Bài giảng Ngữ văn lớp 11 - Tiết 1+2: Đọc văn: Vào phủ chúa Trịnh (Trích Thượng kinh kí sự - Lê Hữu Trác)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 11 - Tiết 1+2: Đọc văn: Vào phủ chúa Trịnh (Trích Thượng kinh kí sự - Lê Hữu Trác)

1. Tiết 1,2: Vào phủ Chúa Trịnh ( trích Thượng kinh kí sự ) - Lê Hữu Trác –
2. I. Tiểu dẫn 1 Tác giả Lê Hữu Trác (1720 ? – 1791) - Hiệu là Hải Thượng Lãn Ơng - Khơng chỉ là 1 danh y, mà cịn soạn sách mở trường dạy nghề bốc thuốc. 2. Tác phẩm Thượng kinh kí sự a. Xuất xứ: Là tập kí sự bằng chữ Hán (1783) xếp ở cuối bộ Hải Thượng y tơng tâm lĩnh. b. Thể loại: Là một thể loại văn xuơi tự sự dùng được ghi chép sự việc cĩ thật và tương đối hồn chỉnh.
3. 3. Đoạn trích “Vào phủ chúa Trịnh”: a. Xuất xứ : Trích trong Thượng Kinh kí sự b. Hồn cảnh sáng tác: Hẹp : nĩi về việc Lê Hữu Trác lên tới kinh đơ được dẫn vào phủ chúa để bắt mạch, kê đơn cho Trịnh Cán. Rộng: Thời vua Lê Chúa Trịnh. II Đọc hiểu văn bản 1. Đọc tĩm tắt Lê Hữu Trác nhận được thánh chỉ -> vào cung -> qua nhiều lần cửa qua nhiều vườn cây, hành lang -> quân hậu mã túc trực > cửa lớn đại đường quyền bổng -> gác tía -> phịng trà -> qua nhiều lần trướng gấm -> hậu cung -> bắt mạch kê đơn -> quay về chỗ trọ
4. Phủ Chúa Trịnh ( tranh thế kỉ XVII Phủ Chúa Trịnh ( tranh thế kỉ XVII)
5. 2. Phân tích văn bản: 2.1 Quang cảnh và cung cách sinh hoạt trong phủ chúa a) Quang cảnh trong phủ chúa: - Con đường vào phủ: + qua nhiều lần cửa ( ) - Khuơn viên vườn hoa: Cây cối um tùm chim kêu ríu rít, danh hoa đua thắm, giĩ đưa thoang thoảng mùi hương quang cảnh trong phủ chúa. - Cách bài trí, trang trí : Điếm hậu mã, nhà quyển bổng, gác tía, lầu son, tất cả đều sơn son thếp vàng - - Cảnh nội cung thế tử: Đi qua độ 5,6 lần trướng gấm, sập thếp vàng, hương hoa ngào ngạt.
6. • =>Quang cảnh xa hoa tráng lệ lộng lẫy khơng đâu sánh bằng, khung cảnh vàng son song tù hãm thiếu sinh khí .
7. b) Cung cách sinh hoạt trong phủ chúa - Đi vào phủ phải cĩ thẻ, thánh chỉ. - Guồng máy phục vụ nhộn nhịp đơng đúc: Người giữ cửa, người truyền báo, người cĩ việc quan rộn ràng qua lại như mắc cửi,các danh y, các phi tần, cung nhân , xúm xít, chầu chực - Mâm vàng chén bạc, của ngon vật là sơn hào hải vị -> nhân gian khơng cĩ - Qui trình khám bệnh: hết sức khẩn trương, nghiêm ngặt, kính cẩn. - Cách xưng hơ: Thánh thượng, Đơng cung thế tử. =>Cao sang quyền uy tột đỉnh , sự lộng quyền của nhà chúa
8. 2.2 Hình ảnh Thế tử Trịnh Cán: - Độ 5, 6 tuổi. - Ngoại hình: tinh khí khơ, da mặt khơ, rốn lồi to, gân xanh, tay chân gầy gị, nguyên khí hao mịn - Nơi ở: trong chốn màn che trướng phủ, ăn quá no, mặc quá ấm. Þ Nhận xét: Thế tử đại diện cho tương lai của đất nước nhưng lại mang nguyên khí hào mịn. Þ Tương lai đất nước?
9. 2.3 Thái độ và nhân cách con người Lê Hữu Trác - Đối với cảnh sống trong phủ chúa: dửng dưng trước những quyến rũ vật chất, khơng đồng tình với cuộc sống quá no đủ, tiện nghi nhưng thiếu khí trời và khơng khí tự do.
10. • - Đối với việc chữa bệnh cho thế tử Cán: • + Lúc đầu: muốn chữa bệnh cầm chừng để tránh bị cơng danh trĩi buộc. • + Sau đĩ: • ++ Thẳng thắn đưa ra cách chữa đúng bệnh vì lịng trung quân ái quốc và y đức của một thầy thuốc. • ++ Kiên trì giải thích, dù khác ý với các quan thái y. • => Vẻ đẹp tâm hồn, nhân cách của LHT: một thầy thuốc cĩ tài năng và y đức, yêu thích tự do và nếp sống thanh đạm, khinh thường danh lợi.
11. III Tổng kết: 1 Nghệ thuật: - Quan sát tỉ mỉ ghi chép trung thực, miêu tả cụ thể, sống động, chọn lựa những chi tiết «đắt» gây ấn tượng mạnh. - Lối kể hấp dẫn, chân thực, hài hước. - Kết hợp văn xuơi và thơ làm tăng chất trữ tình cho tác phẩm, gĩp phần thể hiện một cách kín đáo thái độ người viết.
12. 2. Ý nghĩa văn bản: Đoạn trích vào phủ chúa Trịnh phản ánh quyền lực to lớn của Trịnh Sâm, cuộc sống xa hoa, hưởng lạc trong phủ Chúa đồng thời bày tỏ thái độ coi thường danh lợi, quyền quý của tác giả.
13. SONG NGỮ Kí sự Sự việc Hiện thực
14. SONG NGỮ Kí sự Chronicle /'krɔnikl/ Sự việc fact /fỉkt/ Hiện thực realistic /riə'listik/