Bài giảng Ngữ văn lớp 11 - Tuần 2: Đọc văn: Câu cá mùa thu (Nguyễn Khuyến)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 11 - Tuần 2: Đọc văn: Câu cá mùa thu (Nguyễn Khuyến)

1. Nguyễn Khuyến
2. I- Tìm hiểu chung: Thơ thu cổ điển Lác đác rừng phong hạt móc sa Ngàn non hiu hắt, khí thu loà (Cảm xúc mùa thu - Đỗ Phủ ) Rừng phong thu đã nhuộm màu quan san Sân ngô cành biếc đã chen lá vàng. (Truyện Kiều – Nguyễn Du )
3. NGUYỄN KHUYẾN
4. NGUYỄN KHUYẾN (1835 - 1909
5. 1.Tác giả: SGK 2. Đề tài: Mùa thu - Đề tài rất quen thuộc, khơi gợi nguồn cảm hứng sáng tạo cho các thi sĩ. - Nguyễn Khuyến có 3 bài thơ Thu: Thu điếu, Thu ẩm, Thu vịnh. Mùa thu ở nông thôn.
6. II-Đọc hiểu văn bản 1.Cảnh thu: a. Điểm nhìn cảnh thu: - Nhìn gần, gần ra xa hơn, lên cao, trở về gần, điểm xuất phát - Từ một chiếc thuyền câu nhỏ, một khung cảnh hẹp cái nhìn bao quát về cảnh thu.
7. b/ Bức tranh thiên nhiên mùa thu *Ao thu: lạnh lẽo, trong veo *Thuyền câu: mộtchiếc, bé Hình ảnh dân dã, thân thuộc. tẻo teo Đường nét nhỏ bé, gợi cảm. *Sóng biếc: hơi gợn tí Lá vàng: khẽ đưa vèo Màu sắc: thanh nhã, hài hoà. *Trời thu: xanh ngắt Chuyển động: nhẹ nhàng, khẽ lay động. Ngõ trúc: quanh co Âm thanh: mơ hồ, sâu lắng. *Tiếng cá: động chân bèo Tiểu kết: + Vẻ đẹp bức tranh thu điển hình cho nông thôn đồng bằng Bắc Bộ: thanh tĩnh, hài hoà, gần gũi. + Nghệ thuật tả cảnh: vừa cổ điển, vừa chân thực.
8. c.Bức tranh mùa thu câu cá: - Màu sắc: vàng của lá, trong veo, xanh biếc của nước, xanh ngắt của bầu trời - Đường nét và sự chuyển động: sóng gợn, mây lơ lửng, ngõ trúc quanh co, lá vàng khẽ đưa vèo, - Âm thanh: cá, lá vàng rơi - Hình ảnh: ao thu nhỏ trong vắt, chiếc thuyền câu nhỏ, dáng người thu hẹp Hình ảnh mùa thu ở nông thôn Việt Nam
9. 2/ Nỗi niềm tâm sự thi nhân: *Tâm sự gửi gắm gián tiếp qua Tình yêu thiên nhiên, tình bức tranh mùa thu: cảm gắn bó với làng quê. - Cảnh thu đẹp, bình dị, gần gũi. Tâm hồn thanh cao, khát - Cảnh thu buồn, hắt hiu, quạnh vọng sống trong sạch. vắng. Nỗi u hoài man mác, sâu *Nỗi niềm bộc lộ trực tiếp qua lắng. dáng ngồi câu cá: - Tư thế người ngồi câu: “Tựa gối buông cần ” Tâm trạng cô đơn. - Âm thanh cá đớp động: Nỗi suy tư thời thế. “Cá đâu đớp động ” Tiểu kết + Vẻ đẹp tâm hồn của một nhà thơ yêu nước . + Bút pháp tả cảnh ngụ tình.
10. Tổng III Tổng kết kết: { Nội dung : BứcBức tranhtranh mùamùa thuthu vùngvùng đồngđồng Bài thơ bằngbằng BắcBắc bộbộ đẹpđẹp,, thanhthanh tĩnhtĩnh,, sâusâu lắnglắng Tình yêu thiên nhiên , gắn bó với quê hương. NguyễnNguyễnTâm KhuyếnKhuyến hồn thanh cao, khát vọng sống trong sạch. Tâm trạng u hoài, nỗi đau thời thế.
11. ? Nghệ thuật: • Bài thơ mang đậm màu sắc cổ điển: đề tài, thể thơ, bút pháp tả cảnh ngụ tình, lấy động tả tĩnh • Nhưng tác phẩm có sự cách tân đổi mới theo hướng dân tộc hoá: miêu tả chân thực, hình ảnh gần gũi với làng quê, ngôn ngữ thuần Nôm, từ láy gợi cảm, gieo vần “eo” tài tình .