Bài giảng Sinh học 9 - Bài học 23: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

Nội dung text: Bài giảng Sinh học 9 - Bài học 23: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

1. Lớp 9B
2. KIỂM TRA MIỆNG Đột￿biến￿cấu￿trúc￿NST￿là￿gì?￿Nêu￿các￿dạng￿ đột￿biến￿cấu￿trúc￿NST?￿Cho￿￿ví￿dụ￿về￿đột￿ biến￿cấu￿trúc￿NST?
3. 1/￿Thế￿nào￿là￿cặp￿NST￿tương￿đồng? ￿-￿Cặp￿NST￿tương￿đồng￿là￿cặp￿NST￿giống￿ nhau￿về￿hình￿dạng￿và￿kích￿thước ￿-￿B2/￿Thộ￿NST￿lế￿nào￿là￿bưỡng￿bộ￿NST￿lội￿(2n)￿là￿bưỡng￿bộ￿NST￿chội? ứa￿ các￿cặp￿NST￿tương￿đồng. ￿-￿B3/￿Thộ￿NST￿trong￿giao￿tế￿nào￿là￿NST￿đơửn￿b￿chộứi?a￿1￿NST￿(n)
4. Trong￿bộ￿NST￿lưỡng￿bội￿(2n) Ta thÊy hiÖn t­îngT¡NG Ta thÊy bÞ mÊt ®i thªm 1NST thø 1NST trong cÆp 3 vµo NST t­¬ng ®ång. Người￿ta￿gọi￿hiện￿tượng￿đó￿là￿ĐỘT￿BIẾN￿SỐ￿LƯỢNG￿NST.￿ Vậy￿thế￿nào￿là￿đột￿biến￿số￿lượng￿NST,￿gồm￿các￿dạng￿ đột￿biến￿nào?￿Có￿lợi￿hay￿có￿hại￿đối￿với￿sinh￿vật￿.￿.￿.￿,￿ để￿giải￿quyết￿được￿vấn￿đề￿đặt￿ra￿chúng￿ta￿tìm￿hiểu￿ trong￿bài:￿￿ĐỘT￿BIẾN￿SỐ￿LƯỢNG￿NST
5. ￿Quan￿sát￿hình￿23.1￿kết￿hợp￿nghiên￿cứu￿thông￿tin￿sgk/67.￿Nhận￿ xét￿sự￿khác￿nhau￿về￿hình￿dạng￿,￿kích￿thước,￿dạng￿gai￿.￿.￿.ở￿quả￿ cây￿cà￿độc￿dược￿số￿I￿với￿quả￿số￿II￿-￿XIII? 2n￿=￿24￿NST nhóm Nội￿ Quả￿cây￿ Quả￿cây￿cà￿dị￿bội￿2 PHÚT dung￿so￿ cà￿số￿I (số￿II￿–￿số￿XIII) sánh ￿1 ￿Các￿ dạng 2 Số￿ lượng￿ NST 3 Kích￿ thước 4 Hình￿ dạng￿ gai 5 Dạng￿ quả ￿￿￿II￿–￿XIII:￿(2n￿+￿1);￿(2n-1)￿NST
6. KÕt qu¶ phiÕu häc tËp Nội￿dung￿so￿ Quả￿cây￿cà￿số￿I Quả￿cây￿cà￿dị￿bội￿ sánh ￿￿￿￿(số￿II￿–￿số￿XIII) ￿Các￿dạng 2n 2n￿+￿1￿;￿2n￿-￿1 Số￿lượng￿ 24 25￿;￿23￿ NST Kích￿thước Bình￿thường Không￿bình￿thường Hình￿dạng￿gai Bình￿thường Không￿bình￿thường D ng￿qu ạ ả Quả￿bầu￿dục￿￿ Quả￿bầu￿dục￿hoặc￿tròn￿￿￿
7. Quả￿của￿12￿kiểu￿cây￿dị￿bội￿(2n￿+￿1)￿khác￿về￿ kích￿thước,￿hình￿dạng￿.￿.￿.￿Và￿khác￿với￿quả￿cây￿ lưỡng￿bội￿bình￿thường￿như￿thế￿nào? Thế￿nào￿là￿hiện￿ QuSựả￿bi￿cếủn￿đa￿12￿kiổi￿stượểốu￿cây￿d￿lng￿dượng￿ị￿bị￿bởộộ￿1￿ci￿thi￿khác￿vặểp￿NST￿th? ới￿quảườ￿ ng￿ lưỡthấng￿by￿ở￿các￿dội￿bình￿thạng￿nào?ường: ￿￿￿￿+￿Số￿lượng￿NST:￿2n￿+￿1￿hoặc￿2n￿–￿1 -￿Một￿NST￿bổ￿sung￿vào￿cặp￿tương￿đồng:￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿ ￿￿￿￿+￿Kích￿thước:￿lớn￿hơn￿hoặc￿nhỏ￿hơn 2n￿+1(￿thể￿3￿nhiễm) ￿￿￿￿+￿Hình￿dạng:￿Bầu￿dục￿hoặc￿tròn -Cặp￿NST￿tương￿đồng￿chỉ￿còn￿1￿NST:￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿ ￿￿￿￿+￿D2n￿–￿1(thạng￿gai:￿Dài￿hể￿1￿nhiễm)ơn￿hoặc￿ngắn￿hơn.
8. Quan￿sát￿hình￿23.2￿,￿giải￿thích￿sự￿hình￿thành￿các￿thể￿dị￿ bội￿có￿(2n￿+￿1)￿và￿(2n￿–￿1)￿NST. Tế￿bào￿sinh￿ giao￿tử Giao￿tử￿ Hợp￿tử Thể￿3￿nhiễm(2n￿+￿1) Thể￿1￿nhiễm(2n￿-￿1) Cơ￿chế￿phát￿sinh￿thể￿dị￿bội
9. Quan￿sát￿hình￿23.2￿,￿giải￿thích￿sự￿hình￿thành￿các￿thể￿dị￿ bội￿có￿(2n￿+￿1)￿và￿(2n￿–￿1)￿NST. Tế￿bào￿sinh￿ giao￿tử Giao￿tử￿ Hợp￿tử Thể￿3￿nhiễm(2n￿+￿1) Thể￿1￿nhiễm(2n￿-￿1) Cơ￿chế￿phát￿sinh￿thể￿dị￿bội￿có￿(2n￿+1)￿và￿(2n￿ –￿1)NST
10. Thảo￿luận￿nhóm￿nhỏ(￿2￿bạn)￿trả￿lời￿các￿câu￿hỏi: Sự￿phân￿li￿của￿cặp￿NST￿tương￿đồng￿ở￿một￿trong￿2￿dạng￿ trên￿khác￿với￿trường￿hợp￿bình￿thường￿như￿thế￿nào?￿ •Bình￿thường:￿Các￿cTrình￿bày￿cặp￿NST￿tơươ￿chng￿đế￿ ồng￿phân￿li￿tạo￿2￿giao￿ tử:￿mỗi￿giao￿tphát￿sinh￿thử￿có￿1￿NST￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿ể￿dị￿bội? •￿Bị￿rối￿loạn:￿Có￿1￿cặp￿NST￿tương￿đồng￿không￿phân￿li￿tạo￿2￿ giao￿tử:￿1￿giao￿tử￿có￿2￿NST￿và￿1￿giao￿tử￿không￿có￿NST￿nào. Các￿giao￿tử￿khác￿nhau￿nói￿trên,￿khi￿tham￿gia￿thụ￿tinh￿dẫn￿ đến￿kết￿quả￿như￿thế￿nào? Khi￿tham￿gia￿thụ￿tinh￿tạo￿ra￿các￿thể￿dị￿bội:￿thể￿3￿nhiễm￿(2n￿ +￿1)￿￿và￿thể￿1￿nhiễm(￿2n￿-￿1)
11. ￿-￿Trong￿giảm￿phân￿hình￿thành￿giao￿tử￿có￿1￿cặp￿ NST￿tương￿đồng￿không￿phân￿li. Sự￿phân￿li￿không￿bình￿thường￿trên￿dẫn￿đến￿kết￿ quả￿như￿thế￿nào? ￿￿￿-￿Kết￿quả:￿một￿giao￿tử￿mang￿2￿NST￿và￿một￿giao￿￿ tử￿không￿mang￿NST￿nào. Khi￿thụ￿tinh￿sẽ￿tạo￿ra￿các￿hợp￿tử￿như￿thế￿nào? ￿￿￿-￿Sự￿thụ￿tinh￿của￿các￿giao￿tử￿bất￿thường￿này￿với￿ các￿giao￿tử￿bình￿thường￿sẽ￿tạo￿ra￿các￿thể￿dị￿bội. Nguyên￿nhân￿nào￿d*￿Nguyên￿nhân￿phát￿sinh￿:￿Do￿rẫn￿đến￿hiện￿tốượi￿long￿dạn￿cị￿bơ￿chội￿thế￿phân￿li￿ể?￿ của￿1￿cặp￿NST￿ở￿kì￿sau￿của￿phân￿bào.￿(bởi￿tác￿nhân￿￿ vật￿lí,￿hóa￿học).￿
12. Nữ bệnh Đao Bộ￿NST￿người￿bình￿thường Thể￿dị￿bội￿(￿thể￿3￿nhiễm) Tay của bệnh Bệnh￿đao￿ở￿người Nam bệnh Đao nhân Đao
13. Bộ NST của nữ giới bình thường Thể dị bội: 2n – 1 ( thể 1 nhiễm) Bộ NST bệnh nhân Tớcnơ Hãy￿nêu￿hậu￿quả￿ của￿hiện￿tượng￿dị￿ bội￿thể￿?
14. 2/￿Hậu￿quả: -￿Tạo￿ra￿những￿biến￿đổi￿về￿hình￿thái￿(￿hình￿ dạng,￿kích￿thước,￿màu￿sắc￿.￿.￿.)￿ở￿thực￿vật. -￿Gây￿bệnh,￿tật￿di￿truyền￿ở￿người:￿bệnh￿đao,￿ bệnh￿tơcnơ,￿.￿.￿.
15. ￿￿￿￿￿￿Sự￿phát￿triển￿nhanh￿của￿một￿số￿ngành￿công￿nghiệp,￿đặc￿ biệt￿là￿công￿nghiệp￿hóa￿học￿đã￿tạo￿ra￿nhiều￿loại￿hóa￿chất￿mới.￿ Các￿hóa￿chất￿này￿đi￿vào￿cơ￿thể￿con￿người￿qua￿không￿khí,￿ nước￿uống,￿thực￿phẩm,￿.￿.￿.￿Các￿thuốc￿diệt￿cỏ,￿thuốc￿trừ￿sâu￿ đã￿làm￿tăng￿rõ￿rệt￿tần￿số￿đột￿biến￿NST￿ở￿người￿sử￿dụng.￿Các￿ hóa￿chất￿mà￿Mỹ￿đã￿rải￿xuống￿Miền￿Nam￿gây￿hậu￿quả￿di￿truyền￿ lâu￿dài.￿Việc￿sử￿dụng￿thuốc￿trừ￿sâu￿không￿đúng￿quy￿cách￿￿và￿ các￿loại￿thuốc￿đã￿cấm￿sử￿dụng,￿gây￿hậu￿quả￿xấu￿đối￿với￿môi￿ trường. ￿￿￿￿￿Trên￿những￿người￿nhiễm￿độc￿cấp￿do￿hóa￿chất￿bảo￿vệ￿TV,￿ photpho￿hữu￿cơ￿gây￿ra￿biến￿đổi￿số￿lượng￿và￿cấu￿trúc￿NST.￿ Người￿làm￿ruộng￿ở￿những￿vùng￿sử￿dụng￿hóa￿chất￿nói￿trên￿có￿ tỉ￿lệ￿đột￿biến￿NST￿cao￿hơn￿những￿người￿làm￿nghề￿khác￿(6,9%￿￿ -￿9,32%￿)
16. ￿￿￿Câu￿hỏi,￿bài￿tập￿củng￿cố ￿1/￿Sự￿biến￿đổi￿số￿lượng￿ở￿một￿cặp￿NST￿thường￿ thấy￿ở￿những￿dạng￿nào? Sự￿biến￿đổi￿số￿lượng￿ở￿một￿cặp￿NST￿thường￿ ￿2/￿Cthấy￿ơở￿ch￿nhếữ￿nào￿dng￿dạẫng:￿Thn￿đến￿sể￿3￿nhiự￿hình￿thành￿thễm(2n￿+￿1)￿và￿thể￿dị￿bểộ￿1￿i￿ ￿3/￿Nêu￿hcó￿snhiễốm￿(2n￿–￿1)￿lượậu￿qung￿cả￿củủa￿ba￿hiộ￿NST￿là￿(2n￿+￿1)￿và￿(2n￿–￿1)?ện￿tượng￿dị￿bội￿thể? Cơ-￿￿chTạếo￿ra￿nh￿dẫn￿đếữn￿sng￿biự￿hình￿thành￿thến￿đổi￿về￿hình￿thái(￿hình￿ể￿(2n￿+￿1)￿và￿thể￿(2n￿ –￿1)￿là￿sdạng,￿kích￿thự￿không￿phân￿li￿cước,￿màu￿sủa￿mắc￿.￿.￿.)￿ột￿cặởp￿NST￿t￿thực￿vươật.ng￿ đồng￿nào￿đó.￿Kết￿quả￿là￿1￿giao￿tử￿có￿cả￿2￿NST￿và￿ mộ-￿Gây￿bt￿giao￿tệửnh,￿t￿không￿mang￿NST￿nào.￿Sật￿di￿truyền￿ở￿ngườựi:￿b￿thệụnh￿đao,￿￿tinh￿của￿ các￿giao￿tbệnh￿tơửcn￿bơất￿th,￿.￿.￿.ường￿này￿với￿các￿giao￿tử￿bình￿ thường￿sẽ￿tạo￿ra￿các￿thể￿dị￿bội.
17. HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC : ￿*￿Bài￿học￿ở￿tiết￿này: -￿Học￿bài,￿Trả￿lời￿câu￿hỏi￿1,2,3￿sgk/68 -￿Hoàn￿thành￿vở￿bài￿tập. -￿Vẽ￿H.23.2￿sgk/￿68￿vào￿vở. *￿Bài￿mới:￿Chuẩn￿bị￿bài:￿ĐỘT￿BIẾN￿SỐ￿LƯỢNG￿NST￿ (tt). ￿￿￿￿￿￿+￿Xem￿lại￿kiến￿thức￿bài￿Nguyên￿phân,￿Giảm￿phân. ￿￿￿￿￿￿+￿QS￿H￿24.1￿–￿24.5￿sgk,￿kết￿hợp￿đọc￿thông￿tin￿sgk￿ Trả￿lời￿câu￿hỏi￿mục￿￿sgk/70. ￿￿￿￿￿+￿Thể￿đa￿bội￿là￿gì? ￿￿￿￿￿+￿Tìm￿hiểu￿nguyên￿nhân￿sự￿hình￿thành￿thể￿đa￿bội. ￿￿￿￿￿￿+￿So￿sánh￿2￿trường￿hợp￿sơ￿đồ￿hình￿24.5. ￿￿￿￿￿+￿Làm￿vở￿bài￿tập.