Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Tiết 86: Truyện Kiều (Nguyễn Du) - Phần 1: Tác giả Nguyễn Du

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Tiết 86: Truyện Kiều (Nguyễn Du) - Phần 1: Tác giả Nguyễn Du

1. CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ TIẾT HỌC NGÀY HÔM NAY Môn: Ngữ Văn Lớp: 10A3 3/2/2021 1
2. Câu 1: Ai là tác giả của “ Truyện Câu 4: Tác phẩm nào không phải do Kiều”? Nguyễn Du sáng tác? a. Nguyễn Trãi. b. Nguyễn Dữ. a. Truyện Kiều. c. Nguyễn Khuyến. d. Nguyễn Du. b. Văn Chiêu Hồn. c. Thanh Hiên thi tập. d. Truyền kì mạn lục. Câu 2: Nguyễn Du sống vào khoảng Câu 5: “Truyện Kiều” được tác giả thế kỉ bao nhiêu? sáng tác theo thể thơ nào? a. TKXVI. b. TKXVII. a. Lục bát. b. Song thất lục bát. c. TKXVIII. d. TKXIX. c. Thất ngôn bát cú. d. Thơ tự do. Câu 3: Tên chữ của tác giả Nguyễn Du Câu 6: “Truyện Kiều” được tác giả là: sáng tác dựa trên cốt truyên của tác a. Dụ Am. b. Ức Trai. phẩm nào? c. Tố Như. d. Nguyễn Tự. a. Kim Vân Kiều truyện. b. Kim Kiều Vân truyện. c. Kiều Vân Kim truyện. d. Kim Kiều tân truyện.
3. TiÕt 86 ĐỌC VĂN : TRUYỆN KIỀU 3/2/2021 4
4. NGUYỄN DU (1765 – 1820) 3/2/2021 5 Tên chữ Tố Như, Tên hiệu Thanh Hiên
5. 3/2/2021 BẢO TÀNG NGUYỄN DU 6
6. I. CUỘC ĐỜI : Nhóm 1 TÓM TẮT NHỮNG NÉT CHÍNH TRONG CUỘC ĐỜI CỦA TÁC GIẢ NGUYỄN DU? 3/2/2021 7
7. I. CUỘC ĐỜI : 1.1. THỜITHỜI ĐẠIĐẠI :: - Có nhiều biến cố lịch sử. - Sự khủng hoảng của xã hội phong kiến. - Các cuộc khởi nghĩa nông dân khởi nghĩa, đỉnh cao là phong trào Tây Sơn đại phá quân Thanh vang dội. - Vận mệnh rạng rỡ ngắn ngủi của triều đại Quang Trung và công cuộc trùng hưng của nhà Nguyễn. => Đã ảnh hưởng đến cuộc đời cũng như trong sáng tác của ông. 3/2/2021 8
8. 2. QUÊ HƯƠNG – GIA ĐÌNH : - QuêQuê hương:hương: + Quê cha: Tiên Điền, Nghi Xuân, Hà Tĩnh, vùng sơn thuỷ hữu tình. + Quê mẹ: xứ Kinh Bắc hào hoa, cái nôi của dân ca quan họ. + Sinh ra và lớn lên ở Thăng Long ngàn năm văn hiến. + Quê vợ ở Thái Bình => Tiếp cận tinh hoa truyền thống văn hóa của nhiều vùng quê. 3/2/2021 9
9. 2. QUÊ HƯƠNG – GIA ĐÌNH : - - GiaGia đìnhđình :: + Cha: Nguyễn Nghiễm (1708 - 1775), tài hoa, từng giữ chức tể tướng. + Mẹ: Trần Thị Tần (1740 – 1778), người con gái xứ Kinh Bắc, giỏi hát xướng. + Vợ : Con gái Đoàn Nguyễn Thục, người Thái Bình. + Dòng họ Tiên Điền có hai truyền thống lớn Truyền thống làm quan Truyền thống văn học => Tạo điều kiện cho năng khiếu văn học nảy nở và phát triển. 3/2/2021 10
10. 3. NHỮNG GIAI ĐOẠN CHÍNH TRONG CUỘC ĐỜI THỜI NIÊN THỜI THANH LÀM QUAN THIẾU NIÊN NHÀ NGUYỄN 3/2/2021 11
11. 3. NHỮNG GIAI ĐOAN CHÍNH TRONG CUỘC ĐỜI : ThờiThời niênniên thiếu:thiếu: + Sống trong gia đình quý tộc quyền quý xa hoa. -> Có điều kiện thuận lợi để dùi mài kinh sử, tích luỹ vốn văn hoá, văn học. + Sớm chịu nhiều mất mát đau thương : Mồ côi cha lúc 10 tuổi ; Mồ côi mẹ lúc 13 tuổi ; Sống với người anh cùng cha khác mẹ là Nguyễn Khản -> Được tận mắt chứng kiến sự xa hoa của giai cấp phong kiến và thân phận con người, đặc biệt là người ca nữ. 3/2/2021 12
12. ThờiThời thanhthanh niênniên :: - Nguyễn Du đã trải qua cuộc sống nghèo khó bần hàn, loạn lạc (mười năm gió bụi). -> Đem lại vốn sống thực tế phong phú về xã hội và thân phận con người. -> Học hỏi và nắm vững ngôn ngữ nghệ thuật dân gian. LàmLàm quanquan nhànhà NguyễnNguyễn :: + Con đường làm quan khá thuận lợi. + Chuyến đi sứ Trung Quốc. -> Giúp Nguyễn Du thêm hiểu biết, nâng cao tầm tư tưởng về xã hội và thân phận con người trong sáng tác của ông. Năm 1965, Nguyễn Du được công nhận là danh nhân văn 3/2/2021hóa thế giới. 13
13. II. SỰ NGHIỆP VĂN HỌC : 3/2/2021 14
14. 3/2/2021 Văn chiêu15 hồn
15. II. SỰ NGHIỆP VĂN HỌC 1.1. CÁCCÁC SÁNGSÁNG TÁCTÁC CHÍNHCHÍNH :: aa SángSáng táctác bằngbằng chữchữ Hán:Hán: 249 bài249 bài - Thanh Hiên thi tập (78 bài ) - Nam trung tạp ngâm (40 bài )HÃY KỂ TÊN CÁC TÁC - Bắc hành tạp lục (131 bài)PHẨM BẰNG CHỮ HÁN VÀ -> Thể CHỮhiện trực NÔMtiếp CỦAtư tưởng, NGUYỄNtình cảm và nhân cách Nguyễn Du.DU, NÊU NỘI DUNG TỪNG b.b. SángSáng táctác bằngbằngTÁC chữchữ PHẨM NômNôm ::? - Truyện Kiều (Đoạn trường tân thanh): một kiệt tác độc nhất vô nhị của Văn học Trung Đại Việt Nam. - Văn chiêu hồn (Văn tế thập loại chúng sinh) 3/2/2021 16
16. TruyệnTruyện KiềuKiều (Đoạn(Đoạn trườngtrường tântân thanh)thanh) :: - Nguồn gốc: Từ cốt truyện “Kim Vân Kiều Truyện” của Thanh Tâm Tài Nhân, với nghệ thuật bậc thầy, lòng nhân đạo bao la Nguyễn Du đã tạo nên một kiệt tác văn chương bất hủ. -> Có nhiều sáng tạo mới Sáng tạo Kim Vân Kiều truyện Truyện Kiều Truyện thơ (thể thơ lục bát truyền Thể loại Tiểu thuyết chương hồi thống)-> Tự sự + trữ tình -> biểu hiện ->Tự sự, kể sự việc sâu sắc nội tâm nhân vật Văn tự Chữ Hán Chữ Nôm Nội Câu chuyện tình khổ (Kim Trọng, Cảm thương con người tài sắc, dung Thuý Kiều, Thuý Vân ) bạc mệnh (Thuý Kiều ) Nghệ Miêu tả chi tiết, tỉ mỉ Lược bỏ một số chi tiết, sáng tạo chi thuật tiết mới (tả cảnh, tả tình, tả người ) Kiệt tác cổ điển, di sản 3/2/2021Vị trí Cuốn tiểu thuyết bình thường văn học thế giới. 17
17. CAÙC BAÛN TRUYEÄN KIEÀU 3/2/2021 18
18. MỘT SỐ BÌA SÁCH BẢN DỊCH TRUYỆN KIỀU BẰNG TIẾNG NƯỚC NGOÀI 3/2/2021 19
19. 3/2/2021 20
20. - Gía trị nội dung : Giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo. + Tiếng khóc cho số phận con người: Khóc cho tình yêu trong trắng, chân thành tan vỡ; khóc cho nhân phẩm con người bị chà đạp. + Lời tố cáo mạnh mẽ đanh thép : thế lực đen tối trong xã hội phong kiến; sức mạnh làm tha hóa của đồng tiền. + Bài ca tình yêu và tự do, công lí. - Gía trị Nghệ thuật : + Xây dựng nhân vật : 2 tuyến nhân vật: chính diện và phản diện khác nhau. + Nghệ thuật kể chuyện. + Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ. Sáng tác thể hiện tư tưởng, tình cảm và nhân cách của Nguyễn Du. 3/2/2021 21
21. Truyện Kiều Phần 1: Gặp gỡ và đính ước 3/2/2021 22
22. 3/2/2021 23
23. 3/2/2021 24
24. Phần 2: Gia biến và lưu lạc 3/2/2021 25
25. Trao duyên 3/2/2021 26
26. Kiều ở lầu Ngưng Bích 3/2/2021 27
27. Kiều gặp gỡ Thúc Sinh 3/2/2021 28
28. 3/2/2021 29
29. 3/2/2021 30
30. Kiều gặp Từ Hải 3/2/2021 31
31. Kiều mắc lừa Hồ Tôn Hiến 3/2/2021 32
32. 3/2/2021 33
33. Gia đình đoàn tụ 3/2/2021 34
34. II.II. SỰSỰ NGHIỆPNGHIỆP VĂNVĂN HỌC:HỌC: a. Đặc điểm về nội dung : NhómNhóm 22 XÉT VỀ NỘI DUNG, NÉT NỔI BẬT TRONG SÁNG TÁC CỦA NGUYỄN DU LÀ GÌ? 3/2/2021 35
35. II. SỰ NGHIỆP VĂN HỌC : 2. MỘT VÀI ĐẶC ĐIỂM VỀ NỘI DUNG VÀ NGHỆ THUẬT CỦA THƠ VĂN NGUYỄN DU : a. Đặc điểm về nội dung : - Sự cảm thông sâu sắc của tác giả đối với cuộc sống và con người, đặc biệt là những con người nhỏ bé, bất hạnh, người phụ nữ. - Khái quát bản chất tàn bạo của xã hội phong kiến, bọn vua chúa tàn bạo, bất công chà đạp quyền sống con người. - Lần đầu tiên trong văn học trung đại, Nguyễn Du nêu lên một cách tập trung vấn đề thân phận những người phụ nữ có sắc đẹp và tài năng văn chương nghệ thuật. Xã hội cần phải trân trọng những giá trị tinh thần và tôn trọng chủ thể đã sáng tạo ra những giá trị tinh thần ấy. Thơ Nguyễn Du đề cao xúc cảm, đề cao tình -> Nhà thơ nhân đạo.3/2/2021 36
36. b. Đặc điểm nghệ thuật : NhómNhóm 33 XÉT VỀ MẶT NGHỆ THUẬT, THƠ VĂN NGUYỄN DU CÓ NHỮNG ĐẶC ĐIỂM GÌ? 3/2/2021 37
37. b. Đặc điểm nghệ thuật : - Thể loại, thể thơ: + Nắm vững và sử dụng thành công nhiều thể thơ của Trung Quốc: ngũ ngôn, thất ngôn, ca, hành, + Đưa thể thơ lục bát lên đến đỉnh cao; có khả năng chuyển tải nội dung tự sự và nội dung trữ tình to lớn của thể loại truyện thơ. - Ngôn ngữ : + Việt hoá nhiều yếu tố ngôn ngữ ngoại nhập. + Vận dụng sáng tạo và thành công lời ăn tiếng nói dân gian. 3/2/2021 38
38. III.TỔNG KẾT : NGUYỄN DU LÀ NHÀ THƠ NHÂN ĐẠO CHỦ NGHĨA TIÊUEM HÃYBIỂU ĐÁNH CỦA VĂN GIÁ HỌCVỀ VỊ VIỆT NAM TRUNGTRÍ ĐẠI. CỦA ÔNG NGUYỄN CÓ ĐÓNG DU GÓP TRONG LỚN ĐỒI VỚI VĂN HỌCNỀN DÂN VĂN TỘC HỌC VỀ NHIỀUDÂN TỘC? PHƯƠNG DIỆN NỘI DUNG VÀ NGHỆ THUẬT, XỨNG ĐÁNG GỌI LÀ THIÊN TÀI VĂN HỌC. 3/2/2021 39
39. 3/2/2021 MỘ NGUYỄN DU 40
40. CỦNG CỐ 1. Tên hiệu của Nguyễn Du là gì? A. Ba Tiêu. B. Ức Trai. C. Thanh Hiên. 2. Tác phẩm chữ Hán của Nguyễn Du là : A. Thanh Hiên thi tập. B. Truyện Kiều. C. Văn chiêu hồn. 3. Bài “ Văn tế thập loại chúng sinh” của Nguyễn Du còn được gọi là : A. Văn chiêu hồn. B. Phản chiêu hồn. 3/2/2021C. Long thành cầm giả ca. 41
41. 3/2/2021 42
42. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI VÀ CHUẨN BỊ BÀI MỚI •Bài cũ : - Những nét chính về cuộc đời tác giả Nguyễn Du. - Các tác phẩm chính. - Nội dung và nghệ thuật thơ văn. •Bài mới: - ChuÈn bÞ bài mới : “Trao Duyên” theo h­ưíng dÉn SGK. 3/2/2021 43
43. 3/2/2021 44