Bài giảng Sinh học 9 - Bài học 21: Đột biến gen

Nội dung text: Bài giảng Sinh học 9 - Bài học 21: Đột biến gen

1. Quan sát các hình ảnh sau và cho biết chúng có gì khác thường?
2. Biến dị Biến dị di truyền Biến dị không di truyền Biến dị tổ hợp Đột biến Thường biến ĐộtĐột biếnbiến gengen Đột biến nhiễm sắc thể
3. ? Một đoạn mạch của gen (a) có trình tự như sau.Em hãy xác định mạch còn lại của ADN T A G X A T T A a X G ? Gen (a) có bao nhiêu cặp nuclêôtit 5 cặp ? Trình- T tự – của G các– A cặp – Tnuclêôtit – X – - A – X – T – A – G –
4. T A T A G X G X a A T b A T T A T A X G X G G X T A d G X T A A T G X c T A G X X G T A T A X G H21.1.￿Một￿số￿dạng￿đột￿biến￿gen
5. THẢO LUẬN NHÓM Quan sát hình 21.1 SGK hoàn thành PHT sau ( thời gian thảo luận 3 phút)
6. Đoạn Số Một số dạng đột gen cặp biến gen Nu Điểm khác Đặt tên dạng so với đoạn biến đổi a 5 (a) Đột Mất cặp X-G Mất 1 cặp biếnnuclêôtit b 4 gen là gì? Thêm cặp T-A Thêm 1 cặp c 6 nuclêôtit Thay cặp A-T Thay thế cặp Nu này bằng 5 bằng cặp G-X d cặp Nu khác
7. Có những dạng đột biến gen nào?
8. Mất 1 cặp nuclêôtit Thay thế 1 cặp nuclêôtit Thêm 1 cặp nuclêôtit
9. T A G X a A T T A X G X G T A Đảo vị trí 1 cặp nuclêôtit AG TX e AG TX T A X G
10. Bài tập Một gen có A = 600 Nu; G = 900 Nu. Nếu khi đột biến, gen đột biến có: a. A = 601 Nu; G = 900 Nu. Đây là dạng đột biến nào? b. A = 599 Nu; G = 901 Nu. Đây là dạng đột biến nào? Biết rằng đột biến chỉ đụng chạm tới 1 cặp Nu.
11. Kết quả a. Đột biến thêm 1 cặp Nu: Thêm cặp A – T b. Đột biến thay thế 1 cặp Nu: Thay cặp A – T bằng cặp G – X
12. ? Tại sao không nói mất, thêm, thay thế một nuclêôtit mà nói mất thêm, thay thế một cặp nuclêôtít Vì ADN có cấu trúc 2 mạch bổ sung, sự biến đổi một nuclêôtit ở mạch này sẽ kéo theo sự biến đổi nuclêôtit bổ sung với nó trên mạch kia.
13. ? Có thể quan sát đột biến gen xảy ra trong tế bào bằng mắt thường được không? Vì sao? Không. Vì đây là những biến đổi rất nhỏ ở cấp độ phân tử
14. ? Đột biến gen khác biến dị tổ hợp ở điểm căn bản nào - Biến dị tổ hợp: Các gen được sắp xếp lại ( tổ hợp lại), còn bản thân cấu trúc của gen không bị biến đổi. - Đột biến gen: Cấu trúc của gen bị biến đổi.
15. MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA VỀ ĐỘT BIẾN GEN 2 em bé bạch tạng Cá sấu bạch tạng Bệnh hồng cầu lưỡi liềm ở người
16. T A G X T A T A Gen 1 G X X G T A T A A T X G G X T A T A G X G X T A G X T A T A X G T A Gen X G X G A T G 2 X A T A T Đột biến điểm Đột biến cụm gen
17. Chương IV: BIẾN DỊ I. Đột biến gen là gì Tiết 22. Bài 21: ĐỘT BIẾN II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen Các em quan sát một số hình ảnh . Sự nhân đôi của ADN Vụ nổ hạt nhân Mỹ thả chất độc
18. I. Đột biến gen là gì II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen Tác nhân Nguyên nhân dẫn đến đột biến gen ?. Sự nhân đôi của ADN
19. Do tia phóng xạ Cam không hạt Lúa thơm năng suất cao
20. Chiếc máy bay số hiệu UH-1D từ Đại đội không quân 336 đang rải chất diệt cỏ trong vùng rừng của châu thổ sông NAGASAKI Mê Kông, 26/07/1969.
21. Nhà máy hạt nhân bị rò rỉ Thử vũ khí hạt nhân Sử dụng thuốc trừ sâu chất phóng xạ Rác thải Máy bay Mỹ rải chất độc da cam
22. Và hậu quả để lại là
23. Và hậu quả để lại là Nạn nhân chất độc màu da cam
24. Nạn nhân chất độc màu da cam
25. ? Hãy nêu nguyên nhân phát sinh đột biến gen ? + Trong tự nhiên : Do rối loạn quá trình tự sao chép của ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể (Tia phóng xạ , tử ngoại , thuốc trừ sâu ) + Trong thực nghiệm : Gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lí , hoá học
26. I. Đột biến gen là gì II. Nguyên nhân phát sinh đột biến Em lấy ví dụ về gen đôt biến gen
27. ? Từ những nguyên nhân trên, chúng ta phải có ý thức như thế nào trong việc bảo vệ môi trường để hạn chế sự phát sinh đột biến gen - Sử dụng hợp lí và có các biện pháp đề phòng khi sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và một số chất độc có khả năng gây đột biến gen. - Vệ sinh môi trường đất, nước, không khí - Chống sản xuất sử dụng vũ khí hoá học - Hạn chế sự gia tăng và ngăn ngừa các hoạt động gây ra ô nhiễm môi trường.
28. ? Là học sinh, các em sẽ làm gì để hạn chế sự phát sinh đột biến gen có hại • Vận động mọi người có ý thức tốt trong việc bảo vệ môi trường . • Tham gia tốt các phong trào bảo vệ môi trường, chăm sóc công trình măng non bồn hoa và tuyên truyền việc vệ sinh trường lớp, thôn xóm sạch sẽ • Cùng cộng đồng ủng hộ các phong trào chống sản xuất và sử dụng vũ khí hạt nhân, tham gia các hoạt động từ thiện ủng hộ nạn nhân chất độc màu da cam
29. Lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật
30. I. Đột biến gen là gì II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen III. Vai trò đột biến gen
31. ? Nhắc lại mối quan hệ qua sơ đồ sau: Gen mARN Pr«tªin TÝnh tr¹ng Axit amin Biểu hiện Gen là m ARN là cấu tạo thành tính khuôn mẫu khuôn mẫu nên Pr trạng
32. ThảoĐÁP luận ÁNnhóm Tại sao đột biến gen biểu Tại sao đột biến gen lại hiện ra kiểu hình thường gây raGen biến đổi kiểumARN hình? cóPr«tªin hại cho bảnTÝnh thân tr¹ng sinh vật? ĐBG thể hiện ra kiểu hình thường gây hại cho bản thân sinh vật vì nó phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen gây rối loạn quá trình tổng hợp Pr
33. ? Khi nào đột biến gen biểu hiện thành kiểu hình Đột biến gen biểu hiện thành kiểu hình khi ở trạng thái đồng hợp lặn
34. Đột biến có hại Đột biến có hại ĐBG￿làm￿mất￿khả￿năng￿tổng￿hợp￿ Lợn có đầu và chân sau dị dạng diệp￿lục￿ở￿cây￿mạ￿(￿màu￿trắng) Đột biến có hại Đột biến có hại Câm , điếc bẩm sinh Bé bốn chân ￿￿￿￿
35. Đột biến có hại Đột biến có hại Đột biến có hại Đột biến có lợi Đột biến có lợi Đột biến có lợi Cam không hạt H21.4. Đột biến gen ở cây lúa(b)làm cây cứng và nhiều Hoa hồng xanh bông hơn ở giống gốc (a)
36. Đột biến có Đột biến có Đột biến có hại lợi lợi Đột biến tăng tính chịu hạn, chịu rét ở cây lúa Đột biến bạch tạng ở cây Đột biến thân lùn ở lúa
37. Một số đột biến có lợi
38. Các chất đồng vị phóng xạ tạo ra từ các vụ nổ trong vũ trụ hoặc do thử vũ khí hạt nhân được tích luỹ trong khí quyển và thường xuyên rơi xuống trái đất gây mưa phóng xạ một số chất đồng vị phóng xạ có trong lòng đất và vật dụng quanh ta thường xuyên phân rã , liên tục xâm nhập vào cơ thể động vật , thực vật rồi qua rau, sữa, thịt đi vào cơ thể người . Các chất phóng xạ được tích luỹ trong mô xương , m ô máu, tuyến sinh dục và hàm lượng tăng dần qua th ời gian gây ung thư máu và các khối u đột biến Sự phát triển nhanh của một số ngành công nghiệp , đặc biệt là công nghiệp hoá học đã tao ra nhiều loại hoá chất mới , nhiều hoá chất có hoạt tính gây đột biến gấp hàng chục hàng trăm lần chất phóng x ạ . Các hoá chất này đi vào cơ thể người qua không khí , nước uống, thực phẩm . Các thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu đã làm tăng rõ rệt tần số đột biến ở người sử dụng . Các chất hoá học mà Mỹ đã rải xuống Miền Nam gây hậu quả di truyền lâu dài . Việc sử dụng thuốc trừ sâu không đúng quy cách và các loại thuốc đã cấm sử dụng gây hậu quả xấu đối với môi trư ờng Vì vậy cần đấu tranh chống vũ khí hạt nhân và vũ khí hoá học , chống ô nhiễm môi trường để bảo vệ con người trong hiện tại và tương lai
39. Bài tập : Một đoạn gen có trình tự sắp xếp các nuclêôtit như sau: –– XX –– GG –– AA –– TT –– AA –– –– GG –– XX –– TT –– AA –– TT –– 1. Do đột biến thêm cặp A – T vào giữa cặp nuclêôtit số 1 và 2. Hãy viết đoạn mạch của gen đột biến đó. – X – A – G – A – T – A – – G – T – X – T – A – T – 2. Do đột biến thay thế cặp nuclêôtit thứ 3 bởi cặp G - X. Hãy viết đoạn mạch của gen đột biến đó. –– XX –– GG –– GG –– TT –– AA –– –– GG –– XX –– XX –– AA –– TT ––
40. Rắn 2 đầu Cừu 6 chân Vịt 3 chân Nai 6 chân