Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Tuần 15: Đọc thêm: Vi hành (Nguyễn Ái Quốc) - Lê Thành Công

Nội dung text: Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Tuần 15: Đọc thêm: Vi hành (Nguyễn Ái Quốc) - Lê Thành Công

1. Đọc thêm: Vi hành ốc ễn Ái Qu Nguy
2. Tìm hiểu chung b) Tác phẩm -Xuất xứ: Truyện ngắn Vi Hành được viết bằng tiếng Pháp đăng trên báo Nhân đạo Pháp 1923. -Hoàn cảnh sáng tác: 1922 thực dân Pháp mời vua Khải Định đến dự cuộc đấu xảo thuộc địa nhằm lừa gạt nhân dân Pháp, An Nam đã quy phục “Mẫu quốc” tình hình Đông Đương đã ổn định, để chính phủ Pháp đầu tư cho thuộc địa này -Mục đích: Vạch trần bản chất tay sai, bù nhìn của vua Khải Định. Đồng thời tác giả cho nhân dân Pháp thấy rõ những thủ đoạn xảo trá của thực dân Pháp.
3. Tìm hiểu chung -: Ý nghĩa nhan đề: “Vi Hành” tiếng Pháp là Incognito nghĩa là: ngầm, bí mật không công khai Dịch giả Huy Thông chọn từ Hán Việt “Vi Hành” ngày xưa các nhà vua thường cải trang đi lên, tìm hiểu, dò dân chúng. Ngày nay vua Khải Định “Vi Hành” ® Đi lén để thỏa thích ăn chơi phục vụ nhu cầu cá nhân Nhằm châm biếm, mỉa mai.
4. Tóm tắt tác phẩm Trên chuyến xe điện ngầm, đôi trai gái người Pháp nhìn thấy nhân vật tôi, người kể chuyện, là một người An Nam nên tưởng đó là Khải Định. Họ bàn luận nhận xét về Khải Định và coi hắn như một tên hề, một trò giải trí rẻ tiền. Đôi trai gái xuống tàu, người kể chuyện nhớ về ngày ấu thơ, về câu chuyện vi hành của Vua Pie, vua Thuấn rồi liên hệ, bình luận về cuộc Vi hành mờ ám vì mục đích riêng của Khải Định. Tác giả cũng kể về sự nhầm lẫn của người Pháp, của chính quyền thực dân. Qua đó châm biếm cách đối xử của thực dân Pháp đối với người Việt Nam yêu nước.
5. Đọc hiểu a) hình ảnh vua khải định Hai đôi nam nữ người pháp nhầm tưởng tác giả là vua Khải Định không biết tiếng pháp. Do vậy hai người mặc sức bình phẩm về nhà vua. Hình dáng: xấu xí thô kệch, mũi tệch mắt xếch, mặt bằng như vỏ chanh -> coi thường người An Nam.
6. Đọc hiểu a) hình ảnh vua khải định Hai đôi nam nữ người pháp nhầm tưởng tác giả là vua Khải Định không biết tiếng pháp. Do vậy hai người mặc sức bình phẩm về nhà vua. -Trang phục: “có cả cái chụp đèn chụp lên cái đầu quấn khăn, các ngón tay đeo đầy những nhẫn”, “Hắn đeo lên người hắn đủ cả bộ lụa là, đủ cả bộ hạt cườm”. -> châm biến sự khoe khoang giàu có không hợp với phương tây + “Hôm nay chúng mình có mất tí tiền nào đâu mà được xem vua ngay cạnh” -> coi ông vua như một chú hề rẻ tiền.
7. Đọc hiểu a) hình ảnh vua khải định Hai đôi nam nữ người pháp nhầm tưởng tác giả là vua Khải Định không biết tiếng pháp. Do vậy hai người mặc sức bình phẩm về nhà vua. Tư cách: - ăn chơi vô độ, xuất hiện ở: trường đua, tiệm cầm đồ, những nơi ăn chơi ở Pari - “chán cảnh làm một ông vua to, muốn nền thử cuộc đời của các cậu công tử bé” - “có đầy đủ cung tần mỹ nữ, cao lương mĩ vị nhưng vẫn muốn tập tành cách ăn chơi theo kiểu hương tây” -> trong mắt người dân pháp Khải Định là một ông vua bù nhìn, một tên hề, một con rối không Hơn không kém -> Đối với những người yêu nước Khải Định là 1 ông vua làm nhục quốc thể như vậy với tình huống nhầm lẫn mà chân dung Khải Định được khắc họa 1 cách rõ nét nhất
8. Đọc hiểu a) Châm biến chính sách của thực dân Pháp - Đầu độc dân thuộc địa bằng rượu cồn và thuốc phiện - “Tất cả những ai có màu da vàng đều trở thành hoàng đế ở Pháp” - Vì không nhận ra Khải Định nên “Đối đãi với tất cả mọi người An Nam vào hàng vua chúa và phái tùy tùng đi hộ giá tuốt” mỉa mai mục đích thật sự của Khải Định khi sang Pháp - Nghĩ về quê nhà, nghĩ về đất nước về dân tộc cảm thấy đau đớn xót xa khi nước mình cũng có 1 vị vua đang vi hành không phải vì dân vì nước như vua Thuấn, vua Pie nước Nga mà ngài vi hành vì mục đích cá nhân.
9. Đọc hiểu a) Hình thức viết thư -Dùng lời lẽ bức thư gửi cô em họ, tác giả đã tạo ra lối văn rất tự do phóng túng, đơn giản, tạt ngang một cách tuỳ hứng. Thể hiện qua lời bình luận về cuộc vi hành của Hoàng đế An Nam. -Cuộc vi hành của Hoàng đế An Nam chỉ là làm những việc riêng, khác hẳn của vua Nghiêu, vua Thuấn, Đại đế Pie nước Nga. -Dùng lối mỉa mai để đả kích, lối phủ định dưới mặt nạ tán dương “Phải chăng là ngài muốn biết dân Pháp ngài lại muốn nếm thử cuộc đời của cậu công tử bé” Thủ pháp mỉa mai đã nâng bổng tính chiến đấu của tác phẩm. Khải Định bị phanh phui bản chất phản động, hại dân.
10. Đọc hiểu a) Hình thức viết thư “Tôi đã trở thành một đấng Hoàng thượng bất đắc dĩ. Bất cứ tôi đi đâu là có người nhìn tôi, ganh tị tôi, mỉm cười với tôi, tán tụng tôi, đi theo tôi”. -> Tác giả mỉa mai thái độ xem thường người dân thuộc địa của thực dân Pháp. Trong phóng sự điều tra Bản án chế độ thực dân Pháp, Nguyễn ái Quốc đã viết “Trước chiến tranh anh chỉ là tên da đen mọi rợ, một tên An Nam mít” mỉa mai mà giọng điệu có vẻ dí dỏm lắm: “Đến nay tất cả những ai ở Đông Dương có màu da trắng đều là những bậc khai hoá, thì bây giờ tất cả những người da vàng đều trở thành Hoàng đế ở Pháp”.
11. Đọc hiểu a) Hình thức viết thư Vậy khai hoá văn minh cái nỗi gì, chỉ là thù địch và xem thường mà thôi: “Quần chúng cứ là tự phát mà bộc lộ nhiệt tình khi vừa thấy một đồng bào ta. Những tiếng ‘hắn đấy’ hay ‘xem hắn kìa’ là những lời chào mừng kín đáo và kính trọng mà chúng tôi thường gặp ở dọc đường”. Hơn nữa chính phủ Pháp còn cho mật thám theo dõi những người Việt Nam yêu nước, cách mạng. “Các vị ân cần theo dõi tôi chẳng khác gì bà mẹ rình con thơ bước đi chập chững bước đi thứ nhất Các vị bám lấy đế giầy tôi, dính chặt với tôi như hình với bóng. Và thật tình là các vị cuống cuồng cả lên nếu mất tôi chỉ trong dăm phút”. - Tính chất trí tuệ + Tạo ra tình huống hiểu lầm và giọng văn mỉa mai từ châm biếm đến đả kích. - Tính chất hiện đại thể hiện + Viết bằng tiếng Pháp. + Sự kiện đều lấy trên đất Pháp. + Kết hợp với cách viết thư tạo ra sự tự do phóng túng.
12. Tổng kết a) Nội dung Truyện thể hiện sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chinh trị và văn học nghệ thuật, ngắn gọn súc tích, giàu chất trí tuệ hiện đại tiêu biểu cho bộ phận sáng tác truyện và kí nói riêng phong cách nghệ thuật của NAQ nói chung đã phản ánh chân thật đúng tính chất tay sai bù nhìn của vua Khải Định và chính sách tàn bạo giả dối của hực dân Pháp. b) Nghệ thuật Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ: Sử dụng bút pháp trào phụng châm biếm rất đặc sắc: - Nhan đề của truyện “Vi hành” - Câu dẫn (phụ đề) ® “Những bức thư gửi cô em họ” dịch từ tiếng An Nam - Ngôn ngữ truyện có tác dụng châm biếm, hài hước, vừa xót xa đau đớn - Ngoài ra tác phẩm có lối viết hiện đại Châu Âu rất phù hợp với người Pháp: nhẹ nhàng, hài hước dí dỏm
13. Lê Thành Công Mai Tú Văn Nguyễn Phước Duy Đặng Trần Lực Nguyễn Thị Ánh Tuyết Nguyễn Thị Minh Hạnh Lê Hoàng Phương Thúy Nguyễn Kim Nhật Đoàn Thị Huyền Phương Lê Vũ Thảo Ngân