Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 51: Đoàn thuyền đánh cá

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 51: Đoàn thuyền đánh cá

1. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ - Huy Cận - Gi¸o viªn: Tr¬ng ThÞ Mai M«n: Ng÷ v¨n 9 Tæ :Khoa häc x· héi
2. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ KiÓm tra bµi cò- Huy Cận - Câu 1 : ? Ñoïc thuoäc loøng baøi thô “Baøi thô veà tieåu ñoäi xe khoâng kính”- Phạm Tiến Duật? Trong bµi th¬ ®ã em thÝch nhÊt c©u th¬ nµo? V× sao? Câu 2 : ? H×nh ¶nh næi bËt trong bµi lµ h×nh ¶nh nµo? V× sao cã thÓ nãi ®ã lµ h×nh ¶nh ®éc ®¸o? - Hình aûnh nhöõng chieác xe khoâng kính vaãn baêng ra chieán tröôøng . - Hình aûnh thöïc, thöïc ñeán traàn truïi. Taùc giaû giaûi thích nguyeân nhaân cuõng raát thöïc .
3. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ TiÕt 51 - Huy Cận - Văn bản: - Huy CËn -
4. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ - Huy Cận - I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả (1919 - 2005) - Tên: đầy đủ là Cù Huy Cận. - Quê : Ân Phú – Vụ Quang - Hà Tĩnh. - Nổi tiếng trong phong trào Thơ mới( trước 1945), tiêu biểu cho nền thơ hiện đại Việt Nam từ sau năm 1945. - Chặng đường văn học: Sau 1945: Trước 1945: - Đề tài về cuộc sống mới - Đề tài về cuộc sống xưa, cảnh xưa -Thơ ông dạt dào niềm vui - Thơ giàu chất triết lí - TP tiêu biểu: thấm thía nối buồn Trời mỗi ngày lại sáng (1958); - TP tiêu biểu: Đất nở hoa (1960); Bài thơ Tập Lửa thiêng (1940) cuộc đời (1963); Hai bàn tay em (1967); - Huy Cận được nhà nước trao tặng giải thưởng về văn học nghệ thuật đợt 1 ( 1996)
5. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ - Huy Cận - I. Tìm hiểu chung ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ 1. Tác giả (1919 - 2005) Huy Cận Mặt trời xuống biển như hòn lửa 2. Tác phẩm Sóng đã cài then, đêm sập cửa. Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi, Hoàn cảnh sáng tác: Câu hát căng buồm cùng gió khơi. - Viết năm 1958, khi Huy Cận có chuyến đi thực tế dài Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng, Cá thu biển Đông như đoàn thoi ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh. Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng. - In trong tập “Trời mỗi ngày lại sáng” (1958). Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi! Thuyền ta lái gió với buồm trăng Lướt giữa mây cao với biển bằng, Ra đậu dặm xa dò bụng biển, Dàn đan thế trận lưới vây giăng. Cá nhụ cá chim cùng cá đé, Cá song lấp lánh đuốc đen hồng, Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé, Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long. Ta hát bài ca gọi cá vào, Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao, Biển cho ta cá như lòng mẹ, Nuôi lớn đời ta tự buổi nào. Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng, Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng, Vảy bạc đuôi vàng loé rạng đông, Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng. Câu hát căng buồm với gió khơi, Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời. Mặt trời đội biển nhô màu mới Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
6. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ - Huy Cận - I. Tìm hiểu chung ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ 1. Tác giả (1919 - 2005) Huy Cận Mặt trời xuống biển như hòn lửa 2. Tác phẩm Sóng đã cài then, đêm sập cửa. Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi, II. Đọc hiểu văn bản Câu hát căng buồm cùng gió khơi. Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng, 1. Đọc Cá thu biển Đông như đoàn thoi Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng. - Đọc với giọng vui vẻ phấn khởi, hào hứng, chú Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi! ý các nhịp 4/3, 2-2/3 Thuyền ta lái gió với buồm trăng Lướt giữa mây cao với biển bằng, 2. Chú thích Ra đậu dặm xa dò bụng biển, Dàn đan thế trận lưới vây giăng. Từ ngữ Hình ảnh NghĩaCá nhụ cá chim cùng cá đé, Cá song lấp lánh đuốc đen hồng, Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé, Cá bạc Loài cá cùng họ với cá thu, thân và má có vẩy nhỏ, màu trắng nhạt. Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long. Ta hát bài ca gọi cá vào, Loài cá biển sống ở tầng mặt nước, thân dẹt hình thoi. Cá thu Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao, Biển cho ta cá như lòng mẹ, Nuôi lớn đời ta tự buổi nào. Cá chim Loài cá mình dẹt, vẩy lớn. Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng, Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng, Sống ở gần bờ, thân dày và dài, có nhiều vạch dọc thân hoặc các Cá song Vảy bạc đuôi vàng loé rạng đông, chấm màu đen và hồng Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng. Cá nhụ Câu hát căng buồm với gió khơi, Thân dài, hơi dẹt. Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời. Mặt trời đội biển nhô màu mới Cá đé Còn gọi là cá bẹ, cùng họMắt với cá cá huy chích hoàng nhưng muôn lớn dặm hơn. phơi.
7. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ - Huy Cận - I. Tìm hiểu chung ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ Huy Cận 1. Tác giả (1919 - 2005) ` Mặt trời xuống biển như hòn lửa Sóng đã cài then, đêm sập cửa. Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi, 2. Tác phẩm Câu hát căng buồm cùng gió khơi. II. Đọc hiểu văn bản Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng, Cá thu biển Đông như đoàn thoi 1. Đọc Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng. 2. Chú thích Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi! Thuyền ta lái gió với buồm trăng 3. Bố cục Lướt giữa mây cao với biển bằng, Ra đậu dặm xa dò bụng biển, -Triển khai theo trình tự một chuyến ra khơi của Dàn đan thế trận lưới vây giăng. đoàn thuyền đánh cá Cá nhụ cá chim cùng cá đé, Cá song lấp lánh đuốc đen hồng, + Chia 3 phần: Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé, Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long. - Hai khổ đầu: Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá lúc hoàng hôn . Ta hát bài ca gọi cá vào, Gõ thuyền đã có nhịptrăng cao, - Bốn khổ tiếp: Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên Biển cho ta cá như lòng mẹ, Nuôi lớn đời ta tự buổi nào. biển trong một đêm trăng đẹp. Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng, - Khổ cuối : Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng, trong ánh bình minh. Vảy bạc đuôi vàng loé rạng đông, Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng. -Thời- Cảmgianhứng: Theothơ nhịplà sự tuầnthốnghoànnhấtcủagiữavũhaitrụnguồntừ lúc hoàngcảm hứnghôn đến: thiênbuổinhiênbìnhvũminhtrụ.và con người lao động Câu hát căng buồm với gió khơi, trong cuộc sống mới. Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời. - Không gian: rộng lớn bao la và thơ mộng ( mặt trời, Mặt trời đội biển nhô màu mới Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi. biển, trăng, sao, mây, gió )
8. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ - Huy Cận - I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả (1919 - 2005) Mặt trời xuống biển như hòn lửa 2. Tác phẩm Sóng đã cài then đêm sập cửa II. Đọc hiểu văn bản NT: Nhân hoá, so sánh, liên tưởng - Mặt trời như hòn lửa 1. Đọc - Sóng cài then Hoàng hôn kì vĩ, 2. Chú thích - Đêm sập cửa tráng lệ 3. Bố cục - Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi 4. Phân tích Thiên nhiên Con người bắt đầu a, Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi Đi vào trạng 1 cuộc hành trình Vũ trụ như một ngôi nhà khổng lồ bước thái nghỉ ngơi Lênh đênh trên biển vào trạng thái nghỉ ngơi Con người mang tầm vóc vũ trụ - Câu hát căng buồm cùng gió khơi Hát rằng cá bạc biển Đông lặng Cá thu biển Đông như đoàn thoi Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng Đến dệt lưới ta Ẩn dụ chỉ niềm vui, sự phấn chấn của người lao động
9. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ * C©u hái th¶o luËn - Huy Cận - - Ca ngợi biển giầu có, với những loài cá quí . - Thể hiện ước mơ đánh bắt được nhiều hải sản ? Nội dung câu Khát vọng chinh phục thiên nhiên hát của những ngư dân diễn Tâm hồn chan chứa niềm vui, phấn khởi, tả điều sôi nổi gì? Niềm vui của những con người lao động có tư thế làm chủ thiên nhiên, đất nước, làm chủ cuộc đời, làm chủ công việc mà họ suốt đời gắn bó
10. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ - Huy Cận - I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả (1919 - 2005) Mặt trời xuống biển như hòn lửa 2. Tác phẩm Sóng đã cài then đêm sập cửa II. Đọc hiểu văn bản NT: Nhân hoá, so sánh, liên tưởng - Mặt trời như hòn lửa 1. Đọc - Sóng cài then Hoàng hôn kì vĩ, 2. Chú thích - Đêm sập cửa tráng lệ 3. Bố cục - Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi 4. Phân tích Thiên nhiên Con người bắt đầu a, Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi Đi vào trạng 1 cuộc hành trình Vũ trụ như một ngôi nhà khổng lồ bước thái nghỉ ngơi Lênh đênh trên biển vào trạng thái nghỉ ngơi Con người mang tầm vóc vũ trụ Khí thế của đoàn người ra khơi thật mạnh mẽ, tươi vui lạc quan. - Câu hát căng buồm cùng gió khơi Hát rằng cá bạc biển Đông lặng Cá thu biển Đông như đoàn thoi Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng Đến dệt lưới ta ta Ẩn dụ chỉ niềm vui, sự phấn chấn của người lao động NT: Ẩn dụ, so sánh, liên tưởng
11. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ - Huy Cận - I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả (1919 - 2005) Mặt trời xuống biển như hòn lửa 2. Tác phẩm Sóng đã cài then đêm sập cửa II. Đọc hiểu văn bản NT: Nhân hoá, so sánh, liên tưởng - Mặt trời như hòn lửa 1. Đọc - Sóng cài then Hoàng hôn kì vĩ, 2. Chú thích - Đêm sập cửa tráng lệ 3. Bố cục - Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi 4. Phân tích Thiên nhiên Con người bắt đầu a, Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi Đi vào trạng 1 cuộc hành trình Vũ trụ như một ngôi nhà khổng lồ bước thái nghỉ ngơi Lênh đênh trên biển vào trạng thái nghỉ ngơi Con người mang tầm vóc vũ trụ Khí thế của đoàn người ra khơi thật mạnh mẽ, tươi vui lạc quan. - Câu hát căng buồm cùng gió khơi Hát rằng cá bạc biển Đông lặng NT: Ẩn dụ, nhân hoá, so sánh, liên tưởng, đối lập Cá thu biển Đông như đoàn thoi Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng Đến dệt lưới ta Ẩn dụ chỉ niềm vui, sự phấn chấn của người lao động NT: Ẩn dụ, so sánh, liên tưởng
12. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ - Huy Cận - ? Nội dung của 2 khổ thơ đầu là gì ? 1 Miêu tả sự phong phú của các loài cá biển. S 2 Miêu tả cảnh lên đường và tâm trạng náo nức của con người. Đ 3 Miêu tả cảnh hoàng hôn trên biển. S 4 Miêu tả cảnh lao động kéo lưới trên biển. S
13. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ - Huy Cận - I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả (1919 - 2005) Mặt trời xuống biển như hòn lửa 2. Tác phẩm Sóng đã cài then đêm sập cửa II. Đọc hiểu văn bản NT: Nhân hoá, so sánh, liên tưởng - Mặt trời như hòn lửa 1. Đọc - Sóng cài then Hoàng hôn kì vĩ, 2. Chú thích - Đêm sập cửa tráng lệ 3. Bố cục - Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi 4. Phân tích Thiên nhiên Con người bắt đầu a, Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi Đi vào trạng 1 cuộc hành trình Vũ trụ như một ngôi nhà khổng lồ bước thái nghỉ ngơi Lênh đênh trên biển vào trạng thái nghỉ ngơi Con người mang tầm vóc vũ trụ Khí thế của đoàn người ra khơi thật mạnh mẽ, tươi vui lạc quan. - Câu hát căng buồm cùng gió khơi Hát rằng cá bạc biển Đông lặng NT: Ẩn dụ, nhân hoá, so sánh, liên tưởng, đối lập Cá thu biển Đông như đoàn thoi ND: Miêu tả cảnh lên đường và tâm trạng náo nức Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng của con người Đến dệt lưới ta Ẩn dụ chỉ niềm vui, sự phấn chấn của người lao động NT: Ẩn dụ, so sánh, liên tưởng
14. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ - Huy Cận - I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả (1919 - 2005) Mặt trời xuống biển như hòn lửa 2. Tác phẩm Sóng đã cài then đêm sập cửa II. Đọc hiểu văn bản NT: Nhân hoá, so sánh, liên tưởng - Mặt trời như hòn lửa 1. Đọc - Sóng cài then Hoàng hôn kì vĩ, 2. Chú thích - Đêm sập cửa tráng lệ 3. Bố cục - Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi 4. Phân tích Thiên nhiên Con người bắt đầu a, Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi Đi vào trạng 1 cuộc hành trình Vũ trụ như một ngôi nhà khổng lồ bước thái nghỉ ngơi Lênh đênh trên biển vào trạng thái nghỉ ngơi Con người mang tầm vóc vũ trụ Khí thế của đoàn người ra khơi thật mạnh mẽ, tươi vui lạc quan. - Câu hát căng buồm cùng gió khơi Hát rằng cá bạc biển Đông lặng NT: Ẩn dụ, nhân hoá, so sánh, liên tưởng, đối lập Cá thu biển Đông như đoàn thoi ND: Miêu tả cảnh lên đường và tâm trạng náo nức Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng của con người Đến dệt lưới ta 5. Củng cố Ẩn dụ chỉ niềm vui, sự phấn chấn của người ? Nêu cảm nhận của em về bức tranh thiên nhiên lao động trong khổ thơ đầu? NT: Ẩn dụ, so sánh, liên tưởng
15. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ - Huy Cận - VII. Hướng dẫn về nhà: 1. N¾m nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ vµ bµi th¬. 2. Häc thuéc khæ th¬ 1, 2 và nêu cảm nhận của em về 2 khổ thơ đầu 3. T×m hiÓu c¶nh ®¸nh c¸ trªn biÓn vµ c¶nh trë vÒ.
16. Tiết 51 V¨n b¶n: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ - Huy Cận - Xin ch©n thµnh c¶m ¬n quý thÇy c« vµ c¸c em häc sinh