Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Tiết 124: Đọc văn: Nhìn về vốn văn hóa dân tộc (Trần Đình Hượu) - Nguyễn Văn Khải

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Tiết 124: Đọc văn: Nhìn về vốn văn hóa dân tộc (Trần Đình Hượu) - Nguyễn Văn Khải

1. Chào mừng quý thầy cô và các em học sinh đến với bài học
2. Cảm nhận được điều gì từ những bức ảnh
3. Tiết 124 Trần Đình Hượu GV: Nguyễn Văn Khải HS lớp: 12A,B
4. I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả - Trần Đình Hượu (1926-1995) - Là nhà nghiên cứu chuyên sâu về lịch sử tư tưởng và VHVN trung cận đại. - Có nhiều công trình nghiên cứu có giá trị (SGK)
5. Hình ảnh một số công trình nghiên cứu của Trần Đình Hượu
6. 2. Tác phẩm. Trích từ phần II, bài “Về vấn đề tìm đặc sắc văn hóa dân tộc”, in trong cuốn “Đến hiện đại từ truyền thống”.
7. Văn hóa là gì?
8. (Từ điển tiếng Việt, Hoàng Phê chủ biên, Trung tâm từ điển học, 2002) Văn hóa là tổng thể nói chung những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra trong quá trình lịch sử Kinh đô Huế Điệu sạp của người Thái
9. - Vốn văn hóa dân tộc: Là những giá trị văn hóa của riêng dân tộc, bao gồm cả cái tự có và tích lũy được
10. - Nền văn hóa của ta không đồ sộ, có những cống hiến lớn lao cho nhân loại, hay có những đặc sắc nổi bật. Nhìn nhận chung + Kho tàng thần thoại không phong phú. về vốn + Tôn giáo triết học không phát triển. văn + Không có ngành khoa học, kỹ thuật nào hóa phát triển có truyền thống. của + Rất yêu chuộng thơ ca nhưng các nhà dân thơ không ai nghĩ sự nghiệp của mình là ở tộc thơ ca. + Văn hóa của dân nông nghiệp định cư. + Không có nhu cầu lưu chuyển, trao đổi. + Không có sự kích thích của đô thị.
11. - Chứng minh trong sự đối sánh các dân tộc khác với Việt Nam : Lĩnh vực Ở 1 số dân tộc khác Ở ta Rất phát triển, ảnh hưởng Không phát triển Tôn giáo, sâu rộng: Ấn Độ, TQ, Hy (chủ yếu du nhập từ nước triết học Lạp khác) KHKT, giả Phát triển ảnh hưởng đến sự Không có ngành nào phát KH phát triển nhân loại (Anh, triển thành truyền thống Pháp, Đức, Nga) Nghệ thuật: Rất phong phú (Hi Lạp, Ấn Độ, Không phát triển Thần thoại TQ) Không có những thành Thơ ca, Phát triển sớm, đạt nhiều thành tựu nổi bật Kiến trúc, tựu nổi bật (Anh, Nga,) điêu khắc Đạt đỉnh cao (Ai Cập , La Mã) Chưa bao giờ trong lịch sử dân tộc, một ngành văn hóa nào đó trở thành đài danh dự, thu hút, quy tụ cả nền văn hóa.
12. Chùa￿Một￿Cột-￿Việt￿Vam Quần￿thể￿Ăng￿co-Cam￿pu￿chia Vạn￿lí￿trường￿thành-Trung￿Quốc ￿￿￿￿￿ ￿￿Thánh￿Địa￿Mỹ￿Sơn-Việt￿Nam Chïa Vµng –Th¸i Lan ￿Kim￿tự￿tháp-￿Ai￿Cập
13. - Hoạt động nhóm. - 4 nhóm - Thời gian 5 phút. - YC: Mỗi nhóm tìm hiểu một bình diện văn hóa (ưu điểm và hạn chế) + Nhóm 1: Tôn giáo + Nhóm 2: Nghệ thuật + Nhóm 3: Quan niệm sống (lối sống, ứng xử) + Nhóm 4: Sinh hoạt (cái đẹp, ăn mặc)
14. Các￿bình￿diện￿cụ￿thể Ưu điểm Hạn chế Tôn giáo Nghệ thuật Quan niệm sống, Ứng xử Sinh hoạt (cái đẹp, ăn mặc)
15. Các￿bình￿diện Ưu điểm Hạn chế Tôn giáo Không cuồng tín, mà dung hoà Ít quan tâm đến giáo lí nên tôn các tôn giáo các tôn giáo đều giáo không phát triển khó tạo xuất hiện nhưng không có nên tầm vóc lớn lao của các những xung đột quyết liệt, giá trị văn hoá, Phát triển nhất là thơ ca, nhiều Nghệ thuật Không có công trình tráng lệ, người biết làm thơ, xã hội trọng văn kì vĩ, đồ sộ chương. Quan Mong ước thái bình, thong thả, An phận thủ thường, tạo sức ì, niệm sống thanh nhàn, ngại phấn đấu, đấu tranh, (lối sống, Không chuộng trí, chuộng ứng xử) Trọng tình nghĩa, Khôn khéo, biết giữ mình, gỡ được dũng tình thế khó khăn. Không đề cao trí tuệ, Chần Không cự tuyệt với cái mới, chừ, dè dặt với cái mới, Sinh hoạt Hướng vào cái đẹp dịu dàng, (cái đẹp, ăn Hiếm có vẻ đẹp phi thường, vừa phải, thanh nhã, ăn mặc cách tân, táo bạo, mặc) không chuộng sự cầu kì
16. LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG Bài 1 Bài 2
17. Câu hỏi 1: Trong bối cảnh hiện nay, việc tìm hiểu bản sắc văn hóa dân tộc có ý nghĩa gì? Trả lời - Là nhu cầu tự nhiên. - Có ý nghĩa xây dựng một chiến lược phát triển mới cho đất nước. - Quảng bá cái hay cái đẹp của văn hóa dân tộc, thúc đẩy giao lưu lành mạnh nhằm xây dựng một thế giới hòa bình, ổn định, phát triển.
18. Câu 2: Nêu cảm nhận về câu lạc bộ đàn tính hát then của trường PT DTNT THPT Tỉnh Tuyên Quang.
19. MỞ RỘNG
20. Tìm những câu ca dao, tục ngữ nói về ứng xử, kinh niệm sống đề cao sự hợp lý hợp tình của người Việt - “Khéo ăn thì no, khéo co thì ấm”. - “Ở sao cho vừa lòng người, Ở rộng người cười, ở hẹp người chê” - “Lời nói chẳng mất tiền mua Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”
21. Một số hoạt động giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong trường PT DTNT THPT tỉnh Tuyên Quang
22. Hướng dẫn học ở nhà - Nắm vững nội dung bài học ở tiết 1 - Chuẩn bị tiết 2: + Các đặc trưng của văn hóa Việt Nam + Con đường hình thành bản sắc văn hóa Việt Nam
23. 2.4.￿Các￿đặc￿trưng￿của￿văn￿hóa￿dân￿tộc ĐẶC￿TRƯNG￿CỦA￿VĂN￿HÓA￿VIỆT￿NAM￿ Thiết thực Linh hoạt Dung hòa -Tiếp biến sàng Ước mong thái lọc các giá trị bình để xây văn hóa thuộc dựng cuộc sống Kết hợp cái nhiều nguồn khác ấm no, vốn có với nhau (Nho , Phật thanh nhàn văn hóa bên Đạo giáo )để thành ngoài bản sắc của mình
24. 2.5. Con đường hình thành văn hóa Việt Nam Thành quả sáng tạo Tiếp thu những tinh của dân tộc Việt Dung hòa hoa văn hóa từ bên Nam (sự tạo tác của ngoài. chính dân tộc) Văn hóa dân tộc Việt Nam
25. III. Tổng kết 1. Nghệ thuật - Cách trình bày chặt chẽ, biện chứng, logic, thể hiện được tầm bao quát lớn, chỉ ra được những khía cạnh quan trọng về đặc trưng văn hóa dân tộc. - Thái độ khách quan, khoa học, khiêm tốn 2. Ý nghĩa văn bản - Đoạn trích cho thấy một quan điểm đúng đắn về những nét đặc trưng của vốn văn hóa dân tộc, là cơ sở để chúng ta suy nghĩ, tìm ra phương hướng xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc
26. Con đường hình thành bản sắc văn hoá dân tộc Vốn tự có của Khả năng chiếm văn hóa dân linh, đồng hoá tộc (sàng lọc, tinh Dung hoà luyện) văn hoá nước ngoài Giá trị văn hoá dân tộc Việt Nam
27. Theo em nét đẹp văn hoá gây ấn tượng nhất trong những ngày tết nguyên đán của Việt Nam là gì? Trình bày những hiểu biết và quan điểm của anh chị về vấn đề này?Những hủ tục cần bài trừ là gì? Theo em,bài học để xây dựng nền văn hóa Viêt Nam tiến tiến mà tác giả ngầm đặt ra ở đây là gì ?
28. Pháo hoa ngày tết Bánh chưng Xin chữ Đi chùa lễ tết ngày xuân