Giáo án Lịch sử 6 - Bài 12: Sự hình thành và bước đầu phát triển của các vương quốc phong kiến ở Đông Nam Á (Từ đầu thế kỉ VII đến thế kỉ X)

Nội dung text: Giáo án Lịch sử 6 - Bài 12: Sự hình thành và bước đầu phát triển của các vương quốc phong kiến ở Đông Nam Á (Từ đầu thế kỉ VII đến thế kỉ X)

1. KHBD Lịch sử 6 – Sách kết nối tri thức với cuộc sống Tuần: NS: Tiết: ND: Bài 12: SỰ HÌNH THÀNH VÀ BƯỚC ĐẦU PHÁT TRIỂN CỦA CÁC VƯƠNG QUỐC PHONG KIẾN Ở ĐÔNG NAM Á (TỪ ĐẦU THẾ KỈ VII ĐẾN THẾ KỈ X) I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Trình bày được quá trình hình thành và phát triển ban đầu của các vương quốc phong kiến ở Đông Nam Á (từ thế kỉ VII đến thế kỉ X). - Phân tích được tác động chính của quá trình giao lưu thương mại ở các vương quốc phong kiến Đông Nam Á đến thế kỉ X. 2. Năng lực: a. Năng lực chung: - Tự chủ và tự học: tự đặt được mục tiêu học tập để nỗ lực phấn đấu thực hiện. - Giao tiếp và hợp tác: hiểu rõ nhiệm vụ cá nhân, nhóm; đánh giá được khả năng của mình và tự nhận công việc phù hợp bản thân. - Giải quyết vấn đề sáng tạo: phân tích, tóm tắt những thông tin từ nhiều nguồn khác nhau để hoàn thành nhiệm vụ. b. Năng lực đặc thù: - Tìm hiểu lịch sử: khai thác các thông tin có trong hình ảnh, tư liệu, đọc bản đồ xác định mối liên hệ giữa các quốc gia Đông Nam Á thời phong kiến với các nước Đông Nam Á hiện tại. - Nhận thức và tư duy lịch sử: + Miêu tả được sự xuất hiện của các vương quốc phong kiến ở Đông Nam Á + Phân tích được tác động của quá trình giao lưu thương mại ở các vương quốc Đông Nam Á đến thế kỉ X. - Vận dụng: vận dụng kiến thức đã học để sưu tầm, giới thiệu, liên hệ về 1 vương quốc Đông Nam Á. 3. Phẩm chất: - Bồi dưỡng các phẩm chất chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm. - Yêu đất nước, tự hào về khu vực Đông Nam Á; có ý thức xây dựng Cộng đồng Đông Nam Á đoàn kết và cùng phát triển. II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Máy tính, máy chiếu, phiếu học tập, bảng hoạt động nhóm, sưu tầm và chọn lọc tư liệu dạy học, video (Nếu có) - Lược đồ Các quốc gia phong kiến ở Đông Nam Á treo tường hoặc trình chiếu. 2. Học sinh: - Sưu tầm tài liệu; tìm hiểu trước kiến thức liên quan đến bài học - SGK, vở ghi III. PHƯƠNG PHÁP/ KĨ THUẬT - Phương pháp: nêu vấn đề, phát vấn, nhận xét, phân tích, so sánh, thảo luận nhóm - Kĩ thuật: khăn trải bàn, động não, trao đổi, phản biện, Think-pair-share IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
2. KHBD Lịch sử 6 – Sách kết nối tri thức với cuộc sống 1. Hoạt động khởi động/ mở đầu: a. Mục tiêu: Tạo sự tò mò, ham học hỏi và lòng khao khát muốn tìm hiểu những điều ở hoạt động hình thành kiến thức mới của bài học; tạo không khí hứng khởi để HS bắt đầu một tiết học mới. Từ đó, giáo viên dẫn vào bài mới. b. Nội dung: HS quan sát tranh, trả lời các câu hỏi theo yêu cầu của giáo viên c. Kĩ thuật/ phương pháp: vấn đáp, giải quyết vấn đề, d. Tổ chức hoạt động: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV có thể hướng dẫn HS quan sát hình ảnh sau và trả lời câu hỏi: Câu 1: Kể tên các loại gia vị có trong những hình ảnh sau Câu 2: Theo em, những loại gia vị trên có nguồn gốc từ đâu? Và được sử dụng như thế nào? (Hình 1) (Hình 2) (Hình 3) (Hình 4) Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ, hoàn thành nội dung theo yêu cầu của GV. Bước 3: HS trình bày và báo cáo kết quả Dự kiến sản phẩm: (Gợi ý) Câu 1: H1: hạt tiêu; H2: hoa hồi; H3: gừng; H4: Quế Câu 2: Những loại gia vị trên có nguồn gốc từ Đông Nam Á; các loại gia vị này được sử dụng rộng rãi trong việc chế biến thực phẩm, làm thuốc Đông y Bước 4: HS các khác nhận xét, đánh giá kết quả; GV nhận xét, đánh giá - GV dẫn vào bài mới: Các em biết không? Đông Nam Á không chỉ là quê hương của cây lúa nước mà còn là quê hương của nhiều cây hương liệu và gia vị quý như hạt tiêu, hoa hồi, quế, gừng Do đó, với lợi thế về vị trí địa lí, các thương cảng Đông Nam Á đã trở thành những trung tâm buôn bán gia vị, hương liệu khá sôi động, nơi gặp gỡ giao lưu của thương nhân từ nhiều nơi trên thế giới. Dựa trên nền tảng những quốc gia sơ kì, các vương quốc phong kiến ở Đông Nam Á đã được hình thành ra sao và sự phát triển kinh tế, sự hoàn thiện về bộ máy chính trị của các vương quốc đó thể hiện thế nào? Cô và các em sẽ tìm hiểu bài 12 . 2. Hình thành kiến thức mới: Hoạt động 1: Tìm hiểu sự hình thành các vương quốc phong kiến. a. Mục tiêu: Trình bày được quá trình hình thành và phát triển ban đầu của các vương quốc phong kiến ở Đông Nam Á (từ thế kỉ VII đến thế kỉ X). b. Nội dung: GV yêu cầu HS quan sát H1(Tr52), đọc và khai thác thông tin trong SGK (Tr54) để trả lời câu hỏi, hoàn thành PHT số 1 c. Phương pháp/ kĩ thuật: Think-pair-share, thuyết trình d. Tổ chức hoạt động: Hoạt động của GV-HS Nội dung ghi bảng Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập 1. Sự hình thành các vương quốc phong - GV yêu cầu HS quan sát H1 (Tr52), đọc và kiến. khai thác thông tin trong SGK (Tr54) để trả lời - Thời gian: từ thế kỉ VII đến thế kỉ X, câu hỏi, hoàn thành PHT số 1; HS thực hiện kĩ - Cơ sở hình thành: trên cơ sở những quốc gia thuật Think-pair-share; thời gian 5 phút. sơ kì với nhiều bộ tộc cùng sinh sống, dần dẩn
3. KHBD Lịch sử 6 – Sách kết nối tri thức với cuộc sống - Think: HS làm việc cá nhân, thời gian 3 phút đã hình thành những quốc gia lấy một bộ tộc - Pair: Sau đó, HS trao đổi cặp đôi (bạn bên đông và phát triển nhất làm nòng cốt. cạnh), thời gian 1 phút - Một số quốc gia như: quốc gia Đại Cồ Việt - Share: HS được mời chia sẻ, GV gọi ngẫu của người Việt (Bắc Việt Nam); Vương quốc nhiên theo STT, HS nêu ý kiến không trùng Đra-ra-va-ti của người môn, Chân Lạp của lặp với ý kiến của HS khác, thời gian 2 phút người Khơ-me (ở lưu vực sông Chao Phray-a); Yêu cầu Sản phẩm Vương quốc Sri Vi-giay-a của người Mã Lai Câu 1: Nêu (trên đảo Xu-ma-tra) tên và xác định nơi hình thành các vương quốc phong kiến Đông Nam Á trên lược đồ. Câu 2: Em có nhận xét gì về phạm vi hình thành các vương quốc phong kiến này? Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ, hoàn thành nội dung vào PHT số 1 Bước 3: HS trình bày và báo cáo kết quả Dự kiến sản phẩm: Yêu cầu Sản phẩm Câu 1: Nêu - Từ thế kỉ VII đến thế kỉ X, thời gian, tên ở Đông Nam Á hình thành 1 và xác định số quốc gia như: quốc gia nơi hình Đại Cồ Việt (Bắc Việt thành các Nam); các vương quốc Sri vương quốc Kse-tra của người Môn và phong kiến Pa-gan của người Miến (ở Đông Nam Á lưu vực sông I-ra-oa-đi); trên lược đồ. Vương quốc Đra-ra-va-ti của người môn, Chân Lạp của người Khơ-me (ở lưu vực sông Chao Phray-a); Vương quốc Sri Vi-giay-a của người Mã Lai (trên đảo Xu-ma-tra); Vương quốc Ka-lin-ga của người In-đô- nê-xi-a (trên đảo Gia-va). Câu 2: Em - Các vương quốc phong có nhận xét gì kiến hình thành trên cơ sở về cơ sở hình các quốc gia sơ kì trước đây. thành các vương quốc phong kiến
4. KHBD Lịch sử 6 – Sách kết nối tri thức với cuộc sống này? Bước 4: HS các khác nhận xét, đánh giá kết quả; GV nhận xét, đánh giá. Dự kiến sản phẩm: - GV nhấn mạnh: Trên cơ sở những quốc gia sơ kì với nhiều bộ tộc cùng sinh sống, dần dần đã hình thành những quốc gia lấy một bộ tộc đông và phát triển nhất làm nòng cốt. Bộ máy nhà nước của các vương quốc phong kiến dần được tổ chức quy củ hơn, quyền lực của nhà vua được tăng cường, quân đội, luật pháp ngày càng hoàn thiện. Hoạt động 2: Tìm hiểu hoạt động kinh tế ở các vương quốc phong kiến Đông Nam Á từ thế kỉ VII đến thế kỉ X. a. Mục tiêu: Phân tích được tác động chính của quá trình giao lưu thương mại ở các vương quốc phong kiến Đông Nam Á đến thế kỉ X. b. Nội dung: Dựa vào H1 và đoạn tư liệu SGK (Tr 55); GV có thể phát giấy ghi nhớ; yêu cầu HS viết ra những từ/cụm từ trong đoạn tư liệu nói về sự phát triển kinh tế của các vương quốc Đông Nam Á, đặt các câu hỏi giao NV cho các nhóm thực hiện nhiệm vụ. c. Phương pháp/ kĩ thuật: Hoạt động cá nhân, thảo luận nhóm, thuyết trình, 321 d. Tổ chức hoạt động: Hoạt động của GV-HS Nội dung ghi bảng Nhiệm vụ 1: 2. Hoạt động kinh tế ở các vương quốc Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập phong kiến Đông Nam Á từ thế kỉ VII đến GV yêu cầu HS quan sát đoạn tư liệu (Tr55), thế kỉ X. phát giấy ghi nhớ, HS thực hiện cá nhân, thời - Nền kinh tế các vương quốc phong kiến Đông gian 3 phút, theo yêu cầu sau: Nam Á tiếp tục phát triển: Yêu cầu Sản phẩm + Nông nghiệp vẫn là nền tảng chủ yếu. Câu 1: Tìm + Thương mại biển thịnh đạt hơn, tạo nền tảng những từ, cụm cho sự kết nối buôn bán châu Á và châu Âu, mà từ trong đoạn tư sau này gọi là Con đường gia vị. liệu nói về sự + Nhiều vương quốc phong kiến trở thành phát triển kinh những đế quốc hàng hải như Phù Nam, Sri Vi- tế của các giay-a, vương quốc Đông Nam Á. Câu 2: Từ tư liệu đó, cho biết thương nhân nước ngoài bị hấp dẫn bởi những sản vật nào của Sri Vi- giay-a? Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ, hoàn thành nội dung theo yêu cầu của GV Bước 3: HS trình bày và báo cáo kết quả Dự kiến sản phẩm:
5. KHBD Lịch sử 6 – Sách kết nối tri thức với cuộc sống Yêu cầu Sản phẩm Câu 1: Tìm - Các từ: đế quốc, đông những từ, cụm dân cư, dầu thơm, cây từ trong đoạn tư thuốc, không một ông vua liệu nói về sự nào có được, long não, phát triển kinh trầm hương, đinh hương, tế của các sa nhân, ). vương quốc Đông Nam Á. Câu 2: Từ tư Các thương nhân nước liệu đó, cho biết ngoài bị hấp dẫn bởi thương nhân những sản vật nào của Sri nước ngoài bị Vi-giay-a dầu thơm, cây hấp dẫn bởi thuốc, long não, trầm những sản vật hương, đinh hương sa nào của Sri Vi- nhân, giay-a? Bước 4: HS các khác nhận xét, đánh giá kết quả; GV nhận xét, đánh giá. GV nhấn mạnh: Qua nhận xét của 1 nhà địa lí Ả Rập thấy được sự giàu có, phong phú về sản vật của nhiều nước Đông Nam Á nói chung và vương quốc Sri Vi-giay-a nói riêng. Đây là 1 vương quốc nằm trên eo biển Sun-đa thuộc đảo Xu-ma-tra nổi tiếng có nhiều vàng bạc, đồ gia vị nên được gọi là đảo Vàng và trở thành 1 quốc gia hung mạnh, trung tâm kinh tế, văn hóa quan trọng ở khu vực ĐNÁ. Nhiệm vụ 2: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập GV yêu cầu HS quan sát H1 và thông tin SGK (Tr54,55), HS thực hiện thảo luận nhóm, thời gian 5 phút, theo yêu cầu sau: Yêu cầu Sản phẩm Câu 1: Trình bày hoạt động kinh tế chính của các vương quốc phong kiến Đông Nam Á từ thế kỉ VII đến thế kỉ X. Câu 2: Hoạt động giao lưu thương mại đã tác động như thế nào đến phát triển kinh tế các quốc gia phong kiến Đông Nam
6. KHBD Lịch sử 6 – Sách kết nối tri thức với cuộc sống Á? Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ, hoàn thành nội dung theo yêu cầu của GV Bước 3: HS các nhóm trình bày và báo cáo kết quả Dự kiến sản phẩm: Yêu cầu Sản phẩm Câu 1: Trình - Trên nền tảng của các bày hoạt động quốc gia sơ kì, kinh tế các kinh tế chính vương quốc phong kiến của các vương ĐNÁ vẫn tiêp tục phát quốc phong kiến triển. Đông Nam Á từ - Các vương quốc lấy thế kỉ VII đến nông nghiệp làm ngành thế kỉ X. kinh tế chính, chủ yếu nằm ở lục địa Chăm-pa, Chân Lạp, lưu vực sông Chao phra-a; lưu vực sông I-ra-oa-đi. - Một số quốc gia chủ yếu dựa vào hoạt động thương mại biển (Sri Vi- giay-a, Ka-lin-ga, Ma-ta- ram). Nhiều quốc gia có những thương cảng trở thành điểm kết nối quan trọng trên tuyến đường buôn bán quốc tế Á-Âu, sau này gọi là “Con đường gia vị” Câu 2: Hoạt - Quá trình giao lưu động giao lưu thương mại với nước thương mại đã ngoài đã thúc đẩy sự phát tác động như thế triển của các vương quốc nào đến phát trong khu vực: giúp trao triển kinh tế các đổi hàng hóa, đa dạng các quốc gia phong sản phẩm, giao lưu kiến Đông Nam thương mại đồng thời Á? phát triển các ngành công nghiệp, nông nghiệp, sản xuất, tiêu dùng; giao thông vận tải phát triển, đời sống vật chất và tinh thần nâng cao và mở rộng. Bước 4: HS các khác nhận xét, đánh giá kết quả; GV nhận xét, đánh giá. (Hs thực hiện kĩ thuật 321; 3 lời khen, 2 hạn chế, 1 lời góp ý) GV có thể nhấn mạnh: Có thể nói rằng nền kinh tế các vương quốc phong kiến Đông Nam
7. KHBD Lịch sử 6 – Sách kết nối tri thức với cuộc sống Á từ thế kỉ VII đến thế kỉ X phát triển mạnh mẽ nhờ sự giao lưu thương mại, trao đổi buôn bán với các thương nhân nước ngoài đã thúc đẩy sự phát triển của kinh tế trong khu vực. ĐNÁ chính là nơi cung cấp các sản vật tự nhiên như gỗ quý, hương liệu, các loại gia vị, đồi mồi, ngọc trai và cũng là thị trường tiêu thụ các sản phẩm thủ công như len, đồng hồ, đồ sứ . Với nguồn sản vật phong phú, các vương quốc Đông Nam Á đã đóng góp nhiều mặt hàng chủ lực trên những tuyến buôn bán đường biển kết nối Á-Âu. Vì thế trong thời kì này đã xuất hiện những thương cảng sầm uấ, trở thành điểm kết nối về kinh tế và văn hóa giữa các châu lục. 3. Hoạt động luyện tập và củng cố: a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa và hoàn thiện về nội dung kiến thức đã được tìm hiểu ở hoạt động hình thành kiến thức mới. b. Nội dung: GV đặt câu hỏi và hoàn thành nhiệm vụ c. Phương pháp/ kĩ thuật: Hoạt động cá nhân, vấn đáp d. Tổ chức hoạt động: Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV phát giấy ghi nhớ (note) và phát cho HS, yêu cầu HS ghi lại ngắn gọn những điều mà em đã học được trong bài. Bước 2: HS hoạt động cá nhân và hoàn thành nhiệm vụ; Bước 3: HS trình bày, chia sẻ với các HS khác và GV về những điều mà bản thân đã tiếp thu được trong bài học. Dự kiến sản phẩm: (Gợi ý) - Thời gian và quá trình hình thành của các vương quốc phong kiến Đông Nam Á - Nền kinh tế của các vương quốc phong kiến ĐNÁ rất phát triển: ngoài nông nghiệp thì hoạt động thương mại biển, trao đổi hàng hóa, hoạt động buôn bán diễn ra rất phổ biến . - Nhờ quá trình giao lưu thương mại với nước ngoài đã thúc đẩy sự phát triển của các vương quốc trong khu vực Bước 4: HS các khác nhận xét, đánh giá kết quả; bổ sung; GV nhận xét, đánh giá và khen ngợi HS. (GV có thể trao đổi và làm rõ thêm 1 số nội dung trọng tâm của bài) 4. Hoạt động vận dụng: a. Mục tiêu: Nhằm giúp HS vận dụng kiến thức mới đã lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới trong học tập, cuộc sống. b. Nội dung: GV đặt câu hỏi, HS hoàn thành nhiệm vụ c. Phương pháp/ kĩ thuật: hoạt động cá nhân, thuyết trình d. Tổ chức hoạt động: Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Câu 1: Hãy giới thiệu về 1 loại gia vị hoặc hương liệu của Đông Nam Á mà em thích. Câu 2: Có một câu chuyện thú vị như sau: Vào thế kỉ X, 1 pound nghệ tây (khoảng 4 lạng) có giá ngang với 1 con ngựa, 1 pound gừng có giá ngang 1 con bò. a. So sánh liên hệ với giá cả của nghệ tây, gừng, hạt tiêu hiện nay, em có nhận xét gì về giá của các loại gia vị vào thế kỉ X.
8. KHBD Lịch sử 6 – Sách kết nối tri thức với cuộc sống b. Từ câu chuyện trên cùng thông tin trong bài học, hãy viết một đoạn văn ngắn (từ 3- 5 câu) mô tả sự hấp dẫn của nguồn gia vị ở các vương quốc Đông Nam Á đối với thương nhân nước ngoài. Bước 2: HS hoàn thành nhiệm vụ Bước 3: HS trình bày sản phẩm, kết quả Dự kiến sản phẩm: (Gợi ý) Câu 1: HS có thể lựa chọn 1 trong các loại gia vị và hương liệu như: hạt tiêu, hoa hồi, quế, gừng, trầm hương, đinh hương . Câu 2: a. Giá nghệ tây, gừng, hạt tiêu hiện nay rẻ hơn rất nhiều so với giá của các gia vị này vào thế kỉ X. b. Cùng với những thuận lợi về điều kiện tự nhiên và khí hậu, khu vực Đông Nam Á đã được ban tặng nhiều sản vật phong phú, trong đó gia vị là "món quà" được các nước phương Tây cực kì ưa chuộng. Một số sản phẩm gia vị gồm: tiêu bắc, quế, hồi, trầm hương, gừng, đinh hương, Những gia vị này mang lại mùi vị riêng biệt, đặc trưng không thể nhầm lẫn với các món ăn phương Tây. Cho đến ngày nay, các sản phẩm này vẫn được xuất khẩu nhiều và mang lại nguồn thu không nhỏ cho các quốc gia Đông Nam Á. Bước 4: HS các khác nhận xét, đánh giá kết quả; bổ sung; GV nhận xét, đánh giá và khen ngợi HS.
9. KHBD Lịch sử 6 – Sách kết nối tri thức với cuộc sống