Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Tuần 29: Đọc văn: Nỗi thương mình (Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Tuần 29: Đọc văn: Nỗi thương mình (Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)

1. Văn bản: NỖI THƯƠNG MÌNH ( Trích “Truyện Kiều” ) Nguyễn Du
2. NỖI THƯƠNG MÌNH (Trích Truyện Kiều) - Nguyễn Du - I.Tiểu dẫn: - Vị trí: Từ câu 1229-1248 (Phần 2: Gia biến và lưu lạc). - Nội dung: Tình cảnh trớ trêu và tâm trạng của Thúy Kiều. II.Đọc-hiểu văn bản: 1. Đọc - chú thích: - Cách đọc: giọng chậm, trầm, xót xa, có lúc chì chiết, đay nghiến.
3. NỖI THƯƠNG MÌNH (Trích Truyện Kiều) - Nguyễn Du - 2. Bố cục: Gồm 3 phần: - Phần 1: 4 câu đầu: Cảnh sống ở lầu xanh của Kiều. - Phần 2: 8 câu tiếp: Tâm trạng,nỗi niềm của Kiều. - Phần 3: 8 câu cuối: Thái độ của Kiều trước cảnh sắc, thú vui ở lầu xanh
4. 3. Phân tích: a. Cảnh sống ở lầu xanh của Kiều: 4 câu đầu: Biết bao bướm lả ong lơi, Cuộc say đầy tháng,trận cười suốt đêm Dập dìu lá gió cành chim, Sớm đưa Tống Ngọc tối tìm Trường Khanh. - Hình ảnh: + bướm lả ong lơi + lá gió cành chim + Tống Ngọc, Trường Khanh Cuộc sống xô bồ,suồng sã, gió trăng.
5. Biết bao bướm lả ong lơi, Cuộc say đầy tháng trận cười suốt đêm, Dập dìu lá gió cành chim, Sớm đưa Tống Ngọc tối tìm Trường Khanh. -Từ ngữ: biết bao; đầy tháng - suốt đêm;sớm - tối Gợi thời gian triền miên,bất tận. Bút pháp ước lệ. + Tả thực về cuộc sống xô bồ, nhơ nhớp chốn lầu xanh. + Giữ được chân dung cao đẹp của Kiều. + Thể hiện thái độ trân trọng, cảm thông của nhà thơ đối với nhân vật.
6. b.Tâm trạng,nỗi niềm của Kiều: 8 câu tiếp * 2 câu đầu: Khi tỉnh rượu lúc tàn canh, Giật mình mình lại thương mình xót xa. - Không gian: chốn lầu xanh - Thời gian : đêm khuya - Tâm trạng: + Giật mình
7. CÂU HỎI THẢO LUẬN: Em hiểu như thế nào về trạng thái” giật mình” của Kiều? A.Là hành động bên ngoài của nhân vật khi có sự tác động đột ngột nào đó của môi trường. B. Là cảm xúc bên trong mà nếu như không có thì Kiều cũng giống như tất cả các kĩ nữ khác trong chốn thanh lâu của Tú Bà. Lí giải sự lựa chọn của em?
8. b.Tâm trạng,nỗi niềm của Kiều: 8 câu tiếp * 2 câu đầu: Khi tỉnh rượu lúc tàn canh, Giật mình mình lại thương mình xót xa. - Không gian: chốn lầu xanh - Thời gian : đêm khuya - Tâm trạng: + Giật mình Tự ý thức + Nhịp: 2/1/3/2 Nhịp bất thường + Điệp từ: “mình” Nhấn mạnh nỗi cô đơn,bẽ bàng. + Từ láy: xót xa Tâm trạng thảng thốt, cô đơn, bẽ bàng và thương thân, xót phận của nàng Kiều.
9. b.Tâm trạng,nỗi niềm của Kiều: 8 câu tiếp - Sử dụng một loạt câu hỏi tu từ: Khi sao,giờ sao Là lời tự vấn,tự giày vò. * 6 câu tiếp: Khi sao phong gấm rủ là, - Phép đối: Giờ sao tan tác như hoa giữa đường. + Khi sao > < Hiện tại: đau êm đềm, đớn, tủi nhục,ê hạnh phúc chề Tâm trạng đau đớn,tủi hổ,ê chề,nhục nhã.
10. b.Tâm trạng,nỗi niềm của Kiều: 8 câu tiếp - Phép đối: * 6 câu tiếp: + Mặc người > Sự đối lập, tách biệt của Mặc người mưa Sở mây Tần, Kiều trong cuộc sống ở lầu Những mình nào biết có xuân là gì. xanh. Kiều là người có ý thức về phẩm giá, nhân cách trong hoàn cảnh sống ô trọc,nhơ bẩn.
11. c.Thái độ của Kiều trước cảnh sắc,thú vui ở lầu xanh: 8 câu cuối Đòi phen gió tựa hoa kề , - Cảnh: gió ,trăng,hoa ,tuyết Nửa rèm tuyết ngậm bốn bề trăng thâu. Đủ cảnh đẹp bốn mùa. Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu, - Thú vui: cầm, kì, thi, họa Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ? Đủ thú vui tao nhã. Đòi phen nét vẽ câu thơ, - Con người: + buồn Cung cầm trong nguyệt nước cờ dưới hoa. + vui gượng Vui là vui gượng kẻo là, + ai tri âm? Ai tri âm đó mặn mà với ai? Thái độ thờ ơ, gượng gạo, vô cảm. Tâm hồn trong sạch,không bị vấy bẩn của Kiều.
12. Thảo luận: Trong cuéc t¸i ngé, Kim Träng nãi víi KiÒu : “ Nh­ nµng lÊy hiÕu lµm trinh, Bôi nµo cho ®ôc ®­îc m×nh Êy vay ? ” Theo em ®o¹n trÝch nµy cã thÓ gãp phÇn lÝ gi¶i c©u nãi ®ã nh­ thÕ nµo ?
13. III.III. TængTæng kÕtkÕt 1.Néi1.Néi dung.dung. :: NçiNçi th­¬ngth­¬ng th©nth©n xãtxãt phËnphËn vµvµ sùsù tùtù ýý thøcthøc caocao vÒvÒ nh©nnh©n phÈmphÈm cñacña KiÒuKiÒu .Qua.Qua ®ã®ã thÊythÊy ®­îc®­îc t©mt©m hånhån caocao ®Ñp®Ñp cñacña KiÒuKiÒu TÊmTÊm lßnglßng c¶mc¶m th«ngth«ng tr©ntr©n trängträng cñacña NguyÔnNguyÔn DuDu ®èi®èi vèivèi KiÒuKiÒu còngcòng nh­nh­ kiÕpkiÕp kÜkÜ n÷n÷ tµitµi hoahoa b¹cb¹c mÖnhmÖnh nãinãi chungchung 2. NghÖ thuËt : nghÖ thuËt miªu t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt : - Bót ph¸p ­íc lÖ . - NghÖ thuËt ®èi xøng (TiÓu ®èi trong cÊu tróc bèn ch÷ , tiÓu ®èi trong c©u, ®èi gi÷a hai c©u lôc vµ b¸t). - Dïng c¸c côm tõ ®an xen , c¸c ®iÖp tõ
14. IV. Cñng cè: CảmCảm nhậnnhận Kiều phải trải qua những đaucủacủa khổ emem tận vềvề cùng song vẫn luôn giữ được tâm hồnnhânnhân trong vậtvật sáng và KiềuKiều quaqua nhân cách đẹp đẽ. đoạnđoạn trích?trích?