Bài giảng Sinh học 9 - Bài dạy 42: Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật

Nội dung text: Bài giảng Sinh học 9 - Bài dạy 42: Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật

1. Bài 42: ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
2. KIỂM TRA BÀI CŨ Câu 1: Mơi trường là gì? a. Nơi tìm kiếm thức ăn của sinh vật. b. Nơi cư trú của sinh vật. c. Nơi sinh sống của sinh vật, và tất cả những gì bao quanh sinh vật d. Nơi làm tổ của sinh vật. Câu 2: Kể tên các loại mơi trường chủ yếu trong hình sau: 1. Mơi trường nước 2. Mơi trường trên mặt đất – khơng khí. 3. Mơi trường trong đất 4. Mơi trường sinh vật
3. KIỂM TRA BÀI CŨ Câu3. Nhân tố sinh thái là gì? a) Là những yếu tố mơi trường tác động lên cơ thể sinh vật. Câu 4 Người ta phân thành mấy nhĩm nhân tố sinh thái chính? Đĩ là những nhĩm nào? Cĩ 2 Nhĩm nhân tố sinh thái là: Nhĩm nhân tố vơ sinh và nhĩm nhân tố hữu sinh
4. Bài tập : Khi ta trồng trong chậu một vài cây đậu xanh để bên cửa sổ, sau 1 tuần chăm sĩc tốt, quan sát cách mọc của thân cây em thấy cĩ hiện tượng nào sau đây? a) Thân cây mọc thẳng. b) Thân cây mọc nghiêng ra phía ngồi cửa sổ để hứng ánh sáng. c)Thân cây mọc nghiêng vào trong nhà. Trả lời: vì cây đậu xanh cĩ tính hướng sáng nên thân cây mọc nghiêng ra phía ngồi cửa sổ để hứng ánh sáng.
5. Bài 42: ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT (Tiết 44) MỤC TIÊU BÀI HỌC Nêu được ảnh hưởng của ánh sáng đến các Nêu được ví dụ về thực đặc điểm hình thái, vật ưa ánh sáng, ưa sinh lí, giải phẫu và tập bĩng. Hiểu được sự thích nghi của động vật, thực tính của sinh vật. vật với mơi trường.
6. Bài 42: ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật. NỘI DUNG BÀI HỌC Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật.
7. Bài 42: ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT I. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật. - Cây cĩ tính hướng sáng. Em cĩ nhận xét gì về hình thái của cây? Giải thích.
8. Quan sát một số hình ảnh, hồn thành nội dung bảng 42.1 Những đặc Khi cây sống nơi quang Khi cây sống trong bĩng điểm của cây đãng râm, dưới tán cây khác, trong nhà Đặc điểm hình thái: -Lá -Thân Đặc điểm sinh lí: -Quang hợp -Thốt hơi nước
9. cây lá lốt trồng trong bĩng râm Cây lá lốt trồng ngồi ánh sáng Lá cĩ bản to, màu xanh Lá cĩ bản nhỏ, màu xanh nhạt thẫm(hạt lục nạp to),mỏng, ( hạt lục nạp nhỏ) dày, mơ dậu mơ dậu kém phát triền, phát triển,
10. Hình thái cây thơng mọc xen nhau trong rừng (a) và cây thơng mọc riêng rẽ nơi quang đãng (b) cĩ gì khác nhau? H 42.2. Rừng thơng. Cây thơng mọc xen nhau trong rừng (a) và cây thơng mọc riêng rẽ nơi quang đãng (b)
11. Hãy giải thích vì sao các cành phía dưới của cây sống trong rừng lại sớm rụng? Cây mọc trong rừng cĩ ánh sáng chiếu vào các cành phía trên nhiều hơn các cành phía dưới khả năng quang hợp của lá cây yếu, tạo ít chất hữu cơ héo dần và sớm rụng. H 42.2. Rừng thơng. Cây thơng mọc xen nhau trong rừng (a) và cây thơng mọc riêng rẽ nơi quang đãng (b)
12. Ánh sáng ảnh hưởng những đặc điểm nào của cây? Những đặc Khi cây sống nơi quang Khi cây sống trong bĩng điểm của cây đãng râm, dưới tán cây khác, trong nhà Đặc điểm hình thái: - Phiến lá nhỏ, hẹp, màu - Phiến lá lớn, màu xanh -Lá xanh nhạt. thẫm. - Chiều cao bị hạn chế bởi -Thân - Thân cây thấp số cành chiều cao của tán cây phía nhiều. - trên, trần nhà. Đặc điểm -Cĩ khả năng quang hợp sinh lí: -Cường độ quang hợp trong điều kiện ánh sáng -Quang hợp cao trong điều kiện ánh yếu, quang hợp yếu sáng mạnh. trong điều kiện ánh sáng Thốt hơi -Cây điều tiết thốt hơi mạnh. nước nước linh hoạt. -Cây điều tiết thốt hơi - nước kém.
13. H 42.2. Rừng thơng. Cây thơng mọc xen nhau trong rừng (a) và cây thơng mọc riêng rẽ nơi quang đãng (b) Hiện tượng những cây trong rừng cành chỉ tập trung ở ngọn,những cành cây phía dưới sớm bị rụng đi đĩ là hiện tượng tỉa cành tự nhiên
14. Bài 42: ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT I. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật. -Dựa vào khả năng thích nghi - Cây cĩ tính hướng sáng. với các điều kiện chiếu sáng - Ánh sáng ảnh hưởng đến khác nhau, chia thực vật thành hình thái và hoạt động sinh mấy nhĩm? Kể tên từng nhĩm. lý của thực vật. - Thực vật được chia thành - Cho ví dụ thực vật ưa sáng và 2 nhĩm chính: thực vật ưa bĩng. + Nhĩm cây ưa sáng. + Nhĩm cây ưa bĩng.
15. Cây ưa sáng Cây thơng Cây ngơ Cây đậu xanh Cây thanh long.
16. Cây ưa bĩng Cây lan Ý Cây ráy Cây rau càng cua Rau diếp cá
17. Cây ưa bĩng Cây phong lan Cây vạn niên thanh Cây đại phú gia Cây kim phát tài
18. Dựa vào khả năng thích nghi với điều kiện ánh sáng khác nhau, người ta làm gì để tăng năng suất cây trồng? -Trồng cây với mật độ phù hợp. -Xen canh cây ưa sáng và cây ưa bĩng giúp phát triển nơng nghiệp
19. Bài 42: ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT I.Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật. II. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật.
20. Thí nghiệm Vào đêm trăng sáng, tìm một tổ kiến và quan sát kiến bị trên đường mịn nhờ ánh sáng mặt trăng. Đặt trên đường đi của kiến một chiếc gương nhỏ để phản chiếu ánh sáng, sau đĩ theo dõi hướng bị của kiến. Cĩ 3 khả năng cĩ thể xảy ra: A. Kiến sẽ tiếp tục bị theo hướng cũ. Sai! B. Kiến sẽ bị theo nhiều hướng khác nhau. Sai! C. Kiến sẽ bị theo hướng ánh sáng do gương phản chiếu. Đúng! - Em chọn khả năng nào trong 3 khả năng trên? - Qua thí nghiệm trên, hãy cho biết ánh sáng cĩ ảnh hưởng đến hoạt động nào của động vật?
21. Bài 42: ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT I.Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật. II. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật. - Ánh sáng ảnh hưởng đến khả năng định hướng di chuyển của động vật.
22. Kiến du mục Chim di trú Ong tìm mật
23. Bài 42: ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT I.Ảnh hưởng của ánh sáng Ngồi ra, ánh sáng cịn ảnh lên đời sống thực vật. hưởng đến động vật như thế II. Ảnh hưởng của ánh sáng nào? lên đời sống động vật. -Ánh sáng ảnh hưởng đến khả năng định hướng di chuyển của động vật. -Ngồi ra, ánh sáng cịn ảnh hưởng đến: + Hoạt động.
24. Chim đi ăn trước lúc mặt trời mọc Bìm bịp Gà cỏ
25. Chim đi ăn vào lúc mặt trời mọc Chích chịe Chào mào Khướu mun
26. Chim kiếm ăn vào ban đêm Sếu Diệc đầu đỏ 3 màu Koala
27. H 42.3 – Thằn lằn phơi nắng vào các thời điểm khác nhau trong ngày
28. Bài 42: ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT I.Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật. II. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật. Ngồi ra, ánh sáng cịn ảnh -Ánh sáng ảnh hưởng đến hưởng đến động vật như thế khả năng định hướng di nào? chuyển của động vật. -Ngồi ra, ánh sáng cịn ảnh hưởng đến: + Hoạt động. + Khả năng sinh trưởng và sinh sản.
29. Ảnh hưởng đến sinh sản của động vật Chim “kết đơi” vào mùa xuân Gà đẻ trứng vào ban ngày
30. Bài 42: ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT I.Ảnh hưởng của ánh sáng Dựa vào khả năng thích nghi lên đời sống thực vật: với các điều kiện chiếu sáng II. Ảnh hưởng của ánh sáng khác nhau, chia động vật thành lên đời sống động vật: mấy nhĩm? Kể tên từng nhĩm. -Ánh sáng ảnh hưởng đến khả năng định hướng di chuyển của động vật. -Ngồi ra, ánh sáng cịn ảnh hưởng đến: + Hoạt động kiếm ăn. + Khả năng sinh trưởng và sinh sản. - Động vật được chia thành 2 nhĩm: + Nhĩm động vật ưa sáng. + Nhĩm động vật ưa tối.
31. Hồn thành bài tập sau bằng cách ghép cột tương ứng, thích hợp Cột A Cột B 1. Nhĩm động a. Những động vật hoạt động ban đêm. vật ưa sáng. b. VD: giun đất, ếch, thằn lằn, dơi, . c. Những động vật hoạt động ban ngày. 2. Nhĩm động d. Động vật sống trong hang, trong đất. vật ưa tối. e. VD: chích chịe, trâu, gà, bìm bịp, f. Động vật sống ở vùng nước sâu (đáy biển). Đáp án: 1 – c, e 2 – a, d, f, b
32. Động vật ưa sáng
33. Động vật ưa tối Lồi sao biển xanh – sống ở độ sâu 8500m
34. Ánh sáng Động vật Thực vật Khả năng nhận biết, định hướng di chuyển, Chia 2 nhĩm sinh trưởng, sinh sản, Hình thái, sinh lí Chia 2 nhĩm Động vật ưa sáng Thực vật ưa bĩng Động vật ưa tối Thực vật ưa sáng
35. Chọn đáp án đúng nhất Câu 1: Khi trồng cây nơi cĩ ánh sáng khơng đều thì tán lá của cây sẽ: a. Phát triển đều về mọi hướng. b. Phát triển mạnh về nơi cĩ ánh sáng nhiều. c. Phát triển mạnh về nơi cĩ ánh sáng yếu hơn. d. Phát triển theo chiều thẳng đứng. Câu 2: Động vật thích nghi với điều kiện chiếu sáng khác nhau nên được chia thành hai nhĩm: a.Động vật chịu hạn và ưa ẩm b.Động vật ưa bĩng và ưa sáng c.Động vật ưa sáng và ưa tối d.Động vật ưa ẩm và ưa khơ
36. DẶN DÒ - Làm bài tập 1,2 SGK. - Chuẩn bị bài 43: “Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống thực vật. + Tìm hiểu xem nhiệt độ và độ ẩm cĩ ảnh hưởng thế nào đến sinh vật?.
37. Chào tạm biệt, hẹn gặp lại buổi học sau.