Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Tuần 32: Nội dung và hình thức của văn bản văn học

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Tuần 32: Nội dung và hình thức của văn bản văn học

1. Nội dung và hình thức của văn bản văn học Thực hiện: Anh Thư, Thúy Ngân, Ngọc Trân, Đình An, Sơn Đinh
2. I. Các khái niệm của nội dung và hình thức trong văn bản văn học 1. Về nội dung: bao￿gồm￿các￿khái￿niệm￿đề tài, chủ đề, tư tưởng, cảm hứng nghệ thuật Đề tài là gì ?
3. I. Các khái niệm của nội dung và hình thức trong văn bản văn học 1. Về nội dung: bao￿gồm￿các￿khái￿niệm￿đề tài, chủ đề, tư tưởng, cảm hứng nghệ thuật -Đề tài:￿lĩnh￿vực￿đời￿sống￿được￿nhà￿văn￿nhận￿thức,￿lựa￿chọn,￿ khát￿quát,￿bình￿giá￿và￿thể￿hiện￿trong￿văn￿bản.￿ ￿￿￿Ví￿dụ￿+Đề￿tài￿của￿truyện￿ngắn￿Lão￿Hạc￿(Nam￿Cao)￿là￿cuộc￿ sống￿và￿số￿phận￿bi￿thảm￿của￿người￿nông￿dân￿Việt￿Nam￿trước￿ Cách￿mạng￿tháng￿Tám. ￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿+Đề￿tài￿của￿Truyện￿Kiều￿(Nguyễn￿Du)￿là￿cuộc￿đời￿và￿số￿ phận￿bất￿hạnh￿của￿người￿phụ￿nữ￿trong￿bối￿cảnh￿xã￿hội￿phong￿ kiến￿thối￿nát. ￿￿￿￿￿￿￿￿
4. I. Các khái niệm của nội dung và hình thức trong văn bản văn học 1. Về nội dung: bao￿gồm￿các￿khái￿niệm￿đề tài, chủ đề, tư tưởng, cảm hứng nghệ thuật Chủ đề là gì ?
5. I. Các khái niệm của nội dung và hình thức trong văn bản văn học 1. Về nội dung: bao￿gồm￿các￿khái￿niệm￿đề tài, chủ đề, tư tưởng, cảm hứng nghệ thuật -Chủ đề: Vấn￿đề￿cơ￿bản￿được￿nêu￿ra￿trong￿văn￿bản,￿thể￿hiện￿ điều￿quan￿tâm￿cũng￿như￿chiều￿sâu￿nhận￿thức￿của￿nhà￿văn￿đối￿ với￿cuộc￿sống ￿￿Ví￿dụ￿Chủ￿đề￿của￿truyện￿ngắn￿Lão￿Hạc￿(Nam￿Cao)￿là￿nhân￿ cách,￿lòng￿tự￿trọng￿của￿người￿nông￿dân￿trước￿cái￿đói,￿sự￿ nghèo￿khổ.
6. I. Các khái niệm của nội dung và hình thức trong văn bản văn học 1. Về nội dung: bao￿gồm￿các￿khái￿niệm￿đề tài, chủ đề, tư tưởng, cảm hứng nghệ thuật Tư tưởng là gì ? Cảm hứng nghệ thuật là gì ?
7. I. Các khái niệm của nội dung và hình thức trong văn bản văn học 1. Về nội dung: bao￿gồm￿các￿khái￿niệm￿đề tài, chủ đề, tư tưởng, cảm hứng nghệ thuật -Đề tài:￿lĩnh￿vực￿đời￿sống￿được￿nhà￿văn￿nhận￿thức,￿lựa￿chọn,￿ khát￿quát,￿bình￿giá￿và￿thể￿hiện￿trong￿văn￿bản.￿ -Chủ đề: Vấn￿đề￿cơ￿bản￿được￿nêu￿ra￿trong￿văn￿bản,￿thể￿hiện￿ điều￿quan￿tâm￿cũng￿như￿chiều￿sâu￿nhận￿thức￿của￿nhà￿văn￿đối￿ với￿cuộc￿sống. -Tư tưởng của nhà văn: Sự￿lí￿giải￿đối￿với￿chủ￿đề￿đã￿nêu￿lên,￿ là￿nhận￿thức￿của￿tác￿giả￿muốn￿trao￿đổi,￿nhắn￿gửi,￿đối￿thoại￿với￿ người￿đọc. -Cảm hứng nghệ thuật:￿Nội￿dung￿tình￿cảm￿chủ￿đạo￿của￿văn￿ bản,￿là￿những￿trạng￿thái￿tâm￿hồn,￿cảm￿xúc￿được￿thể￿hiện￿ trong￿văn￿bản.
8. I. Các khái niệm của nội dung và hình thức trong văn bản văn học 2. Về hình thức: Bao￿gồm￿các￿khái￿niệm￿ngôn từ,￿kết cấu và￿thể loại -Ngôn từ:￿yếu￿tố￿đầu￿tiên￿của￿văn￿bản￿văn￿học.￿Các￿chi￿tiết,￿sự￿Kết￿cấu￿là￿ việc,￿hình￿tượng,￿nhân￿vật và￿các￿thành￿tố￿khác￿được￿tạo￿nên￿Ngôn￿từ￿gì￿? nhờ￿lớp￿ngôn￿từ ￿là￿gì￿?Thể￿loại￿là￿ -Kết cấu: sự￿sắp￿xếp,￿tổ￿chức￿các￿thành￿tố￿của￿văn￿bản￿thành￿gì￿? một￿đơn￿vị￿thống￿nhất,￿hoàn￿chỉnh,￿có￿ý￿nghĩa -Thể loại:￿những￿quy￿tắc￿tổ￿chức￿hình￿thức￿văn￿bản￿thích￿hợp￿ với￿nội￿dung￿văn￿bản:￿hoặc￿có￿chất￿thơ,￿chất￿tiểu￿thuyết,￿chất￿ kịch
9. II- Ý nghĩa quan trọng của nội dung và hình thức văn bản văn học -Văn￿học￿có￿chức￿năng￿chủ￿yếu￿là￿nhận￿thức,￿giáo￿dục,￿thẩm￿ mĩ,￿giao￿tiếp nên￿người￿nghệ￿sĩ￿cần￿phải￿suy￿nghĩ,￿trăn￿trở￿về￿Ý￿nghĩa￿của￿nội￿ cuộc￿sống,￿con￿người￿để￿tác￿động￿tích￿cực,￿nâng￿cao￿nhận￿dung￿và￿hình￿ thức,￿phẩm￿chất,￿hoàn￿thiện￿con￿người.thức￿văn￿bản￿ -Hình￿thức￿của￿văn￿bản￿là￿để￿khởi￿gợi￿tính￿hiếu￿kì,￿tò￿mò￿của￿văn￿học￿? bạn￿đọc -Nếu￿chỉ￿chú￿trọng￿vào￿nội￿dung￿và￿hình￿thức￿văn￿bản￿văn￿học￿ sẽ￿không￿trọn￿vẹn￿mà￿cần￿phải￿có￿sự￿thống￿nhất￿giữa￿hai￿yếu￿ tố￿ấy
10. Mối￿quan￿hệ￿giữa￿cảm￿hứng￿và￿ tư￿tưởng￿trong￿văn￿bản￿văn￿học￿là￿gì￿?
11. Mối quan hệ giữa cảm hứng và tư tưởng của văn bản văn học : ￿￿-Cảm￿hứng￿nghệ￿thuật￿là￿nội￿dung￿tình￿cảm￿chủ￿đạo￿của￿ văn￿bản,￿nó￿thể￿hiện￿những￿trạng￿thái￿cảm￿xúc,￿tâm￿hôn￿ của￿văn￿bản. ￿￿-Qua￿cảm￿hứng￿nghệ￿thuật,￿người￿đọc￿có￿thể￿cảm￿nhận￿ được￿tư￿tưởng,￿tình￿cảm￿của￿tác￿giả￿gửi￿gắm￿vào￿bên￿ trong￿tác￿phẩm.
12. Phân tích tư tưởng bài thơ sau của Nguyễn Khoa Điềm. Những￿mùa￿quả￿mẹ￿tôi￿hái￿được Mẹ￿vẫn￿trông￿vào￿tay￿mẹ￿vun￿trồng Những￿mùa￿quả￿lặn￿rồi￿lại￿mọc Khi￿mặt￿trời￿khi￿như￿mặt￿trăng Lũ￿chúng￿tôi￿từ￿tay￿mẹ￿lớn￿lên Còn￿những￿bí￿và￿bầu￿thì￿lớn￿xuống Chúng￿mang￿dáng￿giọt￿mồ￿hôi￿mặn Rỏ￿xuống￿lòng￿thầm￿lặng￿mẹ￿tôi Và￿chúng￿tôi￿thứ￿quả￿ngọt￿trên￿đời Ba￿mươi￿tuổi￿mẹ￿đợi￿chờ￿được￿hái Tôi￿hoảng￿sợ￿ngày￿bàn￿tay￿mẹ￿mỏi Mình￿vẫn￿còn￿một￿thứ￿quả￿non￿xanh￿?​ (Nguyễn Khoa Điềm) ​
13. -Hai￿khổ￿thơ￿đầu￿nói￿đến￿lòng￿mong￿mỏi￿đợi￿chờ￿cũng￿như￿ công￿phu￿khó￿nhọc￿của￿người￿mẹ￿khi￿chăm￿sóc￿cây￿trái￿trong￿ vườn￿(Những￿mùa￿quả￿ ￿thăm￿lặng￿mẹ￿tôi). -Từ￿chuyện￿trồng￿cây￿chuyển￿sang￿chuyện￿trồng￿người￿(khổ￿ thơ￿cuối).￿Tác￿giả￿ví￿mình￿như￿một￿thứ￿quả￿mà￿người￿mẹ￿đã￿ gieo￿trồng.￿Phải￿cố￿gắng￿học￿tập￿trau￿dồi￿để￿xứng￿đáng￿với￿tấm￿ lòng￿người￿mẹ￿đã￿cất￿công￿nuôi￿nấng￿dạy￿dỗ,￿và￿kì￿vọng￿vào￿ tương￿lai￿của￿con￿mình. -Nhưng￿sau￿đó,￿là￿nỗi￿"hoảng￿sợ"￿của￿đứa￿con:"￿Tôi￿hoảng￿sợ￿ ￿non￿xanh"￿:￿Nỗi￿"hoảng￿sợ"￿đó￿là￿sự￿lo￿lắng￿sâu￿sắc￿của￿đứa￿ con.￿Nó￿chính￿là￿biểu￿hiện￿cao￿của￿ý￿thức￿trách￿nhiệm￿phải￿ đền￿đáp￿công￿ơn￿người￿đã￿nuôi￿nấng￿dạy￿dỗ￿mình.￿Chữ￿"mẹ"￿ở￿ đây￿có￿thể￿hiểu￿rộng￿ra￿là￿Tổ￿quốc.￿Đó￿là￿tư￿tưởng￿của￿bài￿thơ.
14. Cảm￿ơn￿cô￿và￿các￿bạn￿đã￿lắng￿nghe￿ღ