Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 (Cánh diều) - Bài 4: Truyện ngắn - Thực hành Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 (Cánh diều) - Bài 4: Truyện ngắn - Thực hành Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp

1. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT Cách dẫn trực tiếp
2. HOẠT ĐỘNG 1 KHỞI ĐỘNG
3. Cô giáo chủ nhiệm nhắn tin cho bạn lớp trưởng với nội dung như sau: “Chiều nay, cô không đến trường, hãy thông báo với cả lớp ngày mai lớp ta được nghỉ đón Trung Thu nhé.” Nhiệm vụ: em hãy đóng vai bạn lớp trưởng, thông báo lại nội dung trên tới lớp của mình bằng hai cách: tóm tắt nội dung cần thông báo và nhắc lại nguyên văn lời cô nhắn.
4. I. Cách dẫn trực tiếp, cách dẫn gián tiếp 1. Ví dụ
5. a- Ông kiểm điểm từ người trong óc. Không mà, họ toàn là những người có tinh thần cả b- Bà Hai bỗng lại cất tiếng: mà. Họ đã ở lại làng, quyết - Thầy nó ngủ rồi ư? Dậy tôi tâm một sống một chết với bảo cái này đã? (Kim Lân) giặc, có đời nào lại cam tâm làm điều nhục nhã ấy! (Kim Lân) => Dẫn trực tiếp lời nói thành tiếng của nhân vật. => Dẫn gián tiếp ý nghĩ của nhân vật
6. d- Trong đầu tôi chợt nảy ra c- Anh tìm vô nhà gặp một ước mơ rất trẻ con: mạ, kể với mạ anh ấy “Biết đâu có lúc nào đó gặp cậu đang theo bộ mình cũng làm được một đội đi qua bên mặt chiếc xe như thế nhỉ?”. trận (Phùng Quán) (Hon-đa Sô-i-chi-rô – Honda Soichiro) => Dẫn gián tiếp lời nói => Dẫn trực tiếp ý nghĩ của thành tiếng của nhân vật. nhân vật
7. Nhận xét - Dẫn trực tiếp có đặc điểm: trích lại nguyên văn, đặt sau dấu gạch ngang (lời nhân vật trong văn tự sự) hoặc đặt trong ngoặc kép. - Dẫn gián tiếp có đặc điểm: thuật lại, không đặt trong ngoặc kép.
8. 2. Kết luận a. Khái niệm cách b. Khái niệm cách dẫn trực tiếp dẫn gián tiếp Cách dẫn trực tiếp là nhắc Cách dẫn gián tiếp là lại nguyên văn lời nói hay ý thuật lại lời nói hoặc ý nghĩ của người hoặc nhân nghĩ của người hoặc vật, có đặt trong ngoặc kép. nhân vật có chỉnh sửa (Trong văn bản tự sự, lời cho phù hợp, không đặt dẫn trực tiếp được đánh dấu trong ngoặc kép. bằng gạch đầu dòng.)
9. HOẠT ĐỘNG 3 THỰC HÀNH
10. 1. Bài tập 2, trang 90
11. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Đoạn văn Lời dẫn Dấu hiệu Tác dụng (a) (b) (c)
12. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Đoạn Lời dẫn Dấu hiệu Tác dụng văn “Người ta sinh ra tự Lời dẫn được Hồ Chí Minh đã trích do và bình đẳng về tách ra khỏi nguyên câu văn quyền lời và phải phần đứng trong Bản Tuyên ngôn (a) luôn luôn được tự do trước bằng Nhân quyền và Dân và bình đẳng về dấu hai chấm quyền của Cách mạng quyền lợi.” và dấu ngoặc Pháp năm 1791 để => là lời dẫn trực kép. khẳng định tự do, bình tiếp, dẫn lời văn. đẳng là quyền mà tất cả mọi người dân trên thế giới được hưởng.
13. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Đoạn văn Lời dẫn Dấu hiệu Tác dụng Chúng nó có bao nhiêu Lời dẫn Lời dẫn này đã thằng, bao nhiêu Tây, bao không trích y giúp cho tác giả thể nhiêu Việt gian, đi những nguyên lời hiện được cách đường nào, đốt phá những nói của nhân nhìn nhận đánh giá (b) đâu đâu và dân quân, tự vệ vật mà đã của mình về nhân làng ông bố trí, cầm cự ra điều chỉnh, vật thông qua lời sao, rành rọt, tỉ mỉ như chính thay đổi theo kể của nhân vật. ông lão vừa mới dự trận đánh lời người giặc ấy xong thật thuật lại. => là lời dẫn gián tiếp, dẫn lời nói của nhân vật.
14. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Đoạn Lời dẫn Dấu hiệu Tác dụng văn “Khách tới bất ngờ, Lời dẫn Lời dẫn này thể chắc cu cậu chưa kịp được tách ra hiện sự đánh giá quét tước dọn dẹp, khỏi phần chủ quan của tác chưa kịp gấp chăn đứng trước giả đối với anh (c) chẳng hạn.”. bằng dấu hai thanh niên, sự => là lời dẫn trực tiếp chấm và dấu đánh giá này ý nghĩ của nhân vật. ngoặc kép. chưa chắc đã đúng.
15. Bài tập 3, trang 91
16. Dẫn gián tiếp a) b) c) Hôm sau, Linh Phi lấy một cái túi Sau khi thằng con đi, Nhà văn Xu-khôm-lin- bằng lụa tía, đựng mười hạt minh lão tự bảo rằng cái xki (Sukhomlynsky) châu, sai sứ giả Xích Hỗn đưa vườn là của con lão. đã từng nói rằng con Phan ra khỏi nước. Vũ Nương Hồi mẹ nó còn sống, người sinh ra không nhân đó cũng đưa gửi một chiếc mọi thứ còn rẻ, mẹ nó phải để tiêu biến như hoa vàng mà dặn nói hộ với cố thắt lưng buộc một hạt cát vô danh chàng Trương rằng nếu còn nhớ bụng, dè sẻn mãi, mà họ sinh ra để in chút tình xưa nghĩa cũ, thì xin lập mới để ra được năm dấu trên mặt đất, in một đàn giải oan ở bến sông rồi mươi đồng bạc tậu dấu lại trong trái tim đốt cây đèn thần chiếu xuống đước cái vườn ấy. người khác. nước, nàng sẽ trở về.
17. Viết đoạn văn (khoảng 8-10 dòng) về chủ đề tinh thần yêu nước của nhân dân ta, trong đó có dẫn trực tiếp một trong các ý kiến dưới đây của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
18. HOẠT ĐỘNG 4 VẬN DỤNG
19. Yêu cầu của đoạn văn 1 2 Hình thức Nội dung + Về chủ đề tinh thần yêu Là một đoạn văn nước của nhân dân ta. tự sự, có độ dài từ + Trong đó có dẫn trực tiếp 8- 10 dòng. một trong các ý kiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh.