Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 (Cánh diều) - Vịnh khoa thi Hương

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 (Cánh diều) - Vịnh khoa thi Hương

1. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU
2. - Luật chơi: + GV đưa ra những khổ thơ bị khuyết. + HS sẽ quan sát và lựa chọn những câu thơ phù hợp. + Thời gian cho mỗi câu tối đa 30s. + HS giơ tay nhanh nhất được lựa chọn trả lời: Trả lời đúng được quà (hoặc Gv sẽ thưởng điểm)
3. a. Có đất nào như đất ấy không? Phố phường tiếp giáp với bờ sông. Nhà kia lỗi phép con khinh bố, ................................................. (Trích Đất Vị Hoàng, Trần Tế Xương) A. Mụ nọ chanh chua mẹ chửi con B. Mụ nọ chanh chua vợ chửi chồng. C. Bà nọ chanh chua mắng chửi ông
4. b. [...] Tấm thân xiêm áo sao mà nhẹ? Cái giá khoa danh ấy mới hời! Ghế tréo, lọng xanh ngồi bảnh choẹ, ...................................................... (Trích Tiến sĩ giấy, Nguyễn Khuyến) A. Nghĩ rằng đồ thật, hóa đồ chơi! B. Nghĩ rằng đồ thật, hóa đồ giấy! C. Tưởng rằng đồ thật, bằng đồ chơi
5. c. Một đàn thằng hỏng đứng mà trông, Nó đỗ khoa này có sướng không! Trên ghế bà đầm ngoi đít vịt, .............................................. (Giễu người thi đỗ, Trần Tế Xương) A. Dưới sân ông cử... ngỏng đầu nhà B. Dưới sân ông cử... ngỏng đầu vườn C. Dưới sân ông cử... ngỏng đầu rồng. C. Dưới sân ông cử... ngỏng đầu rồng.
6. d. Lẳng lặng mà nghe nó chúc con: Sinh năm đẻ bảy được vuông tròn. Phố phường chật hẹp, người đông đúc, ............................................ (Trích Năm mới chúc nhau, Trần Tế Xương) A. Bồng bế nhau lên nó ở non. B. Bồng bế nhau lên nó ở xa. C. Bồng bế nhau lên nó ở núi.
7. Các bài thơ, đoạn thơ trên đều có nội dungHãy chungcho là biết dùng các tiếng cười để phê phán đoạn những thơ, cái bài chưa thơ trên hay, chưa đẹp hoặc cái tiêu cực, xấu xa, ...nhằm hướng con có điểm gì chung về người tới các giá trị thẩm mỹ, nhân văn hoặc lí tưởng sống cao đẹp.nội dung?
8. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
9. Vịnh khoa thi hương - Tú Xương -
10. I. ĐỌC- TÌM HIỂU CHUNG
11. 1. Đọc văn bản - Đọc: Đọc diễn cảm hoàn chỉnh bài thơ, chú ý:+ Quan sát bài thơ, khi đọc + cần ngắt nhịp như thế nào?Ngắt nhịp: 4/3, ở hầu hết các dòng thơ. + Theo em, nên đọc bài thơ + Giọng với giọng điệu:điệu giọng và cảm chậm xúc rãi, ra pha chút mỉa mai, chua xót.sao?
12. 1. Đọc văn bản Phần từ khó: + Trong bài thơ, có từ ngữ Tìm hiểu chú thích: nào em cần tìm sĩ tử, lọ, hiểu quan trường, quan sứ, đầmnghĩa? Thử đoán nghĩa của từ đó?
13. 1. Đọc văn bản 2. Tìm hiểu chung a. Tác giả Trần Tế Xương
14. 1- Em hãy trình bày những hiểu biết chính về nhà thơ Trần Tế Xương (thông tin về tên, quê quán, thời kì ông sinh sống, cuộc đời, sự nghiệp sáng tác, ...) 2- Nêu những thông tin cơ bản về bài thơ.
15. Phiếu HT số 01: Tìm hiểu thông tin về tác giả, tác phẩm (chuẩn bị ở nhà) 1. Tác giả Trần Tế Xương 2. Tác phẩm - Cuộc đời - Thể loại (“Vịnh khoa thi Hương” mang - Sự nghiệp sáng tác: số lượng đặc điểm của thể thơ nào?) tác phẩm, phong cách nghệ - Hoàn cảnh sáng tác (Bài thơ ra đời trong thuật thời điểm nào?) - Đề tài (Bài thơ viết về hiện tượng gì?) - Chủ đề (Bài thơ viết về vấn đề gì?)
16. 2. Tìm hiểu chung a. Tác giả Trần Tế Xương * Cuộc đời - Trần Tế Xương (1870 - 1907) thường gọi là Tú Xương - Quê quán: làng Vị Xuyên - huyện Mĩ Lộc - tỉnh Nam Định (nay thuộc phường Vị Hoàng, thành phố Nam Định). - Cuộc đời ngắn ngủi, nhiều gian truân. - Là một người có tài năng nhưng lận đận khoa cử (15 tuổi đi thi, thi 8 lần nhưng chỉ đậu tú tài có một lần).
17. 2. Tìm hiểu chung a. Tác giả Trần Tế Xương * Sự nghiệp - Sáng tác còn trên 100 bài, chủ yếu là thơ Nôm với nhiều thể loại như thất ngôn bát cú, thất ngôn tứ tuyệt, lục bát, phú, đối. - Thơ của ông đậm chất trữ tình và trào phúng, phản ánh rõ nét bức tranh hiện thực của xã hội thuộc địa - Một số tác phẩm như: Than đạo học, Giễu người thi đỗ, Phường nhơ, Vị Hoàng hoài cổ, Thương vợ, Văn tế sống vợ,..
18. 2. Tìm hiểu chung a. Tác giả Trần Tế Xương
19. b. Bài thơ “Vịnh khoa thi Hương” * Thể loại: Thơ Nôm Đường luật, viết theo thể thất ngôn bát cú. • Thời điểm sáng tác: sáng tác năm 1897, khi ông tham gia kì thi Hương tại Hà - Nam. * Đề tài: Thuộc đề tài thi cử - một đề tài khá đậm nét trong sáng tác của Tú Xương (13 bài vừa thơ vừa phú). * Chủ đề: Qua việc miêu tả quang cảnh một kì thi Hương, Trần Tế Xương đã phê phán thực trạng thi cử ở thời kì đầu của một chế độ thực dân, phong kiến; cảm thán cho tình trạng bi thảm của nền Nho học nước nhà trước nỗi nhục mất nước.
20. + Hoàn cảnh của các cuộc khởi nghĩa giữa 3 miền đã bị kẻ thù đàn áp dã man. + Công cuộc khai thác và xây dựng thuộc địa của chúng đang từng bước bóp nghẹt nền văn hóa dân tộc. + Triều đình nhà Nguyễn thì nhu nhược tiếp tay cho giặc.