Bài giảng Ngữ văn lớp 11 - Tiết 89: Đọc văn: Từ ấy (Tố Hữu)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 11 - Tiết 89: Đọc văn: Từ ấy (Tố Hữu)

1. Hãy nhìn vào những hình ảnh sau và cho biết nó làm em nhớ đến nhà thơ nào? 1
2. www.themegallery.com
3. TIẾT 89 TỪ ẤY -TỐ HỮU- www.themegallery.com
4. CẤU TRÚC BÀI HỌC I. TÌM HIỂU CHUNG TỪTỪ ẤYẤY II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN III. TỔNG KẾT www.themegallery.com
5. I. TÌM HIỂU CHUNG: 1.Tác giả www.themegallery.com
6. www.themegallery.com
7. I. TÌM HIỂU CHUNG: 1.Tác giả - Vị trí: Tố Hữu là một trong những nhà thơ lớn của văn học Việt Nam hiện đại, luôn được xem là “lá cờ đầu của thơ ca cách mạng” - Đặc điểm: những chặng đường thơ Tố Hữu song hành với những chặng đường cách mạng. Tố Hữu là nhà thơ cách mạng, thơ ông là sản 1920 - 2002 phẩm của cuộc đời, của cuộc đấu tranh và phục vụ cách mạng. www.themegallery.com
8. I. TÌM HIỂU CHUNG 2. Bài thơ “Từ ấy”: * Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ được viết vào tháng 7 năm 1938 sau khi Tố Hữu được kết nạp vào Đảng. * Vị trí: Nằm trong phần Máu lửa của tập thơ Từ ấy. .Vào một đêm mưa lâm thâm người ta hẹn tôi ra cầu nhà máy điện. Khi tôi đến, một người bước lại và nói “Hôm nay tôi kết nạp đồng chí vào Đảng cộng sản Đông Dương. Mong đồng chí luôn luôn trung thành với Đảng, đặt lợi ích và lí tưởng của Đảng lên trên lợi ích và tính mạng của mình. Trong mọi hoàn cảnh đồng chí hãy chiến đấu kiên cường dũng cảm với tinh thần của một người chiến sĩ cộng sản ”. Tôi cảm thấy những lời đó thật thiêng liêng, và nhận rõ ngay mình đang bước vào một cuộc đời mới www.themegallery.com (Trích hồi kí Nhớ lại một thời )
9. TỪ ẤY Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ Mặt trời chân lí chói qua tim Hồn tôi là một vườn hoa lá Rất đậm hương và rộn tiếng chim Tôi buộc lòng tôi với mọi người Để tình trang trải với trăm nơi Để hồn tôi với bao hồn khổ Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời. Tôi đã là con của vạn nhà Là em của vạn kiếp phôi pha Là em của vạn đầu em nhỏ Không áo cơm, cù bất cù bơ .
10. * Bố cục: 3 phần - Phần 1: khổ 1 Niềm vui sướng của tác giả khi bắt gặp lý tưởng cộng sản - Phần 2: khổ 2 Nhận thức về lẽ sống của nhà thơ khi bắt gặp lí tưởng cách mạng - Phần 3: khổ 3 Sự chuyển biến sâu sắc trong tình cảm nhà thơ www.themegallery.com
11. 1. Khổ 1  Niềm vui sướng của tác giả khi bắt gặp lý tưởng cộng sản www.themegallery.com
12. II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Khổ 1 Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ Mặt trời chân lí chói qua tim -Từ ấy: mốc thời gian có ý nghĩa trong đời cách mạng và đời thơ Tố Hữu - nắng hạ, Mặt trời chân lí: hình ảnh ẩn dụ lí tưởng đúng đắn của Đảng, báo hiệu những điều tốt đẹp cho cuộc sống. - bừng, chói: động từ mạnh sự xuất hiện đột ngột và sức xuyên mạnh của ánh sáng lí tưởng. Khẳng định lí tưởng cộng sản như một nguồn sáng mới mẻ, mạnh mẽ, làm bừng sáng tâm hồn nhà thơ. www.themegallery.com
13. II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN: 1. Khổ 1: Hồn tôi là một vườn hoa lá Rất đậm hương và rộn tiếng chim -Hồn tôi như là vườn hoa lá, đậm hương, rộn tiếng chim: hình ảnh ẩn dụ và so sánh diễn tả cụ thể niềm vui sướng, say mê nồng nhiệt của nhà thơ khi bắt gặp lí tưởng mới. - đậm, rộn: tính từ chỉ mức độ nhấn mạnh sự ngất ngây ở tận bề sâu của tình cảm Diễn tả niềm vui sướng say mê hạnh phúc ngập tràn khi bắt gặp lí tưởng của Đảng www.themegallery.com
14. 2. Khổ 2: § Nhận thức về lẽ sống của nhà thơ khi bắt gặp lí tưởng cách mạng www.themegallery.com
15. II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN: 2. Khổ 2: Tôi buộc lòng tôi với mọi người Để tình trang trải với trăm nơi Để hồn tôi với bao hồn khổ Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời www.themegallery.com
16. II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN: 2. Khổ 2: -Cấu trúc: Tôi (chủ ngữ)+ buộc (vị ngữ)+ lòng tôi khối đời (bổ ngữ) một kiểu cấu trúc chặt chẽ của tư duy để nhấn mạnh sự thay đổi trong nhận thức -Từ ngữ: + buộc: động từ khẳng định ý thức tự nguyện và quyết tâm cao. + khối đời: hình ảnh ẩn dụ khối người đông đảo cùng chung cảnh ngộ đoàn kết chặt chẽ vì một mục đích chung. Nhận thức mới về lẽ sống gắn bó hài hòa giữa cái tôi cá nhân với cái ta chung của mọi người. www.themegallery.com
17. 3. Khổ 3: § Sự chuyển biến sâu sắc trong tình cảm nhà thơ www.themegallery.com
18. II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 3. Khổ 3: Thảo luận Nhóm 1.Em có nhận xét gì về trình tự chuyển biến trong cảm xúc của Tố Hữu từ khổ 1 đến khổ 3? Nhóm 2.Em hãy phân tích cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh trong khổ 3? Nhóm 3. Kể tên một số bài thơ trong tập Từ ấy của Tố Hữu viết về những con người lao khổ? Nhóm 4. Sự chuyển biến sâu sắc trong tình cảm của nhà thơ được thể hiện như thế nào trong khổ 3? www.themegallery.com
19. II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN: 3. Khổ 3: Tôi đã là con của vạn nhà Là em của vạn kiếp phôi pha Là anh của vạn đầu em nhỏ Không áo cơm, cù bất cù bơ - Từ ngữ: + Từ xưng hô: con, em, anh tự nhận mình là thành viên trong gia đình + Điệp từ: là, của, vạn tạo nên nhịp điệu dồn dập, hăm hở nhấn mạnh sự gắn bó, hòa nhập - Hình ảnh gợi cảm:kiếp phôi pha, cù bất cù bơ đồng cảm với những kiếp người bất hạnh, lang thang cơ nhỡ. Tố Hữu đã có sự chuyển biến lớn về tình cảm: vượt qua tình cảm ích kỉ, hẹp hòi của giai cấp tiểu tư sản để có được tình gắn bó ruột thịt với quần chúng lao khổ www.themegallery.com
20. III. TỔNG KẾT: 1. Nội dung: Niềm vui lớn, lẽ sống lớn, tình cảm lớn trong buổi đầu gặp gỡ lí tưởng cách mạng. Từ ấy đến nay, bằng chính đời mình và thơ mình, Tố Hữu đã luôn sống đúng như niềm tâm niệm đầu đời đó (Phong Lan và Mai Hương) 2. Nghệ thuật: -Hình ảnh ẩn dụ, so sánh, điệp ngữ. -Ngôn ngữ gợi cảm -Giọng thơ sảng khoái, nhịp điệu hăm hở www.themegallery.com
21. *Phần nâng cao Em hãy so sánh sự khác nhau về biểu hiện của cái tôi trong Vội vàng của Xuân Diệu và trong bài thơ Từ ấy của Tố Hữu? CÁI TÔI TRONG VỘI VÀNG CÁI TÔI TRONG TỪ ẤY Tôi muốn tắt nắng đi -Tôi buộc lòng tôi với mọi người Tôi muốn buộc gió lại Tôi đã là con của vạn nhà Ta muốn ôm Nghiêng về thể hiện cái tôi Cái tôi cá nhân đã hòa vào cá nhân cái chung với mọi người. www.themegallery.com
22. *Phần liên hệ bản thân: Viết tiếp đoạn văn còn dang dở để trả lời các câu Hành trình của một đời hỏi: Bài thơ giúp cho em người là hành trình của sự hiểu gì về việc xác định lí lựa chọn. Tố Hữu đã rất tưởng? Lí tưởng của em đúng khi chọn cho mình con hiện nay là gì? Em sẽ làm đường đi theo Đảng, suốt gì để thực hiện lí tưởng đời chiến đấu phục vụ cách mạng và đất nước. Vì thế đó? mà, chúng ta www.themegallery.com
23. Thanh niên ngaỳ nay www.themegallery.com
24. DẶN DÒ: - Học thuộc bài thơ Từ ấy - Nắm nội dung bài học - Soạn: Đọc thêm: Tương tư (Nguyễn Bính) www.themegallery.com