Bài giảng Ngữ văn lớp 11 - Tuần 10: Đọc văn: Hai đứa trẻ (Tiết 2)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 11 - Tuần 10: Đọc văn: Hai đứa trẻ (Tiết 2)

1. Đọc văn ( TIẾT 2) THẠCH LAM CHÂN DUNG NHÀ VĂN THẠCH LAM ( 1910 – 1942) “Đối với tôi, văn chương không phải là một cách đem đến cho người đọc sự thoát ly hay sự quên; trái lại văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có để vừa tố cáo và thay đổi cái thế giới giả dối và tàn ác, vừa làm cho lòng người được trong sạch và phong phú hơn” ( Trích trong bài giới thiệu truyện ngắn đầu tay Gió lạnh đầu mùa – 1937)
2. KIỂM TRA BÀI CŨ: Cảm nhận về cảnh phố huyện lúc chiều tàn?
3. TÓM TẮT TIẾT 1 I. Tìm hiểu chung: 1. Tác giả Thạch Lam: 2.Tác phẩm: II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Đọc. 2. Tìm hiểu văn bản. 2.1. Phố huyện lúc chiều tàn: a. Cảnh chiều tàn. b. Đời sống con người. c. Tâm trạng của Liên
4. NỘI DUNG TIẾT 2 I. Tìm hiểu chung: II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Đọc. 2. Tìm hiểu văn bản. 2.1. Phố huyện lúc chiều tàn: 2.2. Phố huyện lúc đêm khuya: a. Cảnh đêm khuya. b. Cuộc sống con người. c. Tâm trạng của Liên 2.3. Phố huyện lúc đoàn tàu đi qua. III. Tổng kết.
5. 2.2. Phố huyện lúc đêm khuya. a. Cảnh đêm khuya. Cảnh phố THẢO LUẬN NHÓM: huyện lúc đêm khuya Phát hiện những chi tiết miêu tả về bóngcó tối đặcvà ánh điểm sáng? Nhận xét về sự tương quan giữa bóng tốigì và nổi ánh bật? sáng?
6. v Các chi tiết miêu tả bóng tối – ánh sáng: ÁNH SÁNG BÓNG TỐI Các nhà đã đóng cửa im ỉm Đường phố và các ngõ con dần chỉ để hé ra một khe ánh sáng dần chứa đầy bóng tối Vệt sáng của những con đom Tối hết cả, con đường thăm đóm bay là là trên mặt đất thẳm ra sông, con đường Quầng sáng một chấm qua chợ về nhà, các ngõ vào lửa khác nhỏ và vàng lơ lửng đi làng lại càng sẫm đen hơn trong đêm tối nữa. Ngọn đèn con của chị Tí cái bếp lửa của bác Siêu chiếu sáng một vùng đất cát Ngọn đèn của Liên, vặn nhỏ, thưa thớt từng hột sáng lọt qua phên nứa.
7. 2.2. Phố huyện lúc đêm khuya. a. Cảnh đêm khuya. Phát hiện b. Cuộc sống con người. những chi tiết miêu tả Mẹ con chị Tí dọn hàng nước chảđời kiếm sống được của bao nhiêu, nhưng chiều nào chị cũng dọn hàng,những từ chập kiếp tối cho đến đêm Bà cụ Thi điên với tiếng cười khanh ngườikhách, nghèo lảo đảo đi lần vào bóng tối khổ trong bóng tối? Cảm nhận Gánh phở của bác Siêu một thứ quà xa xỉ về đời sống của Gia đình bác xẩm ngồi trên manh chiếu, cái thau sắt trắng để những trước mặt mấy tiếng đàn bầu bật trong yên lặng người dân Hai chị em Liên trông coi một cửa hàng tạp hóa ế ẩmnơi phố huyện? Chừng ấy người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi sáng cho sự sống nghèo khổ hằng ngày của họ.
8. 2.2. Phố huyện lúc đêm khuya. a. Cảnh đêm khuya. b. Cuộc sống con người. c. Tâm trạng của Liên. Đêm tối đối với Liên quen lắm, chị không sợ nó nữa.Cảm nhận về tâm trạng của Ngước mắt lên nhìn các vì sao Vũ trụ thăm thẳm bao la đối với tâm hồn hai đứa trẻ như đầy bí mật và xa lạ, làm mỏi trí nghĩ haiLiên chị giữa em lại cúi nhìn về mặt đất cảnh đêm tối mênh mông Nhớ những kỉ niệm về Hà Nội - “một vùng sáng rực và lấp lánh” của phố Dõi theo cuộc sống của những mảnh đời nghèo khổ nơihuyện? phố huyện Cố thức để được nhìn chuyến tàu đi qua – sự hoạt động cuối cùng của đêm khuya Tâm hồn Liên yên tĩnh hẳn, có những cảm giác mơ hồ không hiểu. Tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, giàu lòng trắc ẩn, đôn hậu.
9. 2.3. Phố huyện lúc đoàn tàu đi qua. PHIẾU HỌC TẬP Hình ảnh đoàn Tâm trạng hai Hình ảnh đoàn Tâm trạng hai tàu đến đứa trẻ tàu đi đứa trẻ Hình ảnh đoàn tàu qua cái nhìn và tâm trạng của hai đứa trẻ được miêu tả như thế nào?
10. CHUYẾN TÀU ĐẾN CHUYẾN TÀU ĐI Đèn ghi xuất hiện Chiếc tàu đi vào đêm tối, để Ngọn lửa xanh biếc lạiVì saonhững hai đốm chị em than đỏ bay tunglại cốtrên thức đường để sắt. Tiếng còi xe lửa vang lại được nhìn chuyếnCái chấm tàu nhỏ đi qua của chiếc đèn Tiếng dồn dập, tiếng xe rít xanh treo trên toa sau cùng mạnh vào ghi trong đêm? Ý xanghĩa xa mãi của rồi hình khuất sau rặng Làn khói bừng sáng trắng tre.ảnh đoàn tàu? Tiếng hành khách ồn ào Tàu rầm rộ đi tới, các toa đèn sáng trưng Hai đứa trẻ chờ đợi, háo Nuối tiếc, lặng theo mơ hức. tưởng
11. ¢m thanh ĐOÀN tµu Phè huyÖn (từ Hà Nội về) • Cßi xe löa kÐo dµi • Trèng thu kh«ng tõng tiÕng mét • TiÕng dån dËp • TiÕng Õch nh¸i • TiÕng rÝt m¹nh vµo ghi • TiÕng muçi bay vo ve • Cßi rÝt lªn >< • TiÕng ®µn bÇu bËt trong yªn lÆng • Tµu rÇm ré ®i tíi • • Þ¢m thanh ®¬n ®iÖu, l¹c lâng, Þ¢m thanh m¹nh mÏ, s«i buån b· ®éng
12. ¸nh s¸ng ĐOÀN tµu Phè huyÖn (từ Hà Nội về) • Ngän löa xanh biÕc • Khe s¸ng • Khãi bõng s¸ng tr¾ng • QuÇng s¸ng • ĐÌn s¸ng tr­ng • ChÊm nhá vµ vµng l¬ löng • Đång vµ kÒn lÊp l¸nh • Hét s¸ng • C¸c cöa kÝnh s¸ng •￿ => nhỏ nhoi, leo lét, => ¸nh s¸ng m¹nh, rùc rì ¸nh s¸ng yÕu ít
13. Đoàn tàu: Phố huyện: ánh sáng, bóng tối, sôi động, tĩnh mịch, giàu sang. nghèo khổ.
14. Thông điệp của nhà văn: sống phải không ngừng khát khao, xây dựng một cuộc sống có ý nghĩa, hướng đến một tương lai tốt đẹp
15. Phè huyÖn cÈm giµng ngµy nay
16. MỘ PHẦN CỦA THẠCH LAM
17. III. TỔNG KẾT Trời đã bắt đầu đêm, một đêm mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát. Đặc sắc trong nghệ thuật Vòm trời hàng ngàn ngôi sao ganh nhau lấp lánh, lẫn viết truyện với vệt sáng của những con đom đóm bay là là trên ngắn của mặt đất hay len vào những cành cây. Thạch Lam? Đêm tối đối với Liên quen lắm, chị không sợ nó nữa. Đêm tối vẫn bao bọc chung quanh, đêm của đất quê, và ngoài kia, đồng ruộng mênh mang và yên lặng Liên thấy mình sống giữa bao nhiêu sự xa xôi không biết.
18. “C©u văn cña Th¹ch Lam cø nh­ c©u ăvn cña h«m nay” ( G.S Phong Lª ) “ Ngµy nay ®äc l¹i văn Th¹ch Lam vÉn thÊy ®Çy ®ñ c¸i d­ vÞ vµ c¸i nh· thó cña những t¸c phÈm cã cèt c¸ch vµ phong c¸ch văn häc” (NguyÔn Tu©n )
19. Một đoạn trong hồi kí (ảnh chụp) “Nhân vật, khung Tôi không ngờ em Sáu có trí nhớ dai thế, như cảnh, tâm trạng chuyện em tôi tả hai chị em thức đợi chuyến trong “Hai đứa tàu đêm qua rồi mới ngủ.Năm đó tôi chín Trẻ” Thạch Lam tuổi, em tôi lên tám mà mẹ tôi đã giao cho hai chị em tôi coi hàng. Cửa hàng chỉ viết đúng sự thật”. bán có rượu, ít bánh khảo, thuốc lào
20. III. Tổng kết 1. Nghệ thuật Cốt truyện đơn giản, giọng văn nhẹ nhàng; ngôn ngữ, hình ảnh giàu chất thơ, giàu ý nghĩa tượng trưng; nghệ thuật miêu tả tâm lý; nghệ thuật tương phản 2. Nội dung, tư tưởng: Niềm đồng cảm, xót thương với những kiếp người nghèo khổ, quẩn quanh; trân trọng những ước mong bé nhỏ, bình dị mà tha thiết
21. CỦNG CỐ Nét đặc sắc Yếu tố của phong hiện đại cách nghệ trong tác thuật Thạch phẩm Hai Lam qua đứa trẻ truyện ngắn của Hai đứa trẻ? Thạch Lam?
22. Đọc văn : HAI ĐỨA TRẺ Thạch Lam ĐI TÌM ẨN SỐ 1 C H Ấ T T H Ơ 1 2 L Ã N G M Ạ N T R Ữ T Ì N H 2 3 N Ắ N G T R O N G V Ư Ờ N 3 4 C Ẩ M G I À N G 4 * Đ O À N T À U TK TK.(Câu 3.1.2.7 (chữ 13714 chữ chữ cái cái cái) Đây ) ))ĐiềnĐây Tên là là biểutậpvào nét truyện dấu tượngđặc sắc( ngắn của )trong : Truyện gồmước giọng 12 mơ, ngắn tác văn của phẩm Haicủa khát đứa ra (8 chữ cái )Tên của phố huyện đã trở thành không Câutrẻ khaođờiThạchcó 4. sự năm hạnh hoàLam 1938 quyện ?phúc ? haivà yếunhững tố hiện điều thực tốt đẹpvà trong cuộc gian nghệ thuật trong nhiều sáng tác của Thạch Lam ? sống.
23. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 1. Nắm vững các kiến thức đã học. 2. Soạn bài mới: Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân). - Đọc tác phẩm. - Nắm cốt truyện, bố cục. - Hình tượng nhân vật Huấn Cao, quản ngục. - Cảnh cho chữ.