Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Tuần 28: Đọc văn: Người cầm quyền khôi phục uy quyền (V. Huy-Gô) - Nguyễn Bá Sơn

Nội dung text: Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Tuần 28: Đọc văn: Người cầm quyền khôi phục uy quyền (V. Huy-Gô) - Nguyễn Bá Sơn

1. CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH NGUYỄN BÁ SƠN
2. I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả a. Cuộc đời - V. Huy-gô (1802 – 1885) là nhà văn, nhà thơ, nhà tiểu thuyết, nhà soạn kịch lãng mạn nổi tiếng nước Pháp. - Tuổi thơ có nhiều dữ dội, những trang đời khắc nghiệt-> Emnhững hãy nêutrải nghiệm nhữngđể nétlại chínhnhiều về tác giả V.Huy -gô,dấu ấn trong sáng tác của ông. những điểm đáng chú ý về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của V.Huy-gô ?
3. - Thời đại Huy-gô sống và sáng tác gắn với TK XIX- Thế kỉ đầy bão tố CM -> Các sáng tác của ông được xem “tiếng vọng âm vang của thời đại”. - Ông suốt đời hoạt động chính trị vì sự tiến bộ của thời đại.
4. b. Sự nghiệp sáng tác - Phong phú về thể loại và tuyệt tác về chất lượng. + Thơ: Lá thu (1831), Tia sáng và bóng tối (1840), Trừng phạt (1853) + Kịch: Éc – na – ni (1830) + Tiểu thuyết: Nhà thờ đức bà Pa-ri (1831), Những người khốn khổ (1862), Chín mươi ba (1874) => Tác phẩm của ông thể hiện lòng yêu thương bao la đối với những con người cùng khổ, nên ông được mệnh danh là nhà văn của những người khốn khổ.
5. 2. Tiểu thuyết “Những người khốn khổ”: - Tiểu thuyết “NNKK” xuất bản năm 1862. Đây là một thiên anh hùng ca về quần chúng bị áp bức, đau khổ và nổi dậy.
6. * Cấu trúc: - Gồm 5 phần (hơn 2000 trang, hàng trăm nhân vật). + Phăng-tin + Cô-det + Ma-ri-uýt + Tình ca phố Pơ-luy-mê và anh hùng ca phố Xanh-đơ-ni + Giăng-van-giăng
7. * Nội dung: - TP đã tái hiện lại khung cảnh Pari và nước pháp 3 thập kỉ đầu TK XIX, xoay quanh số phận nhân vật Giăng-van-giăng, từ khi ra tù đến lúc qua đời trong lãng quên thầm lặng. Qua đó gửi gắm 1 thông điệp cuối cùng: “Trên đời, chỉ có một điều ấy thôi là thương yêu nhau”. => TP lên án gay gắt xã hội tư bản tàn bào, phản ánh đời sống khốn khổ của những người lao động nghèo, cảm thông với nỗi đau và ngợi ca sức mạnh vươn lên của những con người khốn khổ. Đề cao chủ nghĩa nhân đạo- Lấy tình thương để cải tạo xã hội * Thể loại: - Tiểu thuyết
8. 3. Đoạn trích “Người cầm quyền khôi phục uy quyền” * Vị trí: - Chương IV, quyển 8, cuối phần thứ nhất của tiểu thuyết “Những người khốn khổ” * Tóm tắt đoạn trích: - Đoạn trích kể lại tình huống thanh tra cảnh sát Gia-ve đến bắt Giăng Van-giăng, khi ông đến từ giã Phăng-tin trong khi Phăng-tin chưa biết gì về sự thật.
9. Bố Cục + Phần 1 + Phần 2 (từ đầu đến + Phần 3 (tiếp theo đến chị rùng mình) (còn lại) Phăng tin đã tắt thở) Giăng Van-giăng Giăng Van-giăng Giăng Van-giăng chưa mất hết uy khôi phục uy quyền mất hết uy quyền. quyền.
10. II. Đọc – hiểu văn bản 1.Nhân vật Giave * Công việc: - Thanh tra cảnh sát, trung thành với chính quyền tư sản. * Bộ mặt: - Cặp mắt như cái móc sắt từng quen kéo giật bao kẻ khốn khổ, đi thấu vào xương túy-> Sự Nhân vật Gia-ve có gì đáng chú ý? so sánh độc đáo làm người đọc cảm giác được § Công việc ? sự hiểm ác ẩn chìm trong cặp mắt.§ Bộ mặt ? - Cái cười ghê tởm phô ra tất cả hai hàm § Giọng nói ? răng => Bộ mặt ghớm ghiếc ghê sợ.
11. * Giọng nói: - Giọng quát tháo, chửi rủa, hét lên với những người xung quanh. Quát thaó ngay trong bệnh viện. - “Mau lên” man rợ và điên cuồng, không còn là tiếng người  tiếng thú gầm.-> Sự so sánh, phóng đại. => giọng nói của 1 kẻ vô cùng thô bạo, hiểm độc.
12. Với giăng van giăng Với Phăng-tin + Xưng hô: Mày-Tao + Con đĩ, đồ khỉ, gái điểm Ngôn + Quát tháo, ra lệnh -> Xúc phạm, khinh miệt ngữ -> Hống hách, thô bạo. + Nắm lấy cổ áo + Quát tháo, chửi, sỉ nhục Hành + Hét lên + Dập tắt niềm hy vọng động + Phá lên cười -> Độc ác, thờ ơ trước nỗi -> Con thú vồ mồi ngang đau của người khác. ngược. + Trước sự cầu xin của + Khi Phăng Tin chết: Dửng Thái Giave không mảy may, xúc dưng, lạnh lùng, như không độ động, động lòng có chuyện gì xảy ra. -> Tàn nhẫn, ác độc, máu lạnh. =>Gia ve là 1 kẻ trung thành của chính quyền phong kiến đương thời,bản chất thô bạo, vô nhân tính-> TG lên án, tố cáo XHTSPK.
13. * Tiểu kết - Với việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật như so sánh, phóng đại, ẩn dụ, bình luận ngoại đề, Huy gô đã xây dựng thành công hình tượng nhân vật Gia ve. - Hắn hiện thân là 1 con ác thú, thô bạo và vô nhân tính. Sự độc ác của hắn đã lên đến tột đỉnh khiến hắn không còn thuộc về thế giới con người nữa mà chuyển sang một con ác thú.
14. Câu hỏi thảo luận - Nếu em là Gia-ve trong trường hợp này em sẽ xử sự với giăng Van-giăng và Phăng –tin ra sao?
15. 2. Hình tượng Giăng Van Vị￿cứu￿tinh,￿ Đấng￿cứu￿thế Giăng: - Giăng Van-giăng là con ngời lao động nghèo khổ. Xuất phát từ lòng thương cháu, mà Giăng Van-giăng đã ăn cắp 1 chiếc bánh mì cho bảy đứa cháu nhỏ trong cảnh đón khổ mà nhận án 19 năm tù khổ sai.
16. Đối với Phăng - tin Đối với Gia - ve - Khi Phăng-tin còn sống - Khi Phăng-tin còn sống + Cứu vớt, yêu thương, trân + Cử chỉ điềm tĩnh, ngôn ngữ trọng, giúp đỡ, xem Phăng- nhẹ nhàng, xưng hô nhã nhặn, tin như con của mình. không hề khiếp sợ trước Gia- - Lời nói nhẹ nhàng và điềm ve. tĩnh “Cứ yên tâm. Không phải - Hạ giọng, nhún mình cầu xin nó đến bắt chị đâu”. cho Phăng-tin ( Muốn cứu -> Trấn an tinh thần cho Phăng-tin). Phăng-tin. - Muốn nói nhỏ, ghé gần nói - Biết bệnh tình của Phăng- riêng với Gia-ve( Giăng van- tin nên cố giấu diếm sự thật, giăng cư xử tế nhị, nhã nhặn để Phăng-tin không bận lòng, thuyết phục, nhún nhường với không chịu cú sốc. Gia-ve để xin hắn cho 3 ngày tìm Cô-dét. Vì tình thương người mà anh hạ mình như thế.
17. Đối vơi Phăng-tin Đối với Gia-ve - Khi Phăng-tin chết - Khi Phăng-tin chết: + Giăng van-giăng thì thầm (nói + thái độ và hành động của nhỏ) với Phăng-tin  Cầu chúc ông trở nên mạnh mẽ, cho linh hồn của Phăng-tin quyết liệt.(“Cậy bàn tay Gia được siêu thoát. Ông như hứa -ve; Anh đã giết chết người với Phăng-tin là nhất định sẽ đàn bà này rồi; giật gãy tìm cô-dét. thanh giường đe dọa Gia- + Hành động: Bàn tay đỡ lấy ve; Tôi khuyên anh đừng trán, ngắm dài không nhúc nhíc. quẩy rầy tôi lúc này”.) Ông ngồi như thế, mãi miết, yen -> Sự thay đổi trong cách cư lặng chẳng nghĩ đến điều gì, xử.Một sự thay đổi mang nâng đầu, sửa sang, thắt dây tính tất yếu. cổ áo, vén tóc, hôn tay → Đầy lòng thương yêu, nhân từ, dịu dàng, cao thượng.
18. - Hạ mình, cố gắng chịu đựng những lời lẽ, hành động, thái độ, cử chỉ hống hách, tàn bạo của Giave. Sẵn sàng chịu bắt sau khi đã hoàn tất mọi thủ tục cần thiết để tiễn đưa Phăng-tin vào cõi vĩnh hằng. Giăng Van-giăng là hiện thân của tình yêu thương con người người, một vị cứu tinh, cứu rỗi linh hồn. Đây cũng là lòng yêu thương của Huy-gô, gửi gắm qua nhân vật, nhà văn thể hiện niềm tin của mình vào sức mạnh của tình thương yêu.
19. 3.Ý nghĩa của câu kết thúc đoạn trích và vai trò của Phăng-tin - Câu nói “ giờ thì tôi thuộc về anh” + Tự nguyện, chủ động + Sẵn sàng xả thân vì người khác -> Con người giàu tình thương yêu cho 1 kiếp người bất hạnh. - Vai trò của Phăng-tin trong diễn biến cốt truyện: + Tạo ra mâu thuẫn đối lập giữa cái thiện và cái ác. Làm rõ tình yêu thương, đồng cảm của con người trong mối quan hệ với Giăng-van-giăng và bà xơ Xem-pli-xơ.
20. 4. Ý nghĩa nhan đề đoạn trích “Người cầm quyền khôi phục uy quyền” * Quan niệm thông thường Người cầm quyền là người khi đã thâu tóm quyền lực về mình, muốn thể hiện quyền lực, bắt mọi người phải phục tùng mình. * Quan niệm của tác giả Người cầm quyền là con người lí tưởng, được tất cả mọi người hướng tới. Đó là con người hiện thân của cái đẹp, cái thiện, có tâm hồn thánh thiện, cùng chia sẻ, nếm trải mọi nỗi khổ đau, bất hạnh của con người. Giăng Van-giăng là hiện thân của con người lí tưởng ấy.
21. 5. Đặc sắc nghệ thuật: - Ngòi bút lãng mạn của tác giả : + Hình tượng nhân vật phi thường, lãng mạng (Tấm lòng thánh thiện có quyền lực vô biên, khiến người người chết cũng nở nụ cười mãn nguyện khi đi vào cõi vĩnh hằng). + Chi tiết tưởng chừng vô lí (người đã chết không thể cười), như một ảo ảnh lãng mạn, thể hiện tình người dưới ngòi bút lãng mạn của Huy-gô. Cuộc sống cần phải có tình yêu thương giữa con người với nhau.
22. - Xây dựng 2 tính cách đối lập hoàn toàn: thiện > < thấp hèn (Giăng van-giăng và Gia-ve). - Kết hợp nhiều bút pháp: so sánh, phóng đại, ẩn dụ, miêu tả trực tiếp, gián tiếp, bình luận ngoại đề. → Tô đậm, ca ngợi con người phi thường với trái tim tràn ngập yêu thương.
23. III. TỔNG KẾT 1.Nội dung: - Qua một câu chuyện đầy kịch tính với những hình tượng tương phản, Huy gô muốn gửi tới bạn đọc một thông điệp: Trong hoàn cảnh bất công và tuyệt vọng, con người chân chính vẫn có thể bằng ánh sáng của tình thương đẩy lùi bóng tối của cường quyền và nhen nhóm niềm tin vào tương lai.
24. 2. Nghệ thuật - So sánh, ẩn dụ, tương phản. - Thủ pháp đối lập, tương phản - Bình luận ngoại đề - Phóng đại - Hư cấu chi tiết nghệ thuật
25. Câu hỏi thảo luận Câu 1.Ai được xem là nhà thơ, nhà sọa kịch, nhà tiểu thuyết, lãng mạn nổi tiếng nước Pháp? A. Banzac B. Puskin C. Huy gô D. Tago -> Đáp án C Câu 2. Chi tiết nào cho thấy Vic-to Huy-gô miêu tả Gia-ve trong đoạn trích “Người cầm quyền khôi phục uy quyền” như một con thú dữ đang thôi miên con mồi?
26. A. "Gia-ve tiến vào giữa phòng và hét lên". B. "Trong cái điệu hắn nói lên hai tiếng ấy có gì man rợ và điên cuồng. [ ] Không còn là tiếng người nói là tiếng thú gầm". C. "Hắn đứng lì một chỗ mà nói; hắn phóng vào Giăng Van-giăng cặp mắt nhìn như cái móc sắt". D. "Gia-ve đã túm lấy cổ áo Giăng Van-giăng. Gia-ve phá lên cười, cái cười ghê tởm phô ra tất cả hai hàm răng". -> Đáp án: C.
27. XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM ĐÃ THEO DÕI.