Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 58, Bài 12: Ánh trăng - Mai Văn Vương

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 58, Bài 12: Ánh trăng - Mai Văn Vương

1. Ng÷ v¨n líp 9 Bµi d¹y: TiÕt 58, bµi12, v¨n b¶n¸nh tr¨ng – NguyÔn Duy Gi¸o viªn: Mai V¨n Vương Trường THCS An Dương,Tây Hồ HN
2. KiÓm tra bµi cò H·y tr×nh bµy kh¸t qu¸t nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ 4 bøc tranh dưới ®©y: A. 1 2 4 3
3. §¸p ¸n - Bøc 1: Bøc tranh minh ho¹ cho nh÷ng c©u th¬: “§ªm nay rõng hoang sương muèi §øng c¹nh bªn nhau chê giÆc tíi §Çu sóng tr¨ng treo.” trong bµi th¬ “§ång chÝ” – ChÝnh H÷u Bµi th¬ nãi vÒ t×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi th©n thiÕt, g¾n bã, keo s¬n cña anh bé ®éi cô Hå trong thêi kú ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p. A.
4. Bøc 2: Ch©n dung nhµ th¬ Ph¹m TiÕn DuËt, sinh n¨m 1941 quª ë Phó Thä. ¤ng lµ mét trong nh÷ng gương mÆt tiªu biÓu cña thÕ hÖ c¸c nhµ th¬ trÎ thêi chèng Mü cøu nước.
5. Bøc 3: Bøc tranh minh ho¹ cho nh÷ng c©u th¬: “Mét bÕp löa chên vên sư¬ng sím Mét bÕp löa Êp iu nång ®ưîm Ch¸u thư¬ng bµ biÕt mÊy n¾ng ma” trong bµi th¬ “BÕp Löa” – B»ng ViÖt • Bµi th¬ gîi l¹i nh÷ng kû niÖm ®Çy xóc ®éng vÒ ngưêi bµ vµ t×nh bµ ch¸u, ®ång thêi thÓ hiÖn lßng kÝnh yªu, tr©n träng vµ biÕt ¬n cña ngưêi ch¸u ®èi víi bµ vµ còng lµ ®èi víi gia ®×nh, quª hư¬ng, ®Êt nưíc.
6. - Bøc 4: Ch©n dung nhµ th¬ Huy CËn, t¸c gi¶ cña bµi th¬ “§oµn thuyÒn ®¸nh c¸”. ¤ng lµ gư¬ng mÆt tiªu biÓu trong phong trµo th¬ míi. Sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m, Huy CËn l¹i lµ nhµ th¬ tiªu biÓu cña nÒn th¬ ca hiÖn ®¹i ViÖt Nam. ¤ng ®ưîc Nhµ nưíc trao tÆng gi¶i thưëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt n¨m 1996.
7. T¸c phÈm chÝnh 10 tËp th¬, 3 tËp bót ký, 1 tiÓu thuyÕt Trong ®ã cã c¸c tËp : C¸t tr¾ng (th¬,1973); ¸nh tr¨ng (th¬,1984); MÑ vµ em (th¬,1987); Đưêng xa (th¬,1989); Quµ tÆng (th¬,1990); VÒ (th¬,1994); Nh×n ra bÓ réng trêi cao (bót ký, 1985); Kho¶ng c¸ch (tiÓu thuyÕt, 1987) ¤ng ®· ®ưîc Gi¶i nhÊt th¬ tuÇn b¸o V¨n nghÖ (1972 - 1973); TÆng thưëng lo¹i A vÒ th¬ cña Héi Nhµ v¨n ViÖt Nam (1984) cho tËp ¸nh tr¨ng
8. Hướng dÉn ®äc: • Ba khæ ®Çu: ®äc víi giäng kÓ chuyÖn, nhÞp th¬ tr«i ch¶y b×nh thưêng. • Khæ thø tư: giäng th¬ ®ét ngét cÊt cao thÓ hiÖn sù ngì ngµng cña t¸c gi¶ khi gÆp l¹i vÇng tr¨ng. • Khæ n¨m vµ s¸u: ®äc víi giäng thiÕt tha råi trÇm l¾ng cïng c¶m xóc suy tư cña t¸c gi¶.
9. V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng Tõ håi vÒ thµnh phè Håi nhá sèng víi ®ång quen ¸nh ®iÖn, cöa gương víi s«ng råi víi bÓ vÇng tr¨ng ®i qua ngâ håi chiÕn tranh ë rõng nh ngêi dng qua ®ưêng vÇng tr¨ng thµnh tri kØ Th×nh l×nh ®Ìn ®iÖn t¾t TrÇn trôi víi thiªn nhiªn phßng buyn-®inh tèi om hån nhiªn nh c©y cá véi bËt tung cöa sæ ngì kh«ng bao giê quªn ®ét ngét vÇng tr¨ng trßn c¸i vÇng tr¨ng t×nh nghÜa Ngöa mÆt lªn nh×n mÆt cã c¸i g× rưng rưng như lµ ®ång lµ bÓ như lµ s«ng lµ rõng Tr¨ng cø trßn vµnh v¹nh kÓ chi ngêi v« t×nh ¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c ®ñ cho ta giËt m×nh. TP. Hå ChÝ Minh, 1978 (NguyÔn Duy, ¸nh tr¨ng, NXB T¸c phÈm míi, Hµ Néi, 1984)
10. Bè côc cña bµi th¬: Chia lµm ba phÇn: Hai khæ ®Çu: C¶m nghÜ cña t¸c gi¶ vÒ vÇng tr¨ng trong qu¸ khø. Hai khæ tiÕp: C¶m nghÜ cña t¸c gi¶ vÒ vÇng tr¨ng trong hiÖn t¹i. Cßn l¹i: Suy tư cña t¸c gi¶.
11. Håi nhá sèng víi ®ång víi s«ng råi víi bÓ håi chiÕn tranh ë rõng vÇng tr¨ng thµnh tri kØ TrÇn trôi víi thiªn nhiªn hån nhiªn như c©y cá ngì kh«ng bao giê quªn c¸i vÇng tr¨ng t×nh nghÜa
12. Tõ håi vÒ thµnh phè quen ¸nh ®iÖn, cöa gương vÇng tr¨ng ®i qua ngâ như ngêi dng qua ®ưêng t×nh c¶m bÞ phai mê, con người quªn ®i vÇng tr¨ng t×nh nghÜa.
13. Tõ håi vÒ thµnh phè quen ¸nh ®iÖn, cöa gư¬ng vÇng tr¨ng ®i qua ngâ như ngưêi dưng qua ®ưêng t×nh c¶m bÞ phai mê, con người quªn ®i vÇng tr¨ng t×nh nghÜa. Th×nh l×nh ®Ìn ®iÖn t¾t phßng buyn - ®inh tèi om véi bËt tung cöa sæ ®ét ngét vÇng tr¨ng trßn
14. Ngöa mÆt lªn nh×n mÆt cã c¸i g× rưng rưng như lµ ®ång lµ bÓ như lµ s«ng lµ rõng Tr¨ng cø trßn vµnh v¹nh kÓ chi ngưêi v« t×nh ¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c ®ñ cho ta giËt m×nh.
15. V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng Håi nhá sèng víi ®ång víi s«ng råi víi bÓ Tõ håi vÒ thµnh phè håi chiÕn tranh ë rõng quen ¸nh ®iÖn, cöa gương vÇng tr¨ng thµnh tri kØ vÇng tr¨ng ®i qua ngâ nh ngêi dng qua ®ưêng TrÇn trôi víi thiªn nhiªn hån nhiªn nh c©y cá Th×nh l×nh ®Ìn ®iÖn t¾t ngì kh«ng bao giê quªn phßng buyn-®inh tèi om c¸i vÇng tr¨ng t×nh nghÜa véi bËt tung cöa sæ ®ét ngét vÇng tr¨ng trßn Ngöa mÆt lªn nh×n mÆt cã c¸i g× rưng rưng như lµ ®ång lµ bÓ như lµ s«ng lµ rõng Tr¨ng cø trßn vµnh v¹nh kÓ chi ngêi v« t×nh ¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c ®ñ cho ta giËt m×nh. TP. Hå ChÝ Minh, 1978 (NguyÔn Duy, ¸nh tr¨ng, NXB T¸c phÈm míi, Hµ Néi, 1984)
16. C©u hái th¶o luËn: - VÇng tr¨ng trong bµi th¬ mang nhiÒu tÇng ý nghÜa. Mçi lÇn xuÊt hiÖn l¹i mang mét chiÒu s©u tư tưëng, ®ã lµ g×? §¸p ¸n: - VÇng tr¨ng trong qu¸ khø: nh©n hËu, nghÜa t×nh. - VÇng tr¨ng trong hiÖn t¹i: nh©n ¸i, bao dung.
17. H·y t×m lêi gi¶i thÝch phï hîp cho bøc tranh trªn?
18. III. Tæng kÕt: 1. NghÖ thuËt: - ThÓ th¬ n¨m ch÷ (ngò ng«n). - KÕt hîp gi÷a tù sù vµ tr÷ t×nh. - Giäng ®iÖu t©m t×nh tù nhiªn. - H×nh ¶nh chän läc kÕt hîp víi biÖn ph¸p so s¸nh nh©n ho¸. - Sö dông nh÷ng h×nh ¶nh ®èi lËp. 2. Néi dung: - Bµi th¬ cã ý nghÜa gîi nh¾c, cñng cè ë người ®äc th¸i ®é sèng “uèng nưíc nhí nguån”, ©n nghÜa thuû chung cïng qu¸ khø.
19. * Ghi nhí: • Víi giäng ®iÖu t©m t×nh tù nhiªn, h×nh ¶nh giµu tÝnh biÓu c¶m, “¸nh tr¨ng” cña NguyÔn Duy nh mét lêi tù nh¾c nhë vÒ nh÷ng n¨m th¸ng gian lao ®· qua cña cuéc ®êi ngêi lÝnh g¾n bã víi thiªn nhiªn, ®Êt níc b×nh dÞ, hiÒn hËu. Bµi th¬ cã ý nghÜa gîi nh¾c, cñng cè ë ngêi ®äc th¸i ®é sèng “Uèng níc nhí nguån”, ©n nghÜa thuû chung cïng qu¸ khø.
20. Híng dÉn vÒ nhµ 1. Häc thuéc bµi th¬ “¸nh tr¨ng”. 2. Tưởng tưîng m×nh lµ nh©n vËt tr÷ t×nh trong “¸nh tr¨ng”,em h·y diÔn t¶ dßng c¶m nghÜ trong bµi th¬ thµnh vài dßng t©m sù ng¾n. 3. §äc vµ so¹n truyÖn ng¾n “Lµng” cña nhµ v¨n Kim L©n.