Đề kiểm tra chất lượng học kì I môn Ngữ Văn Lớp 9 - Năm học 2022-2023 - Sở GD&ĐT Thái Bình (Có đáp án)

Nội dung text: Đề kiểm tra chất lượng học kì I môn Ngữ Văn Lớp 9 - Năm học 2022-2023 - Sở GD&ĐT Thái Bình (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HỌC KÌ I NĂM HỌC 2022 - 2023 THÁI BÌNH Môn: NGỮ VĂN 9 Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian giao đề) I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: Khi phải đối mặt với khó khăn, hãy tự nhủ rằng mọi rắc rối sẽ được giải quyết, từ đó nỗ lực tìm giải pháp cho vấn đề. Đó chính là cách tạo ra sự khởi đầu tốt đẹp. Hãy nhớ rằng thành công trong cuộc sống luôn đi kèm với những câu khẳng định như “tôi có thể” hoặc “tôi sẽ làm được” và hành động bao giờ cũng tạo ra điều kì diệu. Đừng ngồi đó chờ đợi mộng tưởng biến thành sự thật. Khi đã nỗ lực hết mình, dù có thất bại, bạn cũng không phải tiếc nuối. Thất bại không chỉ khiến bạn rút ra bài học kinh nghiệm mà còn hiểu được giá trị của thành công. Bạn thực sự thất bại khi chưa thử mọi cơ hội mà bạn đang có. Khi thực sự muốn làm một điều gì đó, chắc chắn sẽ có cách để bạn làm được. Điều quan trọng là bạn phải xem xét các khả năng để tạo ra cơ hội chứ không phải lãng phí thời gian để mổ xẻ những trách nhiệm của mình. (Trích Quên hôm qua, sống cho ngày mai, Tian Dayton, NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, 2014, tr.107) Câu 1. (0,5 điểm) Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích. Câu 2. (0,5 điểm) Theo đoạn trích, thành công trong cuộc sống luôn đi kèm với những câu khẳng định nào? Câu 3. (1,0 điểm) Em hiểu thế nào về ý kiến: “Thất bại còn giúp ta hiểu được giá trị của thành công”? Câu 4. (1,0 điểm) Bài học sâu sắc nhất em rút ra được từ đoạn trích trên là gì? Vì sao? II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1. (2,0 điểm) Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận của em về những câu thơ sau: Không có kính không phải vì xe không có kính Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi Ung dung buồng lái ta ngồi, Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng. (Trích Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Phạm Tiến Duật, Ngữ văn 9, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.131) Câu 2. (5,0 điểm) Em hãy viết bài văn thuyết minh về tác giả Kim Lân và đoạn trích truyện ngắn Làng (Ngữ văn 9, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020). --- HẾT --- Họ và tên:...................................................................... Số báo danh:................
2. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HỌC KÌ I NĂM HỌC 2022 -2023 THÁI BÌNH   (Gồm 03 trang) HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ BIỂU ĐIỂM MÔN NGỮ VĂN 9 Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 3,0đ 1. Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận. Hướng dẫn chấm: 0,5 - Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm. - Học sinh trả lời không đúng hoặc không trả lời: không cho điểm. 2. Theo tác giả, thành công trong cuộc sống luôn đi kèm với những câu khẳng định như “tôi có thể” hoặc “tôi sẽ làm được”. 0,5 Hướng dẫn chấm: Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm (mỗi ý cho 0,25 điểm). 3. Ý kiến: “Thất bại còn giúp ta hiểu được giá trị của thành công” có thể 1, 0 được hiểu: - Có trải qua thất bại mới thấy thành công chính là kết quả tốt đẹp của những nỗ lực, ghi nhận sự trưởng thành sau những vấp ngã và sai lầm. Đó là thành quả to lớn giúp ta hiểu được giá trị của sự nỗ lực vượt lên chính mình (0,75 điểm). - Trong cuộc sống cần coi thất bại như một động lực để vươn lên (0,25 điểm). Lưu ý: Học sinh diễn đạt theo cách khác nhưng đủ ý, hợp lý và thuyết phục vẫn cho điểm tối đa. 4. Bài học sâu sắc nhất rút ra từ đoạn trích và lý giải: 1,0 - Học sinh nêu bài học sâu sắc nhất rút ra từ đoạn trích. Ví dụ: Phải có niềm tin vào bản thân; phải biết vượt qua thất bại, nỗ lực không ngừng để đạt được thành công trong cuộc sống; phải biết tạo ra cơ hội cho chính mình... - Học sinh lí giải hợp lí, thuyết phục, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu, không vi phạm chuẩn mực đạo đức, pháp luật. Hướng dẫn chấm: - Rút ra được bài học sâu sắc nhất với bản thân: 0,5 điểm. - Lí giải hợp lí, thuyết phục: 0,5 điểm. II LÀM VĂN 7,0 1. Viết đoạn văn trình bày cảm nhận về đoạn thơ. 2,0 a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn. 0,25 b. Xác định đúng vấn đề: cảm nhận đoạn thơ trích trong tác phẩm “Bài thơ về 0,25 tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật. c. Triển khai vấn đề: 1,0 - Hình ảnh những chiếc xe không kính bị bom đạn tàn phá nặng nề, qua đó thấy được sự khốc liệt của chiến trường những năm chống Mỹ; hình ảnh người chiến sĩ lái xe Trường Sơn với tư thế ung dung, tự tin, làm chủ hoàn cảnh... - Nghệ thuật: giọng điệu sôi nổi, tinh nghịch, lời thơ gần với lời văn xuôi, biện pháp điệp ngữ, đảo ngữ
3. Phần Câu Nội dung Điểm Hướng dẫn chấm: - Học sinh trình bày được ý 1: 0,75 điểm. - Học sinh trình bày được ý 2: 0,25 điểm. - Học sinh cảm nhận chưa đủ ý, còn chung chung: 0,25 điểm. d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. 0,25 Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo: Thể hiện cảm nhận sâu sắc về đoạn thơ; có cách diễn đạt mới mẻ. 0,25 2. Viết bài văn thuyết minh về tác giả Kim Lân và đoạn trích truyện ngắn “Làng”. 5,0 a. Đảm bảo cấu trúc bài văn thuyết minh. 0,25 b. Xác định đúng đối tượng thuyết minh: nhà văn Kim Lân và đoạn trích 0,25 truyện ngắn “Làng”. c. Triển khai * Thuyết minh về tác giả: 0,75 - Kim Lân (1920 - 2007) tên khai sinh là Nguyễn Văn Tài, quê ở huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. - Ông là nhà văn chuyên viết truyện ngắn và đã có sáng tác đăng báo từ trước Cách mạng tháng Tám năm 1945. Vốn gắn bó và am hiểu sâu sắc cuộc sống ở nông thôn, Kim Lân hầu như chỉ viết về sinh hoạt làng quê và cảnh ngộ của người nông dân. - Năm 2001, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật. Hướng dẫn chấm: Học sinh trình bày được 03 ý: 0,75 điểm (mỗi ý 0,25 điểm) * Thuyết minh về truyện ngắn “Làng” và đoạn trích truyện: - Xuất xứ: Truyện ngắn “Làng” được viết trong thời kì đầu của cuộc kháng 0,25 chiến chống Pháp và được đăng lần đầu tiên trên tạp chí Văn nghệ năm 1948. - Tóm tắt đoạn trích: 1,0 + Ông Hai là người nông dân làng Chợ Dầu. Khi cuộc kháng chiến chống Pháp bùng nổ, ông Hai và gia đình phải đi tản cư. Ở nơi tản cư, ông nhớ làng da diết, ngày nào cũng sang bên nhà bác Thứ để khoe về làng. + Một hôm, sau khi rời khỏi phòng thông tin, ông đang vui mừng trước những chiến thắng của quân ta thì tình cờ nghe được tin làng Chợ Dầu của ông theo giặc. Ông vô cùng đau khổ, tủi nhục. Suốt mấy ngày ông chẳng dám đi đâu, lúc nào cũng bị ám ảnh bởi tin dữ ấy. Khi buộc phải lựa chọn giữa về làng hay không về làng, ông đã dứt khoát: làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù. Trong tâm trạng bế tắc, tuyệt vọng, ông đã tâm sự với đứa con nhỏ để giãi bày lòng mình. + Khi tin làng Chợ Dầu theo giặc được cải chính, ông Hai vui sướng đi khoe tin ấy với mọi người, ông còn khoe nhà mình bị Tây đốt. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trình bày đủ 03 ý: 1,0 điểm (ý 1: 0,25 điểm, ý 2: 0,5 điểm, ý 3: 0,25 điểm). - Học sinh có cách diễn đạt khác nhưng đủ ý vẫn cho điểm tối đa. 2
4. Phần Câu Nội dung Điểm - Giá trị nội dung: 1,0 + Truyện ngắn đã diễn tả tình yêu làng thắm thiết thống nhất với lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến ở nhân vật ông Hai. + Qua hình ảnh ông Hai trong tác phẩm, người đọc thấy được một biểu hiện cụ thể, sinh động về tinh thần yêu nước của nhân dân ta trong thời kì kháng chiến chống Pháp. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trình bày được 02 ý: 1,0 điểm ( mỗi ý 0,5 điểm) - Học sinh có cách diễn đạt khác nhưng đủ ý vẫn cho điểm tối đa. - Giá trị nghệ thuật: 0,75 + Truyện đã sáng tạo được tình huống có tính căng thẳng, thử thách, từ đó bộc lộ đời sống bên trong, tình cảm và tư tưởng của nhân vật. + Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, tinh tế. + Ngôn ngữ nhân vật sinh động, giàu tính khẩu ngữ và thể hiện rõ cá tính nhân vật. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trình bày đủ 03 ý: 0,75 điểm ( mỗi ý 0,25 điểm). - Học sinh có cách diễn đạt khác nhưng đủ ý vẫn cho điểm tối đa. - Đánh giá: Truyện ngắn “Làng” của Kim Lân là một trong những tác phẩm 0,25 đặc sắc của văn học kháng chiến. Truyện bồi đắp cho tâm hồn người đọc tình yêu quê hương, đất nước sâu sắc... d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. 0,25 Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ. 0,25 Tổng điểm 10,0 _____________________ 3