Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Tuần 7: Đọc văn: Tấm cám

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Tuần 7: Đọc văn: Tấm cám

1. TẤM CÁM
2. Truyện Cổ Tích • Là tác phẩm tự sự dân gian kể về số phận kiểu nhân vật quen thuộc (người bất hạnh, dũng sĩ, người thông minh ) thể hiện quan niệm và mơ ước của nhân dân về hạnh phúc và công lý xã hội. Cổ tích về loài vật Truyện Cổ Tích Cổ tích thần kì Cổ tích sinh hoạt
3. Cổ Tích Về Loài Vật • Có nhân vật chính là các loài vật hay muôn loài với thủ pháp nhân hóa, truyện cổ tích loài vật là một trong những thể loại truyện cổ tích phổ biến nhất, có ở hầu hết các dân tộc trên thế giới. • Nhiều tác phẩm trong số đó xuất xứ từ giai đoạn xã hội chưa phân chia giai cấp, còn gắn với tín ngưỡng vật tổ. • Truyện cổ tích loài vật, theo thời gian, dần dần mất đi tính chất thần thoại và ma thuật, tiệm cận với thể loại truyện ngụ ngôn giáo huấn ở giai đoạn về sau.
4. Cổ Tích Sinh Hoạt • Còn được gọi là cổ tích thế sự là những truyện cổ tích không có hoặc rất ít yếu tố thần kỳ. • Ở đây các mâu thuẫn, xung đột xã hội giữa người với người được giải quyết một cách hiện thực, không cần đến những yếu tố siêu nhiên. • Những yếu tố thần kỳ nếu có cũng không giữ vai trò quan trọng và nhiều khi chỉ là đường viền cho câu chuyện thêm vẻ li kỳ, hấp dẫn.
5. Cổ Tích Thần Kì • Đặc trưng: Có sự tham gia của các yếu tố thần kì. • Nội dung: • Phản ánh ước mơ của người lao động về hạnh phúc gia đình, về công bằng xã hội; phẩm chất và năng lực của con người. • Khẳng định chiến thắng tất yếu của cái đẹp, cái thiện trước cái ác, cái xấu.
6. Tóm Tắt Truyện Tấm Cám
7. Đọc Hiểu • Thể loại: Thuộc truyện cổ tích thần kì • Kiểu truyện: nhân vật mồ côi, bất hạnh • Bố cục: • Phần 1 (Từ đầu đến"ở đâu ra mà đẹp thế"): Tấm từ cô gái mồ côi trở thành hoàng hậu • Phần 2 (còn lại): Quá trình đấu tranh bảo vệ hạnh phúc.
8. Tấm từ cô gái mồ côi trở thành hoàng hậu • Thân phận: • Mồ côi, sống thiếu tình thương • Bị mẹ ghẻ và Cám hắt hủi, phải làm việc quần quật suốt ngày, luôn bi đe dọa từ sự ghen ghét, độc ác của mẹ con Cám. (Cám dành chiếc yếm đỏ, Cám bắt cá bống làm thịt ăn, mẹ con Cám không cho Tấm đi dự hội) • Sự giúp đỡ của yếu tố kì ảo: • Mỗi khi Tấm khóc, bụt lại xuất hiện an ủi, ban tặng vật thần kì để giúp đỡ Tấm • Tấm mất giỏ tép→ Bụt cho cá bống • Tấm mất cá bống → Bụt cho hi vọng • Mơ ước được đi dự hội bị dập tắt → Bụt cho chim sẻ đến giúp, cho quần áo đẹp, giúp Tấm chuẩn bị đi hội. Và vì được đi hội nên Tấm trở thành hoàng hậu. ⇒ Bụt là hiện thân của thần linh, giúp cho nhân dân thực hiện ước mơ về hạnh phúc.
9. Quá trình đấu tranh bảo vệ hạnh phúc • Cuộc đấu tranh gian nan, quyết liệt của Tấm để giành lại hạnh phúc được thể hiện qua những lần hóa thân: • Lần 1: Sau khi Tấm bị ngã xuống ao Tấm hóa thành chim vàng anh, đó là sự hóa thân của một linh hồn trong sáng, hồn hậu. Từ lần hóa thân ấy, Tấm không còn yếu đuối, bị động như xưa. • Lần 2: Tấm hóa thành cây xoan đào với cành lá xanh tươi che mát cho nhà vua, điều đó thể hiện quyết tâm đấu tranh gìn giữ hạnh phúc với kẻ thù và đồng thời thể hiện tình cảm của Tấm dành cho nhà vua mãi không phai qua bao thăng trầm • Lần 3: Tấm hóa thân thành khung cửu cất tiếng giành lại hạnh phúc và đe dọa kẻ thù. • Lần 4: Tấm hóa thân thành cây Thị. Đó là biểu trưng cho tấm lòng thơm thảo của Tấm. Tấm sống một cuộc sống giản dị, đời thường nhưng đã chủ động hơn trong cuộc sống.
10. Sự hóa thân của tấm thể hiện: • Sức sống mãnh liệt, không thể bị tiêu diệt của cái thiện • Cái thiện không thể mãi chịu oan ức trong im lặng, mà phải vùng dậy, đấu tranh với cái ác. • Phản ánh tính chất gay gắt, quyết liệt của cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác.
11. Câu 1: Truyện Tấm Cám thể hiện ước mơ chủ yếu nào của nhân dân? • A. Công bằng trong xã hội • B. Cuộc sống ấm no • C. Được bụt giúp đỡ • D. Trở nên xinh đẹp
12. Câu 2: Xung đột chủ yếu trong truyện Tấm Cám? • A. Mẹ ghẻ và con chồng • B. Đánh ghen • C. Giàu và nghèo • D. Thiện và ác