Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Bài: Chữ người tử tù - Nguyễn Đặng Hà Anh

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Bài: Chữ người tử tù - Nguyễn Đặng Hà Anh

1. GV : Nguyễn Đặng Hà Anh – thpt nam phù cừ
2. KHỞI ĐỘNG Dựa vào các dữ liệu sau và cho biết ông là ai?
3. DỮ LIỆU 1 Sinh ra ở thế kỷ XIX. Nổi tiếng văn hay chữ tốt nhưng lận đận trong sự nghiệp.
4. DỮ LIỆU 2 Là người nổi tiếng với câu : “ Nhất sinh đê thủ bái mai hoa” (Một đời (ta chỉ) cúi đầu sùng bái hoa mai)
5. DỮ LIỆU 3 Là người cầm đầu cuộc khởi nghĩa Mỹ Lương (1854)
6. DỮ LIỆU 4 Được người đời tôn thờ là “Thánh Quát”.
7. Tác giả của “Bài ca ngắn đi trên bãi cát”
8. (1) Sinh ra ở thế (2) Là người nổi kỷ XIX. Nổi tiếng với câu “ tiếng văn hay Nhất sinh đê thủ chữ tốt nhưng lận đận trong sự bái mai hoa” nghiệp. (5)Tác giả của (3) Là người cầm “Bài ca ngắn đi đầu cuộc khởi trên bãi cát” CAO BÁ QUÁT (1809 – nghĩa Mỹ Lương 1855) (1854) (4)Được người đời tôn thờ là Thánh Quát
9. VĂN HỌC VIỆT NAM Nguyễn Tuân
10. CHỮ NGƯỜI TỬ TÙ Nguyễn Tuân I. TÌM HIỂU CHUNG : 1. Tác giả Trình bày những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Tuân?
11. CHỮ NGƯỜI TỬ TÙ - NGUYỄN TUÂN - I. TÌM HIỂU CHUNG : 1. Tác giả a. Cuộc đời : - Xuất thân trong gia đình nhà Nho khi Hán học đã tàn ở Hà Nội. - Làm báo, viết văn, tham gia phục vụ cách mạng và kháng chiến - Là một nhà văn, một nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp; là cây bút có phong cách nghệ thuật độc đáo, sở trường về thể loại tùy bút. (1910 – 1987) b. Sự nghiệp sáng tác: - Sáng tác cả trước và sau Cách mạng tháng Tám 1945 - Phong cách nghệ thuật: Tài hoa, độc đáo, uyên bác. - Là nhà văn lớn, có đóng góp không nhỏ đối với Văn học Việt Nam hiện đại (Tùy bút) - Các tác phẩm chính:
12. Vang bóng Thiếu quê Chiếc lư đồng Sông Đà Một chuyến một thời hương đi mắt cua 1938 1940 1940 1941 1960
13. Các ký họa về Nguyễn Tuân Ký hoạ chân dung nhà văn Nguyễn Tuân của các hoạ sĩ Văn Cao, Thành Chương, Sĩ Ngọc, Quách Đại Hải, Tạ Tỵ, Phạm Minh Hải.
14. 2. Tập truyện “Vang bóng một thời” - Xuất bản lần đầu: năm 1940, gồm 11 truyện ngắn - Đề tài: “Một thời” đã qua nay chỉ còn là “Vang bóng” - Nội dung: Cái tài, cái đẹp, thú vui tao nhã, phong lưu đậm chất văn hóa - Nhân vật: Các nhà Nho lỡ vận nhưng vẫn giữ vững khí tiết, tài năng với đạo sống của người quân tử. Từ việc ca ngợi văn hóa dân tộc, Nguyễn Tuân kín đáo thể hiệ tinh thần yêu nước. Tập truyện mang đậm dấu ấn phong cách, tài năng của Nguyễn Tuân.
15. tËp truyÖn “ vang bãng mét thêi “ gåm 11 truyÖn ng¾n viÕt vÒ mét thêi ®· xa chØ con lµ vang bãng ,mçi truyÖn ®ưîc coi lµ mét nÐn t©m hư¬ng nguyÖn cÇu cho caÝ ®Ñp truyÒn thèng cña d©n téc viÖt nam. + uèng ®Ñp : nh÷ng chiÕc Êm ®Êt : chÐn trà sương + nh¾m ®Ñp : Hương cuội + Ch¬i ®Ñp : иnh th¬, ĐÌn th¶ th¬ + hoa tay ®Ñp : Trªn ®Ønh non t¶n + tµi nghÖ ®Ñp : Nh÷ng ngưêi bÊt ®¾c dÜ + nh©n c¸ch ®Ñp : Ch÷ ngưêi tö tï
16. 3. Tác phẩm Chữ người tử tù a. Xuất xứ - Lần đầu có tên “Dòng chữ cuối cùngCho” in biết 1939 xuất trên xứ tạp của chí tác Tao phẩm Đàn. Hãy tóm tắt - Sau đó, tuyểnChữ người in trong tử tậptù? truyện tác phẩm? “Vang bóng một thời”(1940) và đổi tên thành “Chữ người tử tù”. b. Tóm tắt
17. TÓM TẮT TÁC PHẨM “CHỮ NGƯỜI TỬ TÙ”
18. b. Tãm t¾t t¸c phẩm - TruyÖn kÓ vÒ HuÊn Cao, mét người cã tµi viÕt ch÷ ®Ñp vµ cã khÝ ph¸ch hiªn ngang v× chèng l¹i triÒu ®×nh nªn bÞ kÕt ¸n tö h×nh bÞ giam ë nhµ ngôc tØnh S¬n T©y. - HuÊn Cao được viªn qu¶n ngôc ®èi ®·i tö tÕ vµ tha thiÕt xin ch÷ v× c¶m phôc vÎ ®Ñp tµi hoa vµ nh©n c¸ch cña người tö tï. - Ban ®Çu, HuÊn Cao tá ra khinh b¹c viªn qu¶n ngôc nhưng sau ®ã hiÓu ®ược tÊm lßng yªu quý tr©n träng c¸i ®Ñp cña viªn qu¶n ngôc HuÊn Cao ®· cho ch÷. - Viên quản ngục nhËn ch÷ vµ lêi khuyªn trong t©m tr¹ng xóc ®éng vµ kÝnh nÓ người tö tï.
19. c. Bố cục Bố cục Từ đầu đến Sớm hôm sau đến rồi sẽ liệu trong thiên hạ Còn lại Tâm trạng của viên quan coi ngục Tâm trạng và thái độ của viên quan khi nghe tin người Cảnh cho chữ tử tù sắp được giải coi ngục khi Huấn đến là Huấn Cao. Cao được giải đến.
20. II. ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN 1. Tình huống truyện
21. II. ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN - Không gian : nhà tù. 1. Tình huống truyện- Thời gian : Những này cuối cùng của Huấn Cao HUẤN CAO VIÊN QUẢN NGỤC Trên bình diện xã hội Người cầm đầu cuộc khởi Người đại diện cho trật nghĩa, một tên tử tù. Đối lập nhau tự xã hội, có quyền lực. Có tài viết chữ đẹp, khí Trên bình diện nghệ thuật Say mê cái đẹp,muốn xin phách, sáng tạo ra Tri âm, tri kỉ chữ Huấn Cao, lưu giữ cái đẹp cái đẹp. Tình huống truyện độc đáo, làm nổi bật tính cách của hai nhân vật, đồng thời thể hiện sâu sắc chủ đề của tác phẩm.
22. II. Đọc hiểu văn bản • 1. Hình tượng nhân vật Quản Ngục - Tình huống éo le, đầy kịch tính - Sự lựa chọn: + Muốn tròn chức phận thì trà đạp lên lòng tri kỉ. + Trọn đạo tri kỉ phải phớt lờ chức phận quan lại. Tư tưởng chủ đề của tác phẩm
23. II .®äc - hiÓu v¨n b¶n 1 . H×nh tîng nh©n vËt qu¶n ngôc + hSèngai ch gi÷÷ qu¶na lò ng ngôcêi ®éc ®· ¸ccho mµ chóng qu¶n ta thÊyngôc nghÒ ®îc nghiÖp vÝ nh métcña ngthanhêi nµy ©m ,trong ®ã lµ nghÒtrÎo coi gi ÷ngôca b¶n ®¹i ®µn diÖn mµ cho nh¹c x· luËthéi phong ®Òu kiÕnx« ,®båèi hçn lËp lo¹nvíi nh÷ng ngêi cã tµi mµ kh«ng gÆp thêi
24. Ngoại hình: + Ưa nhìn khác hẳn với nghề quan cai ngục: Đầu điểm hoa râm. Râu ngả màu. Bộ mặt tư lự. Người có nội tâm sâu sắc • Tính cách + Quản Ngục là nguời yêu cái tài, cái đẹp đến say mê. +Nuôi dưỡng sở thích cao quý- đó là thú chơi chữ. + Sở nguyện cao đẹp: Treo chữ trong nhà
25. Mét khu«n mÆt nghÜ ngîi Khi biÕt trong tay m×nh cã mét huÊn cao, qu¶n ngôc quan ngåi bãp th¸i ngôc cã mét cuéc ®Êu dư¬ng, mét bé mÆt nh¨nnheo tranh tư tưëng gay g¾t.giê ®©y biÕn mÊt h¼n, ë ®©y chØ cßn mÆt nưíc ao xu©n ph¼ng khi nhËn ra huÊn caolÆng th×, chóngkin ®¸o ªm nhÑ ta thÊy viªn qu¶n ngôc cã th¸i ®é trÇm trå kinh ng¹c. t«i ngê ngî huÊn cao, ngưêi mµ vïng tØnh s¬n ta vÉn khen cã tµi viÕt ch÷ rÊt nhanh vµ ®Ñp ®ã kh«ng
26. Sù dÊu tranh trong néi t©m cña nh©n vËt nµy chøng tá lư¬ng t©m con ngưêi nµy rÊt ®Ñp biÕt träng Cao h¬n thÕ qu¶n ngôc ngưêi tµi. lµ biÓu tưîng cho c¸i ®Ñp cao c¶, ngưêi ch¬i ch÷ ph¶i cã t©m hån cao ®Ñp. Sèng gi÷a c¶nh ®Ò lao mµ vÉn gi÷ ®ưîc thiªn lư¬ng trong s¸ng.
27. Kh«ng chØ cã mét Qu¶n ®øc tÝnh ngục lµ tèt mµ ngưêi qu¶n ngôc biÕt yªu cßn cã mét c¸i ®Ñp së thÝch biÕt rÊt thiªng träng c¸i liªng treo tµi khÝ trong nhµ ph¸ch vµ mét c©u nh©n ®èi do c¸ch cña huÊn chÝnh tay Thiên lương trong «ng huÊn cao cao viÕt. sáng của người chơi chữ.
28. Quản Ngục là con người dũng cảm, ngang tàng. Con người có nhân cách, không sợ cường quyền bạo lực Ngục quan đã làm thay đổi trật tự trong nhà tù, biến một tử tù thành một thần tượng để tôn thờ. Tính cách nhũn nhặn. Quản ngục là người có tấm lòng hướng thiện.
29. Qu¶n ngôc ®· kh«ng cßn lµ qu¶n ngôc n÷a mµ ®· trë thµnh mét con ngưêi kh¸c lµ mét m¶nh hån cña nhµ v¨n nguyÔn tu©n, mét dông ý nghÖ thuËt cña nhµ v¨n nguyÔn tu©n vµ v¨n ho¸ ch¬i ch÷ cña ngưêi viÖt nam : ngưêi ch¬i ch÷ ph¶i cã t©m trong s¸ng
30. Tác phẩm mở ra trong lòng người đọc hy vọng thay đổi số phận của Quản Ngục cuộc sống sẽ tốt đẹp hơn.
31. 2. Hình tượng nhân vật Huấn Cao a. Huấn Cao là một nghệ sĩ tài hoa trong lĩnh vực thư pháp
32. NGHỆ THUẬT THƯ PHÁP Ch÷ H¸n viÕt b»ng bót l«ng: nÐt ®Ëm, nÐt nh¹t, theo h×nh vu«ng. Lµm hoµnh phi, c©u ®èi.
33. Một số hình ảnh về nghệ thuật thư pháp TiÓu triÖn LÖ Th Ch©n th Th¶o th
34. Một số hình ảnh về nghệ thuật thư pháp
35. NGHỆ THUẬT THƯ PHÁP – TRUYỀN THỐNG DÂN TỘC
36. Mỗi lần đặt bút đối với nhà thư pháp là một lần sáng tạo.
37. Một số hình ảnh về nghệ thuật thư pháp Chữ Cần Chữ Đạo Chữ Lộc
38. Một số hình ảnh về nghệ thuật thư pháp ChÊt liÖu giÊy ChÊt liÖu tre
39. 2. Hình tượng nhân vật Huấn Cao a. Huấn Cao là một nghệ sĩ tài hoa trong lĩnh vực thư pháp Qua lời của Ao ước, khát Bản thân ông Quản khao của ông Huấn ngục và lời Quản ngục: Cao ý thức: thầy thơ lại: Tìm những chi tiết thể hiện Ý nghĩaHuấn: Cao là nghệ sĩ tài hoa trong lĩnh vực thư pháp?
40. 2. Hình tượng nhân vật Huấn Cao a. Huấn Cao là một nghệ sĩ tài hoa trong lĩnh vực thư pháp - Qua lời của ông Quản ngục và lời thầy thơ lại: “Hay là cái người mà vùng tỉnh Sơn ta vẫn khen cái tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp đó không ”? Hay “chữ ông Huấn đẹp lắm, vuông lắm ” - Ao ước của Quản ngục: “Có được chữ ông Huấn mà treo là có một vật báu trên đời”. - Qua lời nói của Huấn Cao: + “Những nét chữ vuông tươi tắn nó nói lên những cái hoài bão tung hoành của một đời con người”. + Huấn Cao luôn đối đãi với chữ bằng cái TÂM thành kính: “Chữ thì quý lắm, ta nhất sinh không vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình viết câu đối bao giờ”  Một nghệ sĩ, một tài năng hiếm có trong nghệ thuật thư pháp cổ truyền. Ca ngợi tài hoa của Huấn Cao, Nguyễn Tuân thể hiện quan niệm kính trọng và ngưỡng mộ những bậc tài hoa, trân trọng nghệ thuật thư pháp cổ truyền của cha ông.
41. CỦNG CỐ KIẾN THỨC II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN: 1. Tình huống truyện: I. TÌM HIỂU CHUNG - Cuộc gặp gỡ đầy éo le, 1. Tác giả ngang trái của hai con người a. Cuộc đời cùng yêu cái đẹp nhưng lại b. Sự nghiệp đối lập về vị thế xã hội. 2. Tập truyện “Vang bóng - Tình huống độc đáo, kịch một thời” tính buộc nhân vật phải bộc 3. Truyện ngắn “Chữ người lộ tính cách và phẩm chất. tử tù” 2. Hình tượng nhân vật Huấn Cao: a. Huấn Cao là một nghệ sĩ tài hoa trong lĩnh vực thư pháp
42. LUYỆN TẬP Câu 1 : Những nhân vật chính trong tập truyện “Vang bóng một thời” của Nguyễn Tuân là ai? A. Những nhà văn, nhà thơ có học vấn uyên thâm. B. Lớp trí thức Tây học. C. Những Nho sĩ cuối mùa, những con người tài hoa, bất. đắc chí. D. Những người lận đận trong khoa cử, thất thế trong cuộc sống.
43. Câu 2: Truyện ngắn “Chữ người tử tù” được in năm 1938 trên tạp chí Tao Đàn, đến năm 1940 được đưa vào tập? A. Vang bóng một thời B. Một chuyến đi C. Chiếc lư đồng mắt cua D. Sông Đà
44. Câu 3 : Truyện Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân viết về thú chơi: A. Thư pháp. B. Chơi hoa. C. Uống trà. D. Uống rượu.
45. VẬN DỤNG Xây dựng Huấn Cao là một nghệ sĩ tài hoa trong lĩnh vực thư pháp, Nguyễn Tuân muốn gửi gắm điều gì?
46. Qua bài học hôm nay, em rút ra được điều gì cho bản thân ?