Bài giảng môn Ngữ văn 9 - Văn bản: Ánh trăng

Nội dung text: Bài giảng môn Ngữ văn 9 - Văn bản: Ánh trăng

1. Văn bản
2. Ng÷ v¨n 9 T¸c gi¶: - Tªn : NguyÔn Duy NhuÖ - Sinh n¨m 1948 - Quª: Lµng Qu¶ng X¸, nay thuéc phêng §«ng VÖ, thµnh phè Thanh Ho¸ - §îc trao gi¶i nhÊt cuéc thi th¬ cña b¸o V¨n nghÖ n¨m 1972- 1973 - Thơ Nguyễn Duy giàu cảm xúc, đậm chất suy tưởng . - TËp th¬ ¸nh tr¨ng ®îc tÆng gi¶i A cña Héi nhµ v¨n ViÖt Nam N¨m 1984.
3. Ng÷ v¨n 9 T¸c phÈm: ❖ Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: N¨m 1978 t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh. ❖ThÓ th¬: N¨m ch÷, kÕt hîp tù sù, tr÷ t×nh. ❖M¹ch c¶m xóc: Tõ vÇng tr¨ng hiÖn t¹i håi tëng vÒ qu¸ khø suy ngÉm, rót ra bµi häc ®¹o lý. ❖KÕt cÊu: Nh mét c©u chuyÖn nhá : - 3 khæ th¬ ®Çu : T×nh c¶m cña t¸c gi¶ víi vÇng tr¨ng - Khæ 4 : T×nh huèng gÆp l¹i tr¨ng - Khæ 5, 6 : c¶m xóc, suy ngÉm cña nhµ th¬
4. VĂN BẢN Từ hồi về thành phố Ngửa mặt lên nhìn mặt Hồi nhỏ sống với đồng thấy cái gì rưng rưng với sông rồi với bể quen ánh điện cửa gương như là đồng là bể hồi chiến tranh ở rừng vầng trăng đi qua ngõ như là sông là rừng vầng trăng thành tri kỉ như người dưng qua đường Trăng cứ tròn vành vạnh Trần trụi với thiên nhiên Thình lình đèn điện tắt kể chi người vô tình hồn nhiên như cây cỏ phòng buynbuyn đinhđinh tối om ánh trăng im phăng phắc ngỡ không bao giờ quên vội bật tung cửa sổ đủ cho ta giật mình. cái vầng trăng tình nghĩa đột ngột vầng trăng tròn ? Giải nghĩa các từ: Tri kỉ,Người dưng, Buyn-đinh?TP.Hồ Chí Minh, 1978 (Nguyễn Duy, Ánh trăng, NXBTác phẩm mới Hà Nội, 1984)
5. I.Đọc- hiểu chú thích : - Tri kỉ: (trăng và người) đôi bạn thân thiết. - Người dưng: người không quen biết. - buyn-đinh: toà nhà cao, nhiều tầng, hiện đại.
6. VĂN BẢN ÁNH TRĂNG. ( Nguyễn Duy) ?? TheoBài thơem, nhữngÁnh trăng -Bài thơ viết theo thể thơ 5 chữ, kết hợp ?chữđượcEm? Từđầuhãyviếtđó,dòngnhậntheoEmtrongxétthểhãyvềthơ giữa tự sự và trữ tình, nghị luận. Bài thơ phươngbàinào?xácthơđịnhthứckhôngbốbiểucụcviếtcủađạt mang dáng dấp một câu chuyện nhỏ sửhoabàidụngnhằmthơ?trongthểbàihiệnthơ? được kể theo trình tự thời gian:Quá khứ- điều gì? hiện tại.
7. Hồi nhỏ sống với đồng Từ hồi về thành phố Ngửa mặt lên nhìn mặt với sông rồi với bể quen ánh điện cửa gương có cái gì rưng rưng hồi chiến tranh ở rừng vầng trăng đi qua ngõ như là đồng là bể vầng trăng thành tri kỉ như người dưng qua đường như là sông là rừng Trần trụi với thiên nhiên Thình lình đèn điện tắt Trăng cứ tròn vành vạnh hồn nhiên như cây cỏ kể chi người vô tình phòng buyn-đinh tối om ngỡ không bao giờ quên ánh trăng im phăng phắc vội bật tung cửa sổ cái vầng trăng tình nghĩa đủ cho ta giật mình. đột ngột vầng trăng tròn Hình ảnh vầng trăng Hình ảnh vầng trăng trong quá khứ. Cảm xúc, suy tư trong hiện tại. của nhà thơ.
8. Hồi nhỏ sống vớivới đồng ? Vầng trăng xuất hiện ở với sôngsông rồi với bểbể đâu?Lúcvà đó,vàongườinhữnglínhthờicó suy nghĩ? Tìnhnhưcảmthếgiữanàongườivề tình hồi chiến tranh ở rừng ? Vầngđiểm?Trong? Emnàocótrăngđoạnnhậntrongthànhthơxétquánàygìtrikhứ?vềtáckỉsựgiảlàcó cảmvà trăngấy? lúc này được vầngđãmặttrăngsửcủa vầngdụngnhư thếtrăngnhữngnào?ở nhữngbiện vầng trăng thành tri kỉ diễn tả như thế nào? phápthời điểmnghệnày?thuật nào? Trần trụi với thiên nhiên hồn nhiên như cây cỏ ngỡ không bao giờ quên cái vầng trăng tình nghĩa
9. VĂN BẢN ÁNH TRĂNG. ( Nguyễn Duy) 1.Hình ảnh vầng trăng trong quá khứ. ? Với biện pháp nghệ thuật đó có với đồng tác dụng gì? ➔Gợi nhớ về quá khứ với bao kỷ sông bể niệm về những năm tháng gian lao  Điệp từ nhưng nặng nghĩa tình của những người lính. .rừng tri kỷ Nhân hoá  Trăng là biểu tượng đẹp, nghĩa tình
10. (3 phút) ? Vì sao khi đó con người có tình nghĩa với vầng- Contrăng?người sốngvàgiản dị, thanh cao, cảm thấy trăng cóchântìnhthật hoànghĩahợp với thiên nhiên với mình? trong lành. - Trăng gắn liền với những trò chơi tuổi thơ và theo cùng những ước mơ trong sáng. - Trăng là ánh sáng trong đêm tối của chiến tranh, là niềm vui bầu bạn của người lính trong gian lao của cuộc chiến.
11. Ng÷ v¨n 9 ❖ Nguyªn nh©n sù thay ®æi t×nh c¶m: Tõ håi vÒ thµnh phè quen ¸nh ®iÖn, cöa g¬ng vÇng tr¨ng ®i qua ngâ nh ngêi dng qua ®êng Thêi gian Mang tÝnh Do sù c¸ch biÖt Kh«ng gian kh¸ch quan §iÒu kiÖn sèng
12. Ng÷ v¨n 9 b. T×nh c¶m cña nhµ th¬ víi vÇng tr¨ng trong hiÖn t¹i * Hoµn c¶nh sèng: - thµnh phè - ¸nh ®iÖn TiÖn nghi, hiÖn ®¹i nhng chËt hÑp - cöa g¬ng * T×nh c¶m gi÷a tr¨ng vµ ngêi: Tr¨ng Ngêi Qua ngâ dng * NghÖ thuËt: - Giäng th¬ ngËm ngïi, xãt xa - KÕt hîp tù sù víi tr÷ t×nh - PhÐp nh©n hãa, liÖt kª, ®èi lËp => Con ngêi l·ng quªn, v« t×nh
13. Từ hồi về thành phố quen ánh điện, cửa gương vầng trăng đi qua ngõ như người dưngdưng qua đường - Söï thay ñoåi ñeán phuõ phaøng, Nhân hoá ñau xoùt.  Con người dửng dưng vô tình
14. Ng÷ v¨n 9 ❖ Nguyªn nh©n sù thay ®æi t×nh c¶m: Tõ håi vÒ thµnh phè quen ¸nh ®iÖn, cöa g¬ng vÇng tr¨ng ®i qua ngâ nh ngêi dng qua ®êng Thêi gian Mang tÝnh Do sù c¸ch biÖt Kh«ng gian kh¸ch quan §iÒu kiÖn sèng
15. Thình lình đèn điện tắt phòng buyn-đinh tối om ? Cách sử dụng từ vội bật tung cửa sổ ngữ của tác giả trong khổ thơ này có gì đặc đột ngột vầng trăng tròn sắc? Tác dụng của cách sử dụng đó? - Các động từ, tính từ gợi tả : Thình lình, vội, đột ngột, tung đầy biểu cảm.Trăng được nhân hóa, lặng lẽ đi qua đường, không ai còn nhớ, chẳng ai còn hay.Nhưng trăng vẫn đến, vẫn tròn, vẫn đẹp, vẫn thủy chung với mọi người.-> diễn tả sự bất ngờ của con người khi gặp lại trăng.
16. Thình lình đèn điện tắt phòng buyn-đinh tối om vội bật tung cửa sổ đột ngột vầng trăng tròn  Các động từ mạnh  Quá khứ nghĩa tình, sống động
17. Ngửa mặt lên nhìn mặt ?Từ ngữ nào diễn tả cảm có cái gì rưngrưng rưngrưng xúc? Từcủarưngconrưngngườicho lúcthấy cảm này?xúc nào đang diễn ra trong tâm như là đồng là bể hồn con người? như là sông là rừng - Cảm xúc xao xuyến,có phần thành kính ở tư thế lặng im.Vầng trăng là một hình ảnh của thiên nhiên hồn nhiên, tươi mát, là người bạn tri kỉ suốt thời thơ ấu, rồi chiến tranh ở rừng. Trong phút chốc, sự xuất hiện đột ngột của vầng trăng làm ùa dậy ở tâm trí nhà thơ bao kỉ niệm của tuổi thơ hồn nhiên, của những năm tháng gian lao, bao hình ảnh của thiên nhiên, đất nước bình dị “ Như là đồng là bể”,“như là sông là rừng” hiện hình trong nỗi nhớ, trong cảm xúc rưng rưng của một con người đang sống giữa phố phường hiện đại.
18. 3/ Suy ngẫm của nhà thơ : Ngửa mặt lên nhìn mặt Tại sao tác giả viết có cái gì rưng rưng “ ngửa mặt lên nhìn mặt” mà không phải như là đồng là bể là như là sông là rừng “ngửa mặt lên nhìn trăng”?  So sánh  Nghĩ về thái độ sống của mình
19. VĂN BẢN ÁNH TRĂNG. ( Nguyễn Duy) Thảo luận ?Theo- Vầngemtrăngvì saotượngcontrưngngườicho lại quá khứ nghĩa tình,luôn tròn Vầngcótrịa,cảmtrăngthuỷgiácchung,cứgiậttrònmìnhtìnhvành?nghĩavạnh,. -Giật mình vì chợt nhớ lại kỉ niệm. im Conphăngngườiphắc,có thểmặcvô tình,cholãngngười vô-?GiậtquênĐốitìnhmình.diệnEmnhưngvìvớihiểutựquásựvấnýimnghĩakhứlươnglặng,vẫnhìnhbaotâm ảnhmìnhdungnguyênthơ.Chợtấy,nàynhậnvẹn,connhưrađẹpngườithếcái đẽ,sainào?cósóttròntrongcảm lốigiácđầysốnggì?.Trăng. không chỉ thủy chung mà còn cao thượng, -Giật mình để tự hoàn thiện mình không không oán trách, dù họ hơn khi đối diện với quá khứ. có lãng quên. Đó là sự im lặng bao dung nhân hậu.
20. BÀI 12 VĂN BẢN ÁNH TRĂNG. ( Nguyễn Duy) Trăng cứ tròn vành vạnh ? Bài học này gợi ? Vậy, trong sự kể chi người vô tình cho em liên tưởng suyđếntưcâucủa tụcmình,ngữ tác giả muốn gợi Ánh trăng im phăng phắc nào? nhắc với chúng ta Đủ cho ta giật mình một thái độ sống như thế nào?  Nhân hoá  Gợi nhắc về thái độ sống bài học Uống nước nhớ nguồn
21. VĂN BẢN ÁNH TRĂNG. ( Nguyễn Duy) ??EmBài hãythơ kháicó -Lời tự nhắcnhữngquát nhởnội giávề dungnhữngtrị đặccủa sắc nào về nghệ năm-Giọng tháng thơ bàigiantâmthơ tìnhlao? đãtự nhiên.qua thuật? của-Hình cuộc ảnh đời giàu người tính línhbiểu gắncảm. bó với thiên nhiên, đất nước bình- Nghệ dị, thuậthiền hậu.nhân hóa hình ảnh vầng trăng. -Bài thơ có ý nghĩa gợi nhắc, III.Ghi nhớ : sgk/157 . củng cố ở người đọc thái độ sống “ uống nước nhớ nguồn”, ân nghĩa thuỷ chung cùng quá khứ.
22. Quá khứ Tình nghĩa Ngỡ không tri kỉ bao giờ quên Hiện tại Vầng trăng Vô tình TRĂNG NGƯỜI tròn lãng quên Suy ngẫm Tròn vành vạnh Giật mình Im phăng phắc →Thủy chung, → tự hoàn vị tha thiện Tự nhắc nhở mình và củng cố ở người đọc thái độ sống “uống nước nhớ nguồn”
23. GIỜ HỌC KẾT THÚC. XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ GIÁO vµ CÁC EM HỌC SINH!