Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Tuần 10: Đọc thêm: Đất nước (Nguyễn Đình Thi)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Tuần 10: Đọc thêm: Đất nước (Nguyễn Đình Thi)

1. Sáng mát trong như sáng năm xưa Xiềng xích chúng bay không khoá được Gió thổi mùa thu hương cốm mới Trời đầy chim và đất đầy hoa Tôi nhớ những ngày thu đã xa Súng đạn chúng bay không bắn được Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội Lòng dân ta yêu nước thương nhà! Những phố dài xao xác hơi may Người ra đi đầu không ngoảnh lại Khói nhà máy cuộn trong sương núi Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy. Nước chúng ta Kèn gọi quân văng vẳng cánh đồng Nước những người chưa bao giờ khuất Ôm đất nước những người áo vải Mùa thu nay khác rồi Ðêm đêm rì rầm trong tiếng đất Ðã đứng lên thành những anh hùng. Tôi đứng vui nghe giữa núi đồi Những buổi ngày xưa vọng nói về! Gió thổi rừng tre phấp phới Ôi những cánh đồng quê chảy máu Ngày nắng đốt theo đêm mưa dội Trời thu thay áo mới Dây thép gai đâm nát trời chiều Mỗi bước đường mỗi bước hy sinh Trong biếc nói cười thiết tha! Những đêm dài hành quân nung nấu Trán cháy rực nghĩ trời đất mới Trời xanh đây là của chúng ta Bỗng bồn chồn nhớ mắt người yêu. Lòng ta bát ngát ánh bình minh. Núi rừng đây là của chúng ta Từ những năm đau thương chiến đấu Những cánh đồng thơm mát Ðã ngời lên nét mặt quê hương Những ngả đường bát ngát Từ gốc lúa bờ tre hồn hậu Súng nổ rung trời giận dữ Những dòng sông đỏ nặng phù sa Ðã bật lên những tiếng căm hờn Người lên như nước vỡ bờ Nước Việt Nam từ máu lửa Bát cơm chan đầy nước mắt Rũ bùn đứng dậy sáng loà. Bay còn giằng khỏi miệng ta Thằng giặc Tây, thằng chúa đất Ðứa đè cổ, đứa lột da
2. Nguyễn Đình Thi ( 1924-2003) Một nghệ sĩ đa tài Thơ ông có bản sắc và giọng điệu riêng Có nhiều bài thơ hay viết về quê hương, đất nước
3. Bài thơ được sáng tác từ năm 1948-1955 Bài thơ là kết tinh những cảm xúc và suy ngẫm của tác giả về đất nước suốt cuộc kháng chiến chống Pháp
4. (21 câu đầu) (Còn lại) Hình tượng đất nước được quan Hình ảnh đất nước từ trong đau thương, căm hờn đã anh dũng sát từ một thời điểm đặc biệt - đứng lên chiến đấu và chiến mùa thu. thắng.
5. 2 câu đầu: • Yếu tố ngoại cảnh: không khí mát trong, gió thổi hương cốm mới • Nhớ về mùa thu quá khứ • Câu thơ tự do, không gieo vần, giọng thơ trong trẻo, gợi cảm
6. 5 câu tiếp: • Hồn thu Hà Nội được gợi ra qua những hình ảnh gợi cảm • Nhận ra được cái chớm lạnh đầu mùa, hồn thu xao xác trong hơi may • Người ra đi đầy quyết tâm, dứt khoát nhưng lưu luyến khôn nguôi với phố phường yêu dấu
7. 5 câu thơ tiếp theo: • Cảnh thu tươi sáng, không gian mở rộng, âm thanh nhộn nhịp • Tình thu: phơi phới niềm vui • Giọng thơ sôi nổi, say sưa
8. 9 câu cuối: • Phép điệp cấu trúc phối hợp với các vần liền • Khẳng định mạnh mẽ chủ quyền của dân tộc • Lòng tự hào về đất nước còn được nhìn nhận từ góc độ lịch sử
9. Khổ thơ mở đoạn: • Vừa tái hiện nỗi đau của quê hương, vừa tố cáo tội ác của quân thù, vừa biểu hiện tình cảm của tác giả • Tạo nên chất ôn hậu, chân tình
10. Các khổ tiếp theo: • Diễn tả đất nước trong đau thương, căm hờn đã đứng lên chiến đấu
11. Khổ cuối: • Thể thơ 6 chữ, nhịp thơ nhanh • Hình ảnh hào hung của đất nước -> Tư thế chiến đấu và chiến thắng lẫm liệt của quân dân ta
12. • Là tác phẩm tiêu biểu nhất trong sự nghiệp thơ ca của Nguyễn Đình Thi • Viết từ tâm hồn của nghệ sĩ đồng hành với lòng dân