Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Tiết 78+70: Đọc văn: Số phận con người (M.Sôlôkhốp)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Tiết 78+70: Đọc văn: Số phận con người (M.Sôlôkhốp)

1. Tiết 78-79: (Trích)
2. Sè phËn con ngêi (Trích) A. Sô Lô Khốp I. TIỂU DẪN: 1 Tác giả. - Mi-Khai-in A-lếch-xan-đrô- vích Sô-lô-khốp (1905-1984). - Là nhà văn Nga lỗi lạc, được nhận giải thưởng Nôben về văn học 1965. -> Được coi là một trong những nhà văn lớn nhất của thế kỉ XX. Chân dung Sô-lô-khốp (1905 - 1984)
3. Đài tưởng niệm Sô-lô-khốp ở Nga
4. Hình ảnh Sông Đông
5. * Tác phẩm chính
6. Sè phËn con ngêi A. Sô Lô Khốp I. TIỂU DẪN: 2 Tác phẩm: a. Hoàn cảnh sáng tác - Được víêt vào năm 1957, mười hai năm sau khi chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc. b/ Vị trí đoạn trích. Thuộc phần cuối truyện kể về quãng đời sau chiến tranh của xô- cô-lốp. c/ Tóm tắt
7. Chiến tranh thế giới hai bùng nổ
8. An-đrây xô-cô-lốp chia tay vợ con để lên đường nhập ngũ
9. Bị thương và bị bắt làm tù binh
10. Bị đày đoạ khổ cực trong các trại tập trung của phát xít
11. Phát xít Đức bắt cả tù binh lái xe. Cơ hội để Xô-cô -lốp trốn thoát, trở về phía Hồng quân
12. Sau khi trở về với hồng quân, anh được tin vợ và con gái bị chết vì bom, nhà cửa tan nát
13. Vui mừng khi đọc được thư của con trai, giờ là đại uý pháo binh, cũng đang tiến công Berlin, anh hi vọng gặp con trai trên đất Đức
14. Ngày tiến quân vào giải phóng Berlin thì
15. Đứa con trai duy nhất A-na-tô-li, niềm hy vọng cuối cùng của anh đã bị một tên thiện xạ Đức bắn chết
16. Anh chôn niềm vui sướng và niềm hi vọng cuối cùng trên đất Đức, trở về đơn vị như người mất hồn
17. Giải ngũ, sống nhờ nhà người bạn và làm nghề lái xe
18. Đau buồn, anh hay vào quán uống rượu
19. Tình cờ gặp bé Vania, anh bắt đầu thấy thích nó
20. Trò chuyện với bé Vania trên xe - Ta là bố của con
21. Vania ôm cổ, hôn vào má, vào môi, vào trán của Xô cô lốp
22. Bố ơi , cái áo bành tô bằng da của bố đâu rồi ?
23. Ban ngày anh trấn tĩnh, không than vãn nhưng ban đêm thức giấc thì gối ướt đẫm nước mắt Đêm nào tôi cũng chiêm bao thấy những người thân quá cố
24. Chia tay với tác giả
25. Sè phËn con ngêi (trích) I. TIỂU DẪN II. ĐỌC - HIỂU 1/ Chiến tranh và thân phận con người A. Sô Lô Khốp a/ Nhân vật Xô-cô-lốp * Trước chiến tranh: Sống cùng vợ và ba con -> Hạnh phúc. * Trong chiến tranh: - Tham gia chiến đấu, bị thương hai lần. Chịu - Bị bắt và bị đoạ đày trong các trại tập trung. nhiều đau thương - Vợ và 2 con gái bị bom phát xít giết hại. cay đắng - Con trai A-na-tô-li, chú học sinh giỏi toán, đại đối diện với uý pháo binh, hi sinh trong ngày chiến thắng tại nỗi đau Berlin. cùng cực.
26. Sè phËn con ngêi (Trích) II. ĐỌC - HIỂU 1/ Chiến tranh và thân phận con người A. Sô Lô Khốp a/ Nhân vật Xô-cô-lốp * Sau chiến tranh - Hoàn cảnh: + Không vợ con, không nhà cửa, không niềm hi vọng, không trở về quê hương. + Trở thành kẻ lang thang, ăn nhờ ở đậu, chìm trong men rượu để chạy trốn quá khứ. => Chiến tranh đã tước đoạt những gì quý giá nhất: quê hương, gia đình, niềm hạnh phúc, niềm hi vọng. - Tâm trạng: + Đối diện với những mất mát. + Ám ảnh bởi quá khứ đau thương . + Sức khỏe, tinh thần suy sụp. => Đau đớn tột cùng, tiêu tan cả niềm vui và hi vọng do chiến tranh gây nên.
27. Sè phËn con ngêi (Trích) II. ĐỌC - HIỂU 1/ Chiến tranh và thân phận con người a/ Nhân vật Xô-cô-lốp A. Sô Lô Khốp b) Bé Vania - Bố chết ngoài mặt trận, mẹ chết vì bom. - Ai cho gì ăn nấy, bạ đâu ngủ đấy, quần áo rách bươm xơ mướp, , đầu róc rối bù, bẩn như ma lem. - Ý thức được nỗi bất hạnh của mình: đôi lúc lặng thinh, tư lự, thở dài. - Dù biết bố đã hi sinh nhưng vẫn mãi mong ngày gặp bố. => Là nạn nhân đáng thương của chiến tranh, đứa trẻ bất hạnh cần được che chở. => Cả hai đều cô đơn, đều phải gánh chịu những mất mát quá lớn về thể xác và tinh thần do chiến tranh gây ra.
28. Sè phËn con ngêi (Trích) II. ĐỌC - HIỂU 1/ Chiến tranh và thân phận con người A. Sô Lô Khốp 2/ Nghị lực vượt qua số phận a/ Cuộc gặp gỡ của Xô-cô-lốp và Va-ni-a - Địa điểm: quán giải khát Thích đôi mắt Nhớ Mong gặp - Xô-cô-lốp Nhạy cảm trước tiếng thở dài của Va-ni-a Khóc khi biết hoàn cảnh của cậu bé - Quyết định: nhận Va-ni-a làm con -> Xô-cô-lốp là người có trái tim giàu lòng nhân ái
29. b/ Niềm hạnh phúc của Xô-cô-lốp và bé Va-ni-a Va-ni-a Xô-cô-lốp - Vui sướng, hạnh phúc vì - Tự nhận mình là bố của Va-ni-a. được “bố tìm thấy”, được - Sung sướng trong tình cảm cha che chở, yêu thương con. - Sung sướng gọi Xô -cô-lốp - Chăm lo cho va-ni-a như con đẻ. là cha. - Tâm hồn bỗng nhẹ nhõm và bừng - Là chỗ dựa vững chắc cho sáng lên. Xô-cô-lốp. - Lần đầu tiên, sau bao nhiêu năm -> Vui vẻ, hồn nhiên đón anh được ngủ một giấc yên lành. nhận cuộc sống mới. -Trái tim đã suy kiệt, chai sạn vì đau khổ, nay đã được hồi sinh. -> Nhân hậu, có trái tim nhạy cảm, giàu tình thương yêu. => Hai con người đau khổ đã nương tựa, sưởi ấm cho nhau.
30. SỐ PHẬN CON NGƯỜI (Trích) I.TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN A. Sô Lô Khốp 1/ Chiến tranh và thân - Xô-cô-lốp rơi vào tình phận con người trạng thất nghiệp: bị tịch c/ Những thu bằng lái xe. 2/ Nghị lực vượt qua khó khăn số phận trong - Sức khỏe của Xô-cô-lốp a/ Cuộc gặp gỡ của Xô- cuộc sống giảm sút. cô-lốp và bé Va-ni-a thường b/ Niềm hạnh phúc của nhật - Việc chăm sóc bé Va-ni-a Xô-cô-lốp và bé Va-ni-a cũng rất khó khăn. - Những nỗi đau trong quá khứ vẫn ám ảnh Xô-cô-lốp. Nghị lực và niềm tin hai cha con sẽ vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.
31. SỐ PHẬN CON NGƯỜI (Trích) I.TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN A. Sô Lô Khốp 1/ Chiến tranh và thân phận con người Lên án, tố cáo chiến 2/ Nghị lực vượt qua tranh. số phận Thông Con người vượt lên số a/ Cuộc gặp gỡ của Xô- điêp phận bằng nghị lực, tình cô-lốp và bé Va-ni-a của yêu thương. b/ Niềm hạnh phúc của nhà Xô-cô-lốp và bé Va-ni-a Kêu gọi sự quan tâm văn c/ Những khó khăn trong của xã hội đối với những cuộc sống thường nhật người bước ra từ chiến tranh. Ca ngợi tính cách Nga: kiên cường, dũng cảm và nhân hậu.
32. iii. TæNG KÕT 1. Nội dung 2. Nghệ thuật - Ca ngợi tính cách - Nghệ thuật kể chuyện: và bản lĩnh của người Truyện lồng truyện. Nga: kiên cường, SỐ - Xây dựng nhiều tình tiết, dũng cảm và nhân PHẬN tình huống đặc sắc. hậu, bao dung. CON - Xây dựng nhân vật điển - Thể hiện cách nhìn NGƯỜI mới về chiến tranh. hình: Xô-cô-lô-lốp. - Đoạn trữ tình ngoại đề: bộc lộ thái độ của tác giả.
33. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Câu 1: Xô-cô-lốp chôn cất “trên đất người, đất Đức, niềm vui sướng và niềm hi vọng cuối cùng”. Cách nói này chỉ việc anh chôn cất ai ? A/ Người vợ của anh B/ Con gái của anh C/ Con trai của anh D/ Một đồng đội thân thiết của anh.
34. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Câu 2: Câu xô-cô-lốp nói về Va-ni-a “một con chim non nớt như thế mà đã học cách thở dài” thể hiện thái độ gì của anh với chú bé ? A/ Xót xa thương chú bé già trước tổi, sớm phải lo âu, suy tư B/ Ngạc nhiên vì thấy chú bé sớm trưởng thành C/ Thú vị vì thấy hai điều trái ngược trong một chú bé. D/ Lo lắng vì thấy chú bé học thói của người lớn.
35. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Câu 3: Xô-cô-lốp quyết định nhận Va-ni-a làm con nuôi trước hết và chủ yếu không phải vì ? A/ Anh nhìn thấy trong chú bé hình mình còn nhỏ, cũng mồ côi đơn độc giữa cuộc đời. B/ Anh lo âu cho số phận Va-ni-a bơ vơ, muốn đem đến cho nó một nơi nương tựa và tìm cho mình một điểm tựa tinh thần. C/ Anh nhìn thấy trong chú bé hình ảnh những đứa con yêu dấu của mình. D/ Anh hi vọng lấy tình cảm của đứa bé để bù đắp một phần những mất mát lớn lao của mình trong và sau chiến tranh.
36. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Câu 4: Chủ đề chính Sô-lô-khốp muốn gửi đến độc giả qua truệyn này là gì ? A/ Khuyên con người luôn hướng đến tương lai ngay cả khi bị rơi vào cảnh ngộ bi thảm. B/. Những mất mát khủng khiếp mà người dân Xô Viết phải gánh chịu C/ Tố cáo tội ác do phát xít Đức gây ra. D/ Ngợi ca tấm lòng nhân hậu Nga và ý chí kiên cường của họ.
37. Bài tập vận dụng, mở rộng (về nhà) Câu 1: Tình cảm và cách vượt lên số phận của Xô-cô-lốp đem đến cho em bài học gì ? Trong cuộc sống trước những nỗi đau đớn mất mát của hiện thực – ta phải làm thế nào để vượt qua ? Trình bày trong một đoạn văn ngắn. * Gợi ý trả lời: 1. Bài học: - Cuộc sống cần có tình thương yêu và tấm lòng nhân hậu, có tinh thần trách nhiệm với cuộc đời. - Không đầu hàng, buông xuôi số phận cho dù trong hoàn cảnh khó khăn hay nghiệt ngã nhất. 2. Trong cuộc sống trước những nỗi đau đớn mất mát của hiện thực ta cần: - Phải có ý chí, nghị lực kiên cường để vượt lên số phận. - Niềm tin trong cuộc sống, để hướng tới một tương lai tốt đẹp.
38. Câu 2: Viết đoạn văn ngắn (khoảng 200 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về lòng nhân ái Gợi ý làm bài: I. Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận (lòng nhân ái). II. Thân bài: 1) Giải thích: lòng nhân ái là gì ? 2) Chứng minh: lòng nhân ái - Trong cuộc sống ngày nay (hiện tại). - Trong chiến tranh (quá khứ) 3) Phê phán: những biểu hiện đi ngược lại với lòng nhân ái. 4) Đánh giá: về lòng nhân ái. III. Kết bài: khẳng định lại vấn đề nghị luận
39. Câu 2: Viết đoạn văn ngắn (khoảng 200 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về lòng nhân ái Gợi ý làm bài: I. Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận (lòng nhân ái). II. Thân bài: 1) Giải thích: lòng nhân ái là gì ? 2) Chứng minh: lòng nhân ái - Trong cuộc sống ngày nay (hiện tại). - Trong chiến tranh (quá khứ) 3) Phê phán: những biểu hiện đi ngược lại với lòng nhân ái. 4) Đánh giá: về lòng nhân ái. III. Kết bài: khẳng định lại vấn đề nghị luận
40. Cảm ơn các em Chúc các em học giỏi, chăm ngoan