Bài giảng Sinh học 9 - Bài 58: Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên

Nội dung text: Bài giảng Sinh học 9 - Bài 58: Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên

1. Chương IV: BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG Bài 58 SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
2. Tiết: 54 SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN I. Các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu: II. Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên:
3. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN I. Các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu: Qua thông tin mục I SGK em hãy cho biết tài nguyên thiên nhiên có mấy dạng? Có 3 dạng tài nguyên thiên nhiên: Tài nguyên Tài nguyên Tài nguyên tái sinh. không tái năng lượng sinh. vĩnh cửu.
4. TàiTài Tàinguyên nguyên nguyên năng không tái lượng sinh tái sinh vĩnh cửu
5. Tài nguyên tái sinh Tài nguyên nước Tài nguyên sinh vật Tài nguyên đất
6. Thế nào là tài nguyên tái sinh? Nêu ví dụ? ➢Tài nguyên tái sinh: Là dạng tài nguyên khi sử dụng hợp lí sẽ có điều kiện phát triển phục hồi như: nước, đất, tài nguyên sinh vật,
7. Tài nguyên không tái sinh Khí đốt thiên nhiên Than đá và dầu lửa
8. Thế nào là tài nguyên không tái sinh? Nêu ví dụ? ➢Tài nguyên không tái sinh: Là dạng tài nguyên sau một thời gian sử dụng sẽ bị cạn kiệt như: Khí đốt thiên nhiên, dầu lửa, than đá,
9. Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu Năng lượng gió Năng lượng Năng lượng mặt thủy triều trời
10. Thế nào là tài nguyên năng lượng vĩnh cửu? Nêu ví dụ? ➢Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu: Là dạng tài nguyên sạch không gây ô nhiễm môi trường đang được sử dụng ngày một nhiều như: năng lượng gió, bức xạ mặt trời, năng lượng thủy triều, năng lượng suối nước nóng,
11. Dạng tài nguyên Ghi kết quả Các tài nguyên a) Khí đốt thiên nhiên. 1. Tài nguyên b, c, f b) Tài nguyên nước. tái sinh c) Tài nguyên đất. d) Năng lượng gió. 2. Tài nguyên a, e, h e) Dầu lửa. không tái sinh f) Tài nguyên sinh vật. g) Bức xạ mặt trời. h) Than đá. 3. Tài nguyên d, g, i, j năng lượng i) Năng lượng thủy vĩnh cửu triều. j) Năng lượng suối nước nóng.
12. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN I. Các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu: Có 3 dạng tài nguyên thiên nhiên: ➢ Tài nguyên tái sinh: Là dạng tài nguyên khi sử dụng hợp lí sẽ có điều kiện phát triển phục hồi. ➢ Tài nguyên không tái sinh: Là dạng tài nguyên sau một thời gian sử dụng sẽ bị cạn kiệt. ➢ Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu: Là dạng tài nguyên sạch không gây ô nhiễm môi trường đang được sử dụng ngày một nhiều.
13. NêuỞ Việt tên Namcác dạng có tài tài nguyên nguyên không không tái có sinh khả là: năng Than tái sinhđá, ởdầu nước lửa ta.và nhiều dạng khoáng khác, Theo+ Rừng em, là tàitài nguyênnguyên rừngtái sinh là dạng vì nếu tài biết nguyên cách táibảo sinhvệ và hay khai không thác hợptái sinh? lí thì tàiVì sao?nguyên rừng có thể phục hồi sau mỗi lần khai thác. + Rừng cũng có thể trở thành tài nguyên không tái sinh nếu con người chặt phá, khai thác bừa bãi, gây cháy rừng, không bảo vệ, không trồng rừng. → Vì vậy cần bảo vệ rừng, trồng rừng để rừng nước ta luôn là tài nguyên tái sinh.
14. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN I. Các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu: II. Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên: 1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất: Tài nguyên tái sinh như: đất, nước, tài nguyên Đấtsinh Emlà vật, môi hãy trường kể tên đểcác sản tài nguyênxuất lương tái sinh? thực, thực phẩmVai trò nuôi của sống đất đốicon với người, sinh làvật nơi và đểcon xây người? nhà, các khu công nghiệp, làm đường giao thông .
15. Bảng 58.2. Vai trò bảo vệ đất của thực vật Không có Tình trạng Có thực vật thực vật của đất bao phủ bao phủ Đất bị khô X hạn Đất bị xói X mòn Độ màu mỡ của đất tăng X lên
16. Vai trò của việc trồng cây đối với bảo vệ đất? Trồng cây có tác dụng làm cho đất ít bị khô hạn, ít bị xói mòn và làm cho đất có độ màu mỡ cao.
17. Trên vùng đất dốc, những nơi có thực vật bao phủ và làm ruộng bậc thang, nước chảy trên mặt đất luôn va vào gốc cây và lớp thảm mục trên mặt đất nênHãy chảygiải thíchchậm. vì Do sao vậy, trên rừng vùng có đất vai dốc, trò quannhững trọng nơi trongcó thực việc vật hạn bao chế phủ xói và mòn làm đất,ruộng nhất bậc là thangxói mòn lại có trênthể gópsườn phần đất chốngdốc. xói mòn đất?
18. Các em hãy cho biết hiện trạng của tài nguyên đất? Diện tích đất canh tác bị thu hẹp, chất lượng đất suy thoái, đất bị ô nhiễm, xói mòn, bạc màu, NguyênTốc độ đô nhân thị hóacủa caohiện nên trạng diện trên? tích đất thu hẹp. Mọi người sử dụng nhiều thuốc trừ sâu, phân bón hóa học nên đất bị ô nhiễm. Nông dân canh tác quá nhiều, phá rừng khiến đất bạc màu, bị xói mòn. Không làm cho đất bị thoái hóa: Cách sử dụng hợp lí tài nguyên đất? + Cải tạo đất, bón phân hợp lí. + Chống xói mòn đất, chống khô hạn, chống nhiễm mặn
19. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất Đồi trọc Trồng rừng Trồng chè Trồng lúa
20. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN I. Các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu: II. Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên: 1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất: - Làm cho đất không bị thoái hóa. - Thực vật đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đất. Vì vậy cần trồng cây, bảo vệ rừng và trồng rừng.
21. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN I. Các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu: II. Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên: 1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất: 2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước:
22. HẠN HÁN
23. Sống trên Kênh Thị Nghè -TPHCM Nước ao hồ bị nhiễm bẩn Sử dụng nguồn nước bẩn
24. THẢO LUẬN Thời gian: 5 phút 1. Nếu bị thiếu nước sẽ có tác hại gì? 2. Nêu hậu quả của việc sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm. 3. Trồng rừng có tác dụng trong việc bảo vệ tài nguyên nước không? Tại sao?
25. ĐÁP ÁN 1. Thiếu nước là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh tật do mất vệ sinh và ảnh hưởng tới mùa màng do hạn hán, không đủ nước uống cho các đàn gia súc 2. Sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm là nguyên nhân của nhiều bệnh tật ở người và động vật. 3. Có, vì trồng rừng tạo điều kiện thuận lợi cho tuần hoàn nước trên Trái Đất, tăng lượng nước bốc hơi và lượng nước ngầm.
26. Bốc hơi từ đại dương Bốc hơi Mưa trên từ mặt đất liền Mưa trên đất đại dương Rửa trôi bề mặt Hình 58.2. Chu trình nước trên Trái Đất
27. CácTài nguyênem hãy nướccho biết đang hiện bị trạngđe dọa của nghiêm tài nguyên trọng. nước?Nguồn nước ô nhiễm và cạn kiệt. Nước sạch càng khan hiếm. Ô nhiễm nước ở các con sông đang ở mức báo động, gây suy giảm sức khỏe cộng đồng và gia tăng bệnh tật. NguyênDo nước nhân thải côngcủa hiện nghiệp, trạng nước trên? thải sinh hoạt chưa được xử lí đã xả trực tiếp vào nguồn nước mặt. Do khai thác, sử dụng nước không hợp lí nên nước sạch bị cạn kiệt. Người dân ý thức còn kém. Kể tên các nguồn nước ở địa phương bị ô nhiễm (như hồ, ao, sông, suối, cống rãnh .). Tìm nguyên nhân và nêu biện pháp khắc phục.
28. Biện pháp sử dụng hợp lí tài nguyên nước? + Không làm ô nhiễm và cạn kiệt nguồn nước. + Bảo vệ khu rừng hiện có và trồng những khu rừng mới. Trồng rừng là một trong những biện pháp hữu hiệu bảo vệ tài nguyên nước vì: rừng bao phủ mặt đất, hạn chế bốc hơi nước, hạn chế rửa trôi bề mặt, tạo mạch nước ngầm.
29. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước Nhà máy xử lí nước Nhà máy thủy điện Thác Bà Nước sạch dùng Nước sạch sinh hoạt
30. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN I. Các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu: II. Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên: 1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất: 2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước: - Nước là nhu cầu không thể thiếu của mọi sinh vật trên Trái Đất. - Nước đang bị ô nhiễm và đang có nguy cơ bị cạn kiệt. → Sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên nước là không làm ô nhiễm và cạn kiệt nguồn nước.
31. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN I. Các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu: II. Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên: 1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất: 2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước: 3. Sử dụng hợp lí tài nguyên rừng:
32. TốcRừngEm độ hãy bị phá chặtcho rừng biếtphá ngày hiệnbừa trạngcàngbãi do giarừng du tăng, canh, ở Việt rừng du Nam? cư, bị khaixây dựngthác quá đô thị,mức đường nên nghèo sá, khu kiệt, công hệ sinhnghiệp, thái Nguyên nhân của hiện trạng trên? rừngchiến bị tranh phá hủy.hóa họcNhiều và loạicháy sinh rừng vật cũng rừng làm đang đứngrừng bịtrước phá. nguy cơ tuyệt chủng.
33. Làm cạn kiệt nguồn nước, xói mòn đất, ảnh Hậuhưởng quả tới củakhí hậu việc do lượngchặt phánước và bốc đốt hơi rừng?ít, mất nguồn gen sinh vật
34. SửBiện dụng pháp hợp sử lí dụng tài nguyên hợp lí rừng tài nguyên là phải rừng.kết hợp giữa khai thác có mức độ tài nguyên rừng với bảo vệ rừng, thành lập các khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia và có quy hoạch trồng rừng trên toàn quốc. Nhằm bảo vệ một số hệ sinh thái tự nhiên tiêu biểu, Vìđộng sao vật cần quý xây hiếm, dựng cảnh những quan khu kỳ bảothú, tồncác thiêndi tích nhiên?lịch sử nổi tiếng, tránh sự phá hoại của con người. Ở Việt Nam có các khu rừng được bảo vệ tốt như Kể tên các khu rừng nổi tiếng ở nước ta hiện đang :Rừng Cúc Phương (Ninh Bình, Hòa Bình, Thanh được bảo vệ tốt. Hóa), Ba Vì (Hà Tây), Tam Đảo (Vĩnh Phú, Bắc Thái, Tuyên Quang), Ba Bể (Cao Bằng), Cát Bà (Hải Phòng), Bạch Mã (Thừa Thiên Huế), Côn Đảo (Bà Rịa – Vũng Tàu), Cát Tiên (Đồng Nai), Rừng ngập mặn Cần Giờ,
35. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN I. Các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu: II. Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên: 1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất: 2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước: 3. Sử dụng hợp lí tài nguyên rừng: + Rừng có vai trò quan trọng trong điều hòa khí hậu, bảo vệ đất, nước và các tài nguyên sinh vật khác. → Sử dụng hợp lí tài nguyên rừng là phải kết hợp giữa khai thác có mức độ tài nguyên với bảo vệ và trồng rừng. Thành lập các khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia, .
36. Bản thân em làm gì để góp phần sử dụng tài nguyên thiên nhiên hợp lí? + Bản thân hiểu giá trị của tài nguyên. + Tham gia các hoạt động bảo vệ nguồn nước, bảo vệ cây, rừng + Tuyên truyền cho bạn bè và người xung quanh để cùng có ý thức bảo vệ tài nguyên.
37. Chúng ta hãy sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên thiên nhiên hiện có! Đừng để cho thế hệ tương lai phải gánh chịu hậu quả do chúng ta gây ra.
38. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN II. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN CHỦ YẾU: THIÊN NHIÊN: Có 3 dạng tài nguyên thiên 1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất: nhiên: Là làm cho đất không bị thoái hóa. 1. Tài nguyên tái sinh như: 2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước: đất, nước, tài nguyên sinh vật, Là không làm ô nhiễm và cạn kiệt nguồn nước. 2. Tài nguyên không tái sinh như: than đá, khí đốt thiên 3. Sử dụng hợp lí tài nguyên rừng: nhiên, . Là phải kết hợp giữa khai thác có 3. Tài nguyên năng lượng mức độ tài nguyên với bảo vệ và vĩnh cửu như năng lương trồng rừng. Thành lập các khu mặt trời, năng lượng gió, bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc năng lượng thủy triều, gia, .
39. CỦNG CỐ 1.Vì sao phải sử dụng tiết kiệm và hợp lí nguồn tài nguyên thiên nhiên? Chúng ta phải sử dụng tiết kiệm và hợp lí tài nguyên thiên nhiên vì tài nguyên thiên nhiên không phải là vô tận, chúng ta cần phải sử dụng hợp lí để vừa đáp ứng nhu cầu tài nguyên của xã hội hiện tại vừa bảo đảm duy trì lâu dài các nguồn tài nguyên cho các thế hệ con cháu mai sau. 2. Nguồn năng lượng như thế nào gọi là nguồn năng lượng sạch? Năng lượng sạch là nguồn năng lượng khi sử dụng không gây ô nhiễm môi trường như năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng thủy triều, năng lượng nhiệt từ lòng Trái Đất,
40. DẶN DÒ  Học bài, làm bài số 4 SGK trang 177.  Chuẩn bị bài mới: “BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG”.