÓ hiÖn t×nh c¶m g× cña NguyÔn Du ®èi víi TiÓu Thanh ? AA: C¶m th­¬ng vµ tr©n träng B : Kh¼ng ®Þnh vµ ngîi ca C: NgËm ngïi vµ o¸n th¸n D : Chua xãt vµ uÊt hËn.
16. BÀI TẬP VỀ NHÀ Đề bài: Giá trị nhân đạo trong bài thơ Đọc Tiểu Thanh kí
17. Chân thành cám ơn quí thầy cô giáo đã đến dự tiết học ngày hôm nay !