Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Tiết 19: Đọc văn: Tây Tiến (Quang Dũng)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Tiết 19: Đọc văn: Tây Tiến (Quang Dũng)

1. Tiết 19: Tác giả: Quang Dũng
2. Đọc tiểu dẫn và khái quát những nét chính về tác giả Quang Dũng ?
3. I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả (1921 – 1988) -Tên thật là Bùi Đình Diệm. - Quê: Phượng Trì - Đan Phượng - Hà Tây. v Quang Dũng là nghệ sĩ đa tài,là một nhà thơ mang hồn thơ phóng khoáng,lãng mạn,hào hoa, đặc biệt là khi viết về người lính.
4. Bài thơ được sáng tác trong hoàn 2. Tác phẩm: cảnh nào? a. Hoàn cảnh sáng tác - Sáng tác năm 1948, tại Phù Lưu Chanh sau khi Quang Dũng rời Tây Tiến. - Lúc đầu bài thơ có tên là “Nhớ Tây Tiến” sau đổi thành “Tây Tiến”.
5. b. Đoàn quân Tây Tiến: - Thành lập: 1947 - Nhiệm vụ: Bảo vệ biên giới Việt- Lào và đánh tiêu hao lực lượng quân Pháp. - Địa bàn hoạt động rộng: nơi rừng thiêng nước độc. - Lực lượng: Chủ yếu là học sinh- sinh viên. - Tinh thần: lạc quan, dũng cảm. Chủ đề của bài thơ là gì? d. Chủ đề: Nỗi nhớ da diết về đoàn quân Tây Tiến và khung cảnh thiên nhiên miền Tây hùng vĩ, dữ dội và mĩ lệ.
6. d. Bố cục: Tây Tiến Đoạn 1: Đoạn 2: Đoạn 3: Đoạn 4: Hình ảnh đoàn quân Tây Tiến Kỉ niệm đẹp Chân dung Lời thề hiện ra trong về người lính gắn bó với nỗi nhớ trên tình quân dân Tây Tiến Tây Tiến nền và cảnh sông và miền Tây. thiên nhiên nước miền Tây miền Tây thơ mộng. hùng vĩ, dữ dội
7. II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN: 1. Đoạn 1 Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi! Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi + Tiếng gọi "Tây Tiến ơi!" thân thiết, thức dậy kỉ niệm. + Từ láy “chơi vơi”: trạng thái của nỗi nhớ. + Vần “ơi- chơi vơi” : cộng hưởng, bâng khuâng. Nỗi nhớ da diết, thường trực, mênh mang, bao trùm cả không gian, thời gian.
8. vBức tranh thiên nhiên miền Tây hùng vĩ, dữ dội Liệt kê những địa danh được tác giả tái hiện trong đoạn thơ ? - Địa danh cụ thể: Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông, Mường Hịch, Mai Châu. Ø gợi bao cảm xúc mới lạ.
9. vBức tranh thiên nhiên miền Tây hùng vĩ, dữ dội Tìm những câu thơ tác giả đặc tả cảnh núi rừng Tây Bắc ? Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm Heo hút cồn mây súng ngửi trời - Từ láy: khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút + Thanh điệu Sự gập ghềnh, cheo leo của núi, độ sâu của vực. Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống Hai vế đối nhau + cách ngắt nhịp ở giữa vẽ lên cảnh núi cao, vực thẳm, hiểm trở. Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi Không gian rộng, nhòa đi trong mưa.
10. Chiều chiều oai linh thác gầm thét Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người Tác giả cảm nhận cảnh núi rừng Tây Bắc theo chiều dài của thời gian nhằm tô đậm hình ảnh, làm nổi bật ấn tượng về sự rùng rợn, bí hiểm của núi rừng miền Tây. Ø Đoạn thơ tạo thành bức tranh hoàn chỉnh về sự hùng vĩ, hiểm trở, bí ẩn, rùng rợn của núi rừng Tây Bắc.
11. v Hiện thực về những chặng đường hành quân gian khổ: Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi Mường Lát hoa về trong đêm hơi - "Đoàn quân mỏi": tác giả không né tránh hiện thực. - Câu thơ thứ 2 thể hiện nét đẹp trong tâm hồn của người chiến sĩ yêu cái đẹp của thiên nhiên.
12. Hình ảnh “súng ngửi trời” gợi cho em liên tưởng gì? -Hình ảnh "súng ngửi trời": biện pháp nhân hóa: Đặc tả độ cao của núi. Thể hiện nét tinh nghịch dí dỏm của người lính trẻ.
13. Anh bạn dãi dầu không bước nữa Gục lên súng mũ bỏ quên đời - Hiện thực khốc liệt Ø dãi dầu của cuộc chiến: mất Ø Không bước nữa mát, hi sinh. - Cách nói giảm của ØGục lên súng mũ tác giả thể hiện tư thế hành quân của Ø Bỏ quên đời người lính: họ chỉ chịu hi sinh khi phải trút hơi thở cuối cùng.
14. v Đoạn thơ vừa tô đậm những chặng đường hành quân đầy gian lao vất vả và hiện thực cuộc chiến với những mất mát, hi sinh, vừa khắc họa nét lãng mạn, yêu đời trong tâm hồn người lính Tây Tiến.
15. _ _ _ ?
16. Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói Mai Châu mùa em thơm nếp xôi Hai câu cuối đoạn gợi Ø Gợi cảnh tượng đầm ấm sum họp gia đình. cho em liên tưởng gì? Ø Đây là một trong những kỉ niệm về tình quân dân sẽ tiếp tục khắc họa ở phần sau. v. Đoạn thơ gợi nhớ những kỉ niệm về chặng đường hành quân gian khổ, và hiện thực khốc liệt mà người lính Tây Tiến đã trải qua, thông qua những ngôn từ có tính gợi cảm, độc đáo của một tâm hồn vừa lãng mạn vừa hiện thực.
17. CỦNG CỐ: Đoạn 1 NỘI DUNG NGHỆ THUẬT Nỗi nhớ da diết, bao trùm lên cả không gian và thời + Liệt kê tên bản, tên mường gian. (vùng đất lạ). . + Những chặng đường + Từ láy gợi hình. hành quân và khung cảnh núi rừng Tây Bắc hùng vĩ, + Giàu nhạc điệu. hiểm trở. + Hình ảnh người lính Tây Tiến dũng cảm tinh nghịch,.
18. Xin chân thành cảm ơn quý thày cô và các em học sinh đã chú ý theo dõi bài giảng!