Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Tuần 28: Đọc văn: Ông già và biển cả (Trích)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Tuần 28: Đọc văn: Ông già và biển cả (Trích)

1. (Trích)
2. I-Tìm hiểu chung : 1-Tác giả : -Ơ-nít Hê-minh-uê (1899- 1961)là nhà văn Mĩ . -Ông đã để lại dấu ấn sâu sắc trong văn xuôi hiện đại phương Tây và góp phần đổi mới lối viết truyện, tiểu thuyết của nhiều thế hệ nhà văn trên thế giới.
3. + Đại chiến I,II ông làm phóng viên mặt trận, viết báo +Yêu thiên nhiên hoang dại,thích phiêu lưu mạo hiểm + Suốt cuộc đời ước mơ “viết một áng văn xuôi giản dị và trung thực về con người”. + Năm 1954 ,ông được trao giải Nô-ben văn học.
4. 1953 1954 Huy chương Pu-lit-dơ Huy chương giải Nô-ben
5. Lối sống giản dị của nhà văn
6. -Tác phẩm tiêu biểu : -Về tiểu thuyết : + Mặt trời vẫn mọc (1926) +Giã từ vũ khí (1929) +Chuông nguyện hồn ai (1940) +Ông già và biển cả (1952) Về truỵên ngắn : +Tập truyện ngắn Trong thời đại của chúng ta (1925)
7. 2-Tác phẩm : “Ông già và biển cả” (1952) a-Tóm tắt truyện : -Chuyện kể về ông lão Xan-ti-a-gô 74 tuổi, thường đánh cá ở vùng nhiệt lưu, suốt tám mươi tư ngày liền không bắt được con cá nào -Thế rồi,lão một mình ra khơi, thật xa Và buông câu.Đến ngày thứ tám mươi lăm, Có một con cá kiếm đã cắn câu.
8. Ngày thứ tám mươi lăm, có một con cá kiếm đã cắn câu .
9. -Suốt ba ngày hai đêm, lão phải vật lộn với nó, cuối cùng lão đã chiến thắng, rồi đưa cá vào bờ . - Đàn cá mập kéo đến, rỉa thịt cá kiếm, lão phải tiếp tục đương đầu với đàn cá dữ khi đưa được con cá vào bờ, nó chỉ còn lại một bộ xương khổng lồ.
10. b-Nghệ thuật : + “Ông già và biển cả” với phần nổi là nhân vật ít, ngôn từ không nhiều, lối viết giản dị, song phần chìm của nó rất lớn, gợi ra nhiều tầng ý nghĩa. + Nhà văn không công khai phát ngôn ý tưởng của mình , mà xây dựng hình tượng để người đọc tự suy ngẫm, tự phẩm bình và rút ra nhận xét. ➔ Đó là biểu hiện của nguyên lí sáng tác do nhà văn đề ra: Tác phẩm nghệ thuật như một “tảng băng trôi” nó gồm 1 phần nổi và 7 phần chìm.
11. Tảng băng trôi (1phần nổi, 7 phần chìm)
12. c-Nội dung tư tưởng tác phẩm: -“Ông già và biển cả” thể hiện một nội dung mới mẻ, độc đáo : +Miêu tả cuộc hành trình của ông lão Xan-ti-a-gô, đuổi theo một khát vọng lớn lao, đẹp nhất ở đời. +Hành trình nhọc nhằn và dũng cảm của người lao động trong một xã hội vô tình. +Thể nghiệm về thành công và thất bại của người nghệ sĩ đơn độc khi theo đuổi ước mơ sáng tạo +Mối liên hệ giữa con người với thiên nhiên . ➔Niềm tin bất diệt vào con người.
13. 3-đoạn trích : a-Vị trí đoạn trích: +Nằm ở phần cuối truyện. b-Tóm tắt đọan trích: +Kể lại việc ông lão Xan-ti-a-gô đơn độc đuổi theo và thu phục con cá kiếm. c-Bố cục : Hai phần. Phần 1: “Từ đầu bồng bềnh theo sóng”: Diễn biến cuộc chinh phục con cá kiếm của ông lão Phần 2 : “còn lại”: Hành trình trở về của ông lão.
14. II.Đọc hiểu đoạn trích 1.Hình tượng cá kiếm và ông lão. Cá kiếm Ông lão -Cảm nhận về con cá qua -con cá mắc câu và lượn những vòng lượn ở hai những “vòng tròn lớn” rồi giác quan:thị giác và xúc lượn những “vòng tròn giác(nhưng gián tiếp).Sự hẹp dần”.Các vòng lượn cảm nhận càng mãnh liệt được nhắc lại nhiều lần. ,đến vòng thứ ba,ông lão nhìn thấy con cá(trực tiếp) Vẻ đẹp dũng mãnh,sức Sự dũng mãnh của con cá chống trả ngoan cường được ông lão cảm nhận từ của con cá kiếm . gián tiếp đến trực tiếp
15. II.Đọc hiểu đoạn trích 1.Hình tượng cá kiếm và ông lão. Cá kiếm Ông lão -Một con cá khổng lồ,cái đuôi -Lão không tin vào mắt lớn,thân hình đồ sộ,cánh vi mình,nhưng vẫn bình tỉnh giữ xếp lại,bộ vây to sụ bên sườn sợi dây câu lúc buông lúc kéo xòe rộng nhịp nhàng với vòng lượn của -cái đuôi,thân hình,độ dài con con cá cho đến khi áp sát nó. cá được đặc tả to lớn.Và nó -Lão vận hết sức bình sinh dồn vùng vẫy,lồng lộn dữ dội hết trọng lực lên cán lao,đâm -Trước khi chết,con cá phóng trúng tim con cá. vút lên, phô hết tầm vóc khổng lồ,vẻ đẹp và sức mạnh
16. Vẻ đẹp kiêu hùng của cá kiếm trước khi chết.
17. II.Đọc hiểu đoạn trích: 1.Hình tượng cá kiếm và ông lão: Cá kiếm Ông lão Kỳ phùng địch thủ Vẻ đẹp con cá kiếm là H/ả một ngư phủ lành biểu tượng sức mạnh của nghề,giàu kinh nghiệm,dũng thiên nhiên: cảm và kiên cường,ý chí và nghị lực. tính chất kiêu hùng,kỳ vĩ. Miêu tả vẻ đẹp của cá kiếm nhằm đề cao vẻ đẹp của con người.Đối tượng chinh phục càng dũng mãnh,kỳ vĩ thì vẻ đẹp của người đi chinh phục càng được tôn lên.
18. 2. Thái độ của ông lão đối với con cá kiếm : Những lời độc thoại của ông lão Trước khi bắt được con cá. Sau khi bắt được con cá Quyết tâm bắt bằng được con cá Lão nói : -Ta là lão già mệt mệt Lão nói: Mình phải dốc hết sức mỏi. Nhưng ta đã giết con cá này Lão nói : Phải cố gắng cầm cự người anh em của ta tao sẽ tóm mày nơi vòng lượn. Cu cậu thì đâu có hại ta Qua những lời độc thoại của ông lão, ta nhận thấy , quan hệ giữa ông lão và con cá kiếm rất phức tạp : +Người đi săn và con mồi (người đi câu với con cá được câu) +Quan hệ giữa hai kì phùng địch thủ (cân tài ,cân sức ) +Quan hệ giữa hai người bạn, cảm thông chia sẻ +Quan hệ ứng xử giữa con người và môi trường
19. 3.Nội dung tư tưởng của đoạn trích: *Hình tượng cá kiếm và ông lão đều mang ý nghĩa biểu tượng: -Cá kiếm: +Tiêu biểu cho vẻ đẹp,sức mạnh của thiên nhiên +Tiêu biểu cho ước mơ,khát vọng lớn lao. -Ông lão: +Tiêu biểu cho vẻ đẹp của con người trong hành trình theo đuổi một ước mơ giản dị nhưng cao cả. Trong cuộc hành trình nhọc nhằn nhưng cao cả đó : “Con người có thể bị hủy diệt nhưng không thể bị đánh bại”.
20. 4.Nghệ thuật: -Lối kể chuyện độc đáo,kết hợp lời kể với văn miêu tả ,đối thoại và độc thoại nôi tâm của nhân vật. -Xây dựng hình tượng mang ý nghĩa hàm ẩn,tính đa nghĩa của ngôn ngữ.Thể hiện nguyên lý:tác phẩm nghệ thuật như một tảng băng trôi. III.Tổng kết: Ghi nhớ(SGK).