Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Tuần 17: Đọc văn: Thơ Hai-kư của Ba-sô - Lê Thị Trang Nhung

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Tuần 17: Đọc văn: Thơ Hai-kư của Ba-sô - Lê Thị Trang Nhung

1. Bài thuyết trình văn bản: THƠ HAI-CƯ CỦA BA-SƠ Người thực hiện: Lê thị trang nhung
2. Văn bản Thơ hai-cư của Ba-sơ I/ Tìm hiểu chung 1. Tác giả 2. Tác phẩm Đất khách người mù sương II/ Đọc hiểu văn bản Về thăm quê ngoảnh lại 1. Bài 1 2. Bài 2 đ ố ươ 3. Bài 3 Ê- ơ là c h ng 4. Bài 6 III/ Tổng kết
3. Phần 1: Tìm hiểu chung 1. TácTác gigiảả:: Ma-su-ơ Ba-sơ (1644-1694) o Ơng là nhà thơ hàng đầu của Nhật Bản o Quê ơng ở U-ê-nơ (tỉnh Mi-ê). Năm 28 tuổi, ơng chuyển đến Ê-đơ (Tơ-ki-ơ ngày nay) sinh sống và làm thơ hai cư với bút hiệu Ba-sơ (Ba Tiêu). o Mười năm cuối đời, Ba-sơ làm những cuộc du hành dài đi hầu khắp đất nước, vừa đi vừa viết du kí và sáng tác thơ. Ơng đã trút hơi thở cuối cùng tại Ơ-sa-ka.
4. 2. TácTác phphẩẩm:m: a) Thể loại: thơ hai-cư b) Nội dung: o Thể hiện con người và vạn vật nằm trong mối quan hệ khăng khít với một cái nhìn nhất thể hĩa o Những hiện tượng của tự nhiên như âm thanh, màu sắc, ánh sáng, mùi hương đều cĩ sự tương giáo và chuyển hĩa lẫn nhau trong một quy luật lớn lao và bí ẩn của tự nhiên o Cảm thức thẩm mĩ của hai-cư cĩ những nét riêng, rất cao và rất tinh tế: đề cao cái Vắng lặng, Đơn sơ, U huyền, Mềm mại và Nhẹ nhàng .
5. c) Nghệ thuật: o Hình thức: 3 dịng với 17 âm tiết được cấu trúc theo thứ tự 5/7/5 âm tiết Mỗi bài thơ cĩ tứ thơ ghi lại 1 phong cảnh và vài sự việc trong thời điểm nhất định để xác định theo mùa qua quy luật sử dụng “quý ngữ” (từ chỉ mùa) để khơi gợi nên xúc cảm suy tư o Ngơn ngữ: khơng dùng nhiều tính từ và trạng từ. Thường chỉ dùng những nét chấm phá, gợi chứ khơng tả, chừa nhiều khoảng trống cho trí tưởng tượng của người đọc o Nghệ thuật vườn cảnh, hoa đạo, trà đạo, hội họa, tiểu thuyết .
6. 1. Bài 1Phần 2: Đọc-hiểu văn bản “Đất￿khách￿mười￿mùa￿sương ￿￿về￿thăm￿quê￿ngoảnh￿lại ￿￿Ê-đơ￿là￿cố￿hương.” “M i￿mùa￿s ng”￿ ￿￿￿ là￿mười￿mùa￿thu o ườ ươ tín￿hiệu o ￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿ là￿mười￿năm “quý ngữ” o ￿“Đất￿khách￿mười￿mùa￿sương”:￿sống￿ở￿Ê-đơ￿khoảng￿10￿năm Ø ￿Ê-đơ￿trở￿thành￿quê￿hương￿thứ￿hai￿của￿ơng o “Ngoảng￿lại”:￿quay￿đầu￿lại o ￿￿“Về￿thăm￿quê￿ngoảnh￿lại￿ Ba-sơ￿nhớ￿Ê-đơ￿như￿là￿ ￿￿￿￿￿￿￿Ê-đơ￿là￿cố￿hương” nhớ￿quê￿hương￿của￿ơng Ø Cái￿tình￿người,￿tình￿quê,￿tình￿đất￿khách
7. 2. Bài 2 “Chim￿đỗ￿quyên￿hĩt ￿￿ở￿kinh￿đơ ￿￿mà￿nhớ￿kinh￿đơ.” ￿ Là một tín hiệu o “Chim￿đỗ￿quyên￿hĩt”:￿tiếng￿hĩt￿vào￿đầu￿hè ￿ ữ “quý ng ” Tiếng￿kêu￿tha￿thiết Sự￿thương￿tiếc￿thời￿gian;￿nỗi￿buồn￿và￿sự￿vơ￿thường Ba-sơ￿trở￿về￿kinh￿đơ￿sau￿20￿năm￿nghe￿tiếng￿chim￿đỗ￿quyên￿ mà￿nhớ￿về￿kinh￿đơ ￿
8. 3. bài 3 “Lệ￿trào￿nĩng￿hổi ￿￿tan￿trên￿tay￿tĩc￿mẹ ￿￿làn￿sương￿thu.” o Hồn￿cảnh:￿Ba-sơ￿trở￿về￿nhà￿sau￿cuộc￿du￿hành￿tới￿Kan-sai￿ thì￿hay￿tin￿mẹ￿mất o Hình￿ảnh:￿“sương￿thu” ￿￿￿ là￿một￿“quý￿ngữ”,￿là￿ hình￿ảnh￿ẩn￿dụ o Nghĩa￿là: giọt￿lệ￿như￿sương mái￿tĩc￿của￿mẹ￿bạc￿như￿sương cuộc￿đời￿ngắn￿ngủi￿như￿làn￿sương Nỗi￿xĩt￿xa￿đau￿đớn￿của￿nhà￿thơ￿khi￿tay￿cầm￿mớ￿tĩc￿bạc￿ của￿người￿mẹ￿đã￿khuất
9. 4. bài 6 “Từ￿bốn￿phương￿trời￿xa ￿￿cánh￿hoa￿đào￿lả￿tả ￿￿gợn￿sĩng￿hồ￿Bi-oa.” o Hình￿ảnh:￿hoa￿đào￿tượng￿trưng￿cho￿mùa￿xuân;￿hoa￿đào￿rụng￿ làm￿mặt￿hồ￿lăn￿tăn￿gợn￿sĩng￿ o Triết￿lí￿thiền￿tơng:￿sự￿tương￿giao￿của￿sinh￿vật,￿hiện￿tượng￿ trong￿vũ￿trụ￿
10. Phần 3: Tổng kết q Nội dung : Nhà thơ thể hiện được nỗi nhớ thương về quê hương, xứ sở q Nghệ thuật : Câu thơ ý nghĩa ngắn gọn, hình ảnh mang nhiều sức hình tượng q Một số bài thơ hai-cư khác của Ba-sô (Sgk): (4)“Tiếng vượn hú não nề (5)“Mưa đông giăng đầy trời hay tiếng true bị bỏ rơi than khóc? chú khỉ con thầm ước gió mùa thu tái tê.” có một chiếc áo rơi.” (7)“Vắng lặng u trầm (8)“Nằm bệnh giữa cuộc lãng du thấm sâu vào đá mộng hồn còn phiêu bait tiếng ve ngâm.” những cánh đồng hoang vu.”
11. Bài thuyết trình của chúng em đến đây là hết Cảm ơn cơ và các bạn đã theo dõi và lắng nghe !
12. ##Asaka